장음표시 사용
431쪽
o. Per muliere, aliqui schoIastici in materia de matrimo ni inte iligunt uxores, quae maritos suos mortuos suscitariis ruerunt Utrum voR-- latius patet quam uxor, dc de mulieribuamuuia legimus Glios suos sitscitari meruius; quod ver σω. ane est per pi.
popoeiam nam de resurrectione quasi e persona quadam loquitur. si ipsa restituerit mulieribus mortuo suos fides autem illarum fuit Graeca pro Mentis an legunt ἐτυρει- δε- , quod significardias enicis veluti corium tympani extendi solat ex libro tamen 2 Mach in
baeorum cap. 6 colligitur fuisse genus quoddam supplicii quod tympanum dieebatur, nam ubi legimus Latine κομψον-.ι--μνω-- Graece est Θυμπιτνον,hoe est ad tymarium,d iterum eodem modo in eodem capite; Iicet autem genus supplicli ita voearetur non est dubiu in eo velut in equuleo homines ira cruciari solitos, ut ibi etiam decoriarentur. Horum autem fides fuit non solum catholica, euvn nersalis, sed etiam particularis, uti tetisti Cum melior resurrectio comparate dieatur ad aliam resurrectio nem varie a Doctoribus haec eomparatio explicari solet. Quidam Gnim cum Chrysostomo die uni eos evpectasse resurrectionem meli rem,quam emet ea,ad quam mortui eorporaliter suscitati dicuntur His ramis verbis e r--- --- Theophylactus.&oeeumenius ureliorem dicunt eomparatione illius, ad quam homines peccatores resurgent, hi enim ad immortalem vitam non resurgent; alij referunt. laesurrectionem aliorum iustorrum visensus sit eos noluisse liber
ri fiant mentillo imataeam4-iaminii milures alii sancti consequerentur. Ego vero puto comparationem fieri resurrectionis ad vitam immortalε,quam sperabasiliancti cum libarationeta wrmentis, quam tyranni promittebat, hane autem tacite vocat Paulumesurrectionem.
eo quod fit quadam a morte proxime imminente liberatio, nam de cum quis a mortis perieulo liberarur vulgo dici latet hodie natus est. Hispanε, oysis naeiari hoc autem accidit Eleazaro Machabaeorum .
ti Verba illa,Y-nia. ρος- - n. non sunt eoniungendaeum sequentibus, quasi iidem postquam in se ipsis experti fuissent ludibria. carceres, lapidati essent, secti essent, tentati essem die primum quia in Graeco praediet verba plenum sensum habent hoc modo, ἀιθωμεν α ροὐια ei I Ao: deinde quia si coniungenda essent cum se quantibus, unus adem homo omnia mala, quae deinceps narrantur. sui inuisset id quod de nullo affirmare possumus, propterea in Muε-tibus per singula tormentorum, ct aduersitatum sener addisumus γοεςmal, ut singluumsulis adiisnors 3. Dis tred by brale
432쪽
4. Mera Graece significat ouem unde, ct w:λώ m, Latine melota fgnifieat pellei nouis cum lana ex qua aliqui sancti veste faciebant. hoc autem genus indumenti familiarcem solet his, qui extra urbes sub dio degunt, quo quidem,sos suisse aliquos Sanctos testatur Paου Ius hoc loco re sane cima mesola etiam dici possit vestis ex quibusvis pellibus animantium, hoc etiam intelligi potest de Elia ut e stat Re
et ut in paraphrasi quod nimirum certam sedem non habenter huc, illuc mi eruagati fuerunta s. Illud quod dicitur ibi, in Machabatulocum liabnix ut constat ex
quem citat Paulin ιn hoc capite.
