장음표시 사용
201쪽
orationibus meis ut Deus, Do u, postquam auAssis verimini nostri Iesu Christi Pater glo inum veritatu, sicilicet auangelium, riae det vobis spiritu sepientiae, . quo obi salus annunciata fuit, per te elation in agnitionem eius, quem christum redentes, abeo οὐ illuminatos oculos cordis vestri, signati estis, ut in populo stio arvi sciatis , quae sit spes vocationis connumeraret oblunatι, myram. Heiuι,5 quae diuitiae gloriae here rapiritu sancto promisso, quem in orditati, eius in Sanctis,in quae sit effudit abunde, qui in vobis habiis
superemines magnitudo virtutis Mans in istutem praestans eontra eius in nos, qui credimus secun diaboli insidias loco pignoris, maxis dum operationem potentiae vir rhabonis en vitae aeteνne I sere M tutis eius, quam operatus est in ditario iure tribuendae, qua perfe- Christo, suscitans illum amor Viam I redemptionem, CT liberi. tuis, constituens ad dexteram istonem non solum a peccatis, sed ab suam in eoelestibus,supra omnem, omni quoque aduersitate ad gloriois principatum .potestatem, sam ipses laudem consequemur. 8virtutem, dominationem, Propterea et perstectasid Uisa ον omne nomen quod nominatur Dominum Iesum thristum, e chari- non solum in hoc seculo, sed et taleerga omnes ' fideles non esse iam in futuro Et omnia subiecit 'o vobis gratias o uere , T sub pedibus eius: 8c ipsum dedi mentionem estri in orationibm meis caput supra omnem Ecclesiam, facere, trit Deus loriosus,Cria quae est eorpus ipsius, plenitu te Domini Iesu c si det vobis viis do eius, qui omnia in omnibus 4itum sapientiae mentisque vestra o- adimplet euhstilustret, sium agnostatis. retiam fletatis, in ad quae, o quam magna bona vocati sunr, qui in sium credunt, hoe ea, quam opulento stiloria, quam hereditario iure adepturibunt i sancti Po o quam excellens e Perga nos, qui credidimus magnitudopotentia ipsius, a quam ostendit, dum primitias nostras, Christum Atheet,si citauit a mortuis, sedιν fecit L ad dextirain suam in cori stibus supe omnem principatum, C potestatem, π,irtutem. σ dominati nam, πIupemomne, a quod dici,aut celeFraripoten, nonsolum in es Gla,sed etiam in futuro, cuivi pedibiu omnia subiecit, e ipsium caput eo
stimi omnium Ecclesiarum D lium, siue Ephstorum, siue Philippensium, me. qua orpu ipsim Isticum sunt, e ipsem, 2 quodammodo comis plent, opesciunt 28 quisane Christis, eum sit omnia in omnibu/,eta si .ulis suis membris completur. π cosummatur
202쪽
η. Formam huius salutationis haves evaleatam in eap. r. ad Romnum. 4. Quod vero dicit in christo intelligendum est, ut in paraphrasi. Nempe me χέννti: nam praepositio 3. sepe denotat idem , quod π. t num. .dicemus,qua significaturamia effectii cuius virtus conu nit Christo per meri ipsius. a. - . , potest legi coniunctim, ut sensus sit Deus Domin nostri Iesu Christi, PaterDomini IesuChristi,iuxta illud Ioan. 2 .
