장음표시 사용
101쪽
catione, educere medicus possit:imb cessare non disbet, quin ea quae retiata sutae, vacuet. Nam quae post iudicatione relinquutur,recidiuas iaciut. No moin in iurem apud Hippocratem vocabulum est generale ae maiora remedia. Intelligitur quoque aliquando non solam de phlebotomia & medicamentis, sed etiam de aliis arcibus: praesertim verb de illiῆ duobus. Nihil
ergb mouendum, neque novandum vel medicamen iis, vel aliis irritameneis, ne natura r uocetur a coimeoctione morbi & victoria.Irritameta itaque appellat in genere, omnia ea , quae pollunt naturam ab illa victoria reuocare : cuius modissime alimenta, medi. camenta, tanguinis detractio, topica remedia, motus tum animi tum corporis,&c.
H actenui cautiones diata explicata sunt nuc alia pro
ponuntur ad medendi praxim pertinent. Harsitaprina est , ne medicus ilicet minister O imitatorpius adiutor Oum sit natura , quicquam in acutis mor, molliatur quando crasti perfecte fiunt aut factasunt,sed ta tum se operum namradectatorem exhibeat. Ergo qua ilia dicantur perfecte,sua quaque propria crisi. in1φecie. mattaria,2 subierito An qua hinga ratio desideretur,nec ignoram antecedentium ad tempus 9 adsteciem crisii , nec causarum criticarum in qκ alitate, quantptate,tempore, ct eccernendi .aut abscedendi modo.. item iudicatasunt pensecte, vi natura scilicet, ut nihil reliquiarum super' neque materiae morbi ica, neque empireumatistula υt a cri lplane sit restitu aeger, d laris expers , sinuo benigno in dulgens,cibi appetens, edendo proficiens, iane oris amari dine nesti, si nesccitate oris, cu excrementis naturalibvi;
102쪽
1 re arteris' nullo modo mouenda sunt, vel ad re sonem, ad demumonem, Vel ad vaι uationem, vel ad coessu mu , quaest motum naturae adiuuando, ut de metone constat : neque nouisndo , altera do , neque medicamentis purganti bis, atque aliis irritamentis, qui clusera.
bis, glandibus, Osimili biu: sed sine ida natura operari, ne serte pradictis auxiἱ iis ab opere suo auocetur, aut plus iasib .peretur, adde quὸd , qui sano sunt corpore , utiost flent qui perfecte sunt iudicati , catharticanos sunt ex facili, ex Aphor. 3 7 libr.a. neque irritantia rem dia citra damnum tolerant; ut de Simone legitur fessis libe6. Uid:
O Vae ncere oportet, quὸ maxime bergere videbui tar, ducito,viis ac locis stiliter eo serentibus. Haec sententia sui diximus; est naturae mouentis quidem,sed tardius & imperfectius. Exempli gratia, in febre continua mouet natura haemorrhagiani, sed quae non possit satis esse vacuando naorbo , adhibebimus festucas & caetera remedia naribus, quo naturam iuvemus. mouet item sudores,sed languide, ei spiculabimuta Educenda ) Natura in morbis ubi victrix futura est, separat materiam morbi quae excernatur. posteri
quod materiae est viile, id vertit in alimentum. Ed
103쪽
HIPPOCR. APHo R. cenda ergb vocat ea, qu ae natura victrix, necessarii & Vtilibus humoribus secreuit ac scpaiauit,ad excreationem. Per conferentia loca. Considerare medicum in va cuationibus oportet teste Gai. comm.in 6 .Epi. quo, unde,& quamobrem. Quo natura mouet materiam, S ad quem locum humores sua sponte ferantur unde materia moueatur a natura. Quam rem verb,distinguendum est: nempe an a natura mouente, an , motabo mouente moueatur materia vacuandar Si enim a natura mouente , bene es sit a morbo mouente, male est. Rursus a na tura mouente,vel conuenienter, vel non conuenienter & temere: quanquam naturae motus, magna ex parte conuenientes sunt. Si conuenienter moueat, ei adminiculari oportet. si non coim ueniente eius motus est medico prohibendus,tran
