In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

51쪽

., men sic dum omne uit id genus, quanquam ridiculum a turpi prosscisci, tur. Ridiculum cnim aliquo pacto peccatum cst,d turpitudo sinc dolo ic, , minime i noxia: perinde ac ridicula statim appareat deformis facies, di

, storta sinc dolore. Haecitavcrtit Paccius.

Comordia autem est,ut diximus, peiorum imitatio no tamen fecunda omne uitii genuis quanquam ruta, lauta turpiproficiscitur. Haec tio fatis te coverssunt,nam ita debebunt ueri Cr connecticum prio, a ribus. Sedfectindum ridicidam,quod est turpitudinis particula. Reliquare 'ese habent. Ridiculu enim alis quo pacto peccatu es Cr turpitudo sine dolore noxia perinde ac ridiculastatim appareat dormis facies, distorta in doIore. Quod Paccius uertit, Noxis. Est in Graeco cotextu φθαρIu quod ostiderabiimuxa postea,quale sit. connectintur haec cum superioribus.Sic. Declarauerat Aristo qualis fulset origo tragoedi lae,C comoediae.Mox erat nquirendum quomodo auctae. De incrcineto igitur, C absolutione tragoedia hactenus egit. Nunc uero erat agenda de incremento comoedia. Sed antequa agat, breuiter repetit exsuperirioribus,qualis it comoedia. Ait igitur comoediam esse imitatio peiorti. Habetgraecus contextus,n M' --bomines muli appellantur exuit s. Vitia uero, dipectata no omnia pariabunt: sed alia leuiora,aα ' lagrauiora comoedia igitur π isubiectum ibi muteri habet κακί ,id notamen omnesedeam,quae tulis e tractam ord ut risum moueat potius,quam rationem. Hoc quale sit declarota breuiter,ta facti. Turpe est aliud φ, aliud non φ μών, ' , μκet,ut inquit Aristot. Id. 2. viret. sunt v nectus,morbi. Quae utienti dolorem alterant,uidenti aut commistratione. Non φθαμ κα,sunt id quae patienti non dolore ed rubore, pudore afferunt. Ea qualiaIla declarat idcin Aristot. lib. r. octor.Pura dor, inquit, est dolor, molestia queduanta orta ex peccatis,per quaesubcunda tigno cuius. Ut deserere locum acie. Ab cere Idipeu. Nam haec olim magno dabanturprobro.Hinc ait Horatium Relicta no beneparmula. Demostb. quos tu sie excusauit,ut restri Plut ό ευγων παλιι μαχuo ουπια. Habet ibidem Aristo. minimis quisuis lucris capisordidas exercere urtes boliare cadauera,repulsam tura lis Debeipso nimis magnifice loqui. coire cum quibus no licet,quod icsepe Clodio obi ci quod coluisu siet ci sororibus,qua ruuna quadrantaria dicebatur. Itidem ea,propter quae ueremur eos, exa plorant uitia,cuiti modisiunt, subsannatores Saori,comici, num omnes hi maledicentis imisunu uocuer Pperbelle conuenit cum hoc Ilaco poetices,ubi de comoediae ubiecta materie loquitur. Ut licet intueri. Nunt

comici canis uideri fores,i sum captant ex alienis peccatis. Ut Arithopb.ribum captat in Nebulis, ex Socrat spersona, cum ait illa docere, quomodo dimetiri oporteat pulicissaltu Itidem,quomodo insecta bombis emittunt. Quae illic legi possunt. Haec enim turpius nitio pΘα ἶ e C habent in se,ut Arrito.ait:Mat sim ς χαδ ον. Ideo ridicula. Astri tuero ipsemet Aristot. exemplu,cum ait ut quis rideat intuens acie alia cuius di torta C d me cuiusmodi ridetur apud Homerii lib. . iliados Thersites cui modi Cicero exis plicat lib. a.de Orat. Gallum i v. Cuiusnodi erat Socrates nuribus imis,de qua re Xenophon in conuiuio, his uerbis: τ ρινῶ ποτι et κα ωνοῦ σου, εμου. γω λἰ οι αρα τ&εμ ,ει Φr τοι

