장음표시 사용
111쪽
O euacuantur,non sunt aestimanda copia ρυ γὰο- portet v Muentur, O aeger facile serat. Atque, vo i ad ammi usique deoquium educere conuenit, faciendum , aegrotuspar esse possit.
In hac sentent a per τὰ ρορε ον5 qu euacuatur,non solum alui deiectione denotat Hippocrates, sed etiam ea omnia quae prodeut vacuantatrue E corpore sue id fiat sponte naturae, siue medicamentis seu phlebotomia.in iis autem quae vacuantur,spectanda sunt duo; quantitas & qualitas. verbi gratia .in pleuriti de tantii detrahatur quantu conuenit,&quale conuenit:qubdscilicet inflamatione faciat,hoc est, quod Gal. in pleuritide coloris mutationem expediabat. Ialitate itaque aestimari non vult Hipp. non qubd ea spectare non Oporteat, sed putat, oportere qualitatem additum in iis quae sponte fluunt, ut Aph. z. tum in iis quae arte,ut in hoc prsrtim Qualitas porro in eo c5sistit,quod vacuatur quae naturae infesta sci,quq mota bos fouent,eosdemque creare possunt. Quod si hesius
modi non vacuetur,plurimum nocebis. Ponamus bii Esaua abudarer instituat medicus medicam Etu purgas pituita, vel serosum recrementum. Hoc quidem medicamento sumpto grauius aegrotabit aeger quiano vacuatis talia,qualia oportebat, hoc est bilem,quq naturae erat infesta. Contra pituita non erat naturae in ksta, sed poterat verti in alimentum : praeterea ferosum ἶςfrementum poterat temperari.Quare,plus constrethemiis
112쪽
Ss Caelo PRIMA. - hemina una, si talia purgentur qualia oportet purgari
quam decem eorum quae non sunt educenda. Atque
vi possimus diiudicare, num talia purgata lint qualia oportebat,subiungit signum: quod videlicet aeger lubcratur sympto maribus quib' grauabatur,& facilius feti hanc ipsa in euacuationem. Contra si quid, quod se secundum n turam, educatur dis loluuntur figri vir res, & afflictionem sentit. Id deliqui uni, Loquitur de animi defectione Hipp. quς vacuationis rati, ne accidit. Huiusmodi autem vacuationem faciei id Mes monet,si aegςr possit durare: hoc est, si vices sint inb'stae, florens aetas vehemens morbus, copiosus sanguis, legio bene temperata , aes item bene temperatuS , anni tempus.Sed cum rix unquom ista concurrant,
id raro instituitur eis modi vacuatio ad deliquitan animi:vide sipra Apho. . S C Η O L I s. O Varia catulo: quod a multitu ine, sed a qualitate ac conditione vacuati humoris, aegra que toleratia
a vienda sit laudabilis facuatio, qualiscunque ea fuerit. Excretiones igitur pepasmi participes aut experses ut in
orgaseo vel quaε iuuat excernere, son autem manere: qu scedunt stonte natura odi artistolo medici no sunt reputa da ex coria γ numero reru quε excernuntur,sed prout qualia dfcerseruntur, , quae inmitiosunt excluduntur, aegriq; furunt ex facili ct alacriter. Qtia iij euacuesio etia ad liρο- thyiniam usque dacenda est yu do praesentis aut imm nentis assectus nec itas orgeat, ut in infamatione magua, doloris acerbitate 'nanche, febre snocho idque si restre retur corporis habitus,extinguatur inflammatio,reuocetur
orga mus,aluus seratur liberalius.vide supra 'bρ. .
113쪽
IV acutis mortis raro ct Ier initia medicamentis pura antibus utendum est idque prilis diligenti adhibito imauio faciendum. HI 'poc hoc loco non definit genus morbi in quo
purgare oporteat quia non solum purgamus in acutis, sed etiam longis morbis verum ostendit quomodo sit purgandum in morbis acutis. Acuti autem mo bi h1c dicuntur quibus coniuncta est febris assidua. Cumque sit morbus acutus peracutUS,&extreme
peracutus, hac in sententia ita loquitur do acutis, ut debeamus etia intelligere de purgatiore in peracutis& extreme peracutis. in acutis igitur ut scribit Hipp.