serendus , & diuertendus. Sic verbi gratia inflammatio in hepate: si natura materiam mouet ad intestina vel urinas , iuuanda est: si vero ad thoracem &pulmones,inhibenda est ac reuocanda, quia non mouet idonee & conuenienter. Coferentia itaque loca, per quae naturae mutatione educere debet medicus, duplici ratione intelliguntur: quia scilicet consuetae sunt viae per quas natura solet sese expurgare: & praeterea quia repurgatione illa nihil fit nouae iniuriae &Casus. Non ergb satis est primum adesse, nisi & adsit vltimum. Vis natura humorem noxium conetur ex pellere ad partem aliquam principatu in corpore obtinentem, aut ad partem consuetam quidem,sed laesa alioqui& imbecillem, hunc quidem motu proh b re,atque humorem noxium transferre ac reuellere oportet. Exempli gratia: Cerebrum pituitam repur Sat per oculos,aures,nares,palatum, inam, c. Hae
104쪽
sunt quidem viae naturae consuetae. sed ponamus ocuinim osti imbecillos. Naturae motu ad oculos prohibeboae diuertam, quia secundum illud pr cepi tim non adest. Sic, si in naribus sit ulcus quod facile irritetur, etiamsi sit via naturae consueta,alid tamen diuertam, ut ad os. Quanquam oculis imbecillis non audemus aliquando ad nares etiam sanas diuertere.Lien autem repurgatur per renes naturali vacuatione, sed magis naturaliter per intestina .Qu'd si in renibus aut in te stinis sit ulcus vel inflammatio,ia 5 repurgabimus per ea loca. Natura itaque sere tendit ad loca consueta, per eademque educere debet medicus noxios humo res naturae imitatione e nisi eductione illa fiat aliquid
ii quae iniuriae. Q md innuit Hipp.6.epi.Ea inquiens q0M quo n0n expedit,repunt, reuellere oportet. Sin quo decet, iis am struere, ut singula ed repant qub'
s C Η ο L 1 A. Atera cautio est ad praxim necessaria, medicus nullara adiutor esse debet, eam tardius operantem obser Bet.imitator quoque eiusdem , mi sequatur motum eius in B cuando. Ergo ar Ucio medici ducenda sunt, vit imeunte morbo quid mouendum se osserat:aut,ab imperse-aacrisi perstite materia morbi ca, metu recidiva nam qua relinquuntur in morbis, recidiuas facere flent 2 aut, iis Orga mo humoru aut in doloribus diapbragmate seperiori bin , inferioribus quorum curatio in purgatione con stit: ista es ducenda sunt ad curationem O grauioris morbi pro Ni uone vacuando, derivando, reuerendo ct co undendo, quo maxime natura tiam assectat intro oras sursum, eor-fμm, aut alio quὸ oportet per loca lege natura commoda, ncque ex eventu incommoda. Nam malum quὸ natura o
105쪽
HIPPOCR. APH 6 R. humor viam affectant, eo molienda est purgatio, nec in flumpurgationis momenta quaerenda sunt ,sed υt id con uenientersat,se integris aegri rebis, confiderandum. Dienim purgatis humoris qui in vicio est, quo natura vergit per commoda loca exclusio. APHOR. xx II. ΠE ονα φαρι ita ir h κιν ειν μν δμ, ε δἰ - αρχνειν, ta
ducere ac mouere oportet, non cruda, nec per initia
morborum, nisi suopte humores cieantur impetu, quod per
Magna olim inter medicos fuit controfersa de ratione praeparandae materiae, & purgandae. . Nam ALclepiadae qui Romae degebant,lolebant primum materiae coctionem moliri, postea coctam per aluum de licere idque per vices. Successit longo post tempore Asclepiades, qui illa materiae praeparatione ad excretionem rellista statim purgabat .Priop secta estHippo,
Cratis, quae vult ut materiam concoquamus, ac inde purgemus. Sed ut hunc Apti. plenius intelligamus, sciendum duplicem est e concoctionem, nempe alimenti & excrementi. De alimenti concoctione,quae omnibus est manifesta, hic non loquimur. Haec autε ab Hippocr.& Galeno proprie appellatur m ψις πέψιν proprie dico, quia aliquando nomen istud est generalius,ut extendatur ad concoctionem tum alimenti isi excrementi. At excrementi cocodilo dicitur πε-σεμ, id est,mutatio. Verditi conueniunt hae duae concOetiones
106쪽
ctiones in causa essiciente, hoc est, calore : digerunt
vero materia στεψεως enim materia nutriendo est, πε-