orator floquitur.Ait enim,miserium no mouere risum, iaministros comiseramur potius crudelitatisve

rosummae est istum ex aliena miseria captare neq; ualde turpia,e nefaria,num baec mouent indignatione, C maiore quada ui urgeri uolui. Ergo subturpicula risum mouet: sic enim appellat ea,quae uocat hoc loco Aristot.peccatino γυ3 21 se, simul ostendit ex turpitudine risium enasci.Spectat ad hunc lacu Arijstotelis,etia ista diuisis Cic. cum ait Ridicularu que ex subturpiculis nascuta alia esse in Galia in uerbo.uerit debacrufatis reliqua qui uolet, petat ex eode Cicer. Quintilia.lib. . ubi defacetijs oratoriarit. Nar rat Atheu. Iib. 4. Olim Atheni fuisse Utivi se subsannatores,ac derisores qui eade uixersit aetate. Videat ibi qui uolet rem plane lepida, ac digna cognitu ex huiusmodi enim maledictis, is enuta est comoedia

53쪽

6 FRAN ROBOR. T. EπPLIcAT. Aesibius. Et Lucianus in Menippo cum ait, loquens de histrionibus me, τῖσωπεῖουα L ., δν ,, a, intae ἐυς ἐμζα .Prologum a Graecis non udbibetur in comoedijs,si eo modo accipias,quo Olmisiolent. Iam,ut ait Donatus,est Mitecedens ueram fabulae compositionem Iocutio. Et pro prie quidem uit,prologum uocari, in quo pocta excusatur,aut fabula. Prologium autem, in quo argumentitum uinummors describitur Sciendum igitur Liter ab Aristot. accipiprologa. Num aliquanto post, ubi diuidit tragoediam in partes,q:ι respiciunt quantitatem, b si numerat. Prologum, pisodium, Exodum, choricum, Prologum uero esse ait eum tragoediae partem, quae est ante chori ingressum. Ex quo locosatis patet,prologu parto 6b ipsius ibulae cum caeteris necessario coniunctum: Fabula I idipsium, quod agiis tu tantumodo respicias,breues unt,at longiores iunt addito prologo C epifodiis. InnuitigiturAristot. ignorari, quo primum auctu fuerit comoedia addito prologo,cum ante brevis esse C concisa.

ι εας θολου θιὼρ λόγΥς,ἡ μυθπς. Caeterum confingere fabulas, quod quidem Sicilia primum mana/uit, Epicharmus,& Phormis coeperunt sicuti quoque cx Atheniensibus Crates iambica prorsus ratione omissa in uniuersum scrinones, ues fabu/las confinxit.

Omnia, quae ad comoediae originem, Crincrementum pertinent, ignoranturpreterquam unum quis

scilicet primus confinxerit fabulas. Id uero duplici explicuimodo narier apud quos primum ex reliquis nationibusfuerint inuentae fabulae,et apud Atheniensis praecipue.' i dicam ego primi fabulasscripsisse

