장음표시 사용
211쪽
sn om MICAE Lib. III. 18 grum hemisphaerium nisi a caeli fornice tam paucis
orgyijs absimus, ut verticale, circumstantia puncta internoscantur distare a nobis minus, quam ipse horizon , extremumve illud , quod erit exiterra conspicuum. Nempe oculus habens caelum tanquam ipsiTerrae extremo circumquaque contiguum, non alia semidiametro altitudinem ornicis , quam ipsam latituditiem, distantiamve horizontis meti
Terram porria, siue concipiatur euecta ex centro, in Magni orbis stiperficiem siue ex Tropico Capri corni eiusdem orbis, translata in Tropicum Cancri; non ideo ita accedere ad ipsum caeli fornicem,ut inbnus ab eo, quam ab ipso Terre horizonte distemus Quincimo, iuxta antedicta, ne euadere quidem pro-rnotiorem versus ipsum,ullo puncto sensibili ut propterea aliquid minus hemisphaerio ex eo cernamus, aut ex ipsius Zodiaco minus, quam sex Signa,hoc est, quam centrum octoginta gradus, supra horizontem
Quod DE instatur fore, ut non possit
sol Apogeius, Perigeius, cili a dici: Respondent, post semper dici quod haec Astronomia receptas Voces non expungat, modo iuxta ea,
quae apparent, suxpax intelligantur ac nulltim propterea exsistentiae rei, quae reuera sit, praeiudicium fiat. Nam ipsos quoque Copexnicanos passim diceare, Solem oriri, occidere, esse in Signo aliquo caeteraque similia .loquutos nimirum prout res apparent. Dicere itaque licebit Solem esse Apogeium, qua
212쪽
a o INLTIT WT IGNI sdo Terra erit Aphelia, maxit neve distans a sole Peri gelum, cum Perihelia, proximeve circumstans Solem: Nam illud apparenter Soli , hoc reipsa Terrae conueniet, quatenus eius orbita Eccentrica erit, seu non tam circulus perfectus, quam Ellipsis quaedam, in cuius focorum, seu centrorum altero sit Sol as Terra proinde ad ipsum nunc magis, nunc minus
Scilicet viae Planetarum quas nempe corporibus suis per aetherea spatia describunt, etiam dum vehi, reuehique per Eccentricos,in Epicyclos supponun- tur obseruatae Ellipticie sunt, eo fere modo, quo circa Lunam superiore libro insinuatum fuit tametsi ita exigente facilitate calculi, intelligantur etiam lipses in Eccentricos, Epicyclosque reduci: Quod additur id, futurum , ut neque ijdem Planetarum Adspectus sint neque eorumdem Latitudines neque speciatim Luna Phases,ipsiusque, a Solis Eclipses perinde appareant, c. Respondent, ita, laetera perinde prorsus appariatura quando dicet ipsa sit Terra, quae reuera describat Eclipticam Sol tamen est appariturus eam describere; planetae caetera, dum percureont Zodiacum, videndi sunt varie cum ipso, ac inter se confiigurari, discedere que ab Ecliptica , seu latitudinem tortiri. Et quia Luna semper circa Terram feretur in orbita propria , qua perinde Eclipticam in oppositis Nodi secet, perinde prorsus Phaseis subibit,i Soli conjuncta, aut opposita perinde apparens, perinde
213쪽
Eclipsin patietur, aut non patietur, opposita cum erit, ac perinde creabit, aut non creabit in Sole, cum erit conjuncti absque ullo discrimine.
Qu9d subjicitur u ARTO , deridiculum esse.
