장음표시 사용
201쪽
Adde, quδd, cum absoluuntur Excommunicati,dicitur Resistita te visitati Eccissita. or in brorum partici'atioxi. Quo gnum est perspicuum, Excommunicariun separatum filis se ab Ecclesiae unitate. De Praedestinatis, quod non ibi lim Praedestitiati, sed etiam reprobi ad Ec- 'AUlinaticlesiam pertinere possint,prob. Primo ex parabolis Domini apertissimis.
Comparatur enim Ecclesia area. Permundabit inquit, aream suam, ct congre. 3-gabit traucum in borreum suum , paleas autem comburer igni inextiuuibili. Certe
nomine areae non potest intelligi,nisi Ecclesia: in qua tamen inueniuntur paleae, quae si comburerentur igne inextinguibili,certe non significant electos. Item, comparatur fabenae missae in mare. ex omni penere piscium congre- ganti quorum raudem atqui mittuntur hi caminum ignis, qui certὲ no erant 'de praedestinati S.
Item, comparatur conuitiio nuptiali, ad quod intrauerunt boni, & mali, MAE ih. di pollea mali non habentes vestem miptialem proijciuntur in tenebras exte- riores: &ideb concludit Dominus: Multisoni vocati, pauci electi, id est, multi sunt in Ecclesia, quae est euocatio quaedam, siue caetus vocatorum,qui tamen non sunt de electis. Item, comparatur decem virginibus, quarum quinque prudentes, intra- Maινh. as.-bunt in die iudicii cum sponso ad nuptias, quinque fatuae excludentur. Item, coparatiir ouili, in quo sunt oues, & Haedi: &illae, Domino ipsis explicante, significant electos; isti reprobos. Et Paulus iubet expelli de Ecclesiari cestuosium, & tamen non poterat illum facere reprobum ex pretdestinato, 'i' immδ nec volebat; nam eiecit illum,ut humiliatus rediret,.& saluus fieret in die Domini, ut ibi dicitur. Item: In magna autem domo sunt vasa aurea,ctargentea, ct lignea, ctfallis,qaadam ingloriam. ct quadam in contumeliam. Nec dubium ess idetur, quin vasa in gloriam sint electi; vasa in contumeliam reprobi, etiamsi in eadem domo
Accedant praeterea exempla Pauli,&Iudae. Nam Paulus assismi, se persecutum esse Ecclesiam Dei, &. idem de eo assirmat