Institutiones physicae ad usum scholarum accomodatae: cum indice ..., Volume 1

181쪽

corpus cylindricum GH , cujus longitudinem bifariam dividat diame in XI, da per centrum circuli , quo cylindrus bifariam secatur Cyli driis autem GH ita secundum longitudinem sit constitum super recta EI, stes etri, extremum I sit in puncto E. Cylindrus ita moveatur se vando parallelisinini cum rectis EF AB, ut diametri I extremum 1 desimbat rectam EG Cum cylindri eo motu feratur a termino EF ad termianini Aa,i a termino EAad terminum D C aut DB, manifestum est in eo duas esse determinationes .alteram ad terminum AB, alteram ad terminum DC aut FB Cum itaque cylindrus attinget terminum AB, seu tota sua

longirudine applicem corpori subjecto, seu in illud impingat lo puncto

I diametri ΚI reflectetur cum tota uia Velocitate versus terminum EF, quo si uno minuto pervenit ad terminum AB ab hoc, uno etiam minuto ad illum redibit Quia vero nihil mutatum est in determinatione versus terminum DB, - tantum distat termino DC, quantum DC a termino DA, uno etiam misnuto, pervenietis termino DC ad te imam. FB d punctum I cyli dri GH, in fine minuti erit in puncto in quo concumant rectae EFae FRSi veris coe pin in quod cylindrus impiugit extendatur ab A usque ad Leantum, Min illud impingat solum cylindri extremum , solum illud e

tremum repelletur, S reliquum cylindri vi concepti impetus ulterius perget , cum quodam moru vertiginis , propter determinationem circa ce aeam ipsius, quae sequisur impinionem aut repulsionem imius tantum extrem

in L

Idem eveniet si cylindrus feratur transversim per rectam EI, aut quocunque modo in sinisoru non servet parallelisinum cum superficie corporis in quam iniscidit,hinc enim necessirio sequirur,ut alterum exuenium prius impingat in o jectam corpus & repellatur,quam alterum attingat idem corpus, S sic in cyli 4m excitabitur quidam motus vertiginis , quod cum possit in corporibus non waeticis innumeris modis contingere mani stum est corporum non sphaericorum reflexiones fieri posse ad angulos, qui non sunt aequales angulis inciden tiae,&plerumque non/ue aequales ejusinodi angulos,quod erat probandum de corporibus non sphaericis.

Ut jam veniamus ad corpora sphaerica Sit in plano hestet tali reetii AB, ive secetur bifariam in C. And puncto C erigatur horis zonti perpendiculari reeta C per punctium D ducatur recta EF p rallella, aequalis rectae AB, bifariam secta in D, aper cujus extremo ita insistat globus Rauaxis I sit illi perpendicularis iunctum Isit in puncto E. Si globus ita pellatur versus C, ut avis HI sit semper perpenssicularis hestiones, di punctum I insistat in recta E ei tamdem glabus perveniet ad rectam AB tangit planum extremo sit axis in puncto C, ma festum est in illo moru duas en determihationes, quarum altera globus fertur ad terminum D vel Us altera ad terminum AB.

182쪽

corporis, mutata determinatione repellit, versus terminum a quo si spatis iam minuti pervenit ad terminum AB, ab hor. ad illum revertetur

puncrum , spatio uratus minuti.Sed quia nihil est min.:nim in determinatione versus terminum i spatio ejusdem minuti pervenietur ad recham DB, quaeram odistata recla DC, quantum recta DC distata recta EA,& punctum', perveniat ad punctum F, in quo concuriunt recta EF RE Angulinia autem reflexionis PC B esse aequalem angulo incidentiae BC A est prob tum ex Prop.