Liuium Andronicum,id intelligi debet,apud Romanos tantum, sic diuersis in locis alij,eruli extiterat, eiusdem rei primi autbores, Crinuentores Hoc,quod modo narrat,superius quoque declaratum fuit,apud Siculos scilicet,qui e Graecia eis uenerunt habitatum, ab Epicharmo inuentum suffulam: de qua re superium satis multu dictu unt,ubi de Epicharmo quoqueplura locuti kimus. PHORMIS. Vide, an sit legendunt PHORMUS. Numitu appellat At naeus lib.XIIII. υ φο ροαγόκωμGrapyx αταλαντας. uident Suidas Fuit hic Dracusinus, chari imus Geloni Siciliae oranno inueniJefertur primus talare uelassem,qua ueteres inscena utebantur. Ad quam ullusit Horat.cum ait: Traxit uagus per pulpita uestem Praeterea contexuit,ezornauit totam Aenum pellibus puniceis. Diogenes Laertius Protagoram uit cognomentosuisse appellatum φονια οφορου. πρῶτωτιῶ λγμῆν bus τυλι , ἐφ ne me φορ sice Basae δεσιμ ευρ ,οue φενσιν Ael 'λει γ' cy- αραδειας, popl/ορορ γ a bra,ωeh χρωπουρνσὶ κπιέων τον ποτανον Vrsse. μοκροῖν, Jυλιτ fεδωκαυρο scin Crates Atheae mensis fuit de quo Laertius, sic γηγνασι δε κρατεντ ecfε1ge, ων ὁ προει γέ p et κωμο , διας ποιου ρ. Fuit etiam alter crates Thebanus philosophaes,Crpoeta tragicus, qui,ut testantur Suidae C Laertius fabulasgrauibus rebus,dcphilosophicis reserta scripsit: σmultus quid soluta oratione, quod eo libentius ad 'cris 1 quia de huc re etia supertu locutifuimus.Sed comicu hoc loco intelligit Athoniensem Aristoteles,qui cum ante Iambographus esset, omisi iambis,se totu contulit adscribendas como dias Hic uero locus adnotandus diligeterina declarat ea quae superius dicta sunt,ex abicissilicet Comicoς factos poetas. Facile aut uit,ut hi ex illses derivarentur quia maledicentiatum hora, quBu illorti propria est. Hoc uno di illisunt quod a borraphi non imitantur Comui uero imitantes maledicunt,utpatet,

Itac tragoediae popoeia duntaxat similis esse apparet, quod incirico sermone praest antiu imitatio est, hoc differt, quod simplici utitur metro, quodq; enarratio est, longitudine praeterea, quonia tragoedia quide in

tra unius potissimum Solis, uel paulo plus minusue periodum actio est:

54쪽

q ian I quidem Epopoeia temporis spatio non urgetur, qua sane liberta:

te in t agoedi j perinde ac in hexametris a principio usi sunt.

Hye ita uertit Paccius Itaque tragoediae popoeia duntaxat similis esse apparet, quia metrico permo,

in aedia uid mira unius poti fimum Solis, uel paulo plus inminue perioduassio est

eruio utellexit epopoeiam saepi uero, paul post Paccius G hexametra ubi Aristoteles; cram liet ortam. ct conne satur haec cum superior i pari m aeram quo est d clarata rerum quila commvnchabeat popoeia cum tragoedia, C quid diuersum Plane id ipsum facit uo P rimit suo isto libello de T vocis euam postquam explicauitsingularum propriamum di delinitionem ci illi erepo D. Pucommo quid diuersum, acciscrepet1 fit in o Du methodo optima sane ratione, ut insingulis rebus siumlitudo C distri enita perspiciatur.

Q 4ntum est' per l, ere potui in contextu. Aristoteles statuit duo,quae communia sunt opata', cum tram a tre Aucr di Mercinitas culiciis, quassigillatim declaro. Primas militudo est desimupta ex materi i

i mpti a ratione Θrmae quia utraquesuam imit.itioncm conficit perfermonem metricum,1icut apertem

dei potest. Prima autem diti renita est, ita distri hepopoeia a tragoedia quod popoeia mplici utitur meoiro quod quidem ita est intcssigendum, non quidem quod popoeia tantum utatur hexamctro reus iauer,iambo, e alijs breuioribus, ut uidere a pud Sophoclem, Euripidem, in choris praesertim sica

quia praeter metrum adhibet etiam humoniam, saltationem separatim tamen, ut est ante declaratum. Altera di*rrcntia st, quod in mos octa narratio est Graecus contextus habet αππη λια id stantiu iactatio in tragadia uero non est απαγη Mased imitatio eiusmodi,acbitum res ageretur. Haec omniasso peruis copiose declarata a nobis uerunt, sed repeto paucis unum hoc. opoeia habet αταγγελιο , tum quius octa ipsi uidetur απαγγλων ex si a personu, scuti ex Plutone luperimest declaratum, tum quia sepe inducantiit personae minciantes, narrantcs res aliquo gestas, quibus interseuerint, ita, ut exsermon actioncm rc rantsingularum personarum,ac si ipse loquerentur, quod facit Aeneas apud Virgialium libro secundo C tertio Acti eidos apud Didonem narrans res gestas in expugnatione iliaca nam CrSinonis, Laocoontis, ta Priam a Panthu Creusae, G Anchise sermones refert ipsorum ommum induens personam.Tcitia dii reruta inter popae iam, mi agrediam constituitur ex ratione longitudinis, Duli temporis iacim lepraesentatioua axica, non excedit unitationcmr um chrum latio Ion iore,

