장음표시 사용
151쪽
Ogibus crisis instat, iis nox, qua accessionem pracedit. gratiis est qua vero subsequitur, maegna ex parte Ieauior flet existere. IN omni cilii quae sit aut ad salutem aut morte nox praecedens grauis est : si quidem lutest primo ad
Glauconem)fatura est crisis interdiu. Contra,s1 futu ira est noctu, dies praecedes est grauis. Quod fit ob perturbationem criticam,quς nihil aliud est quam natu rq certamen cum morbo. Nam quemadmodum dum pus conficitur fiunt febres & dolores vehementes: sc' in materia concepta in venis,ubi naturae magnum est certamen cum morbo, fiunt grauia semptomata: v; delicia spiradi difficultas,caligo oculorum, aestus veshemens & sitis, dolor stomachi, lacrymae inuolunta,riae,& alia quae cap.secundo primi de cris. dc comm. in Aph. i.lib.quarti,&in comm.in Aphor. Ia.lib.primi, Accessiones dc constitutiones,&c. referuntur. Ante accessionem cie; is, Aliquando παροξυσμι intelligere solet cristes Hippoc. ut hoc loco. Dicit autem λ se τι πολυ,magna ex parte quia interdum duos dies, interdum tres integros perseuerat illa perturbatio critica.Pr terea accidit aliquando ut crisis sit imo
perfecta: quod sepe experiri licet in his regionibus Nam in febribus quidem acutissimis solet esse cristes perfectissimae: in febribus verb non ita acutis quale sunt plurimum in his regionibusInon per unam sub tam mutationem , sed multis iudicationibus selent liberari aegri. SCH
152쪽
Oria Aphorismo prace uti cristosfacta es me trieriplicatur ratio praecognoscende crisios ex prρprio sidino nimirum molestia que nocte antecedente cristim agrum tigat. V 'binunque in febribus crisis est in procinctu, cer- amenque illud naturae ct morbi, unde repentina fit mu- alio ad salutem vel ad mortem rad melius vel ad deteri u . st in propinquo , vox ea quae est superior eo parox' o in uam crisis incidiZ,ut debet incidere seram quae paribus di
us accedunt, paribus iudicantur. qua Oero imparibus, imp
ibus itaq sit semper crisis in paro semo permolesta ac dis
cilis esse solet,obompto mata perturbationis criticae, ut d 'ri', irritationis,cephalalia,marmari , venarum in tem- ribus ac collo micantium,vertiginum, oculorum lacrymam tum ac rubentium, resti rationis discitis, contractioIris pra- cordiorum, ciborum fastidν,nauseae,tremoris labν inferioris, 'uboris , in lationis faciei, ouiliarum somni turbulenti, iactationis corporis palpitationis cordis. Quae omnia symptomata aboriuntur, cum natura humores bonos a malissecemnit quod citra multam in corpore tempestatemfieri nequit: nam vel Ῥapor inde suscitatur, qui ad varias partes, pra- inertim cerebrum fertur, vel humores huc ac tiluc mouentur. Hac autem perturbatio , noctu potius quam die excitatur: vel, quod crisis magna ex parte motu luna sequuntur . Iuna qui e noctu potius quam die υires suas exerit vel, quia saeuiti erturbationis critica quae noctu', ''igissentiatur nocte qμ m eius crisis quae die fit, ob sigillam , quassa insolentia magis nocte turbat quam diem fel, quia obseruauerit Hipp. plures noctu quam interdiu crisis coluisse. Vel,quia politice fit locutus, quia noctu non adgni amici, qui familiari cogo, Aio leniant mole iam morbi,st de die. Proxima verὸ nometsi paraYfimo criti succedit facilioraquὸd in eo certami-
153쪽
Hippo R. APH oh. ne,mi natura cococta ecreta, excretast materia morbi sica non semper tamenfacilior,sed magna ex parte: nams non pe aseae tantum inchoatalis non est. a P Η Ο R. x 1 1 1 1
TΝ pro lium alui mutationes excrementorum iuuant sit in praua commutentur.