9.ο ex proboriolae arcu iiitatis an Lulorum incidentiae 4ellexionis c)lindri tosila longi ucii ne incidentis. Cuna hoc tanten discrimine quod globus cum tangat planum puncto aut ex-ticiano axis tu i ..pctus, in quo co abequenter xi: et totus impetus determinatio--nis, itia se tur . , planum demCnstratio esturat eis aliq&complectirur omnes in-

cicencias,qurcuaque inclinatione fiant, nihil eisit seu planum plus aut minus protendatu uria Fu:acium in quo fit perculi Eo, qui a globus tangit in pumcto tantum, per extrenaitatem L, impetus. Ac consequenter semper inreflexione corporum sphaei icorum angulas reflexionis est aeqv lis angulo incidentiae, luod erat demonstrandum. Objiciet aliqui adversus ea quae diximus de reflexione, corpora reflecti solavi eIustica corpozum in quae incidunt, quae quatenus se restituunt in statum, iquo dejecia uerunt vi percussionis, corporidia cuibus fuere percussa repelliant, ac consequenter reflexionem non fieri a corporibus quiescentibus quatenus res.stunt motui. Me daturum inierius hujus objectionis blutionem cum agam de Pelastica. Hactenus eginius in praecedentibus huius Articuli Propositionibus de corporibus quae moventur aut quies cunt, de mutua eorum ex se invicem actione, abstrahendo variis impedimentis adjumentis ad motum aut ad quiet Aquae a corporibus ambientibu seu a medio in quo fit motus afferri millini I quirendum nunc est , quid accidere possit corporibus , quae movencia pro pie majorem aut minorem resistentiam medit,in quo moventur aut quiescunt, teststuat autem magis corpora densa quam rara caeteris patibus . quia denos in intervallis aequalibus plus materiae propriae, qua resistunt continent,quam

rara.

XI. Piopositio II. Si corpus e medio raro delatum incidat in densam perpendia Corpu inci culta iter, eidem via inusstit, sed citius sistitur, quam sisteretur in raro Primi

i, i, Propositionis est manifesta,quia in perpendiculari incidenti nulla est eam 'is I fa,cur mobile a recta ia deflectatur ad dextram vel ad sinistram , vel ad aliam

raro in denta quamcinaque partem,ac consequenter debet moveri se dum eam quam habet sum rcctae directionem.

insistit seu Secunda pars Propositionis facile probatur, quia Motus ibi citius extingui, clim sysi ' rur,ubi major est resistentia,ubi plus de illo continunicatur mediocesistenti, sed μ' in m dio denso magis resistitur, plus de motu communicatur quam in raro, in spatiis aequalibus: Ergo&c Minor est evidens, quia in eodem spatio plus comtinetur materiae corporis densi qua ruri , erg. in eo magis resistitur plus MMotu

183쪽

Mouldoinmu aicatus Etenim corsu, quod impellitur tu medium densum ci potest uittarius movcri quin meis part spellar, quo au. vita thue, pedit pliae, motui commanicat,ac consequesu er plus amittit, ii consequento cpetitis a- civit, ciciu sit intei usus Motus in censo quam in raso. Piopositio 1. Si corpus,quod movetur, medio raro, inci lat Obl qire in den. . xii sim, rescingitur perpencsiculari in ingressi in densum , S s C lci: uri cil in Cotii prestum, re i via pergi perrectam quae an 'irmn eam curvam , c uam a pri- γ iPie immo cootactu usque ad totam in medium densita immeritonem descri sit suo ςid; n e raro