Terram, Elementorum secem, caeleste corpus existimari, ac Planetarum unum censeri: Respondent, Terram non esse magis reputandam Mimdi faecem, quam Martem, aut alium Planetam: Nam 'uamvis luce careat, carere tamen caeteros
quoque; , si caeteri luce Solis splendeant, eadem pariteri ipsam splendere. Non esse eam minus globosam, quam illos ut
proinde per aetherea spatia circumduci perinde v leat. Non esse molis incongruae: cum, ut minor albquibus, ita maior caeteris sit. Et quamvis superficiem inaequabilem, asperata que habeat, habere tamen cipsam Lunam, ut elescopio conuincitur: labere caeteros quoque non esse improbabile, vel ex eo, quod plusquam ex uno sui punct o lucem Solis ad nos reflectant ac aliunde obtuse luceam , neque Fixarum instar scintillent, tanquam maiore radiorum parte ob amfraci us a rios, ali , quam versum nos deflexa. Imo 'uamvis generatione , corruptionesque in Terra fiant non posse probari, quin fiant similiter in caeteris , tametsi ipsas non magis videamus, quam videri possent ex Luna, caeteris eae, quae in
Si fiant , non posse propterea ipsos reputari imperfectos quoniam imp rfectio est quidem posse
214쪽
IssTIT WTIONIS unam is quampiam corrumpi, siue esse desinere,n0n autem manendo incolumem,posse ex corruptione quorundam, alia, aliaqii progenerare Esse sane longe maiorem in ipsa Terra perrectionem parturire hanc tantam florum, aliarumque rerum elegantiam, cum id citra ullum molis suae detrimentum faciat, quam si corruptione immunis, absque ulla prorsus
suae superficiei immutatione perseueraIet. Ad haec non modo erraui, Lunam commutare vices, dum sese vicissim obscurant . illumi natat, sed etiam quicquid Venus aut Mercurius apparent Terrae, apparere Terram Marti, Iovi, Saturiano Et quicquid Mars, Iupiter, aut Saturniis Terrae apparent, Veneri,MMei curio Terram apparere, hoc
est, quod attinet ad motum , formamque ipsius, quod ad magnituditiis variationem , quod ad Phaseis, caetera.
Q a d reputatur PN inconcinnum , immensam adeo habere illam Fixarum a Terra dis antiam, ut totus ille Magnus orbis puncti instar haben diis sit: Respondenta, cum nulla si ratio, nec sensu facta obseruatio, quae eam minorem esse conuincat; ex ipsa aliunde supposita,Phaenomen omnia concin nius saluentur , quam dum minor, iuxta vulgarem opinionem, supponitur , ideo non videli eam iure
Nam quod vastitas quidem tanta reptiletur ita per- sua videri illos, qui ita sentiunt, esse summi opificis magnificentia iniurios , dum non capientes, quor-
215쪽
AsTRONOMICAE Lib. III. sum Deus tam amplum Mundum fecerita, eius potentiam, sapientiamque ad sui captus, 4 ut silc dicam, ad suae parsimoniae angustias deducunt. Quod fore eis Solem quavis stella Fixa conspicua minorem quando, si totus Magnus orbis conspici a Fixis , ob sui exilitatem non possit; longe fierit militis conspiciundus Sol habitus dumtaxat quasi eius centrum: Respondent, posse tamen Solem minorem non esse; minorem licet, posse tamen adhuc ex ipsa Fi rarum regione videri quod, ut luceriace flammula: procul tenebris conspecta in amplissimam speciem dilatatur cita per renebras nocturnas dilatentur discculi stellarum, qui absque tali dilatatione essent pu stula mere inconspicua. Quare futurum, ut Sol perinde amplificaretur, spectatus Tenebris, esscereturque stella instar coibspicuus , utcumque absque amplificatione huiusce imodi euasurus esset punctulum plane incospicuum.
