In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

발행: 1555년

분량: 306페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

ptam 9 Umρὸ Ι υμμια δεμα γινετο πῖMic. Vna nanque est fabulamon autem ut nonnulli putant,si circa unum aliquem sit. Multa enim, minimcc dc terminata genere accidunt e qui bus sane quaedam nullum constituunt unutia simili ratione unius multae actiones sunt, ex quibus una nunquam actio fict.

Fabula autem est una, simplex,non quema modum nonnulli putant,si circa num hominem uersiae tu multa enim C infinitu genere accidunt,ex quibus liquando nullum confici potest unum C simplax corpus,sic etiam C actiones. multaesunt, ex quibus nulla unquam, una, Grsimplex actioset.Aueraroe in paraphrasi etiam locum hunc doctί uidetur inibi interpretari, apponum igitur uerba illius: ut ars imitetur naturam,uidelicet, ut omnia,quae agi agat fecundum unum ibi proposiae tuimpnemo ad eum omnia restrat in tragoedia igitur est iendum est, ut repraesciuatis, imitatio tinure cicum Mest,utperea unum tanti modo,quod ea eupocinatis structura, in qua multarum rerum, quaesuperuacaneae sunt, narrationefacta res longiusqtiam oportet non tralatur,nam id tu nonnulli podiae sepe in ea re peccare, dum una relicta, ad aliam trunjitant rem tractandam. Haec ille Consequitur nunc ut haec,qucsunt in contextu,declaremus,connectivagmtudinem babentis,constares eum oportetprincipio, nedio, me,linam quoque,ac implicem, uti ximes consentaneam esse opus est. Et . ut opinor pate quomodo exsuperioribus deducatur hocprae uelim de enim attente legendusiunt,quae ab Aristotese contextias rerum,qumnqui diligenter animaduerti facile dijudicarepotest, an aliquid desiit, necne. Hoc

o. ne dictum est in pisentia,quia multos essescis,qu ira iubistic essemuncum,ac mut imper laborare coniungendoscio Aristotelonsoloee. od mancusLm ipsi demonstrabunt alta si poterunt ego interim ex ipsi rerum contextu interse apte cohaerentium conaborsemper epentibus o stendere, ut hactenussici, libellum hunc integrum esse,quὀds aliquo loco interruptum uidero conte xtum, non dubitabo etiam ego id a mare. Haec est igitur ratio incunda ad totum hunc rem dijudican rerunt sectat, nullo locosint interrupti. od si posthac gnoscam aliquando me deceptum, non icim dolebo de iudicio meo aliquid detractum, quAnhelabori titterarum bonarum tantum coepi re, mustos indies magis totum hunc laboro nostrum probabunt, quem maximum pluriesuscepi ut cuia bus rebus poteram,studiosos bonarum artium tinuarem Uerum de his hactenus. Nunc redeo ad insita tumsermonem nostrum. Deducit rexsuperioribus et odi praeceptumHcuiusmodi pauibante expo- unum iam confictum est cuiusimodisiunt omnia ea, quae expluribus commiscentur. Priore illo modos bula dici non potest una, quiasi ex una,fotis actione prorsus ab omnibus alijs separatu constaretniamum esset breuis,m concisa: atque hoc esset praeter id, quod an ictum est 'oportere fabulam bube rent udinem. Altero igitur tendentibus ad eundemmem, atque interse tu quadranti ex pluribus o attinet j comp*monem monum tragicarum orobatur siumlitudine ducta Prebus naturalibus,sic Natura ιι ureri Iiae re hc. Res natura

82쪽

primat imitatione fies non priore moli ut est ante reclaratum Mam,uerum altero modo, compositari scilicet ex partibus pluribus interscconuenientibus, aptis.

Quapropter omnes hi peccasse uidentur poetae, quicunque uel Hie/racicida, uel Thcscida, caeterac id genus poemata confinxere: ut qui, unus cum sit Hercules, unam quoque ipsius debere csse fabulam, exi/

stimauerunt.

cum igitur haec itasese habeant,patet maximus eorum error poetarum,qui litantessibulam, o qua .im unplicems actionem iciti diximus,continere sed quae circa iam personam uersaretur,si moerim conjiciebunt ex narratione omnium rerum gesturum,omniumq; euciatuum ipsiuιs. Restilivitur aut sic. Tubula unu Gr implex uocatur,nonsim circa unum persollam uersitur,sed quae circa ut iam unius personae actionem. Huius rei haec est ratio.Ab una enim personu,innumerabiles, ac diues interfractioiici pose sunt pro icisci,quae, quia propter disimilitudinem,quam habent,cobpliccmq qitam quaerimus,non constituunt fabulam.Quare poetae illi,quisiva poemata uocarunt HER cLEI DEA ut T H EST ID E , perperam ea sic uidcntur inscripsissee, eo quod omnes res gestas cir Hcrculis Cp Thesei illo poemate complexi lucrunt,quae cum diuersae sint, neque simul coniiurgi possint: unafabula, unos poemate comprehendi quoque non possunt Hercules C Theseus uiri praestantistini, ac Vrti uini Heroes fuerunt,multaq; praeclare gesserunt,quae a ueteribus poclus decuritata uisse credibile st: 1lam nullum bruiusmodi nostra aetate extat poema.Videtur hoc innuere socrates insua institutione ad Deis

scriptiones M,Heracletiacm,Theseidemq; reprehendat,an Vergilius quoque rectGperperam uesivumpotntu Aeneid uinscripserit similis enim haec inscriptio illis esse uidetur. Sed ita breuiter respondendum puto. Quamuis inscriptio Vergilianissimiliter sinat,era nomine Aeneae deducta it,quoniam tame in suo poemate Vergilius unum tantum,ac simplicem actionem,cuiusmodi superius exposuimus,sibi proposuit explicandam,non plures,inscriptionem illam non posse reprehendi. Non enim est qu)d quisquam putet; α ποομισολοῖ ἶ debere improbariis biιc enim non respexit Aristoteles,sed potius id quod diximus amfrape.unam autem esse actionem declarabimus postea,Crsii satis res tota perse cognosci potest.

