장음표시 사용
71쪽
Cap. XXVIII. DE MEDICINA. et aue
hoc quoque malo fere corpora seniora tentantur aut quac mali habitus sunt; sed in cruribus maxime. Omnis autem sacer ignis, ut minimum periculum
habet ex his, quae serpunt sic prope dissicillime tollitur. Medicamentum ejus fortuitum est, uno die febris, quae humorem noxium absumat Crius, quo crastus et albidius est, eo periculi minus est. Prodest etiam infra os ulcerum laedi, quo plus puris exeat; et id, quod ibi corruptum corpus est, extrahat. Sed tamen, si febricula accessit, abstinentia, lectulo, alvi oductione opus est. In omni vero sacro igni, neque lenibus et glutinosis cibis, neque salsis et acribus utendum est; sed his, quae inter utrumque sunt: qualis est panis sine fermento, piscis, hoediis, VeS,eXceptoque apro, Omnis fere venatio. Si non est fe- sbricula, et gestatio utilis est, et ambulatio, et vinum austerum, et balneum. Atque in hoc quoque genere potio magis liberalis esse, quam cibus, debet. Ipsa autem ulcera, si mediocriter serpunt, aqua calida si
vehementius, vino calido fovenda simi. Deinde acu et opustulae, quaecunque sunt, aperiendae. Tum imponenda ea, quae putrem carnern Xedant, ibi inflammatio sublata, ulcusque purgatum est, imponi
lene medicamentum debet. In altero autem genere,
possunt proficere mala cotonea in Vino cocta, atque uecontrita potest emplastrum vel Hierae, vel tetrapharmacon cui quinta pars thuris adjecta sit potest nigra hedera ex vino austero cocta, ac si celeriter malum serpit, non aliud magis proficit Purgato ulcere, quod in summa cute esse proposui, satis ad sanitatem oeadem lenia medicamenta proficient. De Chironio ulcere, et ejus curatione. Chironium autem ulcus appellatur, quod et magnum cst, et habet oras duas, callosas, tumentes. Exit
sanies non multa, sed tenuis odor malus ; neque in aue ulcere, neque in ejus tumore est nulla inflammatio: dolor modicus est. Nihil serpit, ideoque nullum periculum adfert sed non facile sanescit. Interdum tenuis cicatri inducitur, deinde iterum rumpitur, ul- ω et cus me
72쪽
Cusque renovatur. Fit maxime in pedibus et cruribus. Super id imponi debet, quod et lene aliquid, et vehemens, et reprimens habeat. Quale ejus rei causa sit ex hisci squama aeris, plumbi eloti combusti, singulorum p. iv K cadmiae, cerae, singulorum p. viii. rosae quantum satis est ad ceram simul cum eis molliendam. De ulceribus, quae ex frigore in pedibus et manibus ori
io Fiunt etiam ex frigore hiberno ulcera, maXime in pueris, et praecipue pedibus, digitisque eorum, nonnunquam etiam in manibus Rubor cum inflammatione mediocri est. Interdum pustulae oriuntur, deinde exulceratio. Dolor autem modicus prurigoas major est. Nonnunquam humor exit, sed non multus qui referre vel pus, vel saniem videtur. In primis multa calida aqua fovendum est, in qua rapa decocta aut si ea non sunt, aliquae verbenae ex reprimentibus. Si nondum adapertum ulcus est, aes, et quam maxime calidum quis pati potest, admovendum est. Si jam exulaeratio est, imponi debet alumen, aequa portione cum thure contritum, cum vino adjecto aut malicorium in aqua coctiam, deinde contritum. Si summa detracta pellicula est, hic quo-as que melius lenia medicamenta proficiunt. De Struma et ejus curati ne. Struma quoque est tumor, in quo subter concreta quaedam ex pure et sanguine quasi glandulae oriuntur. suae vel praecipue fatigare medicos solent,go quoniam et febres movent, nec unquam facile maturescunt; et, sive ferro, sive medicamentis curantur, plerumque iterum uXta cicatrices ipsas resurgunt multoque post medicamenta est opus. quibus id quoque accedit, quod longo spatio detis; nent. Nascuntur maxime in cervices; sed etiam in alis, et inguinibus, et in lateribus. In mammi quoque foeminarum se reperisse chirurgicus Meges auctor est. Propter haec et album veratrum recte datur, atque etiam saepiuS, donec ea digerantiar. Et
73쪽
medicamenta imponuntur, quae humorem vel educant, vel dissipent; quorum supra mentio facta est. ρ durentibus quoque quidam utuntur, quae eXedunt,
