장음표시 사용
161쪽
pro homine turpi haberi nequit , licet inteae perfbnas viles & abjectas reseratur. Quod si tamqn de Qro interno & moribus nostris quaestio formaretur, aliud omnino dicendum, esset. Quod si vero a parte soliis arei ensis turpitudo interveniat, v. g. si quid alteri dem, ne furtum, vel damnum mihi inserat, ne iniuriam faciat: ut depositum, vel commoda. tum restituat, quod sponte facere recusabatet, v. L a. s. I. σ.ιν. h. t. tunc demum condictioni locus est. Danti mim nihil imputari potest, hene tamen accipienti.
LIB. XII. , TIT. Q. i De Condictione indebiti
Inter indebitum absolutum & μ-- έ
PMM vocant , quando is, qui indebitum
accepit, nullam omnino causam allegare' valet, propter quam solutum repetere possit , v. g. si pupillus sine tutoris autoritate aliquid promisit&solvit, item, si id, quod suis conditione promissum , ea adhuc pendente solvitur , &c. posterius autem , quando accipiuens vel ius naturale, cui lex civilis non assistit,
vel e contrario jus civile strictum di subtile ιδ quod
162쪽
quod ab aequitata naturali quodammodo. Cedit, pro te allegare valet, unde nova distin- . cito indebiti oritur, de qua mox dicemus submin. III. Usus praesentis, distinctionis hie est: Indebitum absolutum indistincte repeti potest ' illud Iero, quod saltem secundum quid tale est, interdum repetitur, interdum
non, Prout etiam dicetur. : p i i in
. I Inter indebitum ex errore juris di i facti solutum.
'πITrum in hac materia omnis error condLi Uctionem pariat; an vero error fare si Ium, valde inter D D. disquiritur. Sed nos reservabimus decisionem ejusdem ad - finis σ fam ignoransia.
DISTINC T. II L- Inter indebitum natur is eamum & .
Nina ala taurem vocatur, quod quἰdem iuxta jus civile strictum & subtile peti posset.
adeo hoe respectu non esset indebitum sed eui simul tamen aequitas naturalis tesstit quo minus exigi queat. Exemplum habui. mus ad tit. quod is metu sis ea . rasam Erit: tibi iuxta Stoicorum principium: Eoacta v - εκ as etiam est voluntas, promissa metu exin Κ a torra
163쪽
torta omnino praestanda erant vi stricti iuris. sed Praetor tamen, tanquam restaurator aequitatis naturalis, restitutionem concedebat, vicujus promissum non solum non praestari d hebat, sed tunc quoque, si jam praestitum eo rat, solutum repeis poterat. Civile tamum a pellant, ubi quidem aequitas naturalis solutio, nem factam suasit, sed vero de iure civili aetio ad eam exigendam non Competiit. Tale eis rat, quod ex nudo pacto debebatur. Quantum ad usum praeticum attinet, ita tenendum: Si indebitum est naturale tantum, tunc illud omnino iterum repetitur, prout ex addu-bo exemplo de obligatione vi metuque eo torta satis liquido adparet. In concurlli enim
aequitatis naturalis & stricti juris, illa hute sine
dubio praeferenda est, Cons. l. 7. 1. b. t. --.quoniam indebitam jure Gentium pecuniam so in I. u. h. t. ibi et haec condictio ex θono π aequo i troducta, quod alterius apud aberum sine causa deprehenditur, revocare consit eme. Ast, si inclo hilum civile tantum est, tunc non repetitur 1O- lutum , ex modo adducta ratione, Cons. I. u. m. h. t. verb. indebiti soluti condimo naturalis est.
Et huc recurrit, quando Communiteri astarunt DD. nudum pacturn apud Romanos non produxisse quidem actionem, bene tamen ex Ceptionem, v. l. I. g. . st. deis Unde ma ximam curam adhibere convenit, ut alterum ab altero probe distinguatur. . .. . .
164쪽
Inter errorem intercedentem G parte se sementis S accipientIS.
ς T Sum distimstionis in eo ponit Lautectach.
