장음표시 사용
381쪽
qvam in ipsis ob ipsorum ruditatem ex peecato contractam sentiebamri autem clarius constaret contextus Paulirepetiuimus illud, siD -
v. Totum num suppleuimus, continet enim rationem superi oris contentam in illis verbis, imi ινι---ess. e. mas .ile aliqui hoc loco putant idem esse, quod impossibile, noua -οιem 'paeisuent m idem esse censent', quod per Baptismum. Hunc tamen sensum contextui nonquadrare conuicimus i parte disput.9ς. cap. . evideo diximiis impossibile capiendum esse proditae li. scienouationem per poenitentiam pro iustificatione a peceatis post Baptismum, utin paraphrasi quem lausum tradit Anselmus. Quod autem dicit. Rώσώ-- sirentes ι-et psis filiam Der,d enim fia eis eo. perinde est ac si dicat; homines per noua peccata iterui se Christum crueingere, siquidem obipsorum peceata mortuus est, oste, citi h
here, hoc est, ludibrio exponere, quod Hispane dicitur , -- ω---t s. Causalem e. m. conuerimus in aut quia causam quam implicia te denotabat, expressimus nos ante .sor Totum num .io. suppleuimus euius sententia colligitur ve his Pauli praecedentibus. - . LI. ideo, In qui it emam, quae fructum profert ae vipere a Deo benedietionem, non quia Deus Ipse illi benedictionem semper largitur seu
taetatores, de domini illius eam benedictam Deo appellant domvulgo dicitur a Deo benedicta. 32. Pro expletione spei tiraece est nomen ae νηοφορύω quod de rictistat riam fidem ex certi imis argumentis deductami cumque spellax fide Briatur refre vertit noster, id tu ad expletionem spei, hoc
ast ad plenam eertitudinem spei itunccnim se est se es, cum plena in fides de eo quod speratur.
a. 'DMi. - Erasinus conuertit usque ad persedcionem; verum cum Paulus hoc loco cupiat Hebreorium perseuexantiam,2 otvi illam ldenotae usque in finem vitae. t Rides non tintum est initium iustificationi a primata sed etiam seiscundae usque in finem vitae. as.. Patientiain Graeco est μακρολέα, denotatautem longanimit intem, qua in malis perserendis perseueramus; cv ideo existimo pro per- seuorantia usurpari ab Apodiolo, quae necessaria est ad consequendam
hereditatem. 26. Iuramentum hoe habetur Genezix. firmum aurem eue exprensi Paulias illis orbis. si bene,isee. ιε. discam,&e est autem phrasi H
382쪽
ὰ antem benedictionem Liuramentum autem resertur Genes ara hocmndo Permemet1 -- - , e. Ubi Praeteritum pro praesenti ponis turaim Pro lavan νmrte reus in Graeco est μικρο υριήσω. hoe est eum fuisset longanimis; capitur autem pro perseuerantia, quae longanimitate comparatur,ficut etiam ' ο υμι capitur num.is pro perseue rantia. 13. Ad eonfisematmnem inteisgitur sterius partis;adhibito enimi ramento altera pars manet confirmata.
ιν Mentiri hoc loco, idem est, quod allere Deum, deeipere alios non implendo promissione .
so Proteiae uiam Graece est κρατησαι, Verbum autem ρο πω,non misIum signi hcat tenere, sed abstinere, quare ee e....m hoc loco non de
notatiam semel adeptam hereditatem conseruandam, sed obtinenis dam hereditatem xia Spes, hoc loco duodenotat,& remquam speramin, ciuae est vita aeterna, um illud ad Rom. . ves tia ei. mo. ess δει, laeti derium quo speramus de spe priori modb dicit Paulus,obtinendam esse a no-Uεide spe posteriori modo dicit infra, amedense- σω ----- nam vita eterna,quet caespes priori modo uorrdicitur introire, ue ad misteriorae, sed deiiderium nostrum quo speramus. dii Alludit ad interiora templi Salomonis,quibus comparatremum coelorum, Quod speramus . ,τ. Hiceo redit unde digressus merat,nempe ad Clirimam sacerdotatem ut dignitate sacerdotis eius,qui pronobis intercedi prosequa-
HRosequiturPaulin quod infine capitis
a racedentis proposuerat, nempe Chra. Eist , verum ess acerdotem nosecundum ordinem Leviticum edserundum ordine Melchisedec, aeproinde Minicus cumμ veteri testamento abrogatu uisse.