. β ανἄρμω. Homerum uero, qui ut in ali js etiam excellit, ita in hoc quoque, siue id artis, siue naturae fuerit, oculatissimum fuisse apparet quandoquidem Odysseam confingens, non sane cuncta, quar Vlyx acciderunt, in eam compegit uerbi gratia saucium suisse in Parnaso, Scin ducum collectione simulasse insaniam.

Postquam Aristoteles praeceptionem dedit,idulam oportere unam esse, non quae circa bominem unuversetur, sed quae circa unum actionem tantum in quam πβ aliae multa concurrunt, concumini tumeti Epifodice sicuti declarabimus postea, cum issa ita iunguntur, ut iam diuersae non lintnfled appareat una tantum implexscictio propomis toto poemate. Postquam etiam Aristoteles nonnullos octas reprehendat, qui Heraclcidem C Theseidem scripserunt, resgsas Herculse, π Thesti stigillatim narrantes Hora merum laudat, qui optime οι G νομαρ, hoc postitionem, ordinemq;fui poematis instituit .Homea rus me nihil in poemate pungendo praetermi it, quod uel necessarium esset, uel decorum, ni illiis que

unquam

83쪽

I PRAN. PROBOR T. ENPLIc si T. unquam post tot secuti inuentus est,qui ipsium iure ulla in re potuerit reprehendere, deb, ut nonina rectἰ scribendi poemat iubeo uno uerit desumpta a caeterras, qui uulscripserunt,aut artem tradiderunt recte, a pieq;scribendi. Hoc admiratur igitur in Homero Aristoteles, quomodo potuerit id efficere. sedili citomani nouat peraritari,aretpcrnaturam, nam cineuit, aνθυ, qυσιν Si ante ipsium alij exatiterunt ut credere par est poetae,frtassee VIII nam cum ars ex obseruatione constituatlita longo sic tempore,ars enim nihil aliud est,quam natura ipsus diligen1quaedam obseruatio, sic enim sese ha ben ordineq; furit collocatu Nutura, nullatio, obseruatio, urs Si unte ipsium nullus extitit poeta, frαtasse per nuturum quod multo magis en admirandum nibi en ivtuit cic. simul inuentum,Cr perfectu. Homerus igitur Oosse scribens non deduxit abutim ubique quae circu personum unius uersantur, id est Vl fis nam ἰm multa, uiuersa interse genere,ucciderint V si non potuisset unius fabula extam di aversiis rebus compositio existere unis it igitur ex thn multis unum tantum actionein sicut postea dicemus ubi de Epopoeia loquemur. Quod non omnia,quae Ubfiucciderunt cripserit Homerus, putet Nam,qu)d plagam acceperit ab apro in Parnufo,quodq; insanium imularit, ne cogeretur Troiam proficisci, alterutra quidem uno tantum, utque altero uersu exposivit, alterum prorsus siluit De imulatione insania legitur

rem,tulis de Vl se nulla fulbicio est,sed insimulant eum tragoedissimulatione insanis militium subter uugere uoluise non bonestum con ilium at utiles ut aliquisfortasse dixerio regnare. Itbacae ociose uiaca

Sed hoc Homerus non it narrat, quasiproprium in suo poemate, quodq; sibi inprimis essetproposia

tui .posset enim uel ex ea una Quotio una integra constitui ad poema scribendum.

l eueniste alterum quippe qui unam dumtaxat actionem, qualem dici mus, Odysscam uidelicet, item c Iliadcm constituit.

intae paulo ante exposita fiunt, Duriquescciderunt VI si tuta diuersasiunt,ac simili ut cohaereae notas hu,neque ad assem ordinem redigi,ut fecundum uerisimile, G fecundum necessarium Iterum ex altero pendeatAedulfacilius intelliguntur haecnonnulla breuit mihi unt expli toricis ad Theod.libro primo,quo loco agit de Vs,ex quibus constant ent memata,nit in rebus alia inesse