qui ncircuitu unius Solis uerba Graecasiunt, ιμι - ποίοδον λ ου, quae et ambigua uideri possunt, si ginificen ne dictu naturalem l .ulematicis distronomis ivlla uocatum, an artificialem putarim tamen ego ab Ari latcle intelligi artilicialem, quia cum tragoedia imitati, it actionis unius, quae stramprimum producitur adcxitum nequc post quicquam suae narrationis intermisceat, quod in cpopoeia longi imo

pocinate fit, adstectatores tota eii fro a tur imitatio maxime qui vi est, ut actionis imitatio . si qua uno die uideat&r absoluta noctu enim homines conquiescunt,indi ι cntq; somno neque quidpiam agunt, diι ulla de re inter 'colloquuntur. haec uerb, quae a medicuntur, uerisima esse, obseruare poterit unissequi quem lictorumscriptis. atque id ut faciliusfat, conabor ego ex Sophoclis Oedipode ranno norma praescribere Mane acri cantes inducit Thebanos ob aut ιncandum Deorum iram, nam silentia uraebem inusserat Oedipus rex eos solatur, hortaturci ut bono in unimo beenim omnia facturum, quare D placarito sint ideo in contem semissum ad spollinis oraculum e mirari magnopere,quod tamdiu cunctaretur. Atque haec dum sequitur Oedipiis udi entantem uident Creontem quo in loco obseruarire licet Sophoclis poetae indi triam inscribendo eo poematis genere cum enim intelligeret, uno die a solvi debere actionis tragicae imitationem semper ud exitum sinat, e quae proxima ultimissunt, stri nam si hi vis ratio non fuisset habitu, quid erat, quod tum opportune aduentantem induceret ci corruum, nullo interiecto ternporis utio Paulbpost uidere est magno artificio properantem ad millim RG

phoclem nam cum Tire tu opiis spe uate ad oracullam Apollinis explicandiim: si iam mi ille a silβη ci conicin Oedipus refert utque dum id ipsium loquitur, aduentvutem fucit Tiresilam. Aliquantis poli, biloca 'c' lagi cnt facit cum Oedipode, restrentems quomodo Laius sum interstctus, nonrit tu

55쪽

FRAN ROBORT. Eri PLICAT.indicia comprobatione egerentserui illius,qui incolamst effigerat tunc autem in suburbano habitabasne ges pascens regios.dccersendum defuit: tantum igitur morae interi jcit,quantum sit futis dum enim cum μὰ perueniente nuficio ut urbe corinthia loquitur Oedipus, aduentat Seruus, exquirensq ab eo omnia, que interim ut dicruta nuncio,rem totainstatimpcrspicit. His omnibus in lacis, cum aliqua mora ni ci posset: uidere ec summo arti icio sinuntein poetam,iι uno die actionis tragiciei ius assolueret imitatione. ὰri debis tam utis multa diximus.Rem totum hunc poterit quilibet diligenter perscrutfcriptis,qu. extant,tum Graecorti, tum Latinoru quod uer bde tragoedia dicitur, id etiam ad comoedia est omnino re prendum num non longiore alios tam imitationem conficit comordia,quim tragoedia.

Circa uero partes, ut hae ambae in aliquibus inicius no discrepant ita propriae nonnullinat in peculiares huius sunt. Quo fit, ut qui de Tragoes diae uirtute ac uitio di judicare nouerit, idem quocpra de hexam ctris no ueriti. si quidem quae hexametrorum sunt, in Tragoedia prorsus inesse apparet: quae uero Tragoediar, in his non omnino.