383쪽
A I Salem,sacerdos Dei summi, a credotem maternumstcnridum qui obuiauit Abrahae regresso a ordinem M.&hisiae: hie I enim a mederegum,& benedixit ei:eur Mesthisedeesacerdos DeiAmmi, ovi decimas omnium diuisit Abra Oreurrit Ab aha reuertentia praeis,ham: primum quidem qui inter Iη--oceidis cuinaueretes, crevi pretatur, Rex iustitiae: deinde au tarei ει omnium Obtubi braham tem&R ex Salem quod est Rex uisue primo oviliam, si nomen in- pacis sine patre, sine matre, sine terpreteris, dieiis Rex iustitiae, se genealogia, neque initium die eundo si ab duomen isti attendas,rum , neque finem vitae habens mera Rex Salem ιdem est, aletu Roasiimilatus autem filio Dei, a pacis.Tretis 3 de cuiuspatre, matre.' et sicerdos in perpetuum. In e .posteritate nutu in Seriptu tuemini autem quant f hie, retio'. Quarto de auo non ditia cuivideramMdessit de praecisuis tur, an initium, autfinem irae,
I braham Patriarcha. Et quidem uerit, inhia omnib--πumgerem de filiis Levi saeerdotium acri chfistiflboriri mane=e videtvrs pientes, mandatum habent deci .cerdos inprepet-m 6 erit aurem massumere a populo secundum . Namsi ori nam brim legem, id est at,atribus suis: qua μενdos ulπRex iustitia. Erpa quam&ipsi xlarint de lumbis e ait; σsioris vipeu non di- Λbrahae. Cuius autem generatio eis. Mi serie habuis ρατυ non annumeratur in eis,decim-s b.ορεν fucesionem habuisses sumpst ab Abraham,ox hunc qui .,dotiumst dum legem, in t habebat repromissiones hemeri vita de iviti , 'sius narratur,mas morientes homines accipi νει-issiae proinde videtur face
in lumbis patris erat,quando ob -- - - II inauit ei Melchisedec Si ergo οὐ se . d. iuri suum . ...
384쪽
necessarium fuit secundum oris eundum di Meta dee,hoe ea dinem Melchisedee, alium surge prout per sacerdotium Melahisedestis re sacerdotem. non secundum fueratsignificatin Io con reate ordinem Aaron dici Transeat autem arrentis animis, ouanto maio-
enim si cerdotio, jecessie est, ut di issurei dignitatis hie M.tibistdre, Iegis translatio fia, In quo enim uisi deeimas obtutitia brasam Pa. hae dieuntur, de alii tribu est, triarcha,quam ipse Abraham ex σου. de qua nullus altario praesto fuit omnes Leaitici sacerdotes originem 'Manifestum est enim quod ex Iu trahum, ut inde etiam intellitatis, da ortus sit Dominus noster: in uaneo praestantius si sacerdotium qua tribu nihil de sacerdotibus Misti Hnificatum e sacerdotμm I Moyses locut est. Et amplius ad Mεkhisedecisaeerdotis Leuitico: σhue manii stum est: si secundum uidem saeerdotes de filiis Leui ex similitudinem Melcbisedec mandatoDei in erat dienitate eo io su sicerdos.Qui non se stituti, decimas aeriperem Ier-cundum legem mandati carnalis dum tit vi reliquo factus est,sed secundum virtutς rum hoe es, a trιbis Ibis quam. 17 vitae insolubilis Cotestatur mi uis retarii erant de esiavo popain quoniam tu es sacerdos in aeter Io . iam aikὸm eum i undum ' diuςm ςi eis ibis haluerim, nempe bra. est, dee. Reprobatio quidem sit ----μoiade Levitiersae cirecedetuis mandati*ropter in do es non omnino; sed aliauamo firmitatem eius, inutilitatem Gaioνὸ μενiae ebova opulo in
reiuraris sacerdotes facti sum raram
Minicautem eum iureiurando re traditam adit
eum, qui dixit ad illum Iurauit αα I. . ne
385쪽
24 manere hic autem eo quod ma benedιcemia essent omnis Gentes. Cineat in aeternum, sempiternum trala controuersiam autem ess, tro habet sacerdotium Vnde&sal qui minore i a maiori beneictio-uare in perpetuum potest acce nem accιpiat. II Deinde insacerdotis dentes per semetipsum ad Deum: Leuitico sacerdotes, quidecimasaeo semper vivens ad interpella dum ipiunt, mortales hominessunt, quos si pro nobis. Talis enim decebat ut tandem mori necesse est,at vero insa nobis esset Pontifex sanctus, in cerdotio Melchisedec scriptura non nocens, impollutus, segregatus a meminit mortu)psius Melchisedeeot peccatoribus, 4xcellio coelis ideatur finem virae non habuisse, factus qui non habet necessita ita nee sacerdotium ii succewone