84쪽

friw--- Appillatairho coli equentia nati M. Bocitam Topici nec . cc arib eos e litur, haec uerb de quibus in praesentia loquimur sunt consequeri facti equibus um

octua copiose. Aristoteles igitur in e

na o π congregatione Ductim, ait consti allidum,conctequantur

Σφυ elseeundum ueri inite. Excinplicausa. Vergilius actionem hanc,quae ira seriisplo, uux noctuit m Aeneide Aeneas, expugnat illa, in uulsum licuit ab oraculo monitius, nouums urbem conta sto in ri tempestate iactatur in Africam, ubi cum Didone multa colloquitur Ardet ipsius a cc more Dido . nec desisertum sentis cum posset erre, se ipsam perimit Aeneas in Italiam properat Antobae Africana ut ita dicam diuersa est scitam apti coniungitur cum primum actione,secundum uersis iciu uia earum omnino ex ipsi pendere. Nam res aut oba renixaut non cohaerent vel ibimet ipsisficta suntύποδα λα',uel non sunt, i cohaerunt,ctsunt λm, id qtioque duplici contιngit modo, aut necessario, aut iteri imiliter,necessario quidem,cm ea actio ad eundem respicit nem: ad quem primaria

illi: ut ne ad alium quidni detorquere ipsam post taliquis,et si clit. Verisimiliter auton, cum actio .liqua ad alium quidem finem non resipicit sed facile poto detorqueri uel eiusmodi est, ut cum respicia

atqui de mulio, ita tamen constuuipotest, ut resipiciat ad eundem inon, cuti putet insuperiore exemisploutato ex Vergili Aeneide Quod igitur Ulasses plagam acceperit in Parnaso, infiniamsin collessione Ducum simularit, haec sine co rent, neqriesunt υπαδαυλο . nam prior illa actio alterum respicio Dein, posterior alterum, ac plane duiersum,quod cum ita se habeat, alterum exultero, neques robuae biliter,neque necessario pendet neque asterum alterum consequitur Cozi unus igitur, iurisin diuero ad unam non posse redigi actionem,quod in Fabula requiriti r. Atque haec est,opinor sentcntici Aristote iri cum ait in contexἰu ex haeduobus fultem concedas, ac fumas,non costqvitur alterum,nes necessarib, nec probabiliteri ergo diuersi i iunctassunt, si autem talia luerint, ex ij unu actio constar non potest

mit,Ap et ιδυ roiciam Paullo δε μορRV m .e Decet igitur quemadmodum una unius imitatio cst in alijs imitatri, cibus artibus: ita&fabulam, uidelicet, quae actionis imitatio sit, unius ciusdem integrae esse, si cor crum inter se partcs cohaercre, ut ne ut a quidem uel transferri uci subtrahi queat, quin totum illud uarictu pia . . nec immutetur. Quod enim uel additum, uel subtractum, totum non immutarc uidctur, nulla quo itus crit pars.

Elici possunt ex hoc contextu duo concllasa. Primum f. Fabulam,quoniam actionis est imitati unam tantum rem,atque actionem, meam totam, integram debere complecti Alterum est,non pertinere a poetum,narrare resgestas,utigestae sunt,sed quales feriacbκerint, e potuerintsecundum uerisimile,ac necessarium. Primum illud conclusum continetqκatuor, unam similitudinem, primo loco positam, qiuae id magis declarat quodante dictum sistricinde praeceptum, quod cerat ad constitutionem, ex contatis ctioni in rerum,uc pariti in omnium ipsius fabulae,tertio loco alterum praeceptum, de non trui ponendis, non auferendis partibiis ex quo colligitit quoque, qualis debeat esse partitim subitiae constitutio: Po/stremis quid requiratur in aliqrto,ut uocetii pars, ea particula: Quantor liti: haec sigillatim explicana. sunt ac primum sit militudo itasse habet qucinae nodum inuti furtium, quae imitantur vidcinus a

primi unam tantum,ac implicem unius rei imitationem: sic in fabula inesse oportet unius tantum rei,c integrae imitationem ius artes imitatrices, sic elum tit Aristoteles, ααας η κ s. sisto in

a te igi

85쪽

moniam imitatur, si altatoria, Histrionic Criolae, quae burmoniam con timet, poeticae facultati substruiunt, Pictoressuis ιn imaginibus unum tantum exprimunt actionem, quia imitationem facit puis coloribus ensiιsq; prorsus omnis cxperton. utpote,Aiacisseipsium perimentis, Antigones eiulantis,Mercuri lustrientis Caciιm,aut Ddram. Poetae quoque inconstitutione abulatinam tanti in imitari debent acti

nnii, sed obi ciui se hoc loco mihi aliquis,dicats similitudinem hanc non sitis spe aptam, quise pictura, etiam in una actione, non potest et icere id,quod ficit poema multδ enim plura explicantur in poemate

qiuam inpiectura fitendum quidem est,hoc esse uerisimum. num pictura praesesieri unum tantum motione, quae est particula exigua totius actionis, in qua plures motioncs necessarib insint oportet certamen Heraculis cum H dra uarium est,emmultiplex, multasq; habet motiones utriusque pictor tamen unam tantunt exprimit, utpote Herculem ut tollentem clauum, Findrum insurgentem in Herculem: Sed hoc conueniunt militudines hae inter picturum, post quia utraque unum exprimit actionem quamliu exuctius, σ' prolixius,haec imitetur singula Uerum C hoc aliquo modo fortasse efficere posit picturus singula actionis partes,acfingula motionesseparatim coloribus pinguntur. De militudine dulci haec hactelius dictahnt, Consequiturpraeceptum,in quo agitur de constitutione,seu connexione rerum, ac partium omniuna