. t. quod ratione solventis error acti solummodo . ccuset, non autem error 'uris; ratione accipientis autem utraque, Cum S ex errore suo, qualiscunque ille demum is erit, lucrum Consequi non debeat. Quaenam
Quoad prius nam posterius libenter Conceis dimus nostra sententia, ex iis, quae insta adiit. de ris σ facta ignorantia dicentur, & simul de usu hujus distinctionis genuino constabit. DISTINCTIO R
: Inter Condictionem indebiti ueri &
locus est, quando certum quid repe-:' timus, V. g, certam quantitatem, aedra, seindiam, equum id genus alia ἡ ρMIeriori, quando MCeritimi quid condicitur, id est, interesse, postieino; ligatio, &α vide cassim iii β. 6 ada I. is L r. . h. t. Usugs uticus nullus adest, sed mere theoreticus dia diversa condictionis hujus ollacista probe a In Rem separentur. Idem in reliquis titulis. 9uiervandum, quando stilicet etiam condim
165쪽
ctio sine causa, condictio furtiva aliaeque ita distingui consueverunt, nisi forsan quoad condictionem furtivam dicere velis, quod ea, sicerat dicitur, domino soli, incerti autemno dominis competat, quamvis & hic in essectu parum intersit.
LIB. XIII. Tir. I. De Condictione furtiva.
Inter Condictionem furtisam & actioneris furti.
UTraque ex delicto quidem provenit &
sic mere personalis est, nam a tertio rei furtivae possessore eadem vindicari debet) disserunt tamen diverso fine. Scilicet condictio furtiva rem solummodo persequi-tyr,vel si res non amplius extat, eius aestim ' tionem; actio serti autem more poenalis est . quippe qua vel duplum, vel quadruplum apudi Romanos consequebatur Actor, prout su tum Vel manifestum erat, vel non manifestum, s. uti. I. de oblig. qua ax Ahiat. nascunt. Ex
166쪽
ecepimus, de quo seo loco fusius dicetur. Θμ recte notat Lauterbach in Comp. yis. h. t. aeo init. quod Condictio furtiva interdum qui-HEm actio serti etiam appelletur, sed improprie Tamen, i . l. . Τ. de Furt. quod enim ibi per a 4 Ericinem furti condictio nostra intelligatur, saxis exinde adparet, quoniam actio commodatis Propter furtum a commodatario factum in
nituta actionem Hrti tollere dicitur, & vice versa, quod ad actionem serti proprie sic dia, tanquam pinnalem, applicari non Pom
R nter Condictionem furtimam & actiones ex aliis delactis orientes. λ
et IIc tanquam prorsus singulare observams dum venit, quod nulla unquam actio ex stelicto proveniens contra heredem institui potest, nisi Hiquid ex delicto ad eum perveneriι , vel nisi M.*m defuncto jam comesura fuerit, vidis f. N I de perpet. re tempe action. Et quamvis nonnulli hic contra communem DD. opini
nem demdere voluerint, quod dicta assertio tantum de actionibus poenalibus intelligenda sit, rei persecutoria autem indistincte contraheredes competat. sive aliquid ad eos pervQ-nerit i sive non; nos tamen illi hypothesissi, scribere nondum possumus, partim ob cit. S. . I ors p . σιωδε aa. quae satis aperte actio
167쪽
nes poenales & rei persecutorias ab invicem distinguit: partim, quia in I. r. f. uis. r. - Noe vi arm. expresse dicitur : ex causa hujus imterdicti c ex delicto orientis 3 in heredem &bonorum possessorem ceterosque successoresis factum ama non ergo de poenali sermo est competit in id. quod ad eos pervenit, qui textus dissentientibus varia tormenta conciliare solet. . Ast dicunt, heredes tamen factum de
Qncti praestare debere; Recte. Sed facta deis functi sunt duplicis generis, alia licita, alia illi.
cita. Priora praestare tenentur heredeS,ne
liquam vero posteriora. Imo injustum lucrum heredibus extorquendum est; sed, si ad her. des ex delicto nihil pervenit, tunc quoque in iustum lucrum penes eos non deprehenditur,. quod illis extorquendum sit.