Haec ita uertit Paccius circa uer partes, ut bae ambae interse non discrepant ita propriae nonnurae, atque peculiares huius fiunt. In Graeco contextu uerba itus elabent Partes ureb utiquae quidem eae defunt, et communes epopoeiae, tragoediae aliquae uero peculiares,acpropriae tantum ipstius tragoediae. Reliqua, sic uertit Paccius. Quo fit, ut qui de tragoediae uirtute, ac uitio judicare nouerit, idcin quoque etiam de hexametris noueri in Graeco contextu itas iptum est.Quamobretu quicunquescierit dignoscere tragoe, iam apte, severescriptum, e tenuem,ac male fcriptum,idem quoquesciet dijudicare popoeiam.Et itiliquesequ&ntur ita uertit Paccitus. Siquidem quae hexametrorumsunt, in tragoedia prorsus inesse apporci,qriae uerb tragoediae,in bis non omnino in Graeco ita sese babent. Quaecunque enim epopoeia lusebuisbet,insunt tragadiae. Quae autem tragoedia babet, ii omnia quidem epopoeiae insiunt. Sed iam declarandus est contextus Postqvim Ari toteles quid diuersium, quid os commune fit inter tragoediam, πepopoeium dec trauit, udducit in medium quaedam conclusa,qxae tum ad popoeiam,tum ad tragoediam pertinent Primum est,partes utriusque partim quidem easdem csse,partim uero non sernam quaedam suntpropriae iis Uius tragoediri quod tu debet intestigi pauciora cum in in epopoeia, plura ιeris in tragoedia,non se inaeterse aequales,scdsuperari popoeiam tragoedia hoc modo. Partes,ut declarabimus postea, in poemate aliae u it esse itiale prostri enim hoc uerbum Quintilianus ullae quae quantitutis tunc utar autem hoc uerbo aliquando rei explicandae gratia de ijs quae ad quantitatem spectant, nunc non loquitur Aristoreis Ioue num maiorem longitudinem, sicuti est ante dictu, habet popoeiased intelligit essentiales, quae sunt hae,

ut ipsemet postea enumerat. FabNIa,Mores, Dictio,Sentcntia, ApparatM,Alclodia Harum quatuor tantsi habet popoeiu. Fabulam,IIores,Sententiam, Dictionem, tragoedia uero omnes, ficuti itis patet. Secuni si conclusum est,quod ex priore deducitur. Sic Quamobrem, quicunque nouit dijudicare tragoedium,an sit -3PHae, di sit pruiλη, idem quoque nouitis uastare epopoeiam Rationem uerbis se explicat: quis quaecunque in epopoeia sunt n=unt etiam in tragoedia, sed non e contrario, unde elici potest Tertium conis

cliιsum,quod est,non posse adaequar tragordiam epoporis, quia nonpossunt sequari plura paucioribus ab omni parte sed sequar epopoeiain tragoedis aritum ab aliquaparte, num pauciora sequuntur pla

ribus,non tantum undequaque.

De hexametri igitur imitatione atin Comoedia post dicemus. nunc autem de Tragoedia cuius cssentiae dc finitionem, ueluti iaminatam x his quae dicta sunt iterum sumentes, hanc esse dicimus.

Meo tu uertit Paccius De hexametri igitur imitatione, e comoedia postea dicemus. In Graeco conteaextu est. de hexametrica litis imitatoriapoc .epopoeivi enim his uerbis descripstit. Reliqua coiment pro

56쪽

i ὶ imunis tragoedia. Deinde deis os ixta. Urtio loco de comoedia. In toto hoc libello detragoedia

ebrios Io vittar ne moesia, ex quo acile licet cognoscere tum dum tum huic δε

uti e latur Oertius fuisse librum ab Aristot.bcriptum de Poetica facultate, quem omnino interiisse creis ' Pollicetur autem Aristotclesse traditurum tragoedia definitionem essentialem quae scilicet sis ni m non explicant, Ad per circunflantias quasdam rem demonstrant. Ex 'RAE DICTIS.nampuperi u ideo pol sc latvi est enus G dijPrentias poestos ut postea adaptans id quod in praesenta

ria cito ad singulas becies, Osdcfinire acilius posci P Traocedia st imitatio actionis illustris, absolutae, magnitudinem tia

bentis cinnone suaui, separatim singulis generibus in partibus agenti/

bationes huiusmodi purgans.

