Il commento piú antico e la piú antica versione latina dell'Inferno di Dante dal codice di Santaniele del Friuli;

발행: 1892년

분량: 211페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

CAP. XIII. 59

rehedificata uerit per roina nos depopulavit etiani et exstruxitide ui Attila nilias civitates et loca bona tuli Et pi opterea diei textus cli su flagello in terra. Et hoc est Verarin Secundum quod scribitur in Cronaei anti Corunt. Pirro et sexto inet terno mugue Pirrus lilius in agni echillis gre ei fuit crudelis et impio vite, Sextus filius ni agni pompe romani qui post mortem patri Sui magnus tirannus irrata et de- predator hominum Arunce ducorneto arinter pago isti fuerunt duo maXi in pre-

dones Super Sti ni R.

Cai,itulum XIIIJ

Mnera an cor ita es arivato, una uetor in precedenti Capitulo tractaverit deponis eorum qui in anu violentas X eruent in proXimum et bonis prossim prosequendo materiam Suam Scribit in

presenti Capitulo de iiij qui dispergentes in totum i se ipsos privaverunt vita et 0na sua dissipaverunt ut inferius de mos trabitur. Et incipiendo dicit quod ille nexus, Sub cuius continua Securitate transiverat, mundum nondum redierat ud ripam a lus quum p0eta et auctor iam intraverat quoddam nemus orribile plenumque Serpentibus Fra Cecina e corneto. Cornetum est quodam Castrum in patrimoni ecclesie romane itum in ripa maris a quo Castro usque adl0cum qui dicitur Cecina est via renio tu et longa per multa miliaria, riter quod Cornetum et Cecinam Sunt uia illa nemora Silvestra et periculosa et diversi rami et Sterpi involuta

dam maXime aves habentes Ala valde latas et collum et visum humanum, que Si quidem Ves X pulerunt per violentiam deinsuli scrofandis qui est que Sunt in Romania herculem it dan

92쪽

60 CAP. XIII.

SOnem - 0St modum etiam dicte vos expulerunt etiam dedictis insulis troianos qui se recluserant in eis antequam troia destrueretur, que i quidem expulsio troianorum, ut dicit textus

fuit inditium et augurium destructionis troiane. I sentia dctogni parte rar gua quia per Se patent u8que ad locum illum Io sono colui che tenni ambo echiani. sto siquidem fuit magister petrus de vineis cuius Virtute et probitate multiplici et maxime sue formose laventionis et rectorici solis i ornata ut dedi ne fuit

in tantum X cellen et repotens consiliarius penes Imperatorem Fredoricum qui e Sua ordinatione et consultatione Solummodo queque agenda mperii regebat. La meretrice che mal alio vitio dicesare etc. Dicit ipse Petrus quod cum semper e dignitatibus et honoribus et bono alterius oriatur Jnvidia Idcirch Roli qui curiales Jmperialis cui ie X celse condictioni me inVidentes et emuli me in uriose accusaverunt quod quedam Secreta debueram prepalasse, e quo demandato Jmponatori cecatu et Sic turbatus et dedignatus ex Justu indigno pene volsen Subiecta et Vituperosa vita remanere Ego ipso quod et Justus et fidelis et purus in me ipso fisiri sit disposui me in iustum contra me ipsum mihi propriam vitam adimendo, sed iochilominus nunquam fui prodit0 nec infidus in agendis vel secretis aliquibus domin me imperatori ex quo aperto probatur et Ostratur quod prout dicit textus ista invidia est illa meretrix magnaque Semper equitur Curia et regna regum relatorum et principum Hec est illa miserim passi per quam Statu regnantium per-8epe Subvertuntur.

