Il commento piú antico e la piú antica versione latina dell'Inferno di Dante dal codice di Santaniele del Friuli;

발행: 1892년

분량: 211페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

lito reci nities X iverunt rectam in quod nullus taxhuius o mansit in recta et 08t 0dum reci predicti in auri do insula convenerunt et post modum ad ObSedionem Troie processerunt Jst ori polus dedit recis Secundum augurii sui artem horam et

punte tuni quibus ipsi reci debebant incipere ter suum pro ob

sedione troiana.

Michele scholio su che vera mente, Ste michaol su0ttus fuit valde peritus in magicis artibus et scientia auguri qui temporibus suis potissime stetit in curia oderici inperatoris. Vidi quid bonatti ste uido fuit quidam qui in istis auguriis et superstitiosis invocationibus insistebat. Vedi e triste che lasciaron lago, Per hoc quod dicitur vidi significantur anime omnium infelicium mulierum que - relietis debitis usibus et institutionibus mulierum, auguriis incantationibus et facturationibus se dederunt. Maviene oma che gitta ne coiisne abendune gli emisper elocealonda solio sobilita Cayn elle plue. Hoc est dicere quod dies duclinabat et nox succedebat ipsis Virgilio et auctor Nam cum sicut semper sit confinis uni X emi Sperii cum altius sic emispurio, presit qui s0le existente ' in nostro emisperio nos nox)retinet in alio emisperio et sole declinato ab emisperio nostro et ad alium emisperium denominat habemus noctem et ibi est dies et propterea cum 80 sit ille qui pr0prie Sit 0nfinis istorum emisperi0rum duire secundum teXtum Virgilius sollicitat dantem deceleriori progressu qu0 80 hoc est dies declinabat circa expirantes in alio emisperio abscendente si ei Sus emi Sperium nostrum et

h0 est qu0 dicit Cayn elle sine qu0d significatur luna que

fabul0s dictum est apud antico qu0d illum nigrum existens in luna est styn deferens spinas, Sibili vero est quedam magna civitas in c0n finibus occidentisian Spania reposita pr0pe mare

122쪽

cum autem in medio menSi martii neepisset auctor tractatum et in ipso tempore martii prope auroram die luna declinet et occidat ibi in partibus is pani ubi est occidens orbis, idcirco hoc non est aliud dicere quam quod dies auferebatur ab eis X istentibus in alio emisperio et succedebat existentibus in nostro emisperio et per hoc notatur secunda dies qua stetit et vidit eo omnia auctor in interno.

Capitulum XXI

Cosi diponte inponte altro partando Auctor proSequens de- materia fraudulenti in capitulo isto intendit tradiare de illa fraudulenti specie per quam amicus rufatur barata et decipit rem publicam et patriam in comuni velamicos vel proximos in spetiali exemplificatione loquendo dicit se invenisse in parte ista talem l0- eum talesque tortores 1 prout est locus in civitate Venetiarum qui vocatur arsen inquo siquidem loco diversa misteria fabricatore ' et Operationes Varie per artificies et magistros ibidem manentes ad conservationem et refectionem naVium peraguntur, et h0 est quod dicit testus, Qua nellarsena te. cun deglianzian desania ita etc. Dicit auctor qu0d iste peccator qui ferebatur per hunc demonem ad tormentum erat unus exantianis de civitate lucane, que civitas significatur Se quod dicit Sancta ita, que eccleSia antegite est ecclesia magna ei Vitatis predicte lucane.

Ongnon e barattiere uor che onturo. Dicit textus quod omnis de civitate predicta sunt barat teri et redones reipublice, X- cepi quodam qui Vocatur B0nturus filius dati Dati qui b0uturus temporibus suis fuit magnus p0pularis in civitate predicta. Gridar qui non lu090 lsant voltu. Ecclesia sancti vultu est magna devota ecclesia in civitate lucana, et cum ipse peccator

123쪽

fiteri de civitate predicta propterea dicunt dena Ones advorsum peccato irem rediet Dia quod liberar non poteSt manibus eorum perp0tentiam et orationes Santi Vultu S. Qui se uota altrimente che ne ferchio Serchius est fluvius quidam decurrens o civitato in uennam, et propterea dicunt demone adversus peccatorem predictum quod in ipsa pice et loco tormentorum alio modo natatur quam in flumine seretilo. Non altriment i uoci allor vas falli Exemplificatione loquitur auctor in parte ista et quia e et pro Xime Sequentia per Se patent ad alia procedetur.

e te. Adue exemplificatione loquitur auctor dicens quod quemadmodum iuvenes pedites existentes in castro caprone comitatu Pl Sa rum timuerunt eum egressi fuerunt astro aprone ipsum tradenteSadversariis bsid0ntibus Ita dicit auctor se fuisse perterritum et timere ne demones in eum irruerent contra edus et pactum in quibus convenerunt eum Virgilio.