7 tem quotidie quemadmodum quadam ad postero deriuasse, ergo sacerdotes prius pro suis delictis nobilior fuit sacerdos Melchisedecs
hostias olferre, deinde pro popu- cerdotibus Leviticis. Adhaedumti; hoc enim fecit semel, se oste Ob aham decimas soluit sacerdotix sciendo.Lex enim homine, consit Melchisedec, in ipse Obralamo e-tuit sacerdotes infirmitatem ha tiam ipse Levi, qui decimas accepit abentes: sermo autem iurisiurandi falsibus Dis 't ita dicam decima- qui post legem est, Filium in ter tu e 1:Iboee laetiiticisacerdotes de num perfectum. .eirari quodammodo persoluerunt se cerdoti Melchisedee, adhue enim semen eorum aenitale in Ambilia brahae erat,m Usemen Obrahae futurum erant, quando braham oecurrit Mel chisedec . qui autem offert decιmas inferior e Leo, qui eas accipit, i8 praestan tior igitur sacerdos fuit Mel hised/e quisuit Rura Christi sacerdotissicunm dum ordinem sis Leviticis sacerdotιbus, ac pis inde constat christum sacer dotem nostrum Gignificatum in praestantiorisacerdote .cruam essent Leviticis multo digniorem ipsisfuisse, is cuius etiam excellentia ex eo cosisti pote si quia si unum genus sacerdotis,inlegis si siciat adfalutem, Nanctificatione, non Il necesse ad eundem effectum suecedere aliud Irmssacerdotis. I xis; si ergo per sacerdotium Leviticum, emper i gem ipsud consium matiosancton cationis nostrae feripoterat populus enim Iudaicus cum sacerdotio Leuitico
regem propriam accepit quid necqse fuit fieri alium sacerdotem secundum
ordinem Melchisedee,quem praed)xit David Psalm .ios non esse ex triburon equasumebantur sacerdotes 1 ataui necesse fuit ex uuere alium μ.cerdotemsecuntum ordinem Melchisedec, oqui non praedixisset stum David,neqiιe ocasset sumsecundum ordinem ιlchisedec sedsecundum ordinem. aran,ergo priussacerdotium, lex ab eo lata nonsi siciebant adveram sanct cationem transferri litur debuit tale sacerdotium Leviticum impe Digitia ' Corale
386쪽
impresectum in aliudsicundum ordinem Melchisedes pomsectum, emussciens
adsanctificandum , ae proinde lex antιqua in legem nouam debia ιt commutabri: M nam commutatosacerdotio min- perfecto in aliud perfectum,neces
se fuit ut lex lata seu imperfecto saeerdotio in aliam legem uiam sub perfectιorisacerdotio eommutaretur. 22 Porro autem diuerseum fuisse sacerdotium christi, in quod tanquam in melius Leviticum eommutatum suis patet r1 nam is, de quo verba illa Psalm Io' dicuntur. Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedec, de alia tribu, σῶuerba atribum Lexi, ex qua nullus desumebatur insaeerdotem, et qui staret in minibi
rium altaris destinatus; siquidem manifestum est christum Dominum ortum fuisse de tribu Iuda, in qua tribunullum sacerdotem Moses assignauit;atque amplius etiam manifestumen, et Use diuersium sacerdotium christia, cerdotio Leuitico, si verumsit, factum fuisse alium sacerdotem ρcundum similitudinem Melchisedee, non secundum legem mandati earnalis externa n-ctione quae consecrabat hommem per vitam solum mortalem sed ut reuera factum ess, fleeundum Nirtutem immorealis vitae anteνna nctione unionis insolubιlia eum verbo , qua maneat in aeternum, testatur enim Scriptura Psalm ios. dicens: Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedec. 26 Et quidem priori mandato, einlegi eteri, quam diximus eum sacerdotio Leuitico fuisse in aliam meliorem commutatam, deroga tum fuit, propterea quod ex se insirma, minutilis erat ad sanctificationem, erepurgationem peccatorum nullus enim virtute legis a peccato mundiri potitiit, era ad perfectum statum reuocari Lex vero euangeliea, σgratia introducta eri spem habens annexam meliorem Lissa enim tribuit remisitonem peccatorum perquam in nobis gignitur spes aeternae vitae. 