Spirito incarcerat ancor ti presso. Didir sicum lanima silega. In hac parte querit Virgilius ab anima dicti Petri qu0 declaret ei qualiter h0 est quod spiritus vel anima ligetur et includatur in illis sterpibus Sive truncis, ad quod respondit ipsa anima dicens

i non et de retorico stilo, Anon. 4ed isdegulato per sentiment dellano degula peti uo onietido imo Pare: Otto elech e Vitupero, Vita s

93쪽

CAP. XIII. 61

qtium anima crudelis alicuitis desperati et se necantis servenerit ad infernum, minos demum demon ipsam transmictit ad septimam Deum, que os modum in eo l0co cadit ad quem infortunio suo conduxerit et ipsa anima dolapsa in illo loco silvo germinat qu0madmodum granum pulte et crescit et producit in serpem stei p. Stirliona tanquam planta silvestris, sed in die Judiei siout alio animo venient ut vivantur iungantur eum Orporibus suis sicut nos pro nostris polei hoc est pro Orporibus, veniemus, soddictis nostris corporibus nullatenus iuvemur iungo. quod Justitia non pateretur animus ' id haberet -re quod abstulit sibi inuod nos ipsi abstultimus nobis vitam et corpus animo nostre suis OrpOribus non iungentur Sed una qua tu an ma ab obat init appensum umbre Sue OrpUS Uum et hoc est quod diei tostus Come attre rivin e0si per nostre posite M inon per calcuna sene vesta, Sed quamvis hec verba si sint ab auctore descriptant euhilominus tene quod aliud scriptum fuerit, allia fuerit auctoris

monti scriptura quidem sic recitat rigido sicut sic sit singulariter punit et ponit de iiij qui volui dosporato cecitatis hapei diderunt sponto Se ipsos a ad terrorem et Instructionem mortalium ut sibi recaveant ab huiusmodi perdictione in posterum porquam in remediabilem et propter praseter spem allicuius misericordio deus graviori offenditur. Nam nullum est gravodinis tanto doli: tum cuius divina misericordia misereri non possit excepto desperationis deli et quum sola mederi nequit hoc est quod probat o didit credo tamen auetorem prefatum umquam fidelem aptos: cum omni prudentia et scientia clarum suo tenuisse Judicio quod Ecclesia

sania tenet Gridai a. a. an sinon foro accorte etc. - ste anus fuit

quidam amicellus et uvenis de Civitate senarum qui inter cives alios ditissimus erat Hamon fuit consultor consumptor et His

94쪽

sipator omnium bonorum suorum, sed ante mortem naturalem

do ficor et ipso Juvene exeunte mortuus fuit in quodam eonflictu ad locum plebis de topho - ζ propterea sicut dicit textus mors idem

Lano favendo succurrit quod ipsum rapuit in tempore uventutis quum si visisset vi K. in oculo l)portubat quod famescentes et macerrimi Canos si erat in teX tu sequitur ipsum do vorassent hoc est

dicor quod miseria et egestas ipsum appliXissent adflix. -

gi oppo Jst cui deficiebat virtus in fuga fuit Dominus Jacobus do sanio Andro do Civitate Padu sub maximis Divitiis constitutus qui dissipavit omnia bona sua et inter alias prodigalitatos ius do ipsa ipso fertur quod videtur videre desiderans quemdam pulorum et magnum ignom dictus dominus Jao0bus fecit quamdam villam comburi in totum, modo dicit textus quod dum ipse vello a fugero quod os ei obat ei fugiendi potentia nvenit unum sex diutis stirpibus sive quendam es pugium 1 suum sive stirpem - qui stirpes otiam erat umbra et quedam anima, letaliter destruxerunte quo dictum est 1glum conqueri et plorare Jncepit dicens contra

animam dicti domini Jacopi. O Jacopo etc. X quo Siquidem Virgilius niserrogavit a dicto stirpe de nomine et orrigine eius ad quem Respondit unabra ipsius stirpi s dicens Ego sui de civitat Balisto hoc est de Civitat Floronti quo siquidem Civitas habuit in primum patronum martem, hoc si idest Deum belli mi hoc fuit ante tempus nearnationis dominice, eum autem refloruit cristianitas dicta Civitas sublato titulo patronatus ipsius martis, lorentini in pastorem et patronum acceperunt dictum Johanum Baptistam se propterea dicit eo anima quod mar Semper eum arte et influentia sua pens tem et tristitiam semper bis infundet

Ampia lacuna secondo Anon. 4e ne detto ciespugii per naScondersi eutro ma sopi avenendo te deite crudelissime fiere pei sero ii iespugii se lace a Dorio tuti te membra sue cloe a dire hs angi a morte sua me invitupato in mi Seria e povort se non solamente te dette crudelissimo et agni dilaci0- rarouo is membra de det to Messer aeliopo ma egi audio o etto eiespuglio Vero Sterpo per chello Sterpo era n anima tuto ii distriissero

