장음표시 사용
351쪽
bros Canonicos habet, desidiomate, quo fuit constripta, quae ab aliis nostra aetate doctissime discussa sunt, ab instituto nostro videntur aliena, qui germanum sensum
tu eruere,& familiari stylo explanare conteii edinatis: argumentum tot ius epistolae de moreptae termittere necessarium erit, in quo quifidem assignando controuersiam quoque esse non dubito. Nonnulli putant eadem occa
sone hanc epistolam scriptam fuisse, qua&epistola ad Galgias,' ad Philippenses, ea
que est ad Titum.scriptisuerunt; nempe propter infirmos aliquos Iudaeos, qui Moysem cum Christo coniungebant,&ideo Paulum tam longa de Christo,di de Sacerdotio ipsius,&de abrogatione Aaronici Sacerdoti,disputatione assumpsisse,ut ostenderet eis iam Mosaicam legem omnino cessasse. Quem sensum secuti sunt primasius,&Seduliu h Ego tamen non lagi in tota epistola vel minimum verbum, ex quo coniectare pocilem, Hebraeos, adsuo scripsit palatus, vo-puisse Acut calatas Mosaicam legem,&c
352쪽
remonias simul cuni Christoretinere. Quare placet mihi sententia Chrysostomiac The phylacti qui censent, Apostolum scripsisse ad Hebraeos Palestinae,qui ob fidem, tetigi , nem Christi multa, dura a suis patiebantur,
ut constat ex cap. ro cumque haec mala possent
a vera fide, rape ipsos auocare, nonnulli
eorum lapsi essent, Vt constat ex cap.6. confir .
mat eos in fide, praesertim autem in spe Iesu Christi . ne ab incepto desistant,4 retrocmdant,cui occasione Christum summum,&diuinissimum Sacerdotem Sacerdotibusi uiticis multis de causis anteponitret in discus su epistolae patebit.
It, soluo Paulin Hebraeos, ad 'uos Aribit, infide, doctrina , quam Christo acceperunt, sins e
concepmconfirmis, mustis rationibus ostendit
ita Chrisum vi rum Deum esse enim ex di-
353쪽
bu, istis locutus est ncibis in filio, locutus eri nobis, A tum omnia quaque constituit heredem uniuer nubis reaelanda erant, tum etιampa 3 forum, per quem fecit &secula tim. π aperte perstitimDum homi- qui cum sit splendorgloriae, &s . nem factum eui s in hereditatem gura substantiae eius portansque tradidit non nam, aulaberamg omnia verbo virtutis suae: purga rem scut olim Prophetissed uniuertionem peccatorum faciens, se nationes totius orbis, ut quassano det ad dexteram maiestatis in ex itiines redemerat, doctrina σε celsis tanto meliora 'gclis esse ρ adieatione perse, aut postolorctus,quanto deserentius prae illis μοι instrueret , potare insortem nomen hereditavit. Cui enim di filio, tilueis. 6 Cui etiam aterna ge-xit aliquando Angelorum, filius Eratione Auam omnipotentiam com- meus es tu,ego hodie genuitetEt munieisit, teiusdem eum ipso imrursum ego ero illi in patrςm, in iis, erepotentiae existens conderet ipse erit mihi in filium Et cum j omnε, tepori pubiectas. Qui cum iterum introducit Primogenitu olindorio relucentiagloriam orbem terra', dicit: adorent freni rares, nimirum ab aeterno eum omnc Angeli Dei. Ex d ορνoeεdnis sine labore, Cr passio , Angelos quidem dicit: qui x Vix 4 s 13 - . Angelos suos spiritus dimini et is nutu valiιntatis μα, abs*uestros suos nam mam ignis Adn 'lloesiam boresiustentet uniuersa, lium autem: thronus tuus Ru ma σε semetipsium I pur14
in seculum seculi: virga aequitati , virga regni tui. Dile isti iustix, si dis fiam ad dexteram Maiestatuam,&oJisti iniquitatςm propxς is .ese Isi, tanto si r ullis
x tuarum sunt coeli. Ipli peribunt, eupauerit , heu constat ex multu
mutabuntur: tu autem idem ipse ego hod;ς genui te is lamia m
354쪽
M,3 anni tui non deficient. Ad aliam αν - οηuenit Elad quem autem Angelorum dixit a gum 7. Ipse erit mihi in filium, rerliquando Sede a dextris meis, i rursusvi eodem christo eum in- quoad usq; ponam in i micos tuos erodueita in orbem terrarum diest Iobellum pedum tuorum Nun estur, adorent eum 'omnes Aninne omnes sunt admmistratorii geli eius, Psalmos s. bi dominia spiritus, in mihi sterili missi pro . Angelorum pronuntiatur tum et pter eos qui hereditatemcapient iam multis i adira modis christis salutis a Patre Angeli ita praefertur ma anifest. eo ut ipsium Ule Deum, nam, Angeludici flexiptura Psalm ros. Qui facit Angelos suos spiritus, et mmistros suos flammam ignis. voeatutturi iνιtu Angelos,hoeest nuntior,etern istros Dei,ad christum autem diei Deauciaraum 4 . I Thronus tuus Is Deus inise lum saeculi, vi rga aequitatis,uirga regni tui, dilexisti illstitiam, Modisti iniquitate propterea unxitte Deus, Deus tuus et oleo exultaticiis nis piparticipibus tuis.Et Psalmo Ioi Et in principio terram fundasti, opera manuumtuamn sunt coelis ipsi peribimi, tu autem p
nebis, Nomnes, vestim ratum veterascent.& velut amictum
bis eos, ev mutabuntπr; tu autem idem ipse es Nannitu incineient a Demum nulli Anethlorum dixit Muam Dei sicut dixit Iristo. Sede a dextris meis quoadusque ponam inimicos tuos scabelles αρο- dum tuorum. Plia. I. Nam Angelio omnes veresunt ministri Dei misit ab eo in ministerium animarumpropter 's, qui ιram ct salutem aeternam csnsequentum e proιnde neutiquam Dea iuuiuxi Sede a dextris me
. . Adverbium πωθι e, quo vuIgatus Latinei utitur, in Grateo est πιλυρωρῶς, quod idem est, ae si dicamus per partes; nam per unum Prophetam Deus reuelauit quaedam, per alium ver,alia octier unum non reuelaui omnia. a. Illud, -----mraree est, muw-,denotat autem non ape te, sed per varia figurarum inuolucra Deum locutum fui e nobis per
3. liqui eo die es Latini legunt .atii me, aliqui vero . εω imi in Graeeo est am, - - ημερῶν τουτων, quod si verbum pro verbo reddas,idem est, atque in nouissimo dierum istorum Emendata Sixti Irabet, nausime μιμ.
355쪽
Quae sunt in numero 4 addidimus tanquam antidae siueoraim, quae sunt in numeris praecedentibus, nam Christus Eoedi eri a Ptophetis, quod singulis Prophetis non omnia silere reuelata, neque palam,at vero Christus omnia palam nouit, annuntiauit mundo. s. Illud, horariem sentMerserum, potius apud Oecumenium refertur ad diuinitatem o putat idem esse eo loco, κληρουραον, Latine heredem, atque in ργὼ Latine opificem. Ceterum verbum illud es ii, manifestius indicat verba illa referendae ii ad humanitatem Christi. per quam locutus est nobis diebus nouissimis, ut ita eius dignitatem, opponat dignitati Pro p ierartim , quibus una gens Iudaeorum tantum in praedicationem designata est: Christo autem secundum humanita. tem uniuersae gentium Πasiones,iuxta illud Pictim L 'ostialia in ta Mia tenteritae Dam licet ipse praedicatione sua per se ipsum non docuerit omnes gentes, tamen eas omnes sanguine suo redemit oc per Apostolos suos doctiat.
o. Verba νlla ut sesa sitChrysostomis referenda sunt ad diuinitatem, in hac enim Epistola contendit Apostolus ostendere hominem Christum esse verum Deum fillud autem er1ώ - exponit Augustinus in hunc sensum, ut denotet filium fuisse ideam, per quam Pater condidit uniuersa, hoc autem, per appropriationem intelligendum est: Chrysostomus vero ictali in eum sensum intelligunt, quem in paraphran expressimus, q etiam ratione Graeci dicunt Spiritum sanctum procedere a Patre per Filrum. . Eo modoroquendi explicat Paulus modum quo Christus secun
dum dium itatem a Patre procedit,nimirum tim ab ipso generatione,
sine paruo ne ulla ficu splendora sole procedit, e& ei aequalis est se-
eundum durationem. s. g. Wa, Graech est Ῥαγνι dc Latine characterem dicimus, E
notat autem formam expressam ex alio, siue notam alicui re, prec
s. Sub una, Graece est emiaritae de quo nomine mulia dixrmus prima part disp. 324. quomodo autem Filius luci nago Patris , non autem Spiritus Langstus ostendimus eadem prima parte,disp. 14s.se. Quod Latine travitulit vulgatus Graece non est λόγω, sed ita ἄπι, wita reddit sensum, quem dinimus idque notauimus 3 pari disp. 342. num. 33 an Quod vulgatus vertit Latine per pari icipium praesentis Graecedenotatur per participium praeteriti,Mησα αεν Ο hoc est, postquam fecit purgationem, de ideo interpretantur muIti purgatione facta, qua a priu fuit ridimere senus humanum qualin Christum sedero
356쪽
ad flexteram Deitatis ut ostendimus 3 parti disp. Sy. tamen corpullenne dictum est sedere ad dexteram Patris, cum gloriosum e Tectum est,hoc autem fuit peracta purgatione peccastorum. Ceterum quia Eere ad dexteram, per metaphoram denotat maximum honorem. quem humanitas Christi habuit, imo ct consortium eiusdem di itatis in eadem sede, sicut explicuimus in eadem disputatione ex mento Patrum, non optri estisuelligere hane sessionem fuisse pbst redemisptionem, quia ab initio conceptionis suae humanitas illa sedit ad dexteram Patris ratione unionis si autem sequamur hunc sensum debemus vocem illam, eaeo ι, referre ad vocem Maiestatis, ut sit per phr assis Dei in hunc modum; sedet ad dexteram Maiestatis Dei, qui in excelsis habitare dicitur. Eodem modo intelligitur illud Lucae a. -- malasimu Deo, neque enim Angeli solum precabantur gloriam Deo futuram in coelis, sed etiam in terris, precabantur igitur gloriam Deo, qui est in ahissimis. Similiter intelligitur illud, Marcias insenna inex. celsis neque enim precabantur paruuli ill ut salvos faceret eos in exiscellisi sed loquebatur eum Deo, qui est in excelsis, ab eo petebant. ut saluos eos faceret,ac si dicerent: tu,qui habitas in eoelis uinos. . In Graeco est illud. m. ρ----- quod non habet vulgatuin
Der,id tamen intelligi debet in nostra vulgata; nam Christus non aIt riua ope. sed solo pretio sanguinis sui redemit nos, ct haec verba res
I. In Graeco est δορωme', quod fere interpretatur vulga tus; sed quia eorumquae differunt, alterum praestantius est perdilia xentias hoc loco praestantius utriligendum est. r . Loeum illum Psalmi explicuimus prima parte disp. O . tap. 4 de Resurrectione, quod attinet ad illam partem, ren- te. Sit tmu Paulum hoe loco solum uti hoc teli imonio, ratione ilIius partis, si
u, Testimonium Sud ex a. Reg diximus 3 pari. dispo 'cap. Iacitari ab Apostolo in sensu mystico,neque ob id aliquid energiae amitis ere probationem illius.
6. Particula toro, non debet reserri ad inreodotat, sed e ora citan iis nouum testimo uim ct ideo Grei et eam non exponunt mitto mul
ea qua Theologi ex hoc loco colligunt de quibus fusius tractauia pari disp. 233 cap. i. ubi hoc modo explicui particulam iterum, sicut eam accipit Erasmu .s, Divinitatem Christi probauithactenus ex praestanseori nomine quod prae Angelis obtinuit in Scriptura, mane autem ex alii is Od I
quibus etiam Anselis praestare dicitur,idem ostenditura ipso. ι . Hebraei
357쪽
ia Hebrae volunt Psalmum illum esse epithaIamium pro nuptiis Salomonis, verum ut recentiores scripturae expositores optime probant cum omnia illius Psalmi non possint in Salomonem conuenire melius est dicere epithalamium esse Christi, ex quo versum illum desumpsit Paulus,ut probaret diuinitatem. rs. Nomen illud Deών, quidam dicunt cum Erasmo esse in ea su nominandi, ut sensus sit, Deus ipse erit tibi thronus io saeclus aeculi alii verisimilius putant esse in catu vocandi, utroque autem modo recte probatur diuinitas Christi primum si sit in casu vocandi, quia ipsum voeat Deum deinde si sit in casu nominandi, quia sola humanitas Christi propter unionem in eadem persona dicitur sedere in eadem sede eum persona filii,ac proinde Deus ipse dicitur thronus illius. m. IIbadia tim exultationu, quo desibuta est humanitas Christi praeparticipibus esse diuinitatem ipsam fusius ostendimus 3 part disp. i. cap. 4 quare etiam ex hoc loco probatur diuinitas Christuat Modo illi interrogandi, qui continet sensum negantem an nectit Paulus aliam aritithesin inter Christum Angelos,ut in paraphrasi,&- ideo suppleuimus illiid, μώι dixit christo. ati Interrogatio illa vim habet, & rationem causae eorum,quae proxime praecesserunt,ut in parapi ira si quamuis aliquis posset referre illam ad omnia antecedentia, ut reddat Apostolus causam omnium an tithesum inter Christum, se Angelos. a 3 Controuersia esse solet inter scholasticos ex hoe Ioe Pauli,
trum omnes Angeli,an aliqui solum mittantur quam late examinautamus 3 paret dis P. 24 . .
OILquam pracedenti capit ostendit
Paulin Christi diuinitatem, statim initio huius costis debere Hebraeos
eum timore reue excia retinere doctrinam,
quam a Christo aurierunt Deinde incipit et re de Christi humanitateta Sacerdotio, ut ex-
358쪽
horsetur eos ad retinendam traditam doctrinam, Noem conceptam defutura beatitudine innixi intercessioni talis Sacerdotis-
T Ropterea abvia dantius opor eiusdem capitis., et obseruare nos ea, quae sexigitur christin, sterquem diuimus: ne forte perestiuamu nobis Deus noui*mis diebus a Si enim qui per Ansel dictv otia inexcisιαν nonsulum s- est sermo, factus est firmini, nibasi ermsed etiam ni elis. mnis praeuaricauλει inobediςn mutio magis oportet nos obseruare
salutem e quae cum initium acce portentis, di variis virtutibus, aere junt Ao,an
quis, dicesi inlides thomo quod TVae
ωcotistituisti eum super opera si ' φεμιν domin operara manuum tuarum omnia subis dico autem cisti sub pedibus eius. In eo enim M'cochristo Deo, o homιne in uuod omnia ei subiecit, nihildi t/μm- psse non enιm Dein An- misit non subiectum ei. Nune I si christum Deum homin autem necdum videmus omni iu sust hominum stirituali. subiecta et Eum autem iuimo er Eccstsi praefecit. 6 Porro in
359쪽
Videmus Iesum propter passio homo, quod memores eius, aut nem mortis, gloriati honore co tilius hominis, quoniam visitas sto ronatum, ut gratia Dei,pro om eum ' minuisti eum paulo minus nitius gustaret mortem. Dccebat ab Angelis gloria, & honorec enim eum propter quem omnia, onasti eum,in constituisti eum& per quem omnia, qui multos super opera manuum tuarum; filios in gloriam adduxerat,auto quibus verbis ostendit naues m irem salutis eorum per passionem nia, quaesunt in hoc mundo visibili. 1 consummari. Qui enim sancti si corporeosubiιcta fuisse homini; cat, 'ui sanctilicantur, ex Vn qui enim dixit omnia, bd praere re omnes. Propter quam auiam misit, quod hominisubiectum non es non confunditur Datres eos O , tametsi nune post lapsum peccaricare, dicens : nuntiabo nomen non omniasubiecta maneant 7 At tuum fratribus meis, in medio ero videmus tarsum hominem,
13 Ecclesiis laudabo te. Et iterum oui propterformam hominu Angelis Ego ero fidens in eum. Et ite u aliquanto minor factus est, perposi Ecce ego, cu pueri mei, quo dς' on m mortis suae gloria, Cr honoredit mihi Deus. Quia ergo puςri Osonatum, ob gratuitam erga communicauerunt carni sin ηοι braeuolentiam 9 pro omnib-guini,&ipse similiter patricip vix ullo Empto mortem Iustasii, Meisdem, ut ne mortem destrucrex fomd omma quae sunt in futuro eum, qui babebat mortici Pς o,bsirituati nempe inEcessa,nul-rium, id est,diabolum: 'ibζr ' o omnino excepto,ei tanquam capiti. 1 ret eos, qui timorem Orti 'ex' ηυορkatiam accipiant, bubiecta estam vitam obnoxii erant strui se, id bautem par pinionem gloria. t tuti.Nusquam enim Angelo p es honor eoronatus, 33, quia dec prehenditri sed semen Abr/h Eum Deum Patrem pro-i apprehendit. Vnde debui 'ς O pi risu m. per quem Anni omnia. mnia fratribus similari,ut mistri multos mos insoriam m
eis qui tentantur auxiliari. βω, qui en autor sanctitatu, meeteri qui abeosanctificantur, Is ex na damo primo parente originem trahunt; qua de causa non erubescι idem christati omnes sanctificatos, fratressivos appessare; sic eos vocat in Psal Z eum dicit. Nunciabo nomen tuum fratribus meis: Et μιαῖ. cum ait. Ecce Disitiro b c Ooste
360쪽
Ecce ego ela pueri mei Ic quos de dit mihi dominus I Tum etiam eum a Lin Psalm. 7. Ego vero fidens in eum , nempe in Deum, manifeste
indicat humanam naturam secundum quam ex Adamo originem traxit.
Quia ergo pueri, e sanctificati christi ommunicauerunt Mearni. σμ tuini, ibili mullis obnoxij miseriis, Vsi etiam eodem modo eampio, πρηguinem assumpsit, tune mortem patiens destrueret diabolum, qΜibalisbebat I aternae mortis imperium, e liberaret eos, qui per totam vitam metu mortis aeterna tanquam serui enebantur propter transiressionem, rocul exst ipsis subiacebant, tribuendo istis gratiae auxilium, ut ita seruantes l/tem, supplicium aeterna mortis effugerent: Z cum enim non venerat. νιὰ u los uberar/t, sed homines consentaneum fuit statribu suis, nempe Aominibus, quos iustificared bebat. per omnia similem fri, nempe a vimendo earnem pastionibus, G aerumnis obiectam, sicut fatres sui habebant, tutamn experimentum miseriarumsensu humanitatis tangeνetur 21 e vimis , icors erga homines est elis sacerdos apud Deum pro omnibm intercederet, e propitium Deum redderet erga illos. Nam ex eo, quod passus essime miseerias, valde propensius est ipso sensu humanitatis ad miserendum, crsuccurrendum ii, qui misere pariuntur.
x, Particula pro ore e Onclusionesia continet eorum, quae superiori cap. din sunt. Paream Graece est παραρ υωμον, interpretatur autem Chrysosto
mus, ne pereamus,aqua enim quae effia octitur in terram, perit, cum ite
rum colligi non possit. Alii interpretati tur i. instae perfluentis chariatae,quae non retinet characteres, auditam doctrinam non retineamus. Ceterum cum hoc idem sit, uque obseruare doctrinam auditam, ocparticula ne denotet euentum, quem comminatur non obseruantibus
legem, ideo expolitio, quam in paraphrasi secuti sumus,magis nobis
probatur.3. Argumentum est a minori, quo autem pacto lex per Angelos fue-xit promulgata,diximus litari. disp. Is . cap. a. . Hic putant aliqui redire Paulum ad id, quod primo capite Paepe rat ostendere, nempe ad Christi prae Angelis excellentiam, atque ita partieuIam emi m non re se res ad proxime praecedentia verum cum iam in hoc a capite coepisset Paulus exhortari Rebratos adseruandam doctrinam Christi argumento sumpto ab exeellentia, qua Christus