Jeri piu olire inque ore che questotta mille ductent con es-santasei Anni compi che qui a via fu 0ttα hec verba loque batur demon illi Virgilio se Danti ipsosque instruens de futuro itinere eisque de mos trans qualiter per tramitem in quo erant per directum ipsius itineris ulterius procedere non Volebant i - X eo quia locus ille m0ntuosus et infernalis in suo tenere dirutus etide vastatus fuit tempore quo tremuerunt Jnfernus abis Su et montes pr0pter venerabilem et Jnclitam passionem domini nostri Jesu Christi et cum e tempore u auctor ista Vidit et erat in exerciti istius operis currerent anni M. C. X . a Venerabili passione ipsius - dcirco dicit qu0 tantum est temporis quo via illa rupta permansit - ex quibus Siquidem verbis etiam aliud sequitur quo clare videri poterit quantum sit tempus quo auctor egressus fuerit materiam istam cumque tunc tempori currerent Anni domini passione ipsius M.CC.lxvj et dominus noster ViXerit in carne

124쪽

CAP. XXII.

mortali XXX iij a 3assione i ipsius, et sic currebant anni dominia nativitati ipsius M.CC. lxxxviiij currunt hodie. M CCC. xxviiij δ idcirco dici potest viginti quatuor annos fore completos quibus incepit hoc pu Mauri avi clascuncia lingua stretia et lilii ante deleui attutrona bella Hoc est dicere quod Omnes de mones preter malae daabebant pratas i linguas eorum ut pro Virgilium et auctorem turpiter reSonarent cum Ste malaeo da turpior et crudelior ceteris e parte posteriori turpius reSonaVit.

Isidi gia cavalieri vover campo et cominciare formo te.

J presenti capitul quemadmodum in pro Simo precedenti tractat etiam β de quibusdam baractatoribus et fraudulentis deceptoribus patri Sue et dominorum Suorum, tamen in isto principio exemplificatione l0quens dicit quod quamvis per tempora Jam decursa viderit multos milites multosque filiorum si et armorum et campe-Strum pugnarum eventu sub tro inbellis et tubis et alijs son0ris Jnstromenti moveri tamen nunquam vidit aliquos pedites vel milites moveri sub tam varia tuba vel cialamella quemadmodum vidit demones predictos, Sed auctor se excusans dicit quod ita fieri opp0rtet ut in ecclesia c0nverSetur eum isti in taberna cum lascivis et gulosis et cum demonibus in inferno. Come ut in quando anno segno etc. - Dicit auctor quod peccat0res bullicantes sub pice ali propter allevationem et refrigerium pene Sue in tantum Sublevantur 4 bullicantem picem quod apparebant rene eorum exterius, quemadm0dum faciunt dat fini pisces in mari qui sentientes fluctus et turbationes maris exin&rioribus et profundis partibus sursum abscendens ' - in tantum

xxxiij ante passiones MCC lxxxxviii MCCC xxiiij paratas tractavit auctor preliorum cum sanetis sublevabautur nuetus et turbationes . . . seendenteS

125쪽

CAP. XXIII.

a summum que perveniunt et ostendunt i navigantibus totum dorsum et Sehenam, e quorum Judici ' provident ne vicantes ad ips0rum Salutem

Pol si famigii deibuon re tedaldo. At infelix peccator sic deductus et laceratus ut inferius continetur fuit familiaris Tebaldi

regis navarre in cuius curia maXimas fraudulentias et araeterias commisit me rispuos fit frate gomita Jste fratera omita fuit departibus Sardinio et fuit sinis calcus et quondam dominus totius Curi Judi eis degaliuria et per fraudulentiam et pecuniam quam aecepit inimicos udi eis quos carceratos habebat in partibus Sardine re- lassaVit. 80 conesso donno Michele anche. st dominus Michiel Zaneli fuit departibus Sardini et Cum eodem fratre ominita barat-tarias et fraudulentias maximas perpetra Vit - quorum lingue nunquam satie vel esse fuerunt maledicere Vel tractare propter

pecuniam

Ome edete altro che digi igna, Subsequentia usque in finem capituli per Se patent.