VEnxxis profluuia de alui profluuiis criticis &
natura factis interpretatur Philatheus: atGal. depc ofluuiis in genere. In his mutationeS eXcremento- Tum, quae Galeno interprete multas humorum spe cies rma sue vacuant, iuuant: quia illa permissione& varietate excremetorum corpus a pluribus humo ribus repurgatur. Vt, si prisis flaua excreta sint, xel pallida , deinde excernantur pituitosa, indicium et lεorpus a flava bile de pituita expurgari. Sed videndit, an mutatio fiat in peius. Tunc enim non iuuant illa excrementa Varia, imo exitium pot1us quam salutem senificant. Vt si nigra aut liuentia fuerint,vel colli- quationis & putredinis signa adsint. De qu1bus vide secundam Progia. Sic Gal. mala excrementa CXponite At Oribazius intelligit ea quaei vocamus ' γινόμ quae sunt mala semptomata ino
bis Imperuenientia. Vt, si ab alui proflauio sequat ut
dysenteria,aut ab hac,lienteria, malum. . i
Voniam cristis omnis quaest in febribus duplex est: e mi, per e rationem: Alicra,per absessam: luc In
154쪽
artissima adfert,vnJe persecta ac so crisii dignosii positἡac prius qua exiaretio ceu alui flutio istontanea laudatus; iugis anda iit, explicat Eeto a poma, eis alui prol tium popcrisim comm is tum particularibu3, maxime Ser. unis e salibus υarietates excrementorsim licet multiplicem viat ea, iam morbi cam, a proinde disicilem arguant, iuuant ta me inde enim 'Mntu partia sese exonrrantiu rob,rsigni mcatur, humorisque qui vacuatur bonitas ae putredine pe-yami experte, aut cogiquatione, adde quod omnis humoris meraci excretio semptomacua est,ac toto genere praeter Miaturam, nisi ad peiora flat mutatio. Vt si opima albae, c)eta dat aua opimas uae,rametosas ramentosa, caruncula: A p Η ο R. X Vu
Vyi fauces agrotavi, diis pisularum eruptiones exo riuntur in corpore, excremetas'ectare oportet. pe si bilibo fuerint,corpus una agrotat. Sm sanorkm exbr mentissimilia,tutὸ corpus alere poteris. SEntentia haec magnam vim habet in instituendo vii tu & purgando , ubi in .corpore apparent tubercula, abscelliis, exanthemata, & tumores praetcI naturam, siue sita iudicatione , siue sine iudicatio ne. Natura enim quum vulpsos humores, neque per vomitum, neque per urinas, neque per alui excretionem potest vacuare , ad cutim prope illi e ubi quum restitant propter crassitiem sunt tubere uia & abscessus. Saepius verόα fauces amicianeae
155쪽
H1PPOCR. APHOR. dequentibus a capite humoribus.Superiore Aphori mo docuit Hippoc. quo pacto perfecta iudicatio quae per alui fit excretionem, sit dignoscenda : nunc qua satione ea quae fit per abscessum,cognosci possit,ino strare videtur. Agere,inquam, videtur de tuberculis, abscessibus, tumoribus praeter naturam qui a natura sunt a crisibus. Vbi ergo fauces aegrotant, primum quidem a iudicatione, deinde etiam sine iudscatione, nomen est ambiguum apud medicos. Est enim aliquando spatium oris interioris ad radice linguae:interdum sumitur pro larynge,id est,extremitate asperae arteriae quae tribus Constat cartilaginibus Distinguunt tamen Grammatici. Siquidem genere foeminino fauces significare aiunt, masculino verbia-ryn em. Verum nonnu quam etiam significatce phagum: ut apud Aristotelem de Philoxeno, qui gruis φαρυγ G, id est collum seu cesophagum optauit. Hoc loco est spatiu illud oris interioris ad radicem