fabulae suumn huiusmodi, pendetq; exsuperioribus. Quoniam uni integra oportet uisit fabula:deribent quoque partes omnes interse cohaerere Fabula esto Mids tota Totum autem est id, quod habet principium, medium, C finem oportet igitur ut ijs omnibus constet bula et quoniam illa tria mutuo inter se connexa sunt nain ex principio pendet finis, C ex utroque medium,ficile unusquisque pesiceor e potest: arectam quandum connexionein partium esse oportere: explicanda igitur paldo post est nobis necessurio tota haec connexio,copulatioque qualis esse debeat. Alterum praeceptum agit de transspositione ablatione partium cauton sese babet. Ita omnes fabulae partes cohaerere oportet, ut nulla ipsarum transs)oni, tauferri possit, quin totam cor πιmpiso luis, ac mutarisabulum statim uideamus. μετάθεα σου seu transpositio sit quotiescunque mutatur locus in collocutione, e ordine partium Ablatio seu σας, ρε me est,quotiscunque auferetur pars, C totum illud,ablatu parte, imminuitio mancum s remanet, neques e silc usurparunt has appellationes in funfiguris declarundis Grammatici, quae sunt in dictiorinibu positae. Sciendum omne, quod totum est, quatenus tanquam ob erens, coniunctumque consideratur, duobus his antlim modis commutari,ac corrumpi posse tu ut postea eunde non praesesim forma: Fabula igitur,quoniam cst quiddam totum,atque integrum, ut epe diximus, quod Jnu cohaeret ex multis partibus compactum,non alio modo,quam aut translpositione aut ablatione immutari potest uariasseri quana obrem cauendrem est,ne talis tfabulae constitutio,utis capos aliquid transi oni, atque auferri, fine deae trimento C commutatione totius. N si rei poterit, πιι transs=ositio, seu ablutio partium,sine detrimento totius .fabula illa non fuerit bene constituta atque haec est certa ratio fabularum constitutionis diiudicundae. Si enim transpon aut auferri pars ulla nonpoteri quin tota labefactetur fabula mancus L fuerit, bula tunc optime costituta. Hoc igitur urbitisigni quodda esto,ex quo rec2cuci perpera constitatum fabula cognoscimus Veri in oritur hoc loco dubitatio no euis: qua paucis expono. Fabulas constat omnes seu Tragicae seu picae, seu Comicae fuerint, recipere pisodia ut Epsodia extrinsecus desumunis tu numpunt ut paulo post exponemus ex Suida 'Uαγμ ατα αγι υνια, idest praeterrem,de qua agiatur: putet igitur psodia posse tolli ne detrimento, C mutatione abulae Epsodia apud Uergilium iu Aeneide haecfunt Aenea diuertere apud Didonem: Explicare Ili expugnatione: Amore cupi filius Dictae ncm ex prae impatientia doloris seipsum perisere: loqui Aenea cum Heleno, ad Eb os apos descendere per inferorum Ioca ut nepotes recenseat, colloquens cum Anchisee patre. O ubisi ex poemate Vergilii, toti

Iasinum, aut ulterum ex his, no imminuetur tumen totum Totuni appcllo ae Zionon primariam, quae proispo ita est poetae.eu autem est haec. Aeneas profugus post multas iactationes, ac naufragia in Italiam uenit oraculo monituς, novamq; urbe condit. Quare haec ita sese bubent, videntur omnino aduersarisentenisti. Aristotelis neque ipse satis fuerit veru,aut farina. Sed ita prorsus res ondendum, omnisq; dubitatio tollenda, Epifodia quidem narrationes uni praeterrem, de qua agitur, rante qrcum cum actione coniunctguntur primaria coniunguntur uἄssecundum uerisimile alse rei iciunt:uerum, post qvim connexa si runt cum actione, eccipe est,ut eodem resticiunt, quo restici ipsa actio primaria: en cum ea ita sint comae iuncta, ut iam separari non postini, quin totu3fabulae ordo interrumpaturiae perturbetur consequitur suurtum illud praeceptum, quod priore concluso continebatur: qui scilicet requimatur,ut aliquid debeaist ulterius appellari pars,requiruntur autem duo. ut additum cum fuerit,pe biciant bomines, re illam

cui illudacccserit, magi sau id deitsublatum cum fuerit, cognoscunt, rem illum, unde fuerit illud

86쪽

bis, vox Dilib. li AH a ficis irascet vicienam, in pri linamsedem reduxit si enim uti Critici leui de

causa ex binarurit,amoti uerni titio loco versius illi multa erunt manca in toto poemate scuti uir ille summus copio in sui sputatione, quam edidit, demonstrat actu importuna morte nobis fuisset ereptus, multo faue plura aberrinus. quibus docte explicata fuscut omnia,quae ad artificium tam praeclari poeta Dccluni, nam multa reliquit, ut audio inchoata quicquid enim oci illi: maximis occupationibuι ereisitum, upererat, ad Arocndum aliq id conferebat, cum csse Graecarum, Latinarum s literarum,omnia time, boli iam dij iplinarum petitisseuntis: nam a pueritia ipsa apud Principes Mediceae fumiliae quum bonoris causi nomino altus, atque ducatus illis semper, in maximis rebus agendis, consilio, Cr opera praelas 4 vix a postremo Afra NANDRO, COSMO SE illi bi uinis, maximisci Florentinora Ducibus . talon se praebuit in omnibus rebus agendis, victima scillimis temporibus, saepe apientifimis Duciabus uirtutem pruderitia vis fuam singularem proba et, 1 chaeri simus sciliper luxerit po tremoq morta scOSMO maximum uiddiderium reliquerit Veram debis hactenus, non possitim enim tam breui spatio praeterct institutum ferinoirem, tanti viri Iaudes complecti, C illius Diuma plurimuq erga me beae nescia praedicare fatis igitur erit iri praesentia docti simili iri disputationesententium nostram in Aristola telis hoc loco explicando confirmasci AIterum conchisium, iri praeceptum quod licitur ab Aribtotele exsuperius dictis esti itio consequentis contextus uerbis explicuit r.

re: sed quemadmodum iaci geri quiuerint uel uerisimile, uel omnino ne

cessarium sucrit.