crustaque eum locum adstringunt tunc vero ut ul-CU Curant. Quaecunque autem ratio curandi est, Corpus, Ur ulcere, exercendum atque alendum est, donec ad cicatricem perveniat. Quae cum medici doceant quorundam rusticorum Xperimento cognitum, quem struma male habet, cum, si anguem edit, liberari. Io
De Furunculo, et ejus curatione. Furunculus vero est tuberculum acutum cum inflatione, et dolore maximeque ubi jam in pus vertitur. Qui ubi adapertus est, et exiit, super apparet pars carni in pus Versa, pars corrupta subalbida, slubrubra quem ventriculum quidam furunculi nominant. In eo nullum periculum est, etiamsi nulla curatio adhibeatur maturescit enim per se, atque erumpit. Sed dolor efficit, ut potior medicina sit, quae maturius liberet. o Proprium ejus medicamentum galbanum est, sed alia quoque supra comprehensa sunt. Si caetera desunt, imponi debet, primum, non pingue emplastrum, ut id reprimat deinde si non repressit, quodlibet puri movendo accommodatum, si ne id quidem est, vela; resina, vel fermentum. Expresso pure, nulla ultra
curatio necessaria est. De P male, et ejus curatione. Phyma vero nominatur tuberculum furunculo simile, sed rotundius et planius, saepe etiam majus 3 pNam furunculus ovi dimidii magnitudinem raro explet, nunQuam excedit. hyma etiam latius patere consuevit sed inflammatio dolorque sub eo minores sunt. Ubi evulsum est, pus codem modo apparet
Ventriculus, quod in furunculo non invenitur Ve-3srum Omnis corrupta caro in pus vertitur. Id autem
in pueris et saepius nascitur, et facilius tollitur in juvenibus rarius oritur, et dissicilius curatur. Ubi aeta induravit, ne nascitur quidem quibus Vero
74쪽
medicamentis discuteretur, supra propositum est. D P gethlo, et ejus curatione.
συγQλον autem est tumor, non altus, sed latus, in
quo quiddam pustulae simile est. Dolor distentioque
vehemens est, et major quam pro magnitudine tumbrisci interdum etiam febficula. Idque tarde maturescit, neque magnopere in pus convertitur. Fit maxime aut in vertice aut in alis, aut in inguinibus. Panem ad similitudinem figurae, nostri vocant. Atio que idipsum quo medicamento tolleretur, supra de
Sed cum omnes hi nihil nisi minuti abscessus sint,
generale nomen trahit latius vitium ad suppurationem spectans Idque fere sit aut post febres, aut posti dolores partis alicujus maximeque eos, qui Ventrem infestarunt. Saepiusque oculis expositum est, siquidem latius aliquid intumescit ad similitudinem ejus, quod φυμο Vocari proposui, rubetqUe cum calore, et paulo post etiam cum duritia, magisque innocenter, indolescit, et sititia vigiliamque exprimit. Interdum tamen nihil horum in cute deprehendi potest maximeque, ubi altius pus movetur sed cum siti vigiliaque sentiuntur intus aliquae punctiones. Et, quod de subito durius non est, melius est et quamvis non diue rubet, coloris tamen aliter mutati est, quae signa jam pure oriente nascuntur tumor ruborque multo ante incipiunt. Sed, si locus mollis est, avertendus is materiae aditus est per cataplasmata, quae simul et reprimunt,3 et refrigerant qualia et alias et paulo ante in crysipelate proposui. Si jam durior est, ad ea veniendum est, quae digerant, et resolvant qualis est ficus arida
Contusa aut ex ista cum cerato, quod ex adipe suilla coactum sit aut cucumeris radix, cui e fa-3irina duae partes adjectae sint, ante ex mulso decoctie. Licet etiam miscere aequis portionibus ammoniacum,
galbanum, propolim, Viscum, pondusque adjicere myrrhae dimidio minus, quam in prioribus singulis erit. Atque emplastra quoque et malagmata idem
75쪽
esiiciunt, quae supra Xplicui. Quod per haec
discussum non est, necesse est, maturescat. Idque quo celerius fiat, imponenda est farina hordeacea, X aqua cocta, recte miscetur. Eadem autem haec in minoribus quoque abscessibus, quorum nomina sproprietatesque supra reddidi, recte fiunt. Eademque omnium curatio tantum modo distat. Crudum est autem, in quo magis quasi venarum motus est, et gravitas, et ardor, et distentio, et dolor, et rubor, et durities et si major abscessus est, hor-1oror, ut etiam febricula permanet penitus condita