Omnisa initio constat exgenere, Mifrenti js.Genus in hac definitione est Imitatio Erat autem in

uentum genus ab initro, comprobratim per inductionem ideo ex praedictis repetit,ACTIO NI S. Quoniam omnis possumitatur homin&m ultiones, quod antefuit probatum. PRAEST ANTIS. Ita uertit Paccius in Graeco est cm, 'Maee, quod tu comodius uertas Seria. Seuerae. Gravis. hoc quos e prsdictissumit, sicut patet seiungit tragoedia a comoedi .i,quae imitatur res leves. TR FE T AE, αλειας, id est integrae Hoc duplici de causa additu est, tum quia si ante extemporariae subita essent poemata exia ua erant,nes integra.Tum quia per hoc uult; egregare tragoedia ab epopori L. in qua nolosius tantu,sed nti tartia ii onct imitatione est cernere, perplurima Epsodia . cum tamen una ibi proponat tanquascopμ. Sicutipatet ex Homero,ex Vergil. e nos conrodiore loco declarabimus nide hac loquitur aliquanto post Aristot hoc igitur est in Epopatu tragoedia uero e multis Epopoeis imitationibus unum imperfecta arri ι : perstela aci quia in ea una uersatur. PE R ei uero tunc est,cum in euapparet principiu, media bal de quibus postea ipse Aristot. MAGNITUDINEM HABENTIS.Aliud est, si dicas PER FE CT AE.Aliud, si dicas, Mignitudines Abentis. Quin aliquid pote tesse perstctu,quod tamen magni tudine notabeat ut apparet etiam in rebit naturalibus Pulex exiguus est, at persectus,et reliqua cin modi. Addidit igitur Aristos seuera Agnitudines Abentis,quia,ut ante docuit,cum ageret de incremento rarinceis,paulatim ab extemporariis, O breuibus quibusdam poematibus peruenit ad iustam magnitudine. SERMONE SUA UI. Ita uertit Paccius,Graecus contextus habe usi σι ιλο ργω,q odexprcssus dicassi Latine posit referri,SV AVI FACTO SERAIO NE cum enim imitatio fiat tribus cnnotanser thmo,barinoma omnia haec adhibet tragoedia sed,ut ante dictu est, 1 l e . Ideo usυσμνον λορί' dixit, subluxit ore explicgdi causa uerba haec.SEPARATIM SINGULIS GENERI BVS in partibus agerntibus.acis 2 ρ κώς 2 GFων ν αιρμο,οιροθοωντων. Qu)d tu ea de causa dixit tam propter choros,in quibus alia prostrebantur ore, uti concinebantur, sicuti postea suo loco coispi ius exponem os. NON PER NARRATIONE M. Verba Graecus uni, όδiατm3εω:ς, id est studuerbum reddas NON PER ANNUNCIATIONE M. Hoc additu est, uis araret iratagoedia ab epopoeia Nam haec ut ante declaratu est a tragoedia difri,quia utiturunnunciatione. Qualis aut it,diectu est prui nostinet, copiose, eruperte. SED PER MISERICORDIAM, π TE RORE II.c iciens talia poturbationia PURGATIONEM cu enim tragoedia cotineat res Iuguribres, atroces inde enascatur oportet comisieratio, terror, sicuti sus Cristitia ex comoedia, quoni a tractae res hilaritatis plenas.Aryto t. lib. .Polit.sub me,ait tribus de causis oportere musice uti ubi de hac