Sed apertius cpotui Ne liuerti. E poetae non esse proprium nrmarerregestu, sed qua lasset,autpo bile est,sicca idum ueri imite: tici nec sartum Praeceptum hoc, quod fecunduin est, elicitur ex O, quod est ante dictum Poctas, qui Heracloida, Theseid 1scripserunt recensen oculis,et Thesei, se reprehendendos, quia poclis utim tantum imitari debet actionem,non plures,acati ersas intersc,Si igitur 'oeta non debet narrare res gestas eo modo, consequitur,dcbea e illum narrare, ut geriribuerint cespotuerint. Sed oritur hoc Ioco Δbitutioimusmodi. Dictum est paulo ante, oportere pociatinam aut in sumere actionem, ex qua totum suum conficia poema nunc Acro ut Aristoteles, psitani non narrare res factas, uti facti sunt, sed ut debuerint,potuerint, feri, hoc uero duersaturpriori preceptioni, dicto Aristotelis, nam si poeta unum arripit alicuius actionem, eam csse uerum necesse est. Ex aei ligratia. VI spem decem annos post profectionem a Troia errasse, antequam Ithacum appelleret, narrat Homerus. Vergilius quoque illum imitatus Aeneam post multas iactariones in Italiam perueni se Iamicis se debet poetu rem tarrare, ion ut uerit esto festit geri potueri aut debueri putet haec se repudiantia. Seir potiendum putarim, Pod r,cum it multiplex uidelicet, comica, Iambica, Tragicu, Epica, alia quam harum, totum id, quodsi ibit comin insci, e nomina personis omnibus imponere. Quod inomniacon inguntur, qu e personis sunt imponenda patet personas ctiam ipsas configi. Quod perforiae conae finguntur, etiam res, actio res faciunt autem hoc cornu a, e iambica poPiis, num ex ueri mili omnia imponentes,persoria faciunt loquentes insiliis narrationibus. Aliqua uero harum non totum comminis mi sicut post ica, tragica, nam utraque ex his ueram retinet utiquam actionem. nomina igittar

vera sit consequantur necesse est, ut paulo ante diximus, e suo loco copiosius declarabimxs, qtramuis cure sam actionem non comminiscatur epopoeia,neque tragoedia reliqua tumen, idest epifodia omnia pro aris bitrat comminiscitur,fecundum ueri Iimile. Cum igitur in i bica er comica noesii Prorsus omni, puntur cincum sussica, C tragicactuoq; maxima pars rigatur, praeclare ueres est ab Aristotele dictum, g poclam

87쪽

poetam non rar Tare res gestaS, ut gestae sint, sed ut geri debuerint. Haec pretium declarat Aristotclas vi aque, conficquuntur: innuit enim proprium esse poetae, uel arripere actionem uerum: κd confingere,

quod si arripit ueram actioncm,non tamen narrat, utfuerit gesta, edulgeri potuerit,uel debuerit. Quod

hi confingit ipse: debet confingere secundum postibile fc enim libet appellare γ δ αγον aut necessariaum, aut probabile, π ueri imite: quamusessiortasseexuccessurio nihil rigatur, ex eo enim pendent actiori nes uen in Est alit Id quiddam diligenter considerandum is contextu, cum uit Aristotesta, κλα δματα in γλκος, η, αναγκυον Pocta debet omnianum re, cutiferi potuerist uel debuerint, putetigiis

turpoeta non in istere ueritati,nis eo narrat modo, cofugat ex se ipsi necesse est: crati Xenophon olim in diro rege scribendo, non qualis fuit sed ituli esse potuit,uel debuit optimam Rex. qua rationim suo Oratore describendosecutus est cisero: Plutone finitatis. qui ipse eodem modo rempub. expressit uana Elici igitur ex his potest,poctum fingere praeter id,quod est erum sit poeta hoc facit eu tamen lege accredebet, ut narret tantum et g ατα idest quoeri possunt. Adnotandum igitur in primis praeceptum M lud,quod ex hoc Ioco elicitur: Poetam mentiri quidem e fugere, sed κατὰ, δίαυαγ ν Di plex est

aut torma ueluti quaeda, qua metimur,ac dijudimus ταυ ατα ues σπιεικοe vel σνααναγis κοαον, nam ο&bilia, si sani aut sunt necessaria, aut probabilia rursus quoque e contrario, Necessaria

sunt posibilia, probabilia quos sunt post bilia cuti patram potest inhmori, Ergo posii bile est memori. Probabile est aliquem pullescere propter amorem, ergo postibile est alia quo pallescere propter amor ,emne igitur probabile est posibile, omnem inibile est probabile. Sed