ΗL EO comprehens montiqua est aer incumbentia ad Clari supeίficiem eri e uiuit, ' Im urrcae perpendiculares M, GD CL, que pioton dantur ad puta, ita coutra. F&E, deinde ducatur eo a B E per qu ni icthat ir dolis A itincto B, ersus E inisestum est in globo ita impulso lucis debere concipit Motu pertes aut delenninationes, quarum altera globus fertur tetmino B C er u terminos HI , seu ver,us aquam, alcera vero a termino BO ad termisium C E, qua sela determinatione si moveretur globu, deicriberct re, tam uanetham reciae, Cum autem aqua sit dentior acie ma is resistit mo ui globi,' proinde globus cum primumattingit aquan aliquid admittit de determinatione, luatiatur versus aquam,quia quiretistit globo secundum ill im tanthina, cum primum glorius attingit&adhuc nihil ili us est aquae immoesum. Postri uim ei bἁi, dglobi est quae inimersum, semper aq magis resistit determinationi, qua globus fertur versus ipsam, quam juidem determinationi horizontali. Etenim postoliam globus inmedia fui part aquae immersiis , ut per mediam 'altem suae superficiu agit in aquam secundum derierminationem perpendic urem, ita ab aqua repatitur, ut per se pilet, per mediam partem suae superficiei, cum tanten vi inis determinariotiis horizontalis agat in aquam, per me Letatem seperficiei ur merue t imum , que est quarta par totius superficitario,,& sic ostendi: u globum age; et in aqu :an pei C ajorem sitae superficiei partam secundurdi directionen perpendicularem, luam secundina parallelam super ficie aquae ac consequenter secundum illam determinationem magis repari ab acui de retardari qu3m feci adum stanti donec omnino fuerit in aquam H inersus. Tunc enim secundunt utramque determinationem aeque agit in aquam per mediam partem suae superficiei , undi litur, post totalem nux ersonem, eadem perseveret utamiae determinatio. Hinc sic Nitur ut statim atque globus incipit mergi in aquam, incipiat sensim deflecti a recta, per quam movebatur, Ma principio ad finem immersionis describat suo centro quandam lineam cur ramo. g. i ou Postquam autem est omnino aquae immersus movetur paraeam .g. um quae tangit curvam in puncto . Est autem rectus

-- gla post totalam illius immersionem , quia nulla est causa a qua d

torqueatur vel ad dextram vel ad sinistram, aut a qua ejus motus augeatur, Cur autem rectam an curvam satis intelligim ex iis quae diximus superius,

impetui

184쪽

imperiri relinquuntur,deserere peripheriam circuli,quam describebant pertis lentem ipsius.Etenim post totalem immersionem aeoualis est utrinque acuae r istentia , quae consequenter non magis ossicit uni aeterminationi quam alteri. Qua ratione demonstratumst corpora quae moventur per lineam circularem si sito impetu relinquantur eam deserere,, moveri per illius tangentem, eadem demonstratur,quamcumque curvam deserendo, corpora, quae in illa movebamrilr,moveri,per illius tangentem.

c xiii globu deferatur cum magna velocitate per rectam admodum inclinatam Globus a in aquae silperficiem,mpellimr ab aqua,etiamsi aliquantulum in eam sileriti gno impetu merbus cujus effectus ratio deducitur ex aquae resistentia &,lpbi velocitat quibus essicitur , ut aqua magna velocitate impulsa valide resistat, globum 4R 'ν se repellat in aerem, qui parum aut nullatenus fere resistit. De refractione plus ...ta' es si disseruimus in quinta dissonationePhysic quam videre potest Lectori tu pulsus r velit. pel itur Propter rationes oppositas si corpus e medio denso oblique incidat in rarum i R. refringitur in ingressu rari accedendo ad perpendicularem donec omnino im V 4ς' merta fiterit in medium ratum, & post totalem nunersionem fertur linear

fit Edenso in rarum resta tangit curVam, quam mobius centrum tempore immeritonis in rarum

aloelii ad descripsit, si enim globus pellatur per metiun a ex aqua in aerem, cum alti perpendicu get aeris silerficiem, minor erit resistentia respectu determinationis quat. -- globus fertur versus temtinum C, quam respectu determinationis , qui sertur versus terminum B D, ac consequenter, cum minus detrahatur de illi determinaritae, quam de ista toto rempore immersonis , globus deseret γctam , describet lineam curvam uo i, &deinde insistet illius tangeati reetas B. e ' Ex dictis deducitur quare,si gravia ex eadem altitudine descendant, alia αὐά. .is remm perpendicularem, alia per metiun inclinatam ea, quae per rectam ρομ .dωεὰρ pendicularem descendunt subjecta corpora validius sinunt caeteris paribus,cendentia quam reliqua.Etenim gravia, quae per aerem descendunt procul a solidis corporui obliquWribus subjectis minorem habent in aere resistentiam,primo quia multus aerina ςstςndRR jorem patitur compressionem, quam paucus, a minore virtute Etenim ab ea sisti sits unius pedis altitudinis comhresis amittat unum pollicem ex pansionis,aer,cujus altitudo est unius tantum pollicis, unam tantum sitae expan uonis lineam amireet,ac consequenter magis resistetmobili ad maiorem pres nem inducendam nitenti. Secundo, quia quand grave descendens est profltanum in quod incidit,aer inter Ipsum,&planum interceptus dissicilius expebtur.Ut enim indὸ extrudatur majore velocitate opus est. Haec quidem videntur aequaliteromere corporis gravis descensui& 'imper cussionis minuere, seu per lineam perpendicularem, seu per inclinatam feratur Verum quia cum grave per lineam inclinatam descendens aliquid participat Mdeterminatione horizontali, in eam facile mutatur determinatio repenssicula ris,ob memoratam, quae illi versus planum horizontale tendenti,ab aere fit mystentiam , cum similis nulla reperiatur respe Motus horizontalis . si 4ς