Nam Pater aeternus nontantum dieiturriter Christi, sed etiam Deus Christi. Vt 3 pari solo m. disp. O cap. diximu3. Uel potest legi separatim,ut sit sensus: Benedictus Deus, qui etiamPater est Dora in in instri Iesu Chiastu
s. Praepositio . hoelo eo posita est Ioco ρον, quod famiIlare est Pauis Io idem autem est./- ---,4 per meritum ipsius. Erasmus sine praepositione u interpretatur, ut come se in easu dandi, ct sit sensus. Benedixit nos Christo,hoe esian gloriam Christi in Graecis enim e emplaribus non est praepositio. Sed cum Patres Graeci Chrysostom. Theophylaeti e o Ecumen. ct Hieron interpretentur in Carso, non est, cur Latinos codices cum Graecis quos modo habemus,aemendemus. Et quam uicin textu qui adiunctus est commentariis Ambro', non fit praepositio, ipse tamen in commentario exponitum Brasim . Aliqui putant illud is sessi non signifieare meritum Christi sicut id, non semper significat, eum Paulus dicit ransi. unde probabile P rant, sic dici electos in Christo sie ut in ipso conditos, hoc est, ab ipso. vel per ipsum,aut in ipso: hoe est,ad habendam fidem in ipso. Hoc ducunt recentiores quidam, quδd existiment electionem nostram, εκ praedestinationem non cadere sub meritum etiam Christici sed fallun- eur, ut late ostendi .part. disputatis .cap. . a. 3. est enim eadem ratio praedestinationis, electionis atque gratiae, quare si ex meritis Christi nobis data est gratia, electi etiam sumus ob eadem mutita. lihi ostendimus. 7. Illud
203쪽
r notationes in Cap. I. q. Illud mi Mm, idem signi fieri quod tibi, quod clarius dixisset in.
terpres .mst, est enim in Graeco pronomen reciprocu nullo Hoe loeo, ι. Hucto εἰ a sua, iterum significat meritum Christi, quod fuit eausa nostrae gratificationis, isc iustificationis. s. Graece est ira λυφαν, quod significat redemptionem aptiui pretio factam hie nostra redemptionis pretium dicit Paulus fuisse sanguinem Christi, hoc est meritum passionis ipsius. Explicat vero qualem remissionem habuimus, vel ex cuius potestate, cum dicit per
appositionem, Rem/μonem peccatorum.
ro. Praepositio in ponitur pro πιν more Hebraico: nee debet intelligi sapientia ipsius, sed quam simul nobis communicauit cum remisiasione peceatorum,ut explanavimus in paraphrasi Quod vero dicit iaamm, significat abundantem sapientiam. 3. Illud is eo aliqui referunt ad Christum serum quia postea dicit Ihrist. ct iterum addit m 7so, ne toties idem repetatur,melius referis tur ad beneplacitum, ut in paraphrasi. Qito vel o addit in christo, de iterum νί. repetitio est Hebraeis familiaris,ut in Psal. 67. Mans,imertia
ν um de alibi. ra. Hic Iocus Iuculenter explicat tis a nobis est 3. pari uio m. dis, mcap. 4 ubi exposuimus, quid significet instaurare. 33. Ἀονι hoc loco euentum gratiae significat, qua quisque nostrum Iectus est sine suis meritis, ct nihil prius cogitans de illa, ideo respectu e lacti gratia, ad quam eligitur,est veluti fortuitus euentus, cum accidat non cogitanti, Deo tamen non est fortuitus vlla ratione. 4. Illud in G, significat Iudaeorum vocationem ad fidem Christi fuisse priorem: inde enim Euangelium coepit Graeci illud referunt ad diem ultimi iudicii Hieron putat praeteritumst rau/nim pro eram positum, repugnat tamen praepositio on ..3ς opus est supplere illud se si, , sicut expressum erat in praeceis dentibus, alias contextus vix ordinari potest. 