haec non ανας ψ vcng. nam omne nec sarium est postile,sed non omnes inibile est necessarium. Hisco mi optime nospe, ac dijudicare oportet poetas, siquid aliquando confligunt non feci su Dialectita, quibus instruiens Aristotcles in libro et apulis λαρ haec omnia diligenter declarauit: ut aptius posse ne conclusiones conficere uerus falsGq internoscere. Sed oritur ulla dubitatio hoc loco, Cum Ari Poteles diacit poetam a ueritate discedere, hac tamen lage, ut nihil fingat praeter post bile necessarium, e ueri mile, uidetur hoc Aristotelis dictum non esse uerunx Cr ostendi potest multis rationibus,atque exemplis. Homea

rus, caeteris poetae; crabunt Deos uesti ambrosia, Crpotare nectar. Deos uulnerari, ut Venerem. Deos

inter hominciuersari. Putcre ad oestros descensium, ut apud Vergilii m. Esse laclopas, esse Sirenas. Loqui

Nebatis,ut pud Ari topbunem cerberum spe tricipitem, ut apud Uergilium.Acisce conuerit,mutaris homines in uariaεformasserarum in apud Homerum Relbon deo igitur duplici modo fligere a mentiri a poeta itin rebus siemndum naturam,aut in rebus praeter naturam. Si in rebus praeternaturam, id quos duplisi modo,uutis j rebus,qstae receptae iam siunt in opinionem uulgi aut in rebus non ante unquam auri ditisaut narratis ab ullo. Si ista fecunia nuturum, hoc re in omnii quiscribunt ιoluntate Arbitrios positu modo seruetur illud Gκός et αναγκα op i praeter naturam si, hoc non est curul H. iici licet omium Osed ex parulogismo tantumsimeta deducere, Ex purulogismo aurem in primis deducuntur, quotiesccrinquefilsu pro uerassumuntur, quod declarabimus postra copiose Ais ut insistam superioribit exemis piis i Di ucscuntur umbrosia, potants nectar, hoc quidem est praeter naturum, sed ex paralogisino duis

estum, quia ita receptum est in opinionem uulgi. Deos quoque uulnerar er colloqui cum hominibvi quo niam omnia humana dij fuerant olim attributa: ideo cicero libr.primo Tusc. quaestionum, accusat Homerum,qui humana ad Deo transtulit Mallem inquit diuisu ad nos. Reliqua quoque eodem modo omaenia fest habent. QuamMis tragoedia, ta comoedia non admittant ea, quae huiusmodisiunt, etiamffuerint tapinione hominum confirmata, ideo dictum est ab Horatio in Poetis. Aut induem Progneuertaturi. Cudmits in unguem. Quodcunque ostendum ibi sic, incredulus odi: Rutio uerbiaecul Tripote, quia in tragoedia, C comedia imitatio est hominum agentium aliquid fecundum naturum, Epopoeia aliqua admitati ques illud,quod narratur de circe, de Sirenibus, de oesopibus, tragoedia haec non recipit, quid noueri απα μελιαν id ς annunciationem sit, scuti popoeia m an nunciatione autem, multu quamlibet ἴρωμ ας ae,et praeterfide bominu possunt narrari,quae alioqui agi ab agentib. cora spectanti non posurarescenu. Eodem modo haec se habent in comoedia quis comoedia, ne ea quidem admittat,quae admittit tragoedia quales sunt, docutiones cum D ijs,uel ἐκ si sim np,uel alio modo habitaF, loquor autem de comoedia quae noua appellata fuit, num uetus recipiebat ea omnia,quod si quis quaerat, cur nouino admittat,re o Mdendum putarim,comoediam nouam reiecisse omnia figmentu, C exprimere coepisse tantum uri cilcm in Edctiones. Epopoeia igitur plura recipit, quam tragoediu C tragoedia plura, quam comoedia,nam comoedia prorsis nullum recipithmentum,prcter γ ἀναγκουορπεικὸς Sed ut redeam ad priora, loqui nebxael, figmentum est quidem apha Aristophanem praeter naturam, receptum tumen, quia tanquam Deas ianus in Socrati a comoedua loqucntcs faciti. Di enim Deris loquentes sebuntur in uetere comaeeiu: Oc

88쪽

in ceruiti di res i

Animait: in motione uersus Homeri recitam, in quibus Iupiter, se innabe Jar nitudincin, ut quamuis in ipsum omnes ruunt ij, coelo trudere conentur,non posint tamen inqm quod enim inhu

enim ille Tartarum locum ubisio possiti. 1,aquarum spe principium ac fontein omnium scd contingeruret,i diruit Ar llat is res,quale uerit Socratis dictum, qualiq utercturibilosopbundi ratione prorsus non reprehendendum pares, nam per Tartar: istimas terrae partes inresserit, . rubussculentaqIae, atqNe emanant&Verum planEAri Dies studuit totum hoc philosopbundi genus tollere: prcinusu sinpli proprietate nominum