suppuratio si pro his, quae alioqui cutis ostendit,
punctiones sunt, ubi ista se remiserunt, jamque cutis prurit, et aut sublivida, aut subalbida est, matura suppuratio est. aque, ubi vel per ipsa medicamen ista, vel etiam ferro aperta est, pus debet emitti. Tum, si qua in alis, vel inguinibus sunt, sine linamento nutrienda sunt. In caeteris quoque partibus,
si una plaga exigua est, si mediocris suppuratio fuit,
si non alte penetravit, si febris non est, si Valet cor diopus, aeque linamenta supervacua sunt. In reliquis, parce tamen, nec, nisi plaga est, imponi debent. Commode vero mel super linamenta, vel sine his imponitur lenticula ex melle, aut malicorium ex vino coctum quae et per se et mista idonea sunt. 1;
Si qua circa duriora sunt, ad c mollienda, vel malva contrita, vel foeni Grarii linive semen ex passi, coctum superdandum est. Quicquid deinde impo- positum est, non adstringi, sed modice deligari debet,
illo neminem decipi decet. Ut in hoc genere cerato outatiar, caetera quae pertinent ad purgandum ulcu3, ad implendum, ad cicatricem inducendam, OnVeniuntque in vulneribus, exposita sunt. De F ulis, earum generibus et curationibus.
Nonnunquam autem ex ejusmodi abscesibus, et a se aliis ulcerum generibus, fistulae oriuntur. Id nomen est ulceri alto, angusto, calloso. Fit in omni fere parte corporis habetque quaedam in singulis locis propita. Prius de communibus dicam. Genera
76쪽
igitur fistularum plura sunt, siquidem aliae breves
sunt, aliae altius penetrant aliae recte intus feruntur, aliae multoque plures transversae aliae simplices sunt, aliae duplices triplicesve ab uno ore intus orsae quaeue tres fiunt, aut etiam in plures sinus dividuntur aliae reme, aliae flexae, et tortuosae sint aliae intra carnem desinunt, alite ad ossa aut cartilaginem penetrant aut, ubi neutrum horum subest, ad interiora perveniunt: aliae deinde facile, aliae cum difficultate curantur, ibatque etiam quaedam insanabiles reperiuntur.
Expedita curatio est in fistula simplici, recenti, intra carnem. Adjuvatque ipsum corpus si juvenile, si firmum est. Inimica contraria his sunt itemque, si fistula os, vel cartilaginem, vel nervum, Vel musias culos laesiit; si articulum occupavit; si vel ad velicam, Vel ad pulmonem, vel ad vulvam, vel ad grandes venas arteriasve, vel ad inania, ut guttur, stomachum, thoracem penetravit. Ad intestina quoque eam tendere semper periculosum, saepe pestife-eto rum est. Quibus multum mali accedit, si corpus vel aegrum, vel senile, vel mali habitus est. Ante omnia autem demitti specillum in fistulam conVenit ut, quo tendat, et quam alte perveniat, scire possimus Simul etiam, protinus humida, an diue siccior sit quod extracto specillo patet. Id quoque dici potest, in osse vitium sit, necne : et, si jam eo fistula penetravit, quatenus nocuerit. Nam si molle est, quod ultimo specillo contingitur, intra carnem adhuc vitium est: si magis id renititur, ad os Ven-go tum est. Ibi deinde si elabitur specillum, nondum caries est si non labitur sed quali innititur, caries quidem, verum adhuc levis est: si inaequale quoque et asperum subest, vehementius os exesum est. At cartilago ubi subhaesit, ipsa sedes docet perVOn-3 tumque esse ad eam, ex renixu patet. Sed ex his quidem colliguntur stularum sedes, spatia, OXae. Simplices vero hae sint, an in plures partes diducantur, cognosci potest e modo puris, cujus si plus fertur, quam quod simplici spatio convenit, plures
77쪽
sinus esse manifestum est. Cumque fere juxta sint
