장음표시 사용
131쪽
idem CarpZov. loe. eit. cujus sententia etiam in electoratu Saxoniae recepta, alibi vero non, v. Doctr. M ad tit. de M. Vesiejan. g. XI. Posses etiam hoc addere, quod ii, qui iuramentum implicitum violarunt, non statim ut periuri puniantur in foro externo, quod secus est intuitu juramenti expliciti.
DIs TINCTIO III. Inter iuramentum solenne & minus
solenne. PRius quod avi tum etiam dicitur, ob aviis sationem de vitando perjurio praeceden-' tem, Germ. ein lierlither gelehrter eliri semper requiritur , quoties juramentum in judicio praestandum ; posterius in extrajudicialibus iussiciti plurimas solennitatum species Pro
diversitate locorum quam maxime variantes recensuimus in Disp. nosir. de solennibus Iura mentorum, ubi tamen cap. II simul ostendimus, quod ex omissione ejusmodi solennitatum non statim irritum reddatur juramentum. Sunt enim mera accidentalia, invocatio auistem nominis divini unicum est requisitum j Tamentorum essentiale.
132쪽
quo ue lege prohibitis & turpibus , v. gr. quando in causis criminalibus Testis jurat , Cajum homicidium, adulterium, & id genus alia delicta commisisse, eo ipso nihil illiciti ammittitur. sed potius iuramentum ad eruen- .dam veritatem &sic ad bonum publicum promovendum tendit. Posterius autem futurae respicit&de rebus illicitis non valet,quia alias ad delinquendum invitaret, ast turpium nulla est obligatio. Equidem ex c. aI. X. de jurejur. exsculpierunt DD. 'nostri famosam illam x gulam : Omne furamentum servandum esse, quod Disa salute ate a semari flores , Uiade distan- guunt inter secta naturatiuer & civiliter turpia, ita ut priorum intuitu non habeat efficaciam jura mentum eraestitum, bene tamen quoad p ineriora, vid. Lautorb. adb iij. sed Minguen dum putarem: utrum Lex civilis aliquid praeest Fiat, aut strohibeat, an vero saltem permittar 3 hoc Posteriori casu admitto emtum juris canonici, de quo etiam solummodo loquittar eis. c. at. quippe quod de memina alienationem rerum dotalium iurato confirmante disponit, cquod in suum proprium praejudicium secere potest ; quod si vero alii textus Juris Cano- nieti hoc velint, ut etiam legi prohibitivae, vel Praeceptivae renunciare liceat, quo pertinere Videtur e. pen. x de pignor. illi tanquam Iuri 'Principum detrahentes & sic verbo divino contrariantes merito essent repudiandi, cum
133쪽
eum in terris Protestantium non ulterius sit receptum , quam quatenus illud juri divinci non contrariatur. Pluribus de hac materia actum in peculiari Disput. de genuino intellectu brocardici: Omne juramentum servandum esse, quod Dira salute Merna servara rotea. i
. Inter juramentum promissorium in Irecre e dictu=n & consirmatori .
π subdistinguunt communiter iuramen-xtum promissorium, de quo sub dict. praceae. modo dictum fuit. Hoc autem eo ipso immaunt Legum interpretes. Aut juramentum sariri as initio accedit negotio celebrato , v. gr. si quis dicat: dono tisi centum thaleros, ita me Deus adjuvet: aut accedit demum M possfacto, postquam negotium jam ante rite cel Natum fuit, v. gr. donasti mihi centum thal ros, non tamen oos statim solvis, unde post aliquod temporis intervallum ego de tua fide dubitare incipio, tu autem,ut omne dubium mihi eximas, praeviam illam donationem adsin 'o iuramento corroboras. Interim usum
hujus distinctionis in praxi non deprehendo, sed quae paulo ante de juramento promitarici
generaliter considerato diximus, eadem ratio
ne ad utramque hanc subspeciem applicari possunt.
134쪽
λ DISTINCTIO VI. Inter juramentum sitis decisorium& Uimatorium.
mee utplurimum in judiciis obveniunt diu
stinme quaestiones: an & deinde quantum actori debeatur Τ Prior determinatur per jura mentum litis decisorium, posterior per sessimatorium , quod etiam in litem alio nomine vocatur, de cujus speciebus ad rit. seq. agetur. Desertur autem litis decisorium a partibus raestimatorium a solo judice l. 4. L . de in sit. Dr. Ceterum recte quidem DD. ad juramentum litis aestimatorium etiam juramentum ex pensarum reserunt ex ordin. Camer. r. r. rit. O . D.