ιασμοῦ nutriendo non est. Praeterea in πεψει plurim utri est quod nutrit,& minimum excrementi, contra is ut πεπασμά minimum alimenti,& plurimum excremen- ti. Porro quemadmodum duo concoctionis genera ponimus, ita & duo genera cruditatis statuemus. Na erit cruditas qu ae repugnat π ει, & cruditas quae rei pugnat πεπιεσμι '. Cruditas repugnans jτεψ st in hii moribus illis,qui in ea concoctione alteration eve alimenti citra sanguinem subsistunt perfectamque ela, borationem non sunt adepti. Hi autem humores sunt frigidi &crasti, potiuntque in alimentum conuerti, ut pituita dulcis & naturalis. Qua etiam ratione cruda Galeno proprie dicuntur, quae nondum sunt cocta, sed cocta pollunt in alimentum migrare. At cruditas quae repugnat πεπασμα , est in humoribus morbum facientibus.nondum a natura evictis, qui humores
neque prorsus simi benigni, & animanti familiares,
neque etiam omnino alieni. Sic bilis in febre humor est crudus. Quod ut intelligamus , sciendum, hu-
mores quatuor habere aliquando secundum nara turam aliquando p ter naturam. Quum habent se-
cundum naturam cocti sunt: si contra, crudi : Bilis exempli gratia cocta est quae habet naturaliter, cuiusmodi est quae pallida est,moderat Θ calet,non malὰ
Olens cruda verb, quum habet praeter naturam : tunc autem flauior est,acrior & calidior, ac graveolentior. Hoc itaq; Aphorismo concocta intelligimus, ut res runtur ad πεπασμου : hoc est, agimus de concoctione excrementorum in morbis. Concoctum autem fexcrementum nil aliud est,quam quum beneficio
107쪽
rati irae reuocatur ad naturam propriam,& comparatur ad excretionem .Huiusmodi ergo concocta excrementa sunt medicamentis vacuanda, non cruda .Veria
si gratia, in hepatis inflammatione , serta fit ut bilis
Z cruda & crassior remaneat ac restitet in venis angu
stioribus hepatis,ibique faciat obstructionem.Ea non .st vacuanda, sed expectandum donec ad propriani
naturam sit reducta. 1 latura enim ex crassiori ficiet tenuerit,ex calidiore & acriore minils urentem, denique ex flauiore pallidiorem. Caeterum non
soliim de medicamentis per deiectionem purgatibuἐHicitur,sed etiam generalius de purgatione des omnibus corporis partibus, ubi oportet etiam concoctioianem expEctare. Vt pituita crassior & crudior faciat catarrhum,nihil sane errhinis,& aliis,quae per os pur-kent proficies,nisi prius materiam coxeris, & praepa- faueris ad expulsionem. Quod si antequam materia sit praeparata, vacuationem medicamentis tentes,mu tum laedes , franes dolores excitabis: id quod experiri licet in ablaessibuς externis, ut in furunculis di bliis 'phlegmonis.Quemadmddum excretiones naturae spolite actae, si materia adhuc cruda sit, magiis uduiit qu1m iuuant ita medicament, nondun, conaeoi ho morbo data plus incommodi qu m comm6di adseruiit. Verum incomm6da qui hilic accidunt, sunt quia dato medicamento infertur mi; naturae, &quia medicamentum Vel nihil attrahet, ves aliquid
trahel: Quoquo autem inodo contingat, nocebit
Nam si nihil attrahet ex et itabit tormina,rosiones, ah1hii deliquia sudores syncopales,&e. sin liliquid acti ahet, contabefaciet partes sanas quae morbo iesiste .re possunt, reddetque imbecilliore . Hinc pruden iter Hippocrates libro quarto de victu morborum
108쪽
conantur, ij a parte intenta inflammataque nihil auferunt affectus enim qu0d crudus sit 'on cedit. verb morbo resistere pollunt, δέ sana sunt absumunt. s. ec ille. Contra auεem fietiti cocta purgentur,si qui- dem nulla tormina excitabis, & partes urinioses reddes nihilque nocebis.Νbi bumores) Galan bello, s purgare oportet, Artius lib.3.huc Aph. ita videntur interpretari. Tenues μ seroti humores, H quales sunt ichores morbi initio sunt purg pdi crassi Inrb iam coeto morbo. Quaeritur, an humores illi sine purgandi initio λ Respondemus,medico a xequa gnateria purget,consider dsi esse tri'. Psim' materia
obediat messi cymento attrahenti,&natur* expellen- l ai Secundb, oportex vi s esse liberas, non interclusai: Tertio loco spectandum, an natura sil9nx e expellat, medic ment m sit m tςri. e expurgyndae accommodatum. si adsint,tennes humoreS i'itio morbi poterunt repurgari: at verb crassi , prius sunt cq- quendi,deinde purgadi.Verum si humores noxii tur- geant, in principio etiam morbi illis nondum cnctis