185쪽

4emni atione perpendiculari plurimum detrahetur. Grave cio quod perpe Mulviter decidit pati non potest simita siti impetus detrimenta, cum illius detentinatio nequeat in aliam mutari vi medii per quod desertur.Quod dictum est de aere potest applicari cuilibet alio liquido, in quo gravia descendunt, quod dierim est de gravibus potest applicari aliis corporibus a quacunque vi in quMunque corpora selida impellantur. Etenim ut rectari quae desisnet superficiem horizontalem corpori selidi, ct ad punctum E deserantur ex eadem altitudine globus D per rectam D E pes pendicularem superficiei stadi. de globus C per rectam inclinatam C E in viis sm est lobum D, nihil amittere de determinatione perpendiculari, cuin nulla sit causa cur desseehat ad dextram potius, esis ad finistram, cons quenter toto, quo potest, impetu percutiet solidum subjectum Globus vero C, quia obliqv desertur ad supernciem AB, majorem reperit rcsstcntiam istine subjecto quam in stiperiore, quia subjectus aer propter paucitatem resistit

multae detractioni suae amplitudinis ac consequenter cum globus C pervenerit ad F incipiet deflecti a recta Ci,4 consequentὸ non incidet in Esed in Κ, aut ulterius veluti delatum fuisset per rectam I magis inclinatam, unde fit ut percussio sit longe minor propter minorem determinationcm perpendicularem. objiciet aliquis, Quando lucis radii transeunt c corpore raro in densismessiinguntur ad perpendicularem, eris falso asscivimus in transitu raro in densam corpora restingi a perpendiculari S E contra ad perpendicularem quando transeuntia medio denso in ratum M. Nostram propositionem esse veram quod attinet ad refractionem corporum magnorum de sensibilium de quibus agebamus,nuia illa corpora dissicilius moventur per liquida densa quam per rara, quia partes densetum magis resistunt, ouod dici non potest de luee ad cujus delationem non est necesse ut partes media loco moveantur ut dic

turriserius.

ARTICULUS V.

Ullam materiae partem posse prorsum moveri, reliqua materia quiesce te est manifestum ex dictis. ox, i Ex eo enim qubd nullum detur spatium inane, 'uod materia sit impene L .is. 'trabilis tam pars illud aliqua movetur, necesse est quasdam alias in circuum motu fit qui

veluti moveri, quarum ea, quae a motore impellitur, impellit sibi proximas, dam ciretiliis haec alias in sic consequenter donec perveniatur ad eam partem, aut ad eas corporum panes, quae parti primo impulis aetergo in contiguae N in illius locum suc qu Morc cedunt, statim atque incipit moveri Simuli neus enim est tharum omnium panium Motus , siter aut vacuum induci esset necesse, aut corpora se mutua

penetrare.