Caro, et ne TUUS, et aliqua nervosa, quales fere tunicae membranaeque sunt, genus quoque puris docebit, num plures sinus intus diversa corporis genera perroserint. Siquidem ex carne pus laeve, at Sbum copiosius fertur: at ex nervoso loco, coloris quidem ejusdem, sed tenuis et minuo e nervo, pingue et oleo non disiimile. Denique etiam corporis inclinatio docet, num in plures partes fistulae penetrarint, quia saepe, cum quis aliter decubuit, o aliterque membrum collocavit, pus ferri, quod jam. desierat, incipit testaturque, non solum alium sinum esse, e quo descendat, sed etiam in aliam corporis partem eum tendere. Sed si et in carne et si recens et 1imple est ac neque rugosa neque cava sedes ne-Isque in articulo, sed in eo membro, quod per se immobile, non nisi cum toto corpore OVetur, satis proficiet emplastrum, quod recentibus vulneribus imponitur, dum habeat vel salem vel alumen, vel squamam aeris, Vel aeruginem, ex metallicis ali et o quid EXque eo collyrium fieri debet altera parte tenuius, altera paulo plenius. Idque ea parte, quatenuius est, altera antecedente demitti oportet in fistulam, donec sanguis purus se ostendat quae in omnibus sistularum collyriis perpetua sunt. Idem de asinde emplastrum in linteolo superimponendum supraque injicienda spongia, in acetum ante demisia: solvique quinto die satis est. Genusque viduis adhibendum est, quo carnem ali docui. Ac si longilis api tecordiis fistula est, ex intervallo jejunum radiculas oeciisse, deinde vomere, necessarium est. Vetustate
callosa fit fistula callus autem neminem fallit, quia durus est, et aut albus, aut pallidus sed tum validioribus medicamentis opus est. Quale cit, quod habet papaVeris lachrymae p. i. gummi p. iii . . ad-3smiae p. iiii. atramenti sutorii p. viii. ex quibus aqua coactis collyrium sit. Aut in quo sunt gallae P. . . aeruginis, sandarachae, aluminis AEgyptii singulorum p. i. atramenti sutorii combusti p. i. .
78쪽
Aut quod constat ex chalcitide, et saxo calcis Obbus auripigmenti dimidio minus, quam in singulis
prioribus est, adjicitur, eaque melle cocto excipiuntur. Expeditissimum autem est ex praecepto egetis, se- xuginis rasae p. ii η conterere, deinde ammoniaci, thymiamati p. ii aceto liquare, eoque infuso ex aerugine colligere. Idque ex primis medicamentis est. Sed, ut haec maximi effectus sunt, si cui ista non adsunt, facile tamen est callum quibuslibet adurentibusio medicamentis prodere aut quibus haec maxime in- effectu sunt erodere. Satiusque est vel papyrum intortum, vel aliquid ex penicillo in modum collyrii adstrictum eo illinere Scilla quoque cocti et ista cum calce, callum exest Si quando vero longior etiue transversa fistula est, demisso specillo, contra principium hujus incidi commodissimum est, et collyrium utrumque demitti. At si duplicem esse fistulam aut multiplicem existimamus, sic tamen ut brevis, intraque carnem sit, collyi io uti non debemus; quod u-ao nam partem curet, reliqua omittat sed eadem medicamenta arida in calamum scriptorium conjicienda sunt, isque ori fistulae aptandus, inspirandumque, ut
ea medicamenta intus compellantur. Aut eadem ex
vino liquanda vel si sordidior fistula est, ex mulso sius callosior, ex aceto sunt atque intus infundendum, quicquid inditum est. Superponenda sunt, quae refrigerent et reprimant: nam fere, quae circa fistulam sunt, habent aliquid inflammationis. Neque aliennm est, ubi quis resolverit, antequam rursus alias omedicamenta conjiciat, per oricularium clysterem sistulam eluere si plus puris fertur, vino si callus durior est, aceto si jam purgatur, mulso, Vel aqUa, in qua ervum coctum sit, sic ut huic quoque mellis paulum adjiciatur. Fere vero fit, ut ea tunica, quae; inter ferramentum et integram carnem est, victa medicamentis tota exeat, infraque ulcus purum sit. Quod
ubi contigit, imponenda glutinantia sunt praecipueque spongia melle cocto illita. Neque ignoro, multis placuisse linamentum in modum collyrii compositum
79쪽
Cap. XXVIII. DE MEDICINA. et 3
positum tinctiim melle, demitti sed celerius id glutinatur, quam impletur. Neque verendum est, ne Purum corpus Pur corpori junctum non coeat, adjectis quoque medicamentis ad id sicacibus cum saepe exulceratio digitorum, nisi magna cura pro sspeximus, sanescend in unum S ungat.