uti: ut ne metaphorum quidem ullum putiposuis sermone philosophorum idem Aristoteles eodem libro, tibi loquitur de tonitru, coruscatione,arta nonnullis Vulcani, Vestaeq; risum incari: ab alijs utriusque minas dici. Vsurpauit nimirum eo loco Aristoteles Qterum Hlosophorum dictum ex eo philosophandi generesumptum Vulgus hominum itaque Deos easq; innumerabiles colebat ea ratione introductus a philosophis philosophi tamen,docti sitiri, quid perea nomina in i putationibus philosophis esset in telligendum, optimό cassebant. Hinc Cicero libro primo Tufc quaest. An tu Popormitu in mini esse credis Crulla quam plurima in libris natura deorum explicat, ex quibus patet, quod uolumus riteraphilosophandi ratio uit numeris inuolatu,perq;fguras geometricus tradita quali 'fuit Iothagoras,q is cum sicuti sunt: Eliu bitos hue sigi extant apud Plutoncm in Timaeo, C Proclum Iutoni mi pretem.Tertia ratio,modusq; philosophandi fuit, quali usus est Aristoteles, propriis uerbis, apertis querca bstrantibus. Declarat hoc Simpliciu in prooemio libri Q κατθγοφίν. his uerbis Augis

μανγ Us ceracpio ποῦ ε μουσ*P.Nec tamen crediderim ueteres alia ratione, aut numeris,uul spes pellationibu Deorum Philo phiam inuoluisse, quam vinei linea, tanquamaei curru, etiam rudibus,acpro 'bunis hominibus imiotescerent,religionem enim sibi maximum, ac sanctitat in tractatione reta

89쪽

μ α λεγειν, γ γοἶα, oci γVνοι P. H Rou Nub τοῖον ic απισδαο θρμHaud enim historicum, atque poetam carmen, A soluta oratio desi/gnant. Quippei quod alioqui facile factu sit si Hcrodoti historia carini nibus pangatur: c quc nihilominus, ac prius sine carmine, erit historia: sed hoc disserunt, qubd hic quidem res gestas, ille ut geri potuerunt expo/fiit. quo fit, ut sapientius atq; praestantius poesis historia sit:

Haec ego capreas, dilacidiusq; uerterem. Historicus enim,et poeta non proptquod uel metrica,vel non metrici prostrant liceret enim Herodotiscripta ud metrum redigere. πmbilis

tamen minus historia uerit metro inclusa,quam metro carens, quaretit, ut magis philosophicum quidadam, graμesit poesis,qubi bi toria,quia illa circa uniuersale plurimum uersatur c circa particula.

N. Conilinguntlirhaec cimisuperioribus. c. eis non estpΥoprium numare res

m atq; post biliasuerintfecundum uerisimile aut necessur . Duo enim ut ante dictiιm est,efficere debet poeta,uel narrare actionem uerum,non quidem,ut acta suerit,sed ut agi debuerit: vel eum confingere secutidum postibile nec serium, aut postibile probabile nanti proprium seipoetae narrare resgcstas, non alisperspiceremtis,quid disterret historicus apocta quoniam etiam historicas narrat resgestas Exaeplicatur igitur utrums, qui stipromim poetae,quids fit proprium istorici.sic enimfucilius cognosci potest,sitantum intersit inter oscium poctae G Historici, Proprium Historici est narrare res gestus titgcstae fuerint. Proprium Poetae est narrare res, nigeri debuerint, si non confingit . quod confligit nigeripotuerint, secundum probabile, ut ueri imite. In ultero prosus octu est disimilis Historico: nam nihil confingit Historicus. In altero uidetur poeta aliquantu similis esse historico, num quatenus pes Vt non confingit ed unam explicut liquum actionem uera, chubet commune culi storico Quὸ siquis ob ciuisemihi,dicats istoricum non unum actionem narrare, sed plures,liti ante declarauimus: res oriae deo, crum quidem id esse, scd aliquando etiam aliqtiem istoricum,num expitiare actionem,ut Salustius Catthinae coniurationem habet igitur hoc commune cum historico poeta, si non profusi ut idem die Aristoteles nam mactione nureundu,que uera it,nihil immatat' ctum est,Podiu aut actioncmi tu auget i hau Lex ponius, ut agi debserit, quam tacta sterit. Sed oritur hoc loco maxima dubitatio. M. Cicero lib. II de Orat ostendit multis uti nibit pertinere toruiorem conscribere historiam, quod quidemicrum uidetur esse tum propter ornatatum dicendigenus, elocutionem politam,ac nitidum. tum propterprobabilis,ac ueri milia, ii histois ricus quoque sicuti or.ito arripit. Aristoteles auton hoc in loco ait, historicum narrare res gestus,utgetastae uerint Poctam uero,utger debuerint repugnant igitur bi Ciceronis, e Aristotelabententia aut si uerum ei quodUscrit Aristoteles tantum: consequitur in cicer onses dicto quiddam maxime absurduna ut ad historici in pertineat probabiliter, uererem narrare,quod tamen est condira historiae legem. Sira autem uertim est,quod affirmat Cicero Aristotelestio uidebitur recte a 'nxisse hoc loco historuua potata: numii historicus quoque res narrat, ut debuerint geri quod ait Aristis. proprium sepoetae non mdco, qui reliquum habeatpoeta quod ipsius proprium dicipo HKacpeculiare. Respondendum puto, Hastoricultae infalsiiurrationibus explicare res g6tas bufgcstis narrandis nihil debet immutare Historicus,sed prorsus ita narrare utigestae uerunt. Quatenus autem homines diuersorum morum,uc nationum fici loquentes,potest eosprosis arbitratu est gere fericundum probabile,acuerisimile non quid ut locuti uerint,sed ut loqui debime uni cti historiae inscrino ubi sexprimendis esse positi m neque princto ussu iure magis desudatarunt antiqui hi torici,quam inseritionibus,concionibusq; es ingendis, quod licet intueri apud Thuodiisdem, Dioto in Halicar. Herodotum Liuium, Sula eas qu)dqmisit Caesar, idc) commentarios dixitFescribere,qui tamen ciceroni adeo uidentur uberes,ut non reliberint lacum diserio more,concioniblus,uoluisscntmplificare, π exornare,atque ex momneseia artificiumscribendae historiae in dictis,fermonibus hominum,concionibusq; ejngenuis uerbe