36. si tam aeternam nomine hereditatis appellauit, quia filiis Dei. iustis videlicet,ci sanctis datiir. 7. Redem' ιο nem acquis unu idem est, quod acquirendam, sicut P trus dixit Epist. 3. cap. 1. ννώ ac σωιάι,οnu, id est acquisitus. Dicit autem vitam aeternam redemptione mirion a peccatis, quae iam suppon tu facta, sed a multis etiam malis, quam ad Rom. s. appellauit reden prionem corporis nostri. is. Ex multis beneficiis Dei erga homines quei superius enumeraue rat, infert Paulus,ided se agere Deo gratias pro his quae Ephesi accepς- ruat movi postulare, ut m die Ocur maiora ipsis arsiatur. ry, a siligo by OOgle
204쪽
εν. Sancton hie appellat fideles vi in Epistola ad Galat eap. Hso. Participium fatιe. . et loco verbi Laeti niti. ai. Graeci etiam exponunt hoc modo De- Domini nostri Iese, coris ...ωι eis arer Draa, e alliconiungunt illud asina cum Patre, parenthesidistinguentes verba intermedia: quem sensum secuti sumus sti apes hoc loco prore, quam speramus, accipitur, iuxta illud ad
ati Quamuis sancti communiter in hae Epistola, de ali fis dieantur fideles, cum tamen agitu de retributione vitae aeternae,ut in hoc loco opus est intelligere Sanctos non sola fide Sancto , sed etiam vitae int
24. Sic interpretatur Eeumenius, a quo non dissentit Theodoret. Ah eum Chrysost. eli Theophylact putant, hic fieri comparationem ab Apostola, ut ostendat eadem opus fuisse virnite ad vocandos Phia lippenses,quae necessaria fuit ad suscitandum Christum, constituendum in dextera. Expositio tamen paraphrasis magis quadrat etiam
se Quomodo sedeat ad dexteratri explicaui eX Damascen I parti disp., 6 cap. 6 a6. Nomen hoc laeo significat non vocabuIum,sed rem ipsam,ut notaui i parta disp. 22. cap. 7. x Ecclesia videlium dicitur compsere, de perficere Christum, ex ab eo perflai PerindRatque corpus,ehcaput mutuo etiam se perficere dia r
17. suppleri debet rarist , ut in paraphrasi Dicitur autem eme omnia virtute, Meminentia, ac .proinde etiam in membris suis perfieia Verbum AEdimpleto ut medium apud Grecos,in activa.d. passiua usu pari potest,si m activa capitatur,sensus est Qui Christus omnia,scilieetna tum vitam in reliqua omnia bona in omnibus membris adimpleticla facit. Verum priorem sequuti sumus in paraphrasi cum vulgata le-
205쪽
gaipso Ephesios: quare hium capitustentemia
CAPvTII PARA PHRASIS. T. rvos cum essetis mortui de T r,os quos Deus qui est abun- mictis,4 peccatis vestris, in Aiamibreteora prosiua eximiae, , quibus aliquando ambulastis ς' itat .ct beneuolentia ad Miam θ cundum seculum mundi huius, 1 - gratia reuorauit una eumsteundum principem pQ st xi fisio, quam ad corporale si aeris huius, spiritus, qui nunς ο estauit .euiis νεμώrrrectionis Ruram peratur in filios diffidentiae in ενι ηε, ι. iapud Deum a peccatis re
nis nostrae, facientes voluntaxς - - uisa, .... - ixistis
uri sibus, Ut nequis glorietur. Ipuus
' enim sumu, fag ea , eseat in m y Christo Iesu in operibus bonis, recita,
206쪽