Ita avtM Motu materiam dividi in partes multitudine, figura admodum

186쪽

u - dissimiis in necessarium Hemma globam v. g. kiser linea recta movear.

ria di id; u is stimiae obviae partes ad latera pestit, quarum aliae alias in locum a globo reli x partes di Hinnsimul triniunt, ex qua partium materiae sinasiune manifestim est eas nos

versas figura posse esse figura inter se fimiles,'ma servata eaciem inomnibus partibus figuri, mole vel eas moveri esset impossibile s vel esset necessarii-hatia vacria ab iis reta- qiii, si moverentur. Si enim partes omnes, quae pri pellantur cabicae esse sep- ponantur, nullum quidem inter se ipsas spatium relinquent, sed inter ipsas

globum a quo truduntur necesse est, ut per se patet, materiae pines intercipi liter figuratas, ut totum spatium impleant, corpora namque cubica nereunt lobi superficiei, quam tantum in puncto, tangunt, secuniam abicium extemtionem applicari, Deinde quamvis partes cubicae seu quiescentes 1eu prorsum seper linea recta delatae possint ita esse aliae aliis contiguae, ut inter ipsis nullum batium inane intercipiatur, v Fig. r. nequeunt tamen seperiatum quacumque linea aliae alias sit equi. Quin contiguae earum superficies ab invicem re cedant ut videre licet in 1. Fig. Si enim super periphaeria BC circuli cujus centrum est A moveainar a B v. g. versus C aut etiam super ea quiescant necesse est eorum seperficies adversas a se invicem distare circa partes a centro A rem riores, quamvis earum sirperficierum termin centro A viciniores sint simul

Quod de partibus cubicis est, demonstratum, pari ratione potest de quibuscumque aliis emonstrari, seu figuris remiaribus seu irregularibus circumscribam tur, adiaut neeesse sit quasisi saltem materiae partes continuo varias figurae induere,, mille modis confringi, ut in illo, quem demonstravimus necess,rium esse, variarum partium circuiru, cum corptis aliquod movetur, nullum inter eas relinquatur intervallim ab omni corpore vacirum. Quisquis attente considerabit varios hiatus, aut viciniae inae alitates varia et om parrium corporum, quae se sabsequuntur ovam proximὸ possunt, eo Mintu,quo deserimm modo per lineas rectas, moclo per magis aut minus inflexas,

circulares, spirales c clarὸ perspicier, vel illa corpora, vel alia quae ps sint interjecta Sc contigua, mille modis confringi citaut ejusmodi divisionibus in

partes secentur varietatibus infinitis, tum ratione magnitudinis, tum ratione si

purae discrepantes, quarum consequentὸ singulas peces expendere est impos, bile. Cum autem necessaria fit Physico illarum varietatum notitia , praecipu/partium materiae genera considerabimus, quae instas'ecies quantum usus Q milabit dividemus, quae enim longius procedunt divisiones consufionem magis pariunt quam mentrillustrant. Consultim est quidquid in pulverem sectum est cxviii. Piscipua autem genera partium materiae Uaae ex corpori confiam e Tvia praei emergunt siuit tria. Ad prirnum genus pertinent illae partes ex quibus constuas partisu Materia illa, quam aliqui vocant Subtilem propter partium tenuitatem alii et frum m. st testem quia circa Coelos est copiosissinia, alii AEtherema. Ad secundum genio ' νης - pertinent partes sphaericae, quinii congeriem aliqui appellant Maxζri Globulosam, alii Globullas Coelestes. Ad tertium deniquὸ genus pertinent metes quae sunt materiae quidem subtilis particulis & globulis coelassibus major ,

sed amo adeo exiles ut singulae om in vim seruus effugiant, quorum op

187쪽

earumnec magnitudo nec figura possunt percipi. Earumpasvim materiae exibstatuae, quasi uri proprietates insequenti us promisionibus demonsu

bimus,

Pinpositici 1 Danu Materia Etheete sea Subtilis, cuius partes sint adeo exbri ut in larisque parvitas excint omnem parvitatem assignabilem. Prob inrtac propositio. cxix sint duo ruinata parallelogramma quorum duae superficies C O mon M. et Q. -- parallelaea e directo oppositae. per earum medium d catur recta C thereae et Diarique perpendicularis, jam servato parallelisino moveantur ad se invicia subtilis exi simia per recita CD. Cum superficies D. distabit a superficie C, spatio unius ςRx 4xo' lineae, aites matmia intermitae non possunt esse crassiores una linea, sic μ', quandis siverficies o distabit a superficie C spatio millesimae partis lineae, crassi

sities partium materiae interceptae non erit major millesim parte lineae, sic Focedendo in infinitum , ostendetur antequam fiat contractus, materiam in-rer prismata interceptamin equitan, in ipsa expui ne partium saltum, uisse divisam in partes, quarum parvitas excedit omnem parvitatem assignabilem , sita eas non erat ante divisa.