27 Et a quatenus non sine iureiurando institutus en Christus sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedec alijsiquidemsacerdotes Levitici instituti sunt. hie autem eum iuram nto iam, qui dixit ad ipsum sal tos. Iuravit Dominus,& non poenitebit eum, tu es sacerdos in aeternum. 2 eatenism horis testamenti. π promisitonis fideiusso factus en Iesus 3 Patet εμ iam meliorem fid/iussorem testament esse Iesum, quam sint Levitici sacerdotes; quia Levitici facti sunt plures, ideirco, quod morte prohibiti permanere non possent; i mita cum vnu non posse permanere fideiusso antiquae His pro ipso Deo, 3 qui apud Deum pro hominibu intercederet, sicut meis iussor apud Δbitorem ρro soluenda sponsione intercedere soler succesione quadam plures fiebantsacerdotes, qui personam fideiusserissustinιrent Iesus autem eo quod secundum legem ita insolubιlis maneat in atern m,sempi-
387쪽
eernum habet saeerdotium, isde maternasaluarione saluare nosperessiem. ρεν tuens, ues ad interpellandum pro nobis, sicut delus iussor aeterna promtinonia apud Deam, qui melioris spei autor praecipuin, o promissor, Crobitore ε; talueum decebar, t nob esse pontifex, qui esset aeternae pro-οιφι onu fideiussor, nempe sanctuι, innocens impollutus viια sanctitate, πώ eccatoribu omnino separatu , e ipsis 3 caelestibu stiritibu excelsior, senobilior; ut non esset ρα, quemadmodum a s ct sacerdotιbis, prius prosuia delictis, deinde prope eatu populi quotidie hostias offerre. scuta quod attinet ad nostram iustificationem amico sacrisici sui ipsius satu, μυριrquesemel effecit, tar consummavit. Ideo autem no sacrisicio idperage-νe non potuerunt Leviticiscerdotes sicut christu effecit, quia is Mosis
homines infirmos, o peccatu obnoxios sacerdotes constituit;sermo autem dι
Minuo eum iuramento coniunctus, qui multo ma egem Mosis promulia-tamfactus est, nempe eum Psalm cou. dictum eti: Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedec, simmme suum Dei in aeternum perfectu acerdMem pronunciauit.
r. Parrieula ris, quidam plutant non esse causalem, eoquod non, dene cuius eausam reddere possit. Miror tamen eos non attendisse Oxtrema verba capi is praecedentis,quorum rationem meipit reddere Paulus in hoc capite in nempe quare Christus dicatur sacerdos secum dum ordinem Melchisede quod ut clarius constaret, repetiuimus lententiam, quae In illis extremis verbis continetur. s. oratio haec est aspera cli hians, eoquod usque ad num. s. sensus illius non compleatur; nam Dumfode coniungi debed cum illo Anis Heredos, Si quod est innum. F cetera vero interponuntur ad explicanda ea,quet huic sacerdoti peculiaria erantioli Quae gerebat typum Christi Saeerdotis nostrua. Cum dicitur, sine atre, Sc. non est ita intelligendum quasi reuera non habuerit patrem, de matrem, aut posteros, sed quia nihil in Scriptura de his narratur. Idem de initio, ct fine, itaecipuus intellige, circa hoc vero lage quae diximus 3 pari. t O mi disp. 36, cap. 4. Per genealogiam non intelligitur prosapia parentum pulis, sed filiorum, nam de patre, Matre iam dixerat, id autem muItum refert nosse ad explicandum ordinem sacerdoti Me Ichisedec, ut in paraphras, cui nullum secerdotem successisi lacimus, sicut neque Chri. a. Disitia my
388쪽
. Disaia ad Hebraeos. a lueeessit, id quod 3 parti distri v. cap. ccta fusius pro se e uti suis
s Sieutillud,quod dictum est,de patre S matre,non est in testigeri adum re ipsa sed quia non legitur de illo habuisse patrem, oe matrem. ira etiam illud να .aρ accipiendum est non re ipsi, sed quia non legimur sium Saeerdotem ei successisse secundum legem, ficui Aaron
6. Assimilari, horto eo apud Paulum dicitur de figura, ct typo, non autem de re signifieata per typum, eum tamen alias potius de re figm-ficat quam de typo ipso dicatur,ut collimurex doctriri tradita amo.