eratis Gentes In earne, qui diem ex se fidem abvio. a. ρνoma. bamini praeputium, ab ea quae uio, aut etiam salutem fuisse μdicitur circuncisio in carne, ma- Mutum. 3 Poννὰ eam ex operia IVnu factat quod eratis illo in tem bus arbitri solius non habrer. liu pore sine Christo, alienati a con de eonstat, quod Uu per omnia versatione Israel,&hospites testa figmentum, emereatura sumis ermentorum, promissionis spem si qua bona opera in nobis sunt, ita non habentes,&sine Deo in hoc ea ex Deo habemus, tinstarere I mundo. Nune autem in Christo lanis ex nullo nostro merito ab ea Iesu, vos qui aliquado eratis lon aeceperimus quaeaterna Aua prae inge, facti estis prope in sanguine iratione ex HUo, e nullo meritor Christi. Ipse enim est pax nostra, nostro praedUmisit, hin tempore ea
oui fecit utraque unum , me operaremur. Quamobrem memores dium parietem maceriae soluens, estote vos ignobιὼον loco natos, I II inimicitias in carne sua Megem reandum eamemsubGentιι o,qui- mandatorum decretis euacuans, vivi tatam circuncisis earnali ci ut duos condat in semetipso in euneisione, ouam a Patribus aer Ni unum nouum hominem, faciens uni in clua ipsi loriabantur, να pacem, reconciliet ambos in uti nomen opprobrio vertebatur. uno corpore, De per crucem, γοι
Interficiens Inimicitia inseme
interriciens Immicitia in remet fide fuisse abali natos ab in-
eat superfundamentum Aposto PE, atiis dimis, pisii-
207쪽
Deealogi obseruare vae proinde auferens ipsi legi omnem vim,qua eos propra eransgrewonem aeculabat 2 ut duos popalos,Gentiumstilicet,eTIudaia eum in nouum hominem liberum a pereatis eadem siderenouaret, cro instemetipso omnium evit unirer, atque in eodem orpore Ecclesiae interse, σeum Deopawone eonciliaret,inimicitia,qua sibi inuicem aduersabantur,perempta a iubemetipso: π vemens in ear ne tum vobis qui ρν ut d Deo, πpopuli ipse eratis tum etiam Iudaeis, quipropius ad illum aeredebant non solum faustum pacis, m reconciliationis nuntium attxlit, as ed etiam ipsam trιbuit: nam ipsi ea per quem uterque populus eodem stiritu Dei aressum habet et ad Deum Iam ergo Ephesi non estis peregrini, o aduem in populo Dei,nullam eum eo eommunicationem habentes sed estis conciues a sanctorum Abrahae, Mosis, Hebae, fallorum ad Dei populum lyectanter. tanquam adfamiliam Deipotentis In quosne aedificio a Prophetae. postoli infundamentum positisunt, os aurem reliquampartem aedifici,supra i os eo litis,connexi omnes per sidem, σί iritumgratia in Christo,qui est a ' angularis vis in hoc adfrem fundamentum,emreliqua ipsim partes connectens in quo quaecunque structura coagmentata reficit, e suriit in remptumsanctum Domini: inquo G alis,e Iudaicopopulosi num bab taculum DeiperSpiritu Sanctigratiam.
. Hoc Ioco suppleuimus totum id semisu ν η. usque ad illud a
pete. uresurgunt, id autem desumpsimus ex Duos ubi Paulus dieit Do--rem, Octibi enim redit ad caput orationis, quod innuit particula ais. rem Graece δε secundum Hieroni fidem enim verbum, quod nos repetiuimus deseruit duabus periodis, videlicet, Onos Borae, lae. σώιώ- suos, c.
a. ustificati dieuntur eonuiuifieati Christo iuxta phrasin esusdem Apostoli ad Rom. 6. qui enim baptigantur dicuntur in assimilationem mortis Christi mori peeeatis, sicut ille virae corporali de contra resu sere a mortepeccati, sicut ille a corporali: ad hoc igitur alludit in hoe
3. Illud ambulasti significat vitam contrariam, quam in vitus habuistis: ambulare enim est actio quaedam vitae. 4. Principem aeris huius intelligit daemonem,ut cap. s. Contra Iuria -- - ψο- - Hsιώ-,mam darenones, eum quibus nobis pugna est.