mcdicamento uti purgate licebit: ne scy3ςethymox parum stabiles, & ab una parte ad aliam sine ordine k moti, in principem aliquam pesTem decumbant. quidem h morem turgere intelligit taliquando huic atque illuc mouetur agitaltis 'e videlicet spiritquin neque in ullam partem inclinatur. Quod si in aliquad patiem decumbat. citius purgandum cst.Vexbum 'udi tem i, C tu 1 g re tr nil a tu ab anim libu libi. dine vitillatu, quae ob c ubitus desideriti stare loco n queu e. Rard por t pigent i qmores, sed pleruq hel . aliqua parte sunt tirmi fixi. Turge 3t gutem igM
109쪽
HIPPOCR. APHOR. in peracutis,quorum materia bilis est, quae calida est,' di spirituosa. At agitatio illa humorum sit a calore &spiritu. Sed quq ritur an in crudioris & frigidioris humoris multitudine quae is pes ceidit his in regionibus o sit statim initio purgandum ' Purgandum sane alioqui
periculum est, ne copia materiae calor nativus su incetur. Praetere, si materia illa decumbat in articulos, faciet arthritidas, paralyses: sin ad cerebrum, a poplexias,& alios morbos stigidos. Statim igitur initio optimum erit in hoc affectu dare clysterem , aut medicamentum aliquod leue quale est Catholicon, vel Cassia ad purganda ventris inferioris excrementarpostea moliemur coctione quiete placidiori, somno, molli frictione, unguentis moderate calidis, veste, &molli stragula in qua aequalitate inesse vult Hippocrates boni succi ciborsi mediocri esse, & vini moderate calidi potione. His accedet melicratia,OXymel,&alia medie amenta quae vim habent attrenuandi & dic secandi succorum crassitudine, idque citra manifestucalore, Nam qui excalfacti vehementius succi sunt, hi
in omnem corporis partem seruntur. Datis autem his quae concoctione materiae iuuet remediis, rursus praescribemus medicamentu aliquod leue, quod parte materiae coctam purget per inseriora. Atque ita per vicos faciemus, modb leuibus medicam et is quς aluum deturbent & purget,donec materia illa crudior & frigidior sit eiecta. Sed videndum,ut medicamentu id purgans sit materiae expellendae proportionatum: alioqui cruda etia quod nolumus mouebit.Iam vero coctione absoluta, natura vel per se fatis est, vel non est satis. Si satis est perse, non eget auxilio medici, per Aphori
inum: Quae iudicantur &iudicata sunt integrti&c.
110쪽
S ACTIO P n x M A Si non satis est per se adiuuanda est, per Aphor. Que
Tmia cautio ad purgandi rationem pertinet. Paet
tionem nimirum solis humoribu3 misis, non crudis adhibendam : nec eam unquam in principiis morborum decernendam, nisi humores turgeant.Qua igitur vi natura miti cata unt, ct ad temperiei mediocritatem reducta, mediis camento purgare oportet,scilicet ab imperfecta crisi eade-que mouere per υrinas, sudores, insensilem trallirationem, vomitum, cucurbitularum admotionem, frictiones, potione, omnesque alius huiuscemodi vacuationes pro ratione peccantis humoris. QV zero cruda sunt ac nasso modo a natura
elaborata,aut incocta remanent, Ut qua natura conanti ipse miti cara, ct in meliorem satκm reducer ς plane resia
rent, non mouenda,nedum purgante medicameηto duce ida sussi quia neque medicamento trahenti, neque expellenti natura materia cruda oe incocta cedit: atque aeger damnis amgetur,ut torminibus,conuulsiqnibus, ebre. Ne in priucipiussaidem ea cruda mouenda sunt: nam quo tempore natura
Vrbificis causis opprimitur, estque humorum crudit M,nihilqβidquam salutariter sanari potest, ex comment. Gal. ad Aph. 2a . . Aph r. nisi materia turgeat, eaque essera sit, yec ullo consistere loco possit: tunc enim eo ipso die quo tur-gct, mouen a est grauiorum semptomatum metu,ex Aph. IO. lib. q. Raro autem accidit si materia turgeat 9 ab Oria parte in aliam trans uat 1 fere enim ' Qt firma ac fixa in gliqua parte haereat,st scribit GaI. comment. ad Aphor.2'. --t echn i lib. I.Prρrrb t.