95쪽

Jn divitato Floronti H - quod dicto mario lotoso, patroniani aliuni legerunt of nisi quodani statu ipsius ni tis, quo aduero sidet supra pontem arni ndi et Civitato maneret frustra

suisset Reho distenta Florentia per eos qui ipsa focomini post destru- otio non Attillo qui ipsam Civitatem se struxit ut relatum est supra proximo in in Capituli procedentis. Io fe iit be an me elle mi cesse. st Florontinus fuit dominus Lotius dea 2 lis do Florentia qui secundum quod fertur X doloro pernimio uiusdam sententi sive saevae quam protulerat, in domo sua eum quadam oris in eius dicto loco se ipsum suspendit. Et propteron dicit Io feci tibe etc. qui quin tostus in quo suspenduntur homi nos In partibus franei vocatur uboth - et ipso idem de domo propria constituit sibi Furchas.

Calpitulum XIV

I iche a caritis de inutio loco etc. Cum vetor Supra Pro Xim in sino Capituli procudentis viderit cruciari unimam eius qui erat douna civitate cum ire dicit quod e caritate quam ha bubat ad miserum et ardontem, ratione loci frondes stirpis eius divisas set separatas colle git in unum et ipsis frondibus dicto lorentino exibitis ipso uoto eum Virgilio 1 ad prosecutionem itineris

Ita ultra oggia atta che colei me se dapisii dicaton ius appressa uosi in EXsempli sentione loquitur dant se dicit quod cum Arena illa per quam gradiebatur esset Reifera et angu Stus plurimis ' copiosa talis erat qualis erat arena tibi per quam Cato Romanus divi et o pompeio cum pompeianis fugiens a facie e Saris pertransivit - quo siquidem arena tibi velut desertum silvestre et inabile ' est oriculosa sit miseriis ac ne inodis multis plena. Et hostseribon lucanus in viiij v de ipso caton loquente et Sundente pom-

1 mano si Virgilius pestifera et angustiis plur. - inhabitabile

96쪽

peianis ut per dicta in arenam iter ripserent sic dicit inique ingressus i sterilis sic fatur arenas, E ' quibus una salus placuit mea signa ' secuti Indomita cervice vivi ε composite mentes, ad magnum virtutis opus summosque labores, vadimus Jn campos steriles Xaustaque ' mundi quo minus litani 7 et raro

j frondibus t unde si ecliaque leti feris squalent serpentibus arva tempori es vitalis abest et nulla sub illa, Cura Jovis terra est. - Et propterea dicit textus, Non ultra oggia etc. Quali lex indro In quelle parti calde te. EX0mplificat auctor. quod quemadmodum accidit leXandro regi militanti ii partibus

orientis quod ex summa caliditate solis et aeris vapores gn 0scendebant super eum et militibus suis, tamen ipso lexander sua virtute providit ad consorvationem ipsius et militarium aeterum suarum Ita diei auctor facti erant Vapores gnei cadentes supermiseros peeatores e quo arena illa Sicelia et arridaia qua animo misero permanebant tamquam Selia Cee n debantur et urebantur. chie uel grande che non par che cur et c. st siquidem quitante superbie et forocitatis idobatur et demo strabat fuit unus ex sept0m regibus qui obfoderunt Civitatem thebarum oeatus campaneu qui eum X celsa superbia Sua contentor esset deorum u-piter turbatus et dedignatus X arrogantia campanea predicta et accepto fulmine in gnem ipsum campaneum in die to exercitu futini navit et Jnteremit. Et quemadmodum ipse campaneus fuit superbus in vita si et anima eius superbissima n inferno, nam loquitur

ipsa anima et dicit ipsi Virgili 0 - si ipse Juppiter qui in percussit cum fulmine ultimo die vite me faceret fabricari per omnes fabros et ministros eius fulmina et sagiptas et haberet sui sidium Vulgat

et aliorum quorumlibet ministeriorum eius de me non posset facere ultionem.