de ratione vict.in mor.ac. rard purgandum est,in pe acutis rarius, in extreme peracutis rarissime aut nunquam. Ratio est,quia medicamenta purgantia calfaciunt quodammodo & siccant: at huiusmodi morbiae im sint calidi & sicci,egent contrariis, nempe humectantibus & refrigerantibus . inare si timeamus in a- Cutis, multo magis eri timenstum in peracutis & e treme peracutis.Interpretes causam redd sit huius vocis raro quia in acutis raro materia turget. Sed 'haec ratio non est vera alioqui in peracutis tapitis erit putagandum quam in acutis: in extrem Z vero peracutis,' pissime: quia tapius in his turget materia quit m in
acutis. Veru prςcipua & maxime vera causa a G lςnodata est: quia periculum est a medicamento purgante:
no vi sua cal faciente dc siccante ut diximus morbum augeat
114쪽
SECTIO PR1ΜA. II Asiugeat. Et inter initia Principium triplex esse antea liximus , sine latitudine, secundum latitudinem,& rincipium uniuersale morbi hoc est, totum illud te- pus quo materia cruda est. Hoc loco principium in telligimus secudii latitudinem,id est, usque ad tertiu ut quartum diem. Primo itaque die in peracutis, aut ori ultra secundum in acutis , purgantibus medic mentis utendum est: quia videlicet his diebus turget humores, vires aegrinos sunt dissolutae, nondum au- cta est febris. Asclepiades eiusque sequaces non puta- unt purgandum este ante diem tertium aut quartus quod ante id temporis neque forma , neque specIes, ncque mores morbi pollent cognosci. Sed hoc fallum est. Nam si materia turgeat, primo die aut non vltra purgandum est. Sin parte aliqua desedit,er pectan-
donec sit maturata .Vbi maturata est,uel natura
per se satis est vel non .Si sussicit, Que iudicantur,&c. si non satis est, Qus educenda,&c. Gah hoc vocabu- dm φαρμακίων aliter usurpat atque poetae & Grata Matici. Siquidem intelligit de medicamensis purg uibus: at Grammatici de philtris & carminibus. id
sit imprimis. Iudicium quod in his purgationibus ebet adhiberi,istud est. Primb dilige ter est animad-
utriedu,an sit purgadu. Hoc ςx morbi natura depre- hedemus.Vt propolitis duo b.morbis,alieto a plenita dine. aca cochymia altero. in ple thora dephlebotomia statuemus in eacochymia de purgatione.Vbi ex morbi natura cognouelimus purgadu esse, vide dia an ali
qdid purgationem prohibeat.Sic enim post uniuersiales & communes iudicationes descende dum ad particulares. Consilium igitur purgationis impediant, primum vires deiectae, & si aeger sit animo deplora- u . Deinde ea quae recenset in comment, Galeri.
115쪽
Nam qui antea cibis crassis,letis, viscidi sunt usi aniqui crudorum copiam succorum habent, ii etiamsi cacochymia laborent , purgari non poliunt. Pra terea, quibus hypochondita sunt inflata cum visce rum inflammatione : item si adsit febris acutissima & vehementissina . Quod si videamus haecd.mnia abesse , & contra adesse vires robustas , vias esse lubricas , & humores tenues ac fluxi ani para, tos', purgabimus in morbis acutis , si turget ma
teria. Verrum oportet etiam medicamen cum mattariae expellenda este propartionatum. Si verb non tur .get nipteria, expectanda erit maturatio seu se At in morbis longis omnino expectanda cii conco
ctio et quae pro loci huius intelligentia tribus modis
accipitur. Nam concoctio, vel obscura, vel mani se I a, vel perfecta. Exempli gratia: in morbo acuto ubi apparet nubecula in urinis,obscura est concoctio: v, hi sublimamentum laudabile, manifesta idque in incremento vergente ad vigorem,ubi apparet hypost . iis alba,l. euis, & aequalis,est perfecta : In obscura &manifesta pars materiae cocta est, pars cruda: sed ip manifesta plus coctae materi; apparet quam crudς:ia obscura contra plus est crudi humoris , minus corii. In perfecta vero coctione,nihil est crudi. In hac, aut Matura non per se satis est,& tunc, Quo natura vcrgit, c.a ut satis est per se,& tunc , Quae iudicantur, &c. At in manifesta S obscura cocti6ne,atque ubi natura particulatim & non semel totam materiam expellit, possumus etiam purgare. Sed oportet medicamentu instituere quod sit analogum materiae expellendae. Nam si sortius instituas, .c6 cocta quide medicaberis, sed cruda mouebis. Medicamenta aute eiusmodi qnῆ
pari materiae coctam Iacuant, partem caudam .sς-
116쪽
olhquuht,minorativa vocant: quod mitia sint, & hu ores noxios minuant. Vocat & eiusmodi purgati Galenus in Metium ededi quum scilicet aut tiara materia coquitur,& paulatim vacuatur.RC. in qui inus itaq; medicamenta illa veterii clateria,hoc est,agitatoria cuiusmodi sunt et borus,peplium in que utimur initio, sed potius minimum agitatoriis, e cassia, Catholico. Agaricus damnatur linitio, quia multum agitat. C0tra si in declinatione & cocta ma teria commode utaris, parum agita bit.Rhabarbatum Verb non agitat, neque in principio, neque in fine. caeterum in morbis acutis ut purges vel non statim: spectandum an sit vehemens aestus neque soliam tib scd etiam qua parte su aestus. Na si hic sit in pactibus quae sunt in ventriculo & circa venti iculum , vel leui medicamelo vel leui clystere qui iaces illas deliciae uti poteris. Ponamus duos quis biicitent: alter sit aluo latis fluida , sed naus et, sitiat , magnum calorem sehtiat:alicii sit dura es h stricta aluus, n5 nausem,insitiat,&c.In illo venam aperiam:in hoc instituam chi, sterem mollissimum , aut leue aliquod medicamentum. Oportet enim partes quae sunt in ventridulo eccirc. ventriculum,semper elle incolumes. SCHOLIA.