57쪽

r in has duas,commiserationein,c metum. Dum enim homici intersiunt recitationibus, audiunt

nuutpersonas Ioquentes C agentes eu,quae multum accedunt ad ueritatem ipsam: assuescunt doIere, timerire,commistrari quo sit,ut cum aliquid ipsissumanitus acciderit,m mus doleant, Cr timeant: necesse est eis nim prorsus,ut qui nunquam indoluerit ob aliquam calamitatem,ebe mentius postea doleat, quid adueris i praetcripoli accideri Adde quod sep somines perperam dolant,ac timent: dum autem poetae in recitaationibusfiarum tragoediarum iterunt personis ac res dignifimas commiseratione, quasq; iure unusquiseque,ueIsapiens,extimescat: discunt homines qualia latea,quae iure commiserationciniteant, ereluctum, quaeq metum incutiant. Postr bauditores, C l ectatores tragoediarum hanc cupiunt utilitatem, qua prorsus maxima est,cum enim communissit omnium mortalium fortuna, nurusq; sit, qui calamitatibus

non sitsubiectus faciliusserunt homines. quid aduersi acciderit, eos fesolatio planesim imo fusten

58쪽

e e c

luerit hoc sq:wdio cum iri, implex fugere eam, quae illi contraria tu, πικιλιαν quodsi in sit in animis,

ma festio est utilis in stitutioni hominu . Sex. Empiricus quos, ubi des octae disserit, ob iram ab Epicuα

vertit

59쪽

modo accipiendae sunt ipsar:ιinsignificationes. Duo autem declarat. Primum, quod apposuerat in definiatione ut Attilal λογον implicite enim protulerat explicat igitur citam ub eo latent tria lamonia ur thinum emmelos. Quid per risibinum intelligat utis notum est, uidem quid per harmoniam,melos uero di)tinguit hoc loco ab harmonia,quiu per id intelligit cutitilenas uocaleis. Ego eum dictιonon verterciuc ANTIcVNI. enim in comoedij appelluri docet Dortatus. Haec uero omnia adhibebantur in recita tione tragoediarum. Secundum, quod apposiverat in definitione. π uidebatur egere declaratione aliqua, D est γλωπι 1 ας ει ρων. Declarat igitur serens distinctionern hunc: το se μετρον ιαμ ονομ oti νεολα, ε de δε δω μελ re'. Hoc duplici de ausus idetur ι tum primum quidem propter rectatationem totius tragoediae,separatim enim sit:seu ut ipsius tur uerbis issi μεes , sermone,rhythmo. monta,uti paulo ante copiose exposuimus. Deinde uerb propici chorum tragicu,in quo nonnulla proastrantur uoce,C feranon loquentium nonnulla curitantur scuti cognoscι potest ex Iulio Polluccubi faberι π δ χεικίλασματι αν,σ nos suo loco aperte declarabimus.

Quoniam uero tota imitatio in actione uersatur.

Paccium Iocum hunc non uertit aptό, cum ait: Quoniam cia tota imitatio in actione consi fit,n scissus est QVO NI A M uero genita sciunt imitationem. per hos tum intelligit histriones, qui agenado imitationcinfaciunt in scena.

is Primum quidem apparatum ipsum partem tragoediae ponere necesse se si, mox melodiam,&dici ionem utpote ex quibus imitationem coni se ant: dictioncm appello illam quidem metrorum compositionem mclo. diam, cuius omnino uis per se ipsa satis apparet. Sed quoniam actionis, imitatio est agitur in ab agcntibus quibusdam, quos tum moribus, tum

, sententia tales esse omnino oporiciscuti quoin actioncs aliquas talesia dicimus: manifestum est harum actionum duas esse causas sententiam, is mores: per quas plane uel uoti compotes, uel minime c5 potes omnes

, nunt. Ad haec actionis imitatio fabula est Fabulam uero rerum ipsam

60쪽

compontionem appello moreSsecundu quo Sagentes tales esse dicimus: sentcutiam X quocunque dicentes uci aliquid declarant, uel mente printiam aperiunt. Necc' est igitur cuiuslibet tragoeduae sexisse parte secundum quas talis cum nuncupctur. Haruero sunt, fabula, mores, dictio,

rentia apparatus, melodia. Quarum duae ad ca pertinciat, quibus imi

t tu una tantum ad id, quo pacto imitanturi caetcra uero tr c ad ca,quc

imitantur, praetcr has nulla. His itaq; illorum non pauci partibus ut sic

dixerim utuntur etenim Mapparatu totum ipsum continet, orc ui/d liccti fabulam, dictionem mclodiam, sententiam similiter.