Sico me fece alia pugna di Flegra Campaneus iste ducit an-ximilitudinem ' quod in civitate vel monte illo qui legi a vocatur

nite exustaque qua nimius Titan fontibus, ' hanc similitudinem

97쪽

CAP. XIV. 65

gigantes pugnaverunt cum deis et in dicto loco indiet i ovo et ab alijs diis di et gigantes futini nati et interempti fuerunt.

Qεια dibu came se ruscello te bulicainen est untinis sive fons aque bullientis nascentis prope Civitatem iteri, ex quo descendit quidam Rivulus qui dividitur in niuit balnea ad quo balnea peccatrices Orantur et P0 Pterea Xemplificatione loquendo dicit auctor talem se Rivolum invenisse decententem descend. et Currentem per arenam illam de qua Superius dictum est. Inmezzo mare lede inpaese uasto Disselli liora chessappella creta tu Dicit Virgilius auctore Interroganti et admiranti super

condietione illius Rivoli et dicit bis qu0d in medio mari est

quidam locus destructus qui vocatur nSula creti cuius insule saturnus fuit rex primus et animus dominus - e cuius saturni regis temporibus h0mines Casti erant absque cupiditato et viti et in dicta Jnsula erat quidam mons sive locus qui vocabatur dae qui si quidem l0uus fructibus et arboribus et bonis omnibus aplicebat, modo dicit auctor ille destructus est et sterilis tamque res antiqua, in quo Si quidem monte X0 Saturni que vocabatur ea fecit latore ovem filium suum et dicti saturn et ibi nutriri ut Saturnus nesciret quid esset de eo. Nam Saturnus receperat dictum filium Suum interim cum nasceretur Sed prius ibi presentaretur. Et hoc qu0d ei diutum responsis idolorum suorum quod filius nasciturus Xeo ipsum Saturnum de regno debebat expellere. Rea autem uxor Saturn predicta compas Si0ne Saturno querenti filium presentari fecit quandam j mmaginem lapideam pueri parvam et involiam Panni quam credens Saturnus fore puerum ipsum uXit occidi. Qi and piαnge facev fur e ridet. Hoc est dicere eum puer plorabat in ioni predicto sicut soliti sunt plorare dicta ea mater eius fauebat fieri quosdam clamantes in dicto loco ne ploratus puer audiretur Strin SECUS. Drent delmonte sta riti ungram ecchio Advertendum est

in parte ista quod per hunc senem significatur et figuratur tota

98쪽

etas et decursus mundi ac etiam regni saturni predicti usque ad hec tempora, ponitur auteria Ste Sene cretus orectus in monte predicto quod ipsius m0ntis et insule Saturnus fuit primus Rector et

Et fient palle in ver ammiata, per verba ista et hane disereptionem descrip t. senis predicti vult auctor demostrare qualiter Jmperium residens j paganis et in partibus orientis translatum fuit ingre eos scilicet e tempore quo a in rege babbiloni et saturnique i regem insule creti que insula tune temporis orat de principalibus partibus recelle, post modum pro translatum fuit Jmperium degre eis in romanos, et ideo diei textus quod iste sene vertit tergum Versus annatam Damnata tam que est in r-rient et quibus partibus orientis blatum ablat. fuit imporium et prospicit romam dest versus accidens 0euid. Ad quos ominos et partos orientales ' Inon pol fue rasportato omperio.

la sua testa e di stor formata, vetor recogitando vitam et mores regum inperatorum et principum qui per tempora perfusi runt dividit tempora et tales, nam cum dicit a sua testae te per caput ipsius seni primam etatem significat et regnum ipsius saturni sub eo tempore illa etas Caste et moderate vivebat et hiis quo percipiebant e fructibus et redditibus terr - absque alia cupiditate et vitio, quam siquidem talem tanquam virtuosam

et bonam auctor iste Commendat. Τιτ argento sono e bracci e retto - perae membra sive

pectus et bracchia figuntur figuratur secunda etas que fuit tem poro Jovis filii saturni predicti et hane appellant argentum et purum' - quod homines hoc temporo' coli agro Juga bobus imponi et Jn quibusdam maliti0sis cogitaminibus inceperunt homines delectat . Pol e diram e no alla forcata te per corpus eneum figuntur figuratur tertia etas ques fuit operationis sera quemadmodum

rege Babit. translatum fuit in Saturnum sit p. occidentales Arion.