s. Filios diffidentiet phrasi Hebraiea inteIligit in exedulos, diffide tes, sicut filius perditionis dieitur perditus homo Graece est ἀπειθεια, quod impersuasibilitas diei potest Latine. 6. I Diqilia πιν Orale
208쪽
7. mi aliqui referunt ad Iudaeos: melius tamen ad ipsam personam Pauli reisitur. s. Haec periodus est quae suppleri debet in praecedentibus, ut notauiis
. Cum dicit, e edere nos fecit, quasi rem praeteritam, non refertur tantum ad eos qui iam in eoelestibus cum Christo sedebant, sed ad omnes,qui merito ipsius sessuri sunt.Dixitautem de praeterito sederae rir t, acclinendo sessionem ipsam pro eo quod merito Christi sedes no- his praeparatae sunt ab aeterno desideo particula illa, Phrasto idem fi-Εm Mati quod Cbratum, qua denotatur meritum ipsius. ao. Causalis illa exprimit causim eius, quod proxime praecessit,ilis mirum risiti ιν--ώκ. Neoas, octoeo en mcausam assignat, quare gratia saluati sumus perfi--dem,nempe quia fides Dei donum est: si enim per fidem, absque du-hingratis saluati sumus fides enim Dei donum est. Quomodo vero per fidem dieamur saluarii iustitieari in Epist. ad Rom. 4. a. r. disi
Put zo9. cap. explicaui. Quod ergo dicit Deι --deniamin, referetur ad dem S ita optima conficitur ratio, quam lXImus mori tam oleis fertur ad illud iscis ex .eo nam satis manifestum eli gratiam idem esse, tuod dorrum,&ri nex per Rus 'in Particula . . quae communiter signifieat causam finalem, idem- 'ue valet atque non, hoc loco eam non sighifieat nequeenim ad hoendes est donum,uthomo non glorietu . cum id non suapte natura tades habeat habet ergo vim illationis in hoc loco, sicut etiam aliquan- . o solum euentum significat, ac si dicamus. ιδεο Vera ρυιαδε.*3. Causalis en ami hoc loco rationem redditi quare fides D sit ex no-Bris operibus,quam in paraphrasi breuiter induximus. et . Hieron. putat illud in earne additum ut significaretur ipsos fuisse solum feeundum carnem Gentiles, spiritu vero fidei veros Israelitatas, m tamen Paulus loquatur de tempore, quo nondum Christum cognouerant,ut ex sequentibus patet: haec interpretatio constare non Potest. Alii exponunt mi e hoc est,uiuentes secundum carnalia deis fidelia. Verum eum Paulus statim adiiciat, quod rearis en ita remere Oriquo etiam ostendit eos in peceatis vixisse S eum Iudaeos eircuneisionem manifestam appellet, quasi oppositos Gentilibus secundum ear Nem,ideo magis placet expositio, quam in paraphrasi sequuti sumus. 3 H ch,ora, idem est,quod sine ulla fide Christi adhue venturi. ad. mosystes appellat peregi nos, de alienos, sicut Pet. cap. R. --
vos abalienatos eue adesideriis carnesibus peregrini enim in aliqua a ciuitati
209쪽
cii, rate non communicant priuilegiis , desalus bonis. Si ergo ad ira n et Petrus. ut in hac carne simus, veluti peregrini, non communicantes deiideriis eius. Eadem phrali dixit cap. 4. HGe ιχ ιμμον rem re, νώιψob sit adtenGisonem illoc est, nolite vos arbitrari alienos es. deberea tentatione; atque ita subiungit, Missinouum altrio contingat Alrj
cum Cypriano lib. 4. Epistolarum epist. 6. quae nunc est ante medium. in exhortatione ad martyrium,cap. 9 Xplicarit, nolito mirari, in eum sensum,quo rem mirabilem dicimus peregrinam,seu raram. 37. Hieronymus in magnis commentariis, tom. 6. Graeci referunt genitivum, promissonu ad testamentum, imos in paraphrasi alia reserunt ad spem, melius autem refertur ad testamentum est enim veluti epitheton testamenti quod saepe Scriptura appellat paetum Per spem autem intelligit Paulus,rion Christum, sed resurrectionem, ius Achcio. dicitur facta Patribus, Sob quam alibi dixit Paulus: Propteroem Urail
catena hac cιrcundat-sum. De hac etiam dixit cap. i. huius Epin. Qua ιs.. s ocationuὐegra, inquit autem eos expertes testamenti promis rij,
non quod Gentibus non esset promissum, eas benedicendas esse in semine Abrahae hoc cst. in Christo, sed quia erant extra populum illum, cui solum prima facie videbatur facta promissio, propterea dixit
ad Rom. 3. Praestare super omnem modum populo Gentilico, quod ei commissa essent eloquia Dei, hoe est, lex, tcstamentum, d Prophetiae apud ipsos essent seruatae. Quod vero attinet ad negotium iustificationis, in eo cap. in nulla re antecellere fusius dixi. 18. Christus non dicitur pax nostra, sicut nec sanctificatio, qudd illius sanctitate tanqnam forma sancti dicamur, sed quia meruit nobis sanctitatem, ct pacem, de quo i par disput. s. cap. 6 dc . . disp.