CAPUT X. Quid ad ea ex Ptifica. IAM ex Physicis illud p 1 M vi est, quod in
fimus locus, quale Mundi centrum, siue medituri
est, corpori omnium grauissimo, qualis est globus
Sed respondent, Primum, ex mente Placbn1s, da iat quidem in Mundo extremum, in medium ve
216쪽
dium Infimum censeri. Quippe supremum,in infimum dici dumtaxat comparate, siue respectu habito additum partium animalis, hominis vero maxime eui, ubicumque in Mundo sit, illud est superius, sursumve, quod estvlira caput PS: illud inferius, deorsumve, quoci est ultra pedes. Deinde Terrae quidem parteis esse , dicive posse
graueis, quatenus ad Terram, ut ad totum, cuius incolumitas ex unione partium dependet, feruntur, at totam Terram secundum se neque grauem esse, neque leuem magis, quam Lunam, Venerem , aut
quemlibet alium caelestium globorum, quorum par te similiter, si quapiam vi distractae fuerint, suum quaeque globum pari iure repetent, poterunt graues perinde censeri. Adinaec dari quidem in Terra centrum, siue medium, versus quod ex accidenti grauia ferantur ex accidenti, inquam , nam per se feruntur dumtaxat versus Terrae corpus, cui uniri appetunt, faciuntque interim id per breuissimam incam,quam simul contingit respectare centrum at non idcirco Terrae centatrum idem esse cum centro Mundi , posseque adeo grauia, ubivis in Mundo Terra fuerit, tendere ver
Si crurum o illud , quod simplici corpori, cuius
modi est Terra, unicus simplex motus conueniat: Quare cum Terra competat rectus, ipseque deor-stim sevi motus partium indicat non competere circularem.
217쪽
AsTRONOMICAE Lib. III. 1e is sed respondent , falsum imprimis id esse, ut T crra simplex corpus sit, quod experientia docet potius esse ex rebus adeo heterogeneis varie commistum. Deinde, ne corpori quidem simplici repugnare varietatem motuum, modo i non sint in parteis simul oppositas, verum sint ex iis, qui in eandem partem, regionemve conspirenti quemadmodum dictum iam est de globo supra Ianum voluto. Ad-hra: non ideirco competere toti, quod eius parti competit, si ut pars est, competat ipsi , alioquin enim totus homo deberet esse orbicularis, quὀd eius
caput tale sit: quare dc, non ex eo, quod partes Terrae recta feruntur , oportere recta ferri totam Terram; quando motus rectus partibus eius competit, ut cum ea uniantur,rierra autem tota unionem cum alia re non appetit. Postremo tametsi partium Terrae motus rectus sit proprius; ipsis tamen simul competere motum to rius, hoc est circularem, quatenus dum cadunt, una interim transferuntur, eo modo, quo manui, praeter motus proprios, sui sum, deorsum, prorsum, retro sum, in gyrum, Acc competit simul motus corporis rotius, cum quo incedente interim transfertur.
I es illud, quod Terra motu adeo rapido dissiparetur , nosque ipsi adeo rapide translati, aerema nobis proscissum, effectumque, quasi ventum intolerabilem, non ferremuS. Sed respondent i Primum , pollere Terram ma gnetica vi,qua terrena omnia reuincta contineat eo stilicet modo, quo Magne magnetica Omnia, ut
218쪽
1 6 INsTIT UTIONI sfrusta magnetis, ac ferri & terrena eo modo atre et dici grauia non tam insita qualitate, quam impressa a Terra virtute leuia autem censeri ea , minus sunt gravia, minusve trahuntur, ac cedunt locum grauioribus, non, ut omnino distrahantur, sed solum, ut sint remotiora, siue exteriora, cum propinquioribus, interioribusve, per intermedia cohae
Deifide, non ideo dissiparia erram , quod quemadmodum parteis sui omneis ab intimis, ad extimas usque magnetica vi continet ita moueat tele,& coim uehat ipsas, veloci quidem, sed uniformi tamen, aequabili, placidoque motu , non autem stabit vel
Libsultet, vel impingatur in aliquid, a quo succussa parteis exturbet, pellat-ve a se alioque citius, quam quo ipsa tendit, praejiciat.