Verum hic notandum, quod illud in nostris iudiciis raro frequentetur, quippe ubi Victori expenses sine juramento designare & Judex deinde eas moderari solet, unde formula in sententiis consueta :-ilt oud3 Setingter diemis diestu Proe6s derivandie untdsten nach dorsher Jehender Liquidation und erfolgiet
Exceptio esset forsan, si maxima summa im- Pensarum nomine peteretur ab Actore, ubi Pro re nata adiuramentum admitti posset. DISTINCTIO VII. . . 'i '
Inter juramentum resemdendorum & litis derisorium,u 1 . Quam- '
135쪽
LIB. XII. πIT II. amvis aliquist mediante juramento reis
spondendorum omnes & singulas ab altera parte oblatas positiones&sic totum ejus intentionis fundamentum negaverit, nihilominus tamen ab instituta actione nondum absolvitur, sed Actori via probandi adhuc pastet, & licet hic deinde contrarium probeti nondum tamen ut perjurus Confideratur. Qua*omnia iecus se habent, postquam juramentum litis decisorium a Reo praestitum fuit. Ratio disterentiae haec est: Juramentum responden- . dorum per in directum saltem litis decisionem
respicit, & nihil aliud est, quam species juramenti calumniae, illustr. Dia. Stryk. is not. ad
rum. Mevit S P. y. Decis iv. num. & non tam de veritate, quam potius de credulitate concipitur, unde juxta stilum Camerae per vocem: credo vel non credo responsioneS esteruntur, quamvis juxta Reeest. IN. novisf. S. ὲu mei em
viel aber frembde Se sibi bl betrii' &c. inter facta propria & aliena distingui debeat, vict
quid tamen sit, iuramentum illud nihilominus manet solummodo iuramentum Calui lanigere sic prior adi πω disserentia inter illud & jura mentum litis declibrium firmo adhuc stat taclo, prout hoc quotidiana judiciorum praxis satis abunde confirmat. ' DI-
136쪽
mSTINCTIO 1 IX. Inter iuramentum judiciale & extrajud cliae a voluntarium. Ctus quidem judiciales & extrajudiciales lias de jure communi ratione validitatis Senechis parum ab invicem disserunt, nisi dicere velis, Od quod judiciales facilius probari possint &ία. quod maiorem priesumtionem
pro se habeant, quam extrajudiciales; sed ve- ro quod praesentem materiam attinet, non unus effectus distinetionis juramenti adlatae ini, Legibus deprehenditur. Scilicet juramen. tum extra judicium delatum species conventionis est, LI T. pr. h. t. t. ao. g. a. g. eod. & e go, quia omnes conventiones ab initio sunς merae voluntatis, nemo ad illud suscipiendiarii
tenetur, sed libere recusari potest, v. gr. si dicat altera Si magnidi s meren f ita ut propterea poenam jurare nolentium, id est, praesumtionem consessionis factae, non incurrat , quae omnia in juramento in judicio delato ali ter sese habent, ut deinde dicetur, ibi enim vel acceptandum est juramentum, vel resererita dum, vel conscientia probatione exoneranda. Porro, in juramento judiciali si refertur juramentum delatum, is, qhi ante detulerat, illud Praestare praecise tenetur, quia non debet displicere conditio iurisnfandi ei qui primo de . tulit, ut habit ιI . s. r. f b.4 secus in extra-
137쪽
Ia LIB. XJ I. TIT. II judiciali, d. l, ι7. pr. h. t. nam in relatione nova species' conventionis adest, ad quam alter itidem cogi nequit. Denique magis: vera est eorum 1ententia, qui statuunt, deferentem in extrajudiciali non esse obstrictum ad jura meta, tum calumniae, sibi enim imputet alter, quod illud delatum sponte acceptaverit, vid. Lam terb. ad h. t. p. m. tro. quod sucus in ludiciali Posses & hoc addere: Post delatum juramentum judiciale debet accedere decrεtum Judicis, eam delationem confirmans, CarpZov. de
firmatione demum delatio suum essectum ratitur ast cxtrajudiciale vires suas a sola delatione & acceptatione habet. Ex judiciali actio iudicati , cx extraludiciali actio in frictum ori tur: extrajudiciale nullas solennitates requiritάbene tamen judiciale.