DI Multas huius loci, quem citat Patilus, ex eo orta ust. qund non eodem modo legatur in vulgata Genetis 43 dc in Paulo, nam Paulus citat lectionem Septuaginta, quamuis autem pro v sede etali. quod habet vulgata, e voca virgae, ut habent Septuaginζa eadem H hrate vox fitis vorales excipias,hoc est eisdem omnino solisque eonia sonantibus primum ab scriptore incro scripta fuerit, tamen ratione ciuersarum vocalvi me, quae postea conseriantibus subiectae sunt, dia uersi sensus exprimi videntur, est aute Hebraice verbum mis--, quod inter alia inclinare. seu reclinare denotat, a quo oritur vox, quae fine puncti a seu vocalibus strahitur hoc modo . r. b. S ita primum a scriptore saero Genesia 41 seripta fuit eius autem consonantibus varia puncta, seu vocales sumectae sunt. ex hac vero varietate variae signita cationes orta fuere, scribitur enim hoc modo ita lectuari fi .anificat, de hanc lectionem secutu est vulgatus Genes. 48.4 scribitur etiam ιre S i ta virgam, seu baculum denotat, mane lectionem Geuti sunt Septuaginta xerit Paulus: dictio autem tyrauis genere u Diacalium recte a verbo praedicto derivatur eo quod tam super lectum, emam supra baculum. Evirgam torpus inclinamus, se aereclinamum Iam vero utraque Iectio in vulgata est eo eurod illa quae Genesis rat septuaginta, pud Paulum faeta est vulgara, negare autem inprimis non possumus eam eorum in inconcussam esse de he re ac proinde dubitare non licet Iae ob summitatem seu eaput baeuli quo nitebatur Imseph ex in eo ipsum Ioseph tanqua Dominum totius AEgypti adorasse.
ficut etiam Hester s. c. in signum reuerentia in summusionis osculat aest summitatem Uirgae. quam tenebat Assuerus in manu sua, quia lactio,
quam usit eis do adorationi vireae hoc ipso quod ab eo suatu Fi a non
433쪽
-non preest non eanonica esse affectus autem adorationis non invi gam,sed in eum,qui virgam tenebat,nempe in ipsum Ioseph tanquam in terminum tendebat, sicut explicuit Athanasius quem 3. pari. disput. ros cap. I. citauimus, oc allegatur a Damasceno oratia de imaginibus his verbis. Quemadmodώ- uitur Meskcώm esse e sita disceo - trium
Leontius citatus etiani a nobis ibidem. Ideoque in paraphrasi addidiamus verba illa is ea num ut Dominum rati- 2 ut adoraruit Quocirca
sententia Hieronymi in traditionibus Hebraicis in Genesim, Eugubiani, sc Honcalae in praedictumlocum aenesis, qui transsatione: Septuaginta quam sequitur ulus, reprehendunt, nulla ratione probanda nobis est. Quomodo autem haec lectio constare possit cum alia quam eade vulgata habet Gen. 48.expositores varie explicare dolent. Quidaputant verbum esse ambiguum, ocita ex intentione.Spiritus sancti eo utrumq; significari, nempe, ct quod Iacob adorauerit Deum conuerissus ad lectuli eaput quia caput lectuli erat versus Orientem,quo se vertere solent adorantes,qua etiam de causa Ecclesie, communiter versus Orientem aedificantur, aut quia terra promisitonis erat versus Orientem, quo eaput lectuli respiciebat, ct quod adorauerit caput, seu sumis mitatem virget desin ea filium suum Ioseph,prmipue autem Deum,qui ipsi Iose insomnis reuelauerat, se a fratribus, sciatre in Egypto a dorandum eri desideo vulgatam Genes.. addidisse vocem .mis
quamuisin Hebrieo non habeatur. . Horum tamen intentia disticilis est, eo quod non potest uniea di-Gio vorari, quae licet eisdem consonantibus constet, diuersastamen vocales habet, alioquin mens, Samans eadem esset dictio,diuersas autem vocales &puncta subiici inis consonantibus mi hiam supramo
stratum est; uno modo prolatum signincare lectum, de alio modo vi gam,reliqui omnes nunc docent. Verum praedicti expositores resp denim esse curandum de vocalibus, punctis, quae a Iudacis addita sunt,quia illiineorum assignatione saepe errarunt,deitaipsi contendere non videntur, vocem hanc in prima sui origine eisdem vocalibus
semper efferri consueuisse, quamuis ad virgam, o Iectu ignificandum ambigua fueriti