Taciti soli et saneta compagnia, Cum in eapituli precedentibus tractaverit auctor de quibusdam spetiebus fraudulenti idcirco materiam Sequens in isto tractare intendit de fraudulentia Ypocrite et Ypocrisi aderentibus, diei tamen a principio huius capituli lio e furore et rixa illorum duorum de monum precedentium se ipso adinvicem impugnantium per quoddam autens recordatus fuit defabula quam dicito sopus de Rana et mure maSi me cum rana Olen transire aquam simul cum mure et ligato quodam filo pro securitatae utriusque ad pede s Ranoe et muris.

in an ad summum a Perv. ut Stendaut indici accidens

126쪽

92 CAP. XXII. l

mortali XXX iij a laassione i ipsius, et sic currebant anni dominia nativitati ipsius M.CC.lXXX viii, et currunt hodie. M CCC. xxviiij - idcirco dici potest viginti quatuor annos fore completos quibus incepit hoc pu Mauri avi clascun a lingua stretia et elgi ante deleui ut tu

trombetta. Hoc est dicere quod omnes de mones preter malueo daabebant pratas 3 linguas eorum ut pro Virgilium et auctorem turpiter resonarent cum iste malacoda turpior et crudelior ceteris e parte posteriori turpius reSonaVit.

Capitulum XXIIJ

J presenti capitulo quemadmodum in proximo precedenti tractat etiam β de quibusdam baractatoribus et fraudulentis decept0ribus

patri Sue et dominorum Suorum, tamen in isto prinoipi exemplificati0ne loquens dicit quod quamvis per tempora Jam decursa viderit multos milites multosque filiorum ' et armorum et campe-Strum pugnarum eventus sub tro inbellis et tubis et alijs 0noris JnStromentis moveri tamen nunquam vidit aliquos pedites vel milites moveri sub tam varia tuba vel cialamella quemadmodum vidit demones predictos, Sed auctor se excusans dicit quod ita fieri opportet ut in ecclesia conversetur cum isti in taberna cum lascivis et gulosis et cum dem0nibus ininferno. cime ut ni urendo anno segno etc. - Dicit auctor quod peccatores bullicante sub pice ali propter allevationem et refrigerium pene Sue in tantum sublevantur 4 bullicantem picem quod apparebant rene eorum exterius, quemadm0dum faciunt dat fini pisces in mari qui sentientes fluctus et turbationes mari exinferioribus et pr0fundis partibus sursum abscendens ' - in tantum

p tractavit auctor preliorum eum sanetis Sublevabantur' fluctus et turbationes . . SeendeLtes

127쪽

CAP. XXIII. 93

a summum que perveniunt et ostendunt i navigantibus totum dorsum et Sehenam, e quorum Judici ' proVident ne vicantes ad ipsorum Salutem

Pol fu amictii deibuon re te laldo. st infelix peccator sic d0ductus et laceratus ut inferius continetur fuit familiaris obaldi

regis navarre in cuius curia maXima fraudulentias et baracterias commisit

me rispuos fusa te gomita Jste frater g0mita fuit de partibus Sardinio et fuit sinis calcus et quondam dominus totius Curi Judicis degaliuria et per fraudulentiam et pecuniam quam accepit inimicos uilicis quos careeratos habebat in partibus Sardine re- lassaVit. Us conesso donno Michele anche. st dominus Michiel Zanelio fuit departibus Sardini et Cum e0dem fratre ominita barat-tarias et fraudulentias maximas perpetraVit - quorum lingue nunquam satio vel esse fuerunt maledicere Vel tractare propter

pecuniam

Ome edete altro che digrigna, Subsequentia usque in finem capituli per Se patent.

Capituluit XXIIIJ

Taciti soli et saneta compagnia, Cum in capituli precedentibus tractaverit auctor equibusdam spetiebus fraudulenti idcirco materiam Sequens in isto tractare intendit de fraudulsentia Ypocrite et Ypocrisi aderentibus, dicit tam si a principio huius capituli quod e furore et rixa illorum duorum de monum precedentium se ipS adinvicem impugnantium per quoddam autens recordatus fuit defabula quam dicit sopus de Rana et mure maXime cum Pana Olen transire aquam simul cum mure et ligato quodam filo proe securitate miri usque id pede si mane it muris.

in an ad summum a perv. ut ostendaut indicio accidens

128쪽

mus autem tumen intrare aquam rana Ver Volen intrare aquam terramque relinquere, Se ipsos e opposito utrique traebant et unus alium Vincere conabatur, Sic dicit Auctor quod illi duo de mones equibus tractatur in fine capituli precedentis seipsos adinvicem impugnabant. Selira opa alma volere te. Per verba ista ostendit auctor se timor ne domo ne ipsi offendentes se ipsos insequantur ipsum ad iniuriam et flansionem ipsius et propterea diuit textus Eneverrannodietro tu crudegli Ede s osse depioni bato vetro . Respondit Vergilius Danti dicens