linguae,fauces interpretantur. fiunt autem abscessus aliquando in faucibus, aliquado in palato, sed rarius, sepius in labris & in parte exteriore sub auribus. Iam phymata in variis significationibus accipiu-tur. Nam phyma in Uenere, est tumor omnis praeter naturam, translato nomine ab iis quς nascutur e terra, vocant. Aliquando est inflammatio glandularum in inguinibus : neque verb inflammatio omnis, sed a sanguine bilioso tantum, quae celeriter nascitur,& celeriter suppurat. Est & quando sumitur pro supputatione, ut alicubi 6.Epid. Hic sumamus in genere , pro omni tumore praeter naturam excitato in
Corpore , pCisertim parte exteriore. Vbi ergb sunt exulcerationes & tubercula, siue a iudicatione siue absque iudicatione nascantur, inum nutrire licet,
156쪽
an purgare,Cum natura malum foras expulerit,uid
tur corpus esse sanum,& tutum esse nutrire. At si putat gamus materiam, reuocamus in corpus. Et Hippocr. - - Epid. Quum essent,inquit,orta exanthemata Simo , ni,institutae vomitiones, quibus tamen ridebatur. Aci Galeno quidem in huiusmodi exanthematibus, tus berculis, abscessibus externis periculosa vide inr pur ., gatio,siue per vomitum, siue per inferiora reuocemust materiam intro. Quando igitur in his abscessibus ex- ternis & aliis tumoribus prςter naturam purgandum
esto Ubi videmus internum corpus abundare excre-
liquando sanguinem detrahimus in eiusmodi exan-i thematibus,& ubi adest spirandi dissicultas. Sed quo-il modo cognoscemus corpus esse excremetis plenum Inspicere excretiones oportet: postea de nutritione α vacuatione statues. Per excretiones, & urinae & alui excrementa veniunt intelligenda. Hae excretiones si bilio fuerint, corpus una aegrotat, dc adhuc sunt ii i tus praui humores quos nodum natura ad cutim dei posuit,neque tutum est nutrire,sed potius purgare oportet. Nam impura corpora,&c. Sunt qui excretio-
nes biliosas interpretantur non de solis biliosis,sed de i l iis etiam quae reserui vitiu alius materiaeabile. Hipp., ' reuera intelligit de biliosis, quod ei usinodi abscessus fant seta a bile.Si biliosae fuerint: addendum,&supcr- uenerint signa illa prius notata, oris siccitas & in ua-
uitas, sitis, ciborum fastidium, purgandum est. Ponat . mus Dioni esse exulceratas fauces,excitata tubercula, in furunculum: tum in ratione nutriendi & purgandi considerabimus excretiones.Si hae sint bilio inspi- ciemus an una adsnt illa, sitis, ciborum fastidium, c-Q'F quu aderunt,intelligemus nondum esset na
157쪽
liquias materiae morbi. Sin excretiones ipia sanissimiles fuerint, totum corpus excremetis & vitiosi, umoribus vacuuiudicatur: tutumq; cst nutrire Nutri
naus aute duobus modis,ut consortiemuS vires, ut vi
xes augeamus.Si itaque Dioni proposito videamus csse excretion s biliosas , anno nutriemus Z imo san8,ut vires conseruemus. Quod si sint sanis similes, nutriemus ad vires augendas. R irius usini in eodem Dione sint admodum biliosae: instituanans ob id purgatio, si etDistinguendum, an ita tinctae sint ob victum corporis, an quia natura critice vacuat vitiosam male ri Nam saepe contingit ut etiast morbus iudicatus sit salutariter, urinae tamen stat admodum croceae, vel etiam nigrae. Si sint biliosae ob corporis vitium, pia sandum : sin quia natura critice corpus expurgat, iij nendum est,neque quicquam mouendum.