Adversus haru forsan aliquis dicet superficies C. D. nunquam posse ad persectum contactum pervenire, si accessiis nati directo, sed semper inter prisinam remanere quasdam determinatae magnitudinis particulas, quae nequeunt ulterius dividi Verum quamvis concedatur quod certissimum est, si prismatum accessiis fiat e directo nunquam perveniri ad contactum immediatum nihilomi-vus tamen ex prisinarum accessu manifesto deducitur panes nonnullas materiae interceptae ad eam parvitatem deductas suisse, quae stiperet parvitatem omnem assignatalem. Etenim assignent illi quam existimant esse summam particularum parvitat-, sic g. summa illarum crassities centesimae partis unius lineae, irint Wisnata non possint fieri propinquiora centesima palle unius lineae. Hoc posio materiae inter prisinat interceptae partes aliquas fuisse adia in accessu pris matum attritas, ut earum parvitas excedat omnem parvitatem assignabilem ita probatur. In accessu prisinatum antequam perveniatur ad distantiam centesimae partis unius lineae debet prius perveniri ad distantiam centesimae partis unius lineae inti seruisse centesimae partis, aut cum una parte ducentessima unius',

nec jam quaero in illa distantia a quibus partibus repletur intervallum interpriunata interceptuma Non a partibus quarum summa crassities est centessima pars unius lineae, ergo vel praeter illas partes debentia si aliae, quarum crassities sit nor centesima parte unim lineae, quod est contra hypothesim adversari nam, vel intervallum inter erisimi interceptum repletur partibus materiae, iamn crassities erit centesima pars unius lineae, cum una parte ducentesima, α quo sequitur absin dum , quod demonstratur. Etenim si prisinata propius accedam, quod fieri posse fatentur adversarii, necesse erit ut partes materiari terceptae fiant tenuiores una centesima parte lineae, cum crassities centesmat pa lineae cum medietate centesimae partis aequeat dividi in duas cemesuna

188쪽

CXX. Idem proba

porum ab

teriae parvitate, quum crassities sit una pars entesin lineae, potest eo&mmodo demonstrari supposita quacunQue asia majore parvitate, in minore

crassitie.

Quod per accessum prisnatum ad se invicem est demonstratum, potest nostminus perspieu per eorumdem a se invicem recessum demonstrari. Etenim contiguae prismarum siperficies in paries oppositas abscedere possent, mande stum est in primo recessu, quae admitterentur inter prismata Materiae AEtherea CXX L