ΑIi eum Hieramymo contendunt uno tantummodo Iegendum esse,sicut habet vulgatus Gen. s. lectionem autem Septuaginta quam citat Paulus, reiiciunt. Horum tamen sententia ut supra monui, nullo
434쪽
AIq denique admittunt esse sane duo vocabula Hebraica, quare isdem eonsonantibus constent, diuersa tamen sint propter diuersalici , cales, utroque autem vocabulo scriptorem sacrum uti voiuisse exprimendo tantum easdem consoriantes, cli utrasque voeales suli illis intelligendo Sc ad utramque signincationem consonantes ipsas ambi suas data opera reliquis e. hoc tamen diffieile est. Alis demque putant alteram solum harum Ieictionum esse de fide. nempe eam, quam secutus est PauIuo in alteraver,vulgatum interia pretem Genesis s. non habul a e infallibilem Spiritus sancti directionem, quod utrum defendi possit an non . a. q. art. lo intractat. d. striptura sacra dicemus. Certe si Hebraicum nomen nicum tantum esset ut nonnulli duxerunt, .uo mammtiam supra memorauim usi ita ut sub illis eo nissonantibus unum tantum genus vocalium intelligeretur, c eo tam lectulus quam baculus secundum rationem communem reclinatorusignificaretur, siquidem tam in lectulo, qtiam in baculo eorpus reclianamus,' intelligeremus vulgatam Genetis 43 quae habet iactώθ. posuisse speciem pro genere, hoc est,tectulum pro reclinatorio,recte ominnia constarent sic enim idem sensus utrobique esset. Nempe Iacoba dorasse reclinatorium hoc est, baculum Ioseph, S. in eo Ioseph, qui erat Dominus Egypti, ut impleretur prishetia quam in somnis vidit, de fratribus narrauit. Porro autem cum vulgatus Genesis 43. legit adora μι Daminum dicendum est per vocem Dominum, quae non est in He
braeo sed ipse addidit, non intellexisse Deum, sed dominum terrae M. gypti, nempe Ioseph, ut in paraphrasi diximus is hae e in huius testiis moni explanationem hic dixisse sufnciat, nam loco citato, de his, α aliis huiusmodi Iura dicemus.
Ostquam Paulin ostendit excelgentiam,s Urtutem fidei, cuiusfilios Hebraos esse capit. Io infine dixerat, di per quam con-rra opprobria, tribulationes, remuneratio
435쪽
nem patienter expectare deberent, multosque in exemplum adduxit, et i virtute huius fides
roboratι mira operatisunt, multaque aduersa egregie tourarunt, ad exhortationem quanta ex instituto captao. insineproposuerat, Hi, standem ad pacem concordiam, sanctitatem, atque ut voci Chrs obtemperent, eos
Ites impositam nubem testium t-ι miti ludeponentes omne pondus, be
circussans nos peccatum, petr p - πρ UT Vtientiam curramus ad proposi di '
e,om stiris fidei, orati tot ad tum nobis certamen, aspicientes πιε, δε sito Omm pondere 3 te a in autorem fidei, Leon summa in πι,νο--- , in florem Iesum. ciui proposito sibi sectionum, quod quasi extrinste peν udio sustinuit erucem, eonia iam cogitationem nobi meri, Crsione contempta, atq; in dextera 6 ηρ-inu re. sedis Dei sedet. Recogitate enim pertι-itre nobis Dinaret e prs.
torib aduersum semet piam eo. . contra aduerso, omni patientia tradictionem ut ne fatigernini, robora ,e muniti currasmin erio animis vestris deficientes. Non a pericvia,ertaminis Walentis, ' dum enim usque ad sanguinem εα ηuod nobis propositum est , nos uestitissis, aduersus teccatum re esην -- forrne e iura ita I pugnantes seu obliti estis conso dimice μὰ mundentes in eam , lationis,cum vobis tanciliam fili' est autor με - n, nasi, - -uitur, dicens Fili mi, noli ritum rim, quo muniti συννει des α-eligere discipsinam Domini: mas Ilis consummato tribuens neci larigeris dum ab eo argue opportunitatem, et id, qaia animo rii. Quem enim dilisit Domi concepimis opere execua strine st
436쪽
Bras, ean ait flagellat autem in Iesum, ui 12 eum possetfiui da- mnem filium quem recipit. In uuluaterni patris absque dicta mentis disciplina perseuerare Tanquam tar eomum tristitia π dolore, nee filijs, vobis offert se Deus, quis austare mortem.e ityro nobiι pati.