De ulceris genere, quod 'ον nominatur.
Est etiam ulceris genus, quod a favi similitudine
μελικεριο a Graecis nominatur. Idque duas species
habet. Alterum subalbidum, furunculo simile; sed om us, et cum dolore majore Quod ubi maturescit, habet foramina per quae fertur humor glutinosus, et purulentus; ne tamen ad justam maturitatem pervenit. Si divisum est, multo plus intus corrupti, quam in furunculo, apparet, altiusque de is scendit Raro fit nisi in scapulis. Alterum est minus, super corpus eminens, durum, latum, subviride, subpallidum, magis exulceratum siquidem ad singulorum pilorum radices foramina sunt, per quae fcrtur humor glutinosus, subpallidus, crassitudinem omellis, aut visci referens, interdum olei si inciditur, viridis intra caro apparet Dolor autem, et inflammatio ingens est, adeo ut acutam quoque febrem movere consuerit. Super id, quod minus crebris foraminibus exasperatum est, recte imponitur et fi discus arida, et lini semen in mulso coctum, et emplastra ac malagmata materiam educentia, aut quae proprie huc pertinentia supra posui. Super alterum, et
ea medicamenta, et farina e mulso cocta, sic ut ei dimidium resinae terebinthinae misceatur et ficus in omulso decocta, cui paulum hysopi contriti sit adjectum et uvae taminiae pars quarta fico adjecta quod si parum in utrolibet genere medicamenta proscitant totum ulcus usque ad sanam carnem excidi Oportet. Et ulcere ablato, super plagam medicamen- ueta danda sunt primum, quae pus citent deinde, quae purgent, tum, quae impleant.
80쪽
De Acrochordone, et Tomio, et M yrmeciis, et Clavo. Sunt quaedam vero Verruci similia; quorum diversa nomina, ut vitia sunt. 'Aκ ο is Graeci vocant, ubi sub cute coit aliquid durius, et interdum paulo asperius, coloris ejusdem infra tenue, ad cutem latius. Idque modicum est, quia raro fabae magnitudinem excedit. Vix unum tantum eodem tempore nascitur sed fere plura, maXimeque in pueris: eaque nonnunquam subito desiliunt, nonnunquamio mediocrem inflammationem excitant: sunt, quae
Ac thymion nominatur, quod super corpus quasi
verrucula eminet, ad cutem tenue, supra latius, subdurum, et in summo perasperum. 'dque sum-1 mum colorem floris thymi repraesentat unde ei nomen est obique facile finditur, et cruentatur nonnunquam aliquantum sanguinis fundit fereque circa magnitudinem fabae AEgyptiae est, raro majus, interdum perexiguum modo Unum modo autem,tio plura nascuntur, vel in talis vel in palmis, vel in infe rioribus pedum partibus pessima tamen in obscoenis sunt maXimeque ibi sanguinem fundunt. Μυρμηκια autem vocantur humiliora thymio durioraque quae radicos altius exigunt, majoremque dolorem modis vent, infra lata, super autem tenuia, minus sanguinis mittunt magnitudine vix unquam lupini modum excedunt. Nascuntur ea quoque aut in palmis aut in inferioribus partibus pedum. Clavias Utem nonnunquam quidem etiam alibi, a sed in pedibus tamen maxime nascitur, praecipue tamen e contuso, quamvis interdum aliter doloremque etiamsi non alias, tamen ingredienti movet. Ex his Acrochordon sive thymium saepe etiam per se finiuntur, et, quo minora sunt, eo magis. yr-3; mecia et clavi sine curatione vix unquam desinunt Acrochordon, si excisa est, nullam radiculam relinquit, ideoque ne renascitur quidem Thymio clavoque excisis, subterrotunda radicula nascitur, quae penitus descendit ad carnem eaque relicia, idem