Ad haec, quὀd Aer quoque si ex ante dictis, terrenae materiae, solidiorem ipsum globum, lanuginis instar circumvestiat adeo ipsum una cum Terra ita circumferri. ut nos intra ipsum degentes, Vnaque translati, eum non proscindamus, neque quasi ventum factum persentiamus. Eldenique tamen, quoniam Ae suxibilioris est substantiae, neque tam velociter abripitur, ac solidus interior globus heinc esse videri, cur sub AEquatore, circiter ipsum, qua motus Terra ita ortum velo cissimus est, aer sic resistat, inqtie occasum veluti eat, vi Nauta illum quasi vetitum cindesinentem , caequabilem experiantur.
Ne quidpiam dicatur de Mari,quod ob sui quoque
219쪽
suxibilitatem non nihil retardatum silat, ex sui cumulation objectuve littorum renuat , ut paullo
A c d illi id, quod nullum corpus aut sursum emissum aut superne dimissum, ad perpendiculum caderet, si dum esset per aerem, locus Terrae, cui immineret, perinde subduceretur, ac emissae su sum sagittae, dum nauis transfertur, subducitur puppis e qua emissa fuerit. Sed respondent, Primum, falsum esse sagittam sursum direct e e puppi emissam, in puppim non re cidere, utcumque id hactenus fuerit, sed ab inexper tis scilicet objeetum. Nempe causam esse, qudii, uis motum suum imprimat rebus omnibus, quae ipsa velauntur, ac ipsarum interuentu mobilibus omnibus, quae mittunt, aut dimittunt ipsae. Et ex hoc fimri, ut dum arcus motum sagittae imprimit sursum,' imprimat simul motum prDrsum, quem ipse interima naui, aut ab homine, ab eadem naui transvecto habet, sicque sagitta,dum est per aerem, immineat se per puppi, in eam tandem recidat, propter huius
Simile porro esse, non modo, dum quis e plerna, seu pede mali,lapidem projicit in carchelium , verum etiam, dum lapidem e carchesio dimittit in ptemam. Is enim lapis neque dimissus ex parte puppis amato deseritur, neque dimissus ex parte prorae, a malo a tingitur; sed perinde insternam, ac si nauis quiesse ret, cadit Nimirum, quia licet dimittens nullum motum sibi proprium adhibeat, imprimit tamen se
220쪽
idis INSTITVTIONI sineralem, quem habet a naui, malo intercedente, impressum , ex eoque fit, ut dimittens ex parte puppis lapidem, tantumdem ipsum versus malum interim
aufugientem retrahat, quantus est motus ipsius ma-I dimittens ex parte prorae, tantumdem ante ma-Jum interim prosequemem conjiciat, quantuε est motus eiusdem mali. Itaque exemplum objectum ita posse retorqueri, ut pari modo Terra motum suum imprimat rebus omnibus a se vectis ac lapidem emissum sursum idcirco in eundem Terrae locum recider quod pro-ijciens ipsi non tantum propriam imprimat vim, qua digit sursum, verum etiam vina, quam habet a
Terra, propter quam lapis tantumdem, quantum ipsa Terra, transferatur prorsum', sicqtie, dum est in aere, eundem semper locum respectet, ct in eundem
Qup eodem modo e Turri dimissus, in locum, cui imminet, cadit, quod licet dimittens motum sui
proprium non adhibeat , motum tamen imprimit,
qui sibi sit a Terra, turri intercedente, impressus. Deinde ut motus sagittae, hapidisse e naui emissi, aut dimissi, non est rei fisa rectus , sed inflexus, se cundum lineam, itam dicunt Parabolicam ac apparet tamen iis omnibus , qui in naui sunt , rectus, seu perpendi ularis , quoniam oculus non percipit motum, quo vehitur ipse, quique est communis sagittae,ac lapidi sed illum dumtaxat, qui praeterea imprimitur Sic motum lapidis e Terra sursum misi, aut e turri dimissi, non esse quidem reuera rectuna,