enim filius, quem non corripi minerue mari eonfusione, Tigna a pater ρQu odii extra disci plina m minia qMeeratιuipla,eontempta, sestis, cuius participes facti iunt οὐ aes ta propter tot bores, ma
mnest ergo adulteri: non fili temeracu quampro nobispa ι est, eius. Deinde patres quidem car- dextera Deisedet, o aeternug-nis nostra eruditores habuimus, diis absque si iam Abore, non Ν- reuerebamur eos num multo iam mense, Rut ante fruebatur, sed magis obieeerabimus Patri pies etiam eorpore simulperfuitur, dixi. 1 rituum,4 vivemus Et illi Qui , t aer vos exemplo Christi pa-dem in tempore paucorum dieri iente aduersaseratis,fierio II enim rum, secundum voluntate suam eonsiderata eum,qui Is enminuoces erudiebant nos: hi autem ad id qδει tal. v bene nostis apeccato- quod utile est in recipiendosin jocinstinetipsi initariasmmut in M ctificationem eius omnis au uarias κε ν UDctione auιmifati
tem disciplina in praesenti qui ita oririuoiaboribi . 1 quidem videtur non esse gaudij, sed bis inues seupersunt,
as videbit Deu: Contemplantes ne . I. - .ita 1 .Hi Fili
437쪽
reprobatus est: non enim inue si eum, quem dixi,reeogitetu, eum tannit poemictia locum, ciuanquam ipsi sicut in praedestιnaris omnibuι, cum lachrymis inqui fulci eam. qui e similes effecti sunt, sin us ιο- is Non enim accessistis ad tractabi- 4um expressis νιdiaruri Perseurrare lem montem, accensibilemi igitur alacri animo in persi mehdisgnem,&tin binem,&caliginem, aduersis non θιritu semuorum, Is Se procellam,in tubae sonum, W mal factorum et quasi in pippli- vocem verborum, quam qui au istis, πtormentu inviti, sed tanquam dierunt excusauerunt se, ne eis Iu disti lina, Creorνeptione patris,1o fieret verbum. Non enim pores in illis enim et se gerit Dem erga labant, quod dicebatur: tau beo ossicut pater erga filios cum eo sita tetigerit montem, lapidabi eor=ipit, nam quis nquam alicui- 1 tur. Et ita terribile erat quod i s fuit, quem paternoneorripiat 'debatur, Moyses dixit: Exterritus mare v. hae disciplinae, T corre- sum,&tremebundus . Sed acces tio ferula, quam in tribulationisistis ad Sion montem,&ciuita dis Esse dixi a non essetis, sub Jμε tem Dei viventis, Ierusalem cce omnes sibi,hoc si, saneii semperIM 'ν testem,&multorum millium An nothi quidem, πnon legitimis; gelorum frequentiamin Eccle lj: mi Uptu Lirid a si patressiam primitivorum, qui conscrim earnalis corpori nostrorum 29 4-pti sunt in eoelis ,& iudicem Om uiuatiser nostri fuerunt, er nihil nium Deum,&Spiritus iustorum minis eoi reueretamur, o nonne 'perfectorum,& testamenti noui m,ho muti Deo, qui ea pareristisi . mediatorem Iesum in sanguini ualia ammarum harum, easti- aspersione meliust Quenyeinu tantinos Ibenter acquiessem in ueras Abel Videte ne recusens loque re δε modo impaturueri Dciο- term Si enim illi non estu g unxi h lab ipso immissa sustinemes ei re-recu resaeum qui super terram' lumbimur 31 πιιθι quidem Iloquebatur: murto magis no qui His νὸbio ad hane miram mortalen de coelis loquendem nobis, uς knM.tibia nos in buerent, Wομνιο timus. Cuius vox mouiu terram si, lueeDat. π videbaturitast a
438쪽