Differunt hae duae species principaliter obi cto. Juramentum calumniae generale prae statur super tota Causa, prout habent verticuli Poetastri cujusdam rIllud iuretur, quod tu Mi iusa vidειαν,
138쪽
Iuramentum malitiae autem super puncto quodam speciali. Et hinc simul profluit. quod prius regulariter ab initio Pro Cestiis & semel tantum , posteriuS autem totieS, quotieS praesum lio contra alterutrum ex litigantibus suboribtur, quod non bona fide agat, sed protractio- nem processiis intendat, v. g. si multae dilatio. nes petuntur: si quis intervenire vult in prosecessu: si quis exceptiones non fundatas objicit , &C. Prius praestatur ab utraque parte Lmul,& ab Advocatis etiam; posterius ab altero saltem litigante neque regulariter ab AdvocatiS.
Inter iuramentum litisdecisorium MD-dice S ab altera parte delatum, quorum hoc judiciale, illud autem
Post delatum juramentum iudiciale tres viae patent illi, quem delatio facta respicit. Aut
enim potest iuramentum acceptare, aut reser re , nisi forsan tale sit sinum, cuius altor nullam notitiam habet, Ls . S. I. . b. t. aut consesentiam probationibus exonerare, vid. Rauchbar. p. a. qν. s. n. , M. quod voCant,
139쪽
tinent. Sed in juramento uerassario duae salis tena vise competunt, acceptatio & conscientiae exoneratio. Relationi locus non est. Cui
enim reserret 8 an judici deserenti sed hoe, valde absonum seturum esset. Asserit quidem
tus a Lauterb. b. t. quod nec probatio pro exoneranda conscientia in hoc juramento locum habeat. Sed eam sententiam tanquam fundamento destitutam recte jam rejecit illustr. Dn. Stryh. in non ad Lauter . h. t. υσι. re eusari. Porro, si acceptatur juramentum fuisdiciale, deserens ante Omnia juramentum calumniae praestare tenetur, Ly . h. t. alias enim
quilibet ex mera malitia deserre interdum j ramentum posset. At vero ludex deserens incessarium, non jurat de calumnia, quippe qui praesumtionem Legis pro se habet, quod horina fida agat omnia. Denique &haec notabilis inter utrumque iuramentum intercedit disserentia. Driciale semel praestitum non retractatur propter nova instrumenta, bene tamen neeessarium. Ratio disserentiae habetur in ἔ.37. h. e. quia in priori casu adest eonventio quaedam & transactio sibi : transactum sit nega elum) atque adeo alter sibi imputare debet, quod delationi juramenti rem commiserit. In
140쪽
. posteriori casu autem illa ratio sine dubio ces- sat, quia delatio a Judice facta. Hoc tamen adhuc notandum : scilicet, quando diximus, iuramentum judiciale non posse retractari sub praetextu penurii admissi, quod illud saltem' intuitu privati interesse intelligendum sit. Cri- 'minaliter ergo nihilominus puniri poterit ille periurus. cum Pars deterens interesse publico praejudicium inferre neutiquam potuerit.
Inter iuramentum γε ppistorium &
DRius regulariter desertur Actori; posterius
Reo. Rexulariter inquam, interdum enim fieri potest ut propositio convertatur, qUando stilioet de exceptione agitur, ubi Reus eloris, actor autem Rei vices sustinet. Po ro: quando desertur iuramentum suppletorium , tunc semiplena ad minimum probatio requiritur ι quae ni per unum testem omniexceptione majorem, Ant. Faber in Cod L . tim. L Def. q. n. F. α Def. s. n. g. sed si Judex vult deserre juramentum purgatorium, tunc laltem contra reum coniecturae quaedam adsunt, quae probationem semiplenam non efiiciunt, v. gr. unus testis omni exceptione non maior. Suppletorium in causis civilibus saltem defertur, non vero is criminalibus, quando de crimine poenam corporis amictivam inserente