39. Graece est una vox με mi τοαον. quae significat illum parietem, quo aedes diuiduntur Participium ver μί-n explicari posset verbo praeteriti sicut dixit sec/t utraque enMm, utrobiq; enim est participium eius.
dem temporis in hunc modum, ceu fecιtὐtrisque senum, diruit mIer me. Hua parietem sensus autem utroque modo idem est.
xo. Istum intermedium parietem aliqui interpretantur, non inter duos populos Iudaicum. Gentilium, sed inter ipsos Epheseos, Se
Deum: dum enim erant in sua in delitate a Deo erant diuiti. Verum cum antea inter duos populos fecerit comparationem, S inferius d cat, ut duos condat in semetipso melius quadrat contextus, vicini raphrati. ai. Hieronym. Chrysostom Theophi Iacch. Theodoret. c. Ecumen. sic interpretantur, legem ceremonialem praeceptis Euangelicis abr san3. seu commutans Erasmus ver dies:tin δειμαρ, atque adeo inter-PrςUD
210쪽
pretatur hoe modo: Iegem mandatorum in decretis sitam euaeuans. Sed Graeci, Hieron. Et alis Latini Patre non legu risu deeν et Verum
interpretes Chrvilio mi in Theodoreti ex suo cerebro in textu Pauli posuerunt in rio etM. Mihi placet expositio paraphratis, ut per decreta intelligat fidei dogmata,ctea pro fide accipiat,quam interpretationem sequuntur etiam Chrysost Theoph ladi. Ecumenius, eodemnio do interpretari possiimus illud ad Colos . 2. Deleas qua adώιυ---
xia Repetitio est illius quod dixit Fecus tr ueὐnum. 23. Nonnulli interpretantur, per semetimum, quae phrasis in hac Epistola, ct alibi saepe familiaris est Paulo: sed quia hic Christum videtur eo inparare capiti, sicut inferius lapidi angulari coniungenti trunque populum, ut seruetur continuata metaphoras comparatio, placuit interpretari, ut in paraphrasi. . Eodem modo interpretantur,re umetis .mihi magis probatur .nsem timo, ut sensus st: Ipse occisus est sua morte, quod est, in seipso interfecit, A di tali iit inimicitias duorum populorum.
detur scilicet opere ipλAcut de his etiam, qui rem desideratam nobis detulerunt,dicimus bonos fui e nuncios. 16. Patrem no appellat primam personam, sed Deum Patrem comis
munem. Sicut ad Rom. 3. Inquit, Iniuoeia mam-, AMAE, Pater.
x Hos sanctos desalios similes ex populo Dei inteΗigit Paulus, vet posuit Chrysost. 3. Fundamentum aliqui intelligunt fidem Apostolorum. Pro phetarum ali vero ipsum Christum, sed metaphorice, fic argumento proposito magis congruit expositio paraphrasis vult enim Paulus ostendere quomodo Ephesi aggregati sint populo Dei, Christum autem comparat in serius lapidi angulari. Σ'. Non satis nunc cognoscitur lapis angularis,qui si esset perspectus, appareret maxime vis comparationis, metaphorae. Videtur sane hac metaphora optime explicare Paulus quod ii perius dixerat, nempe ex duobus populis veluti ex duobus parietibus diruto intermedio pari te inimicitiarum, factum fuisse unum populum, veluti unum tem .plun cum vero ex duobus parietibus fit unum habitaculum, opus est in angulo aliquo lapide communi opulari: huic ergo comparatur Christus in hoc