a Itaque regnum immobile susci nihil audii, sed maeroris asserat. pientes liabemus gratiam per postea se tamemnalia vita 6 c quam serviamus placentes Deo, setatis, emeruduis per eam r/ddi ro cum metu: reuerentia. Etenim factum iustiιiae pace. π gaudio ple-Deusnoster, ignis consumes est nisiimum s quieti ero beatitudo. 33 Quapropter remissu animi manus e solutamentu genua robo-νateio ea ne in rebus aduersis animum despondeatis, nec pigri litis e desides, ut per aduersa omnia ' recte incedaιM, nectiudicantes prae ammi δε- si eratione a via virtutis suis estrum aberret, o Fed potius ab huiusmodi morbo claudicationusaluatur,embbresit Pacem totu irιbus persequimini, leamstruetis cum ε omnibus, . cum his qui vobis aduersi sunt: 1 tum etiam omneaenus sanctitatu, sine qua nemo videbit Deum , attente considaeis rantes, ne deficiari gratiae Dei vocamui quae vos ad pacem, e omne penus sanctua tu excitat , ne qua etram radix 4 aliculara peccati germinans
nati fuctum in vobis impediat, emoccasione Pius atly etiam multi malo estro exemplo inquinentur, inm similia proti bantur. Ne quufornicator in obis sit, s aut astrimauin hoe, i, gulae deditus, σύ iritualia repensens 4 quali fuit Esau, qui pro lenticula edutiis vendidi fatribu Iacobii μα primogeniturae, π Iacerdotii: T recoritate enim quo pacto postea cupiens patre suo beneditionem primogeniti hereditate obtinere reproba--enabeo, αὰμ postulatione reiectus .non enim amatre obtinere potuit, M a 2ι ipsum paeniteret, sibi ben/dictionem primogenmeon cederet.νevocatapriori,quam Iacob dederat, etiamsi eum chimia eam putisset so Q re vos rimere debetis,n sipro an fueriti sicut Esau,
mirariam Dei contemneritu, iterum eam non recuperetis. II Ideo autem exhortatus um, ut remissas anm manam, est oluta menti renua roboretis, hoe esit, ne in aduersis anmumdeIpondeatis, quiasi hae omnia pro chrallo non sustinueritis , sed dem eius reliqueritis . multo minu excusabiles eritis, quam ilhantiqua Iudai, ur Deum in caligine loquentem audire recusarunt,
nequeenim ossicurusii Messis ad montem Sina a palpabilem, e sen-sbilem, ad ignem accensum, caliginem, e procellam, tubae sonum. σγocem verborum bisonantem. quam qui audurunt 3 deprecatιIunt, ne . Devi mome illo emtarbιne ad ipsos eo modo loqueretur quod vocem Dei ita liquentu difficulter ferre possent, cum non solum ipsis humi imbus Deus βυννibilem Ahιbere .hde tam bestiis, siquidem praeverat, i bestia,qua montem attigisset apidaretur qua de causa pectus illi momis e modus
P Deus in eo loquebatur, terrabitu apparebat. 3 Quin e Moses ipsi Gu prae
439쪽
rae timore dixit: Exterritissium, πάν-εbundvit 6 deum primum' demibrastis cepsu,acessistisad Sion montemspiritualem, Cradet uitatem Deι tuentu, nimirum ad melestem Hιer alem, ad multorum s virium uelorum societatem,qui illiin ciuitatu ciues sunt, facti conciues, oe consortes illorum , ad Ecclesiam, reeongregadionem 3 primogenitorum nouo stamenti quim terris adsue manentes, in eoelis ieiura conscriptisiunt, sia Deum, qui omnium iudex en, o ad animia patrum legis natur σ veru testamenιι, qui iam ipsa beatitudinna fuentes prefecti punt ad Iesum mediatorem noui testamenti ad finguinis i --θεν'nem, si qua πο- Aum restamentum consirmauit, a minutio melim peritam loquitur a stulans a Deo misericordiam pro nobis, q-m Abel ρε sanguinem Auum cla mauirpo lans a Deo indictam. Videte itaquεne 6 christo loquenti, σpraecipienti obedireνecusetissenim illi indicta mei non effuge unt, eo quod restiterum Mosi qui terrenineum est, ipsis loquebatur, συν- proponebat: muliὀ-Iunos Dei, dictam non effugiemin ες qui tar sto decolo caelestia praecipienti non obedimis, i vox antiquo isso temporem is terram is montesin eum luem antiqua opulo paeli cudit prohoe autem tempore praedicationis Euangelij per Prophetam Anaum c. a.