si isto fuisset se es et plumbatum vitrum hoc est quodam speculi et speculareris in me, celerius non viderem n maginem tuam exteriorem sicut celeriter vide et cognoSe inmaginem tuam et h0 est quod diei textus Pur m vennero tuo penister j tramie che incolonia perii monaci fassi EXemplificatione loquitur auctor dicens quod quidam peccatores eruciati in isto lacu habentes cappa maXimas Colio periente USque ad pedes eorum que similes erant apis et vestibus Onaeorum colonie, Defu0rj orate sono te me ederis etc. rati gaudenti fummo et bolognes Io Catalari et questi 0cteringo ec. sti duo fuerunt fratres gaudentes de magnis domibus Civitati Bononi viri utique magne scienti et industrie quibus tributa fuit potestas pacificare populum et Civitatem Florentie - cum autem Florenti iij ipervenissent ibidem recepti cum honore maximo ut per eo tamquam per foren Ses et mediatores remotos discordio Civium fedarentur dicit autem ' quod fuerunt tales pacificatores quod adiicostenditur et apparet circa guardingum, hoc est dicere quod in civitate Florenti non concordiam sed discordiam tractaverunt eum omnes domus illorum de ubertis ex ipsorum tractatu destructe fuerunt quorum Casamenta p0Sita Sunt in quodam contrat Civitatis Fl0renti dicta uardin90.

129쪽

CAP. XXIII. 95

croci fisso in terra contre pali rasto qui de fixus erat in terra cum tribus palis fuit ille Caysas desperatus qui inter alios plintifices et pharis eos Consuluit dixitque Judeis quod opportebatqu0 Unus homo dest quod Jesus Christus pro populo Oriretur. Et a ta modo et socero se istenta tu dicit teXtus quod etiam in profundior j loco huius infernalis loci simili modo cruciatur socer ipsius Cayphasso qui vocatus fuit Anna e num0r dietorum Ontificum et pharis eorum exqu0rum Consilio crucifixus fuit dominus

noster hesus eris tu S. El χιca felle tin poco festa china Notandum est quod supra

xxj capitulo Virgilius potij demonibus informar de prosecutione siri tineris Cui domonos Respondent sic ut continetur ibi

sit se landare inanti tu istace an latene su ετ υρ8t gr0tta presso uri altro cholglio sentiero che via face ex quo timens irgilius ne ipsum per contrarium informassent duo petit ab isto fratre gaudente de itineroinformari Cui respondit frater Virgilium ipsum informans dicit --0nfar parieti su perte reni Et ex h0 perpondit Virgilius quod per ipsos demones de pro SeeUtione tineris vere nonfuerat informatus, Et propterea SubSequenter dixit Virgilius reprehondendo falsitatem dictorum de monum Sicut dicit teXtus. Elduca steti u poco a testa China, o disse malcontana labisogna Colui chelpeccator diqua uncina hoc est dicere ille male consul Ebat nobis de nodos sitato tineris qui est Vicinus huic peccator sive domo quia in iliferno solum duo sunt vicini peccator et demon, ad quod resp0ndet dictus frater o dicit

nonini reris Virgili quod Jam audivi diei bononi quod diabolus

Jnter alia sua Vitia est falsus et mendax. Et hoc est quod dicit textus in fine.

130쪽

96 XXIV. Capiti iluit XXIV

In itella parte de gio vaneti anno chelsole crini sotio aquario tempra te. uetor naturam fraudulenti prosequens tractat in

presenti Capitulo de illa fraudulentia violent i a quo convertitur peΓ Pedones et cum supra infine Capituli precedentis Virgilius iratus et turbatus decesserit a peccatoribus illis quos ibi reliquid ' auctor Xemplificatione l0quens dicit quod timuit et perterritor fuit videns turbamentum Virgili tamen postmodum Xsuasu et facie dona 3 virgili gaudium et confortationem absumpsit - quemadmodum accidit rustico quum medio mense Januari j - quo Si quidem mense luna intrat signum aquari vidit terram occultatam et abundantem nive quam nivem app0lla sororem brum e et sic contristatur et dolo quod regem suum ad pas qua pascua non potest emi et e re se temporibus gravitate, postmodum Verob0ni temporis adveniente semperantia β pecora sua transmictit ad pa8qua et sic Silaratur et gaudet et hoc est quod dicit textus. Quando a bruna fu a terra axempla, alia Subsquentia per Se patent. Omai conviene hestu cosi tispoliri verba ita et pr0Xime Subsequentia sunt notabilia e quibus notandum est quod absque duris laboribus et studio pei os nec virtus acquiritur nec terne beatitudo meretur Nam non per vias planas et facile non per dulce 80 in nos nec per quietis et voluntatis illecebra habetur cogniti sapienti et adcelestes delitia pervenitur. No)iso hi disse ancor che ovraldosso osse deliarco te dicit auctor quod in hac parte audivit quandam vostem innatam ' cuiusdam

proferenti Verba premissa, alia per Se patent altra iVOStadisse non ii pendo senon ofare et c. hoc est dicere ad istud non

SEARCH

MENU NAVIGATION