Ex meatibus insensibilia hus corpo

larem ab invicem recederes, quin partes materiae qliae in spatia resicta secc dunt sint magnitudine quacunque assisnabili minores. Etenim antequam re-eessin sit millesimae pariis unius lineae, fuit bis millesimae partis, ienties millesimae partis, dc adnuo millies millesimae partis, oc sic procedendo in infinitum nunquam pervenietur ad minimum reeessum Ctun itaque distantia prismatum tantillum augetur, necesse est materiae partes dividi in minores, minores, ut spatium relictum impleatur, sed spatium quod relinquitur est minus quolibet assignabili erg5 partes materiae debem esse minores, qualibet minima magnia tussine assinnabili Idem evincitur ex angulis contingentu corporum sphaericorum aut quomodocumque convexorum incumbentium superficiebus aliorum corpo c vexis concavis a planis Etenim malborum omnium angulorum apicibus designari possisnt non solum partes aliae aliis tenuiores indefinitὸ sed etiala in variis illis angulis multiplex laterum quibus continentur diversitas , ex quibus indefinita arguitur particularum materiae parvitari cum certarac determinata magnitudo, quantumvis exigua, non sussiciat ad implandas cavitates inter se discrepantes magnitudine, quae minor est minima quacumque assignabili. Si auo corpora sint ad se invicem inclinata secundum seperficies planas dirallelogrammas Am a C, itaui se tangant secundum rectamini, latera, DE CAETR il se invicem distent, itaut plani adplamim inclinatio sit v. g. graduum yo. Si latera E C F B ad se invicem accedam manifestum est angulum planis superficiebus A BAE AC comprehensum fieri minorem, Oproinde ma retiae intra illas superficies comprehensae partes saltem quaslam fieri minore ,&de illis detrahi pro ratione accessiis larerum EC FB , qui cum fiant rei partes indefinite minores ininores , detractio etiam paritum materia dedet fieri per partes minores minores indefinite Certe in apice anguli summa esse debet partium tenuitas,quado latera ECAE iacta sunt continui proxima. His addi potest, ex parvitare meaeuum insensilium, quibus pervia sunt --i corpora mixin, evidentes satis deduci sammam esse patetium Materiae Coele 'stis tenuitatem Meatuum angustia non selum evincit paritimi materiat in is contentae ossitatem, sed potissimam materiae ipsus fluissitas, cum nequeat Ma teria Etherea in meatibus angustioribus, praecipuὰ si varia sint inflexi, fluere,o-sit disiis aut dividam inpartae das ninatui amplitudin lano amor

189쪽

mo dictum est de Materiae AEthereae diuisione propter accessum magnorum cisorum sibi mutu secundum amplas, planas stipeincies occurrentim, applicari etiam potest materiae interminora eorpora aut corpuscula ad se mutuomcedentia interceptae. In utrisque erum par est rati, cum hoc tantum discrimine quod inter parva corpora pauciores materiae p.aries comminuantur, ramimer magna; quae per ampla superficies simi contigua aut maxime pr pinqua. Cuipiam fore videbitur non adeo facile dividi posse materiam . ut exiguo- e XII et mn corporum impulsu non admodum vehementi in partes adeo exiles commi βυβ4 matur,cum potis imum soliditas quae in Materiae Elnereae particulis est in i sui iam divinon potentissime resistat,quod experientia quotidiana comprobat, qua non impetae compertum liabemus ea corpora divisioni validius resistere, ciuae sunt solidiora earum divi Huius objectionis lutio primo aspectu videtire difficillima, cum revera sionen maximimi divisionis impedimentum sit corporum soliditas, quae maxima est iu particidis Materiae AEthereae Verum quisquis perpendet particulas Materiae Ethereae, quo minores sunt, eo majorem habere superficiem respectu molis, ac consequenter, caeteris paribus, agentium injuriis magis patere piam magna corpora, omnis enim extemorum emporumactio sileriicie excipitur. Cum it que exilissimae Materiae Subtilis particulae ab agentibus plurimum patiantiu , dcluas,liditate, quia sunt admodum exiles, parum resistant, facillimeinminores particulas confringunrur, fiuntque aptae ut per levem impulsionem eas formas CXWV mripiant, quibus se accommodant locis, in quae propelluntur , quod ad Mo- t ri tum summe necessarium esse nemo non 'ulet, on assueti argumentis mathesi I petitis, quibus, quia non placent, parum attendunt, eorumque Vim non sen dii:,ita e ciunt, facilius forie ad perpendendum se nam Materiae Ethereae tenuitatem quorumdam, exiliss1moriun Animalium consideratione adducentur, agnoscentque quies sit ammat imexplicabilis partim illius sim a parvitas Mduo u Perpendam itaque velim, quam parvum sit Acari corpusculum,quam exile sit Animaculum illud , quod ru icroscopium adhibeatur perspicacioribus oculis

est incoispicuum,quodque propter summanrpamitatem animaliumAromus arpellatin .Si Acarus adhibito microsi opis consideretur,in eo observarar sex crura, &in quolibet crure tres articuli , quorum cuilibet necesse est annecti quamoriat Mustulos , quorum alter partem moveat ad anteriora, alter ad posteriora , tertius ad exteriora , inuamn ad interiora, ad illas enim partes hunt singularum arricidationum Motus Sunt itaque in quolibet Mari crure duodecim