promittit eadhuesemel non terram, sed etiam caelum commoturum, cum a
tem dixit , adhuc semes, eoipse ostendit adsue illisuperesse aliud tempM,insu aliam legemferat, nempe mouendo eatium , terram, sicut mouit te Fam, cum priorem ulι , ae proinde priorem usque ad illud te visuum rutam enita mobilem esse ostendit igitur mobιlium praeceptorum illura legis ετ praeterito selum tempore latorum abrogationem. t deinceps G asotam permaneant,quae 9 nunquamurogandasunt. Ergo Euangeliilestem nun quam mutandam sust ientes praesto his vi gratiam, per quam seruia
Deo cum metu, π reuerentia sium timentes. 7 Etenim Dem noster eliseiis dea orans staduersis eos,qui rim et nonstruant.
. particula eausae, ex illationis nemonem habet, ut ex flictis in praeceolanti capite Apostolus inseratid quod Hebraeias derecontenadita a. 4esus appellat sanctos, quo mercemplo Hebraeos ad labores aduexstates patienter tolerandas prouocat. et Chrysostomus, Theophylactus putan aulum usum fuisse e
Mulo nubis, eo miod positi in aestui lationis, ct laborveteoram
440쪽
memoria quasi nube recreantur melius tamen Theodorem putat multitudinem sinctorum comparari nubi eo quod tanta sit, ut quasi densitate sua nubem exaequet. 4. Pro imposia Graece est me/κειμεν , Latine cireum sim Syriaca quoque Iecstio ita habet, quam Graeci, cum Chrisostomo sequuntur. lenius tamen utroque modo idem est.
t. Ea verba addidirnus ad explicandum quid per pondus Apostolus intelligat, nempe id quod extrinsecum nobis, sicut etiam qui in stadio
currunt , omne pondus cuiusque rei extrinsecae prius deponunt. c. eecatum est aliud genus impedimenti magis intrinsecum id it denotauit vox illa ι--λ-i, rq ce υπεώ--,qua vocem Doctores varie exponunt Chr3sostomus sc Theophylactus ita interpretantur:
praetereaTheophylactus etiam exponit. propter quod facile in perici la ruamus, Theod quod facile contrahitiir, S gignitur, alij vero quo quasi neruo quodam impedimur, ne viam mandatorum Dei curramus; periti tamen linguae Graecae eum Erasmo putant hanc vocem sis nificare, quod pertinaciter inhaeret, quorum expofitio mihi magis
probatur ut ita crescat oratio Pauli, sc postquam exhortatris est, ut abiiciamus extrinseca pondera, Simpedimenta, suadeat etiam Ut deponamus intrinseca, quae sant peccata, d quα multo magis possint curis sum impedore.
7. Patientis ad eursiiura mentionem iacit eo quod ad superandas
sius cursus difficultates necessaria sit. s. In Graeco non est, Ad ννώ sitiam nosi ere meo, sed .propositum ΠΟ- bis certamen. putant aliqui mendosam esse lectionem cum praepositione , tum quia in Graeco non est, neqi patres Graeca ita legunt, tum uia non recte dicantur e Tere ad certamen, sed ad bravium cumque pse cursus fit certamen,dicamur currere certamen.Veru cum vuIgata
Sixti cum pretpositione legat, non est cur mendum in priori lectione agnoscamus. Adde quod non minus proprie dicimur currere ad cert men, coniicientes nos in pericula illius Vt dimicemus, quam ad bra Dium Syriaca autem egit etiam,ad certamen. Nonnulli dieunt Apostolum exhortari Hebraeos ut in Cnristum tanquam in magistrum mentis oculos intendant, ct ab eo discant cumrere. Ego vero puto Paulum eos ex horiari, ut in Christo spem suam collocent,eo quod eius gratianrxi facile currerem pericula om Ias perare possint.
io Christus dicitur autor si dei, non solum quia doeuit nos ea quae credere debemus, sed etiam quia praebuit nobis per spiritum gratiae, ut ea crederemus, per fidem vero intellisit Paulus tam particula. Disitiro b c Orale