Satis ergo firma manet thesis : actiones ex delicto non dari adversus heredes. Nunc ad eXCeptionem pergimus. Condictio enim λαtiva indistincte contra heredes competit, quamvis nihil ad eos perveneris, s quamvis lis cum defuncto non fuerit eontentata. Ita habetur in I. f. in f I do oblig. qua ex delim re in L p. F. h. t.' Si rationem tam diversae decisionis desideras, DD. communiter hanc tradunt, quia fur es in perpetua mora, mora autem obligain stionem semper perpetuae. Adducunt in hanc
m t. r. f. . ff. h. t. sed ibi plane alia quaestio. scilicet de interesse ob rem peremtam a serepraestando, ubi sine dubio recte applicatur adlata
168쪽
ata Tatio, quod nempe tunc illud tempuspectandum sit, quo res furtiva plurimi fuit, noci enim & in aliis delictis locum habet. UNcum, quod propterea heredes etiam converitari possint, licet nihil ad eos pervenerit, hoe exinde non probatur. Nam quilibet delinquens, qui non in ipso momento, ubi deli-Ctum Commisit , laeso satisfactionem os eri. moram committit. Ergo omnis quoque actio ex delicto proveniens contra heredem competeret,quod tamen falsum est. Manet ergo, quod hic mera decisio civilis deprehendatur. Cujus ratio reddi non potest, iuxta l. 2αΤ. de L L. Legem ergo non corrigimus, quod no- his non competit, sed rationem non conci clere solummodo ostendimus. '
Inter actionem quod ereto loca &actionem directam.
π ΙΤ rite iudicium ferri possit, an haec du stinctio adhuc hodie in praxi usum habeat nnon 3 diversi supposita praemittenda erunt. Κ s L
169쪽
II LIB. XIII. TIT. IV. I. Quod actio de eo, quod cereo loco, noli pertineat ad contractus bonae fidei , sed ad eos saltem, qui stricti juris dicuntur, sive uniIa-υterales, ' L F. I. Τ. h. e. II. Quoi Judox pedaneus in contractiis hos stricti iuris praecise ad verba contraetus adstrictus fuerit. U
III. Et quod proinde dicta actio potitainum, imo unice ex distincto ossicio Praet ris& Iudicis pedanei profluxerit.
. IV. Quod porro, uti ex dictis insertur. si quis centum Ephesi dare stipulatus erat, domicilium autem suum Romae habebat, in hoc foro Domicilii iuxta jus Civile strictum conveniri non poterat, licet solutio, prout promE. sum erat 'phin nota Perficeretur. H I. I. a. init. Τ δ' si
V. Q sod autem, suia hoc iniquum V-
dehatur, Praetor .hano iniqsitatem corrigere, voluerit. Praetoriam enim esse actionem daeo, quod σφrto Mo, Du facile concedunt.
VI. Quoa Praetor, quemadmodum alias ius civile vetusilludque subtile sene corrigero S abrogare non audebat i ita quoque in prae iii materia idem facere Π'luerni , unde a ctionem nostram Wium. vocavit. Cons. Omnia
170쪽
ciit, isiquum erat, si promissor ad eum locum, in e m Eatarum sest promisisset, nunquam accederet, taeod pel data opera faceret, vel quia aliis locisecessario dictringeretur, non posse nipulatorem ad .um pervenire r ideo visum est, utilem actionem
VI l. Quod ex plurium, si non omnium orasessione, actio haec utilis non disserat roater ab actione directa, sed saltem adjectitiat Ualitate. Sic v. g. si eum, qui Ephesi dare hipulatus est, in hoc loco factae promissiopis ':onvenio, vocatur actio ex fit afatu ; si vero .ictionem in foro domicilii in1tituo, vocaturictio ex sipulatu de eo, quod certo Deo. Fuale hac materia disserit Reinhardus Bachovius
e Action. Dio. 7. parst. a. th. I. Ex his auisens , inquit, re quod creditorem cum commemora ione loci agere oportebat, evincitur necessario . uod i a actio prima, quam quis v. g. ex filis
atu fisi qua is, sua natura sit micti iuris, crinoae ipsa actio ex sipulatu μ in iudicium do enda : sve potius, in jure proponenda, id:st Coram Praetore, nam ita pergit Bachovius
uamdoquidem hae ratio juris noriri est , ut obsi- raris re actio, prout primo constituta σ nata est, it tu iure apud Praetorem proponenda, qui secundum narrationem re propositionem Actoris formulam dabat, re eum ea parter ad judicem peri- m mittebat. Itaque in n Iris termisit Meesse'