o Vinta cautio ad opportunitatem purgandi pertinet
Raro purgandum eji in morbis acutis, qui continentarer, celeriter θυeheviehrerrabu emur quod vi medicam i ρημm purgantium, qua tum potentia, tum energia calida
sisti hilarii acati, qui calidi cyraquesunt, iura uesicam gisque e cum descant: quod item morbi actiti excretiona
117쪽
R. A P Η o R. Feci iant, quod morborum acutorum vere sit propria cri si Aut si in morbis acutis, purgandumst aliquando. purgi mdum est initio, idque rarὸ nec nisi cum materia turget: ne .alor febrilis augeat ur, vires stangantur, materiaque essera inpartem aliquam nobilem ruat, nam ut Gal. docet in Prorrh. mutatiosymptomatum materis ferocientis, masis elucet in principio morborum, quam cum prouectiores sistiasque id adhibito ante gulari iudicio faciendum, ut si
Iicet delectus habeatur pharmaciae unicuique accommoda rus in quantitate, qualitate, O utendi modo cui expenda tur an pars aliqua nobilis in lammatione tentetur, aut τλter supra modum uratur: tum enim purgatio omnino periculosa can item suidum copia; adiuvi vide Apho. duodeci
SI talia purgentur qualia purgari oportet,confert, . cilestrunisu contra accidat,dis culter. Hic Aphorisimus continetur in secundo hui iis libri : in perturbationibus ventris & vomitionibus sponti uis,&c.sCHOLIA.
Non es inanis repetitio eorum qua secundose sicesima
118쪽
in qua notantur conditiones quinque laudabilis missique purgationis artificio medιci promotae : Ῥt sat in morbis iuquibus conuenit, educatur humor qui es in Micio, ea copia au quantitate qua optu es , concocta materia, non cruda per locum conuenientem. v s omnes conditiones no. 'i mine qualia , complexus es: adde quod in Apb ri Uecundo sis seno de euacuatiὼ- ne quam natura motitrer c de ea quam medicus ara scio ad imi-
119쪽
IN quo morbo somnus laborem adfert, letale est: si verbiuuat etale non est.
T hune Aphor.& alios qui sequuntur, =N intelligamus, notandum est, duplicem
esse somnum, naturalem & non naturalem. . Naturalem somnum definimus ex causis natiiralibus : non naturalem vero ex causis noti naturalibus. Naturalis
somni causa est vapor a sanguine, spiritu , & aerea humiditate sublatus in caput : ubi qudd inciderit in locum frigidum refrigescit, sensumque com
munem obligat. in eo autem vapore tria consideramus,quantitatem,qualitatem,& cosistentiam. Nam
aliquando multus est, facitque longum somnum vein pueris , quod a sanguine & pituita multus eleuetur vapor , longus est somnus aliquando paucus, facitque
120쪽
ficitque somnum breuem,ut in adultis idebet item es.se benignus,& praeterea crassior. Denique ut est maiateria unde vapor,ita & vapor est. A materia benigna& temperata benignus& temperatus erit vapor : a multa, multus: a Crassiore, crassior. Neque ver b ratione solum materiae sumenda est causa naturalis semi, sed etiam ratione cerebri ipsius. Oportet enim non modo sanguinem & calorem , unde vapor, sed & cerebrum ipsum naturaliter se habere. Qubd si materia, unde vapor,sit corrupta,& putrilaginosa,calidior aut frigidior, nimis pauca vel nimis multa, tenuior aut crassior q iam decet, hoc est, peccet in quantitate,
qualitate, consistentia: cerebrum autem non naturaliter habeat ut aliquando nimium refrigeratum est, vel nimis humectatum fiet somnus no naturalis. Huius igitur causas non naturales sumere debemus etiaratione tum materiae,tum cerebri. Sed inter somnuin naturalem & non naturalem discrimen est maximu. Siquidem somnus naturalis, alimentum est viscerum,& corroborat partes naturales, fouet vitales, S re creat maxime spiritus omnes animales. Contra,somnus praeter naturam viscera aggravat, & laedit: idem in morbis facit saepe delirium, dolorem grauitatemque capitis, mouet destillationes, febrem auget,&inflammationes, si quae sint. Delirium idem facit, quia V liquando vapores putres & acres , ac calidi in cere rum sublati, laedunt vehementer phantasiam seu iis aginationem .ut phantasia,quia sedem habet in sen- u communi,pro ipso sumatur,& laedi dicatur. Adsere ero capitis dolorem, quia vapores illi acres & calidi merebrum alterant, e usque vasa distendunt & exagi- sant. Auget praeterea febrem & inflammationem, si qua sit in visceribus , quia cum materia sit in medi.