ces aegro ut it a mationisus aut tumoribus in istu ob ortu aut parotidibus ait aureis:aut tuberculis,exanthematibus furunculus. Olcerisus totum corpus est obsitum poni cru aut etiam quouis alio morbi vel anitatis tepore quod contigisse legimus Si onisect .X. lib. s. Epid. Orinae aut deicissiones ijssicienda. mitis bili fuerint,interna et sera aegrotant. Ob id purgand, sin autem sanarum excretionumsteciem pras ferunt in substantia, qualitate ct excernen
di modo corpus alere tutum es ion aute purgare. Potest autem hic Aphoxi us es ad aliud excrementum, O ad alios morbos quam bilioses forte etiam ad raucedine transferr similium eatim eadem ratio. . . Pso R,
158쪽
SnCTIO SECvNDR. Ap Η OR. X V I. i bi fames,minime laborare ortet. GAl in comm. duplicem fame constituit. Esst enim fames popularis, lea extrema esuritio, quae propter fugiam & ciborum ponuria accidit. Est & fames cibi defectus, seu inedia,qus consilio ac voluntate aut
iustu suscipitur.Hoc in sigi aificatu accipitur. hoc los Q. Corn.Celf Aphor. hunc ita vertit, Si quibus ite causis inedia futura est, labor vitandus est: non satis tamen vertit Sic esset dicedum,Si quibus de causis illedia sutura est, vel antecessit,&c. Labor aute hic intelligitur auo exercitatio ire,seu motu Vςhς Raemide animi. Qui motus tum animi, tum corporis e fiasthissimus inedia labor tibus:hbc ergo inoi inuti Q se OS prohibebimus, qui ab eodem motu cibum non sunt sumpturi, sed inedia potitis v stiri: aut in quibu praesessit fames.Cuto enim .ut .fames,ita dc motus eiusmo-
di eum exiccet,lu.vires resoluat, si eum adhibebimus nocebit.Est autem hic Aptior.&ad aegros & ad sano . referendus . ita ut neque fanis neque aegrii simul inedia &exercitationibu uti liceat. ue
159쪽
Hippo C R. APHOR. eertis de cosis, inedia futura est, vel antecessit, nunquam purgandum, aut , sanguu vena incisa mittendus: aut vo mendum:autfudor prouocandus aut deambulationibus, aut stimonibus Oehementioribm incumbendused omnino quiescendum, potissimum in declinatione morbi: secus in morbo rum acutorum principiis , in quibus licet fames victus sterenui mus imperetur, tamen vena sectio ac purgatio sunt ex usu. ΑΡΗΟR. XVII.
si prater naturam copiosior cibin ingestim est, morabum inde creari indicat senatio.
APhorismi huius sensus est. Siquis in corpus cibu
ingerat,plus quam naturae modo conueniat,sti
ciet morbum: hoe est, gignet plenitudinem modb ad vati,inodb ad vires. Hic de plenitudine ad vires intelligitur. Verum istud,plus cibi,varie exponitur, & de quantitato,& de qualitate,& de utraque.Si itaque ingerat quis cibum,qui naturam superet. vel qualitate, vel qualitate,vel utraque, gignetur plethora ad vires. Eiusmodi copia colle sta praeter naturam necessarib putrescet celeriter, si succedat febris: paulatim ae tardius, si non succedat morbum igitur faeiet. Morbum autem faetum esse ex eo quod plus cibi pi ter natura sit ingestum ost edit sanatio, quae sequitur ad euacua-Monem. Hoc testirnonium ab euentu vocat Gai .Qui quidem euentus, est: non fortunae filius quo utuntur
empiricia sed qui consilium & rationem sequitur.Curatio ergb haec est. Spectabimus in quo sit vitium. Si sit in quantitate, sanguinem detrahemus: sin minus,icariis
160쪽
StCTIO SncvNDA. 69 scarificabimus. inodsi haec praetermittamus, imperabimus exercitia balnea,stictiones inedia. Si in qu litate, purgabimus. Si & in quantitate & qualitate, primiim vacuabimus phlebotomia,deinde purgatiorem adhibebimus.s C H ο L I s. kxta cautio. Conualescentibus ut laborandum non est, sic neque nimiis cibu corpus replendum.Nam quemadmodum nimia satietia sanitati oscit sc si plenior ra naturam in morbo cibus capiatur, quo sic licer vires opprimantur, non confirmentur quod accidit iis qui a morbo cibos aut- de appetunt, genioque indulgent, ct tamen nihil proficiunt: ibus hic morbum facit n aluo scilicet oppresilonem, dira didi cultatem, senteriam quoque aut licenteriam,in genere senos, obstructiones ct febres, in habitu corporis extenuationem ct phymatum genus omne.Quod ita esse declarat rei eventus.Etenim eorum morborum, qui a nimia cibi abu- dantia sucorescunt, curatio vacuarione perficitur: siue per vomitum lue per secubum,aut aliter. APHOR. XVIII. Ti r πεφι ταν
Eorum qua confert se celeriter nutriunt,excretiones quoque celeres fiunt. Huius Aphor. usus est in ratione victus conual scentium, deinde etiam sanorum. In conualescentibus duo sunt: imbecillitas caloris natiui, & praetcre