7. Pauliis proposuit figuram,in typum sacerdotii Christ in Melebi-IMee, tamen non applieuit per singulamos autem claritatis gratia singula singulis accommodauimus e trouersiam autem quare die tu e Christus seeundum ordinem Melchisede e lac an ratione oblationis panis. vim, exacte tractauimus 3 pari. disput. s. hic autem eam examinare instituti nostri ratio non patitur, qui solum contextum, de sensum Pauli.quoad lieri potest explanare contendimus.
s. Quo pactoCKristus suapte natura sit sacerdos S non unctione e terna secundum legemfusius astendimus 3 part disp. s. ν. Quomodo ceteri Saeerdotes mortes rohibiti manere relique eLaeerd citium filiis suis, Christus autem ut Sacerdos in aeternum sine meeelsare; tractat idem Α, cisto Iust infra in hoc capite. o. Hi ne ineipit ostendere dignius fuisse sacerdotium Melchisede e. quod erat figura futuri sacerdotii, quam Saeerdotium Leviticum. veinde eolligat multo dignius fui si e Sacerdotium Christi, quod per Sa-eerdotium Melchisedec fuerat figuratum. Numerum undecimum suppleuimus;eontinet autem conclusionem elui, quod praemiserat ad ponderandam dignitatem Sacerdotii Levitici.
xx. Ex illo eapite proposito ostendit Sacerdotium Melchisedec,multo dignius fuisse Sacerdotio Leviticae, vipatet in paraphrasi.
3. Illud απώmeram istaeu communiter referri scitet ad illud do finiar a. a. ut sit sensus, Melchisedec non fuisse de Levitarum genere; verum
hoc modo vix intelligere positim vim huius rationis, qua praeferre contendit Apostolus Sacerdotium Melchisedec Leuitico. Ego igitur existimo iIlud -- referri ad tratres, quos Scriptura non tribuit Melchisedec quo tamen tribuit Leuiti si dignitas autem attendiis Eun in hoc, ut de Melahi sede e talis mentio fiat in Scriptura, ut fine fratribus esse videatur, de ita ab omnibus aliis cuiusque generis decimis acceperit, quae dignitas tantum est secundum umbram, sicut o illa,
389쪽
. notationes in Cap. VIL quae ponitur num. . in ea tamen veritas dignitatis Christi figuraba
t . se est secunda ratio qua ostendit digniorem fui e Sacerdotem Melchisedec Sacerdotibus Leviticis. t. Abrahamus benedictionem accepit a Melchisedec,Genesi iam vero Genes. 32. acceperata Deo repromissionem, quod in ipso benedicendae euent omnes gentes. 16. Proecon mouersia Graece est in a , quam vocem in hoc capi te interpretatur vulgatus contradictionem , an praecedenti autem interpretatus est,controuernam. . Haec est tertia ratio, qua ostendit digniorem Sacerdotem fuisse Nelehisedec Leuiticis Sacerdotibus dignitasautem non est in re ipsase quali verὶ mortuus nonfuerit Melchisedec . sed secundum apparenistiam quiaScriptitara non narrat mortem obiisse; hM autem umbra solum est immortalitatis, qua figurabatu vera in Christo uni inseparabilis. perpetuum Sacerdotiuis illiuSin vita immortali pern an
L . In hocnumero, quem suppleuimus, continetu concIulio prae dictarum rationum,quae ad hoc proxime vendunt, ut ostendant Melchisedec praestantiorem Sacerdotem fuisse Leviticis,ac proinde etiam Christum; probauit igitur hactenus digia uatem figurata Christi ex figurindignitate. is. Haec est noua ratio ad probandrem Christum dignibrem sui ' Sacerdore Leviticis; suppleuimus autem pro discursia Pauli omniai uitiarium eri, usque actilla verba β Is, quia alias illat tua illa particula non videli rc unt nem haberect m praecedentibu