rispeti della primas 3 Laetitia; D Arion. - per peio Secunda et quemadmodum

99쪽

argentum et molitis et nobilitis ero si dicit auctor fuit ista secunda etas ni lior ista tertia. Da indi ingiti eti/tto ferro letto. Nam sicili ferrus est prius ere sic ista quarta etas que figuratur per ferrum adhuc sui detorior et ni agis abundans in vitii quam tertia etas Nann hominestiui usitatis in arinis et dispendiis belli eis quam pli irimuin institerunt. Sali 0 cheldextro pie e terra cotta, per hunc pedem destrum huius sonis et istarum elatum Signiscatur mater ecclesia que cum terra esset idest prava depressa ipsam dicit esse captam coctum idus dotatam et ampliatam quod dotata et magnificata fuit

per costantinum mperatorem.

Esta sun quello tu chensi ilaltro erecto Dicit auctor quod isto Sene magis firmatus super Oe pede quam Super alio, hoc est

dicere quod ipse pes dester qui est ecclesia ijs temporibus magis

regit et regnat quam imperi Um. Gasch una parte sua tior he loro e otia, adhuc prOSequens auct0 de ista materia dici quod omne premisse etates quorumlibet regum et principum que per tem Dora prece S Serunt- Xepta eXcepta in prima etate que per aurum intelligitur, vitiose fuerunt Nam a sera secunda etate hucusque omne rege et principe omne quo mortalium studia et cupiditatem tu Xuriam vanagloriam et alia vitia intenderunt eXquorum membrorum partiumque diruptis Sassuris aggreditur ' quidam rivolus lacrimarum etaque descendens in hac Valle miserrima et ex ista aqua generantur OStmodum ista tria sive

Abitonto Adher0n flogotonio et tigie et etiam genera =ὶ tur exprima AE aqua quidam lacus qui vocatur ocinus Coeitus - Et hoc totum vult dicere quod X cupiditate humana et Xalij viiij shominem maculantibus anime peccatrices descendunt ad inforas parte an quibus Secundum ipsorum merita varia n hiis abiton tostigio et egeton te et eo cito varie cruciantur Nam per cupidi

100쪽

tatem humanam significatur hec aqua Vel iVolus ex qua generantur premissa quatuor, Nam primus fluvius in infern dicitur Achironto qui interpretatur Sine gaudi per quem fluvium primo transeunt anime in inferno ad penam Stigi interpretatur tristitia. et est quedam ripoliis qui Secundari Jnvenitur J inferno inquo puniuntur superbi et arrogantes . Fleget0nte Jnterpretatur neendium et est quedam fossatum que rube sive sanguinis bullientis. Coeitus interpretatur uetus et Si lactis congelatus centro terre In profundo niarni in quo est lucifer, et ibi poniuntur pun.)prodictores et sic sequitur quod anime annatorum et ipsorum scelleribus transeant per flumen cher0ntis hoc est quod absque gaudio maneant et crueientur Jnpalude stigi hoc est quod semper sicut testes et subiugantur infleget0nte hoc est quod semper Incendio concrementur, et firmentur in cocit hoc est quod in lacu proprio recludantur ' - hoc est quod dicit textus. Dre a caronte stigi et segetonte. Et allui se resente rigagno si diriva cos da nostro mondo etc. Querit auctor a Virgili si rivolus iste que descendit in mundo

nostro que est causa quod cum rivolu non invenimus maxime cum venerimus per itinera tam longeV - ad que respondit Virgilius. Nam cum rotundus Sit locu per quem transivisti et c0ntinuo abscendis adsci). Et descendis per circulum a sinistris et nondum ad susscientiam ambulaveris n0 mireris si ad aliquid)novi vides, Ei ancora maestro ove siti ova legeton te etc. adhuc querit

auctor a Virgili ubi est locus Hegetontis et fluminis Lethe - ad qu0 respondit Virgilius, cum tu ante vidisti fossatum que bullientis debes scire quod ille est locus legetontis fluminis autem leth positum est extra hanc fossam inferni etc. et est)positum in purgat0ri in quo levantur lav. anime dum purgate Sunt que Scendere debent ad gloriam paradisi sit iste dicitur flu

SEARCH

MENU NAVIGATION