TENTIA MORES, AB ULA. Sicuti etiam in Eretorice, i eodem ordine progrediaris. Sic errat partes civi tituendae, PRO NUNCIATIO, MEMORIA, ELOCUTIO, DISPOSITIO, INVENTIO Singtilus aut partes probras, demon Hatita se habere. tur tribus his,harmonia, altatione emione. Est igitur opus prima apparatu ipsi Deinde N EL O DIA. Tmio loco. Dic TIO ME. Sed id quod G u iniit ' Hi triones,rcstri veru aceti N agenti rem homι nunc. bos uerbi similes interse esse oporte tum moribus,tumsententia seu,Nigraeciaiunt, διανοια. Pratio firi tui haY in et . υαρ Ucssae φιας πιναρ in φαμ . Quare cum duc sint causse quibus omnes hominu actiones proficiscuntur, n .ήσοιο οια.Necesse est cuiusmodi fuerint mois res, διανοια iusmodi etiam existere actiones tum uero histriones imiteistur agentes, nec se est duo alta constitui partes trag ediae, ne scilicet, διανοιαν. Etsic per hanc methodum resoluentem tam inuentae aut quin spartes. SEXTA stipsu FABULA, cuius ratio ita sese habet. FABIVA colitiisnet ipsas , actiones actas ab hominibus, quos imitantur histriones falsi inu non constituuntur, miratio eri u au prorsus potest ratione. Desinit auteribulam Aristoteles in cotextu,sic: ' πρά-Iρω, μυ ίγ uinus te. Et quoniam Fabula multis modis accipi posse uidebaturinaliter definirin declarat per haec uerba, quomodo accipiat poetica fabula appcllationem: λεγα γαρ μυθον λον τυλιτ αλ σιγ ων re αγματων. Declarat etiam, quomodo accipiat διανοι iis uerbio: διανοι δε λοίιρ γ oroe a 3Iεικνυουσι tribu Mνονέ γνωμbru, id est Versatur aute διανοια in omnibus iis, quae homines loquentes demonstrant liquid, te et ibim quoquo modo aperiunt animisiui sententiam Noritandum in hac descriptione δι-οικρ dilo esse dicta ab Arijtotele,quia διανοι partim inest in pruden

demonstrandiatm habe graeci Hos ciHικον uocant. Sermo aute qui proficisciturn διανοιαIstultora aut non ualde sipientiι est quoquo modo figit ilicans, ostendens sententiam is fora. Nes uero aliter accepit διωνοιαν libro primo Po Periora. Colligit uero,postquam ingula declaratabunt exprobata,necessariria tragoedic partes e Fefex καν αππια Leo τραγωδα. nam cum ex his partibvsse conficiaritur tragoedia, ex his, natessen tiam naturumq; frium, partes ipsius essentiales uocantur sicuti ante diacti est Sunt aviab υόν, nθη, ωις, διανοια,οψι FABULA, MORES, DcTIO, SENTENTIA, APPARATUS, MELODIA. Probat uerbaliaqltadum ratione bescae,per tres uidelicet nota illa et ferentius,quae in principio libri appositaefuerunt,ta declaratae. Suiit aut in h. οις,ωρ,α.Per primam di rentia ascilicet te, quae instrumentumsignificut uelut quoddam Persecundam differentiam scilicet ut, quae modum ignificat, ex quo imitatio diuersitatem sumit Per tertiam dii se rentiam scilicet et, quae ubiectam materiem ignificat, in qua uersatur imitatio tragoedis Ex prista

differentia dueexistuntpartes, APPARATU . MELODIA. Ex tertia a paraturitu. FAB L A. Ex fecunda tres partes, DICTIO, MORES, SENTENTIA. Sed quaerat aliquis adhuc σobi ciat: asperatis,ex his sex partibus, uas esse praesertim, ii no uidentur necessurie,APPARATUM, I LII, suapte enim natura tragoedia etiam ineam constat qui cum tu ea in t actionu imiatat ,si scit apponere illas quatuor partes reliquas. Sed restondendum puto, dii plici modo constiterarie imita