90쪽

se ii et spini rem ut tristae uni, nequaede e contionibus sequeretur, rectestiis φλ. V km

V deo ad rem ri toteles declaravit,quidsit poetae, sebi torici proprium 1 cyrilit vulgi opimo his Existimat enim in se homines: id omne a pessuripo a uod metri est contextu. probatu . est olei cibi crusci se . : Herodotus historicus ceti tur, quia res gestasscripsit, utigcstaefuerunt, Si igitur

Herodoti δὲ iplarti pas ad metrorum normam, nihilominus erit historta, quia res non erunt immutuis

neque uri imitatio in erit nec ulla poetices facultatis uis ac proprietas, Superius quiddam simile de Empedocle i. p. etiam si metro scripsit qu)d tamen sitae imitatione, qitae propria est poetarum, critas it inon est bonfoedus poctu fixistit istur hoc loco dubitatio, An mitra coiciant, ut aliquis poeta dic

tu ecne. restondeo breuiter . neqlinquam 'ammctra non pertinent aseos sed imitatio potius ipsa ex qua tota poseos uses pende . sus oritur alia dubitatio, num quae ripoaere si in num latio ne metro scia posti declara ιιι est quidem ante Dialogos quoniam imitantur censeri ab Arhtotele nomine poebeos eius, qim uocatur Epopoeia,ersane maximam habet uim imitatio, cum metra ne tantillam quidem pol tutem huius rei efficiendae babeat Sciendum tamen posti ex duoabus proprie: conflari debere ex imitatione scilicet,edimetro . Si dicas igitur, Metrum efficere pos ref Lli uidem, ac negari id potest nam imitatio hoc efficit: si rusus alberus, imitatione efficere poesti, hoc quiis

domu um fuerit, num est est ita poesis, quae curo metro, e imitatione tantum constat. Sed uerius, maisgis i pro ri appellatur poetis, quae imitatione, uetro conflatu ι erit. Codigo igitur ic possis ali quando ei tanqua quod a implex aliqua do tanquam quoddam compositumscu conflatum dicere malis

aggregatum nubis uocant Sisimplex,ex imitatione, non ex metro num imitatio separatim poesis contaspituit sed non metrum. maxima enim us ipsius est iu imitatione. Si conflatum quiddam compo situm uo C. utroq; imitationes cilicet. I metro constanda erit. Marcellinus iuubuod de, ubi restilli nonnularos, qui Thuc didem ideo censebant ob epoeium uocari,quod usus esset militis dictionibus, ac metaphoris poeticis ait potiam non ege appellandum,quia metro non est usus Verba illitas barcsiunt: δίς τυ γοα tu My ἡ ΘΛ κυ 'isse, λητιντ:κ ce φαακι ei in me λύεσι,13 - ορῶς Iσι. πα α

Aristotelis sententia est hic. Posin Philosophicum quiddam magis in se habere, quam historiam hoc est, philosophis magis esse similem, uia poesis exprimit,u fcctatur uniuersalia historia autem particularia.

Oritur hoc loco dubitatio, quae est huiusmodi: Dictum est ante,po elum, ut ex se figere, uel urripere uisnam actionem eram. Quatenus arripit actionem una alicuius perforiae ex qua suum conficit pocnra,non videtur uersari circa uniuersale, ut exemplo putere potest homeri, qui in Od ea circa imi uersatur His sis actionem, Vergili quoque, ut circa unum Aeneae uersatur actionem idem quoque in fabulis Comico rum, ac Tragicorum pG ici potest. Restondeo igitur, utrunq; uerum esse, empoetam uersuri in uua uniax personae actione describenda in ea tumen describeda uersuri circa uiuuersul quod nilui aliud eis quanax picere dig nerflle quoddam, commune. ut fit et ingendus prudens in rebus agendis Vidisses, noruqualis felit esse conlidreundum sed relicta circun talitia, transeundum ad uniuersale, e et ingen sunt esse, italis prudens, callidusq; ab omni parte ubsolutus describis olet a philosophis Hinc Pluto in Sophiasta depictoribus ait, oportere illos se per ad Ideam respicere, π pulchriora milia pingere, quam sint. Vere igitur dictum est, pollicen magis esse similem philosopbis, iii uersetur circa uniuemde ipsa Philophia Hinc refert Porphγrius Platonis dictum,qui iubebat quiescere, cum deuentum esset dindiuidua, σ 'Plaria cum enim iit inu merabilia scientia non posuit complecti. Ideo Hammonius docti)umus Porph r interpres ait, Amiti derelit philosophi iugularia infinita esse, isi corrumpi, g gigni mrsus, ideoque ignorari scientiam autem complacti tantum res, quaesonpiternae uti eodemq; perma G

SEARCH

MENU NAVIGATION