Minnii ad minimi im Minonibus crvi ibus sinu Musculi septuaginta duo=-t etiam plures. In quolibet Musculo sunt plures rami Arreriarum, Venanima Nervorum, rem, etiam urisbrum Lymphaticorum raucaliorum canatum illixa logorum. In illis canalibus continuus est fluxus sanguinis, Spiri-m,Lym 'ae aut humorum illis assinium J4m quaesis si in illa animali tanta est muscis iam parvitas in vix possit -te concipi, quanta erit parvitas vasicum in il as dispersorum tanta adhuc eris parvitas particularum quibus componun---

190쪽

c XXV.

Paries materiae aetherrae moventur

maxima velocitate.

ejusque musculis , nihil de ventriculo, intestinis, aliisque visceribus, quae in

illo Animali necessario reperiuntur. Qine si non sunt similia ventriculo, intestinis, cordi c. Animalium sanguineorum certe iis sunt analoga, cum in necibus similibus profungantur. Haec omnia si in atomo animalium supra memorata considerenturi mentem admiratioue percelleo , quae vix paterit in tam exili corpore, in puncto, urita dicam, di tam varias partes clara intelligentia complecti.

Propositio L. Panes Materiae Ethereae moventur maxima velocitate, ouam diutissime conservant Materiae AEthereae paries fiamma celeritate moveri deducitur ex Propositione praecedenti. Cum enim potissimum per corporum ad se invicem accessum materia confiingatur in partes exilissimas, necesse est illorum paritum quam plurimas motu citatissimo loco cedere, quamvis motu non admodum veloci fiat corporum accessiis. Si enim superficic planaec irrismatum A a sint longae, latae unum v. g. pollicem , quando illae silerncies a se invicem distanti. g. spatio millesimae partis unius lineari, quo temporis spatio prismata ab illa distantia ad contactum accedunt, necesse est materia partes circa C, D interceptas, ut locum cedant pristiatis, sexies millies velocius moveri, distant enim a superficierum limitibus spatio sex linearum, unde colligitur quanta ex continuo corporum ad se in ricem accessuri recessi Materiae AEtherea concilietur velocitas, si eam non habeant. Si enim, cum ex assignat distantia corpora accedunt tantus inducitur velocitatis excessus in partibus Materiae Ethereae, quanta inducitur velocitas, cum corpora a distantia ce ties aut millies minore ad contactum perveniunt. necesse enim est infinitos minoris minoris distantiae gradus a mobili percurri, antequam terminum ad quem fertur attingat, adeo ut indefinite augearu quarumdam partium interiae Ethereae velocitas. Eam autem velocitatem diutissime conservari deducitur ex niaxima partium tenuitate, qua essicitur ut nequeant facile suum morum communicare mininra enim corpora cum incidunt in majora, nihil illis de suo motu communiscant, sed resiliunt ciun toto quo ferebantur impetu, ex demonstratis in Artic lo praecedenti, Dico exiles illas materiae aethereae particulas non facile comm . nicare suum motum majoribus corporibus aut corpusculis, quia positat absol illum communicare, revera communicant, cum scilicet plures particula simul moventur,4 ad eundem effectum producendum conspirant, idem corpus immediate vel mediate pellendo. Sic quamvis aquae partes sint admodum exiles & singulat seorsim ad magnos essectus producendos impotentes videmuramen ab illis simul nitentibus magnas moles aliquando sub qui. Ex dictis deducitur materiae aethereae particulas in omnes loci differentias moveri, alias servi alias de sum, alias ad dextram, alias ad sinistram m. bereae pax Cima enim ejusnodi particulae in corpuscula majora incidunt, aut sibi mutuo . sui ui , mia modum incidentiae, in varias partes reflectimetur aut detos

Materia aetherea diutissini conmsetvat suam velocitatem.

Amittunt tamen ali

quando ec

quare.