ao omnia illius numeri suppleuimus pro discursu Pauli, uti
causalis es m, quae est in num ero sequenti veram reddereTcausam. xl. liqui pluant particulam enim, poni pro . eo quod non videant cuius racio nem reddere possit Verum quamuis Paulus aliquan-- do viam partitula γ , Latine emm pro particula δε Latine Memptareren cum haec particula vere potest reddere sensum causalem addito aliquo Iuxta ratiocinationem Pauli, ipsius textus, multo melius
est eam in sensucausali interpretam. αὐ Totum hunc numerum sapplauim iis paraphrasi, ut eausali 1 enim numerisequentis recte constaret in sua vi cum reliquis. 23. Causalis erim, in hoc loco vere reddit sensum musalemnon eius. quod intextu praecessit sed eius tred suppleuimus: id autem implicitum erat in ipso texmirnam cum dieat Paulus unum Sacerdotium in aliud fuisse translatum conrequenter sentit diuersum lauta illud, iri
390쪽
a. Iud νaa . Fo, idem est quod eonstanter stare more ministrauisti mi vi cap. L. nam I videbimus. as. Haec ratio non affertur ad probandum Christum fuisse excellenitiorem Sacerdotem Levitici , sed ad probandum idem . quod antea probauerat, nempe diuersum esse sacerdotium Christi a Sacerdotio
6 Probat qua de causa prior Ie fuerit abrogata, ct commutata. non quod non profuisset seruare illam, sicut quaecunque obseruatum Iegis, opus virtutis; sed quodinutilis emee ad sanctificationem hoe est in ea non fuerit pretium nostraeredemptionis, sicut notaui,tom. . 3. Pari disp. 4. cap. 3. disp. Ss, cap. rux . Ibi non probat Christum fuisse excellentiorem Saeerdotem Leis unicis, sed cum ostenderit antiquam legem in nouam ct meliorem fuisse eo mutatam. Christum fuisse Sacerdotem nouae,incipit ostendere Chri lium fulme factum fideiutarem melioris promisistonis deIegis, non quia in antiqua lege non continentur promissiones aeternae. sed quia Ie illa non poterat tanquam ex se implendum id promitteis
re lix autem noua, quae est gratiae, ita promittit aeternam illam vitam. Ut ex se illam etiam tribuat, Christus autem factus est sponsor seu fidei utar talis promissionis, quia virtute meritorum eius conferanti bis Deus gratiam suam; rationes autem, quae sequunturi ad hoc teriis
duntio ostendant Christum fuisse fideiutarem melioris legis. ω nis monis.
fg Particula asais,mes posita est pro eo.quod dici soler m. nram Graece καθ ο ν, quod attice perinde est,atque quatenus. 2 Pro in ransώ- Graece est κατα στυον, quod nos exposuimus --, ut responderet adverbio 1--- posito in numero praecedenti eadem autem significatio utriusque est. 3o. Haec est secunda ratio non adprobandum Christum suisse me liorem.& digniorem sacerdotem; sed sponsorem,& fideiutarem me lioris promissionis. 3i. Quomodo mesti sacerdotes Euangel idi, qui Christb uiuente, mi ne ipsius offerunt, non dicantur in sacerdotio illi succedere ostendimus eontra Lutherum . tom. 3 part in tractatu de sacrificio istae, quia succedere solum est in locum mortui, aut depourti, aut translata lubrogari. 3r. Cum supradixisset Christum esse sponsorem, hoe est, fideiussis- rem melioris promissionis, eodemmodo concedere debet Leviticos sacerdotes fuisse etiam sponsores veteris testamenti; cumque unus manere non pos et lege statutum a Deo est vialius cum eodem onere
succederet .apud homines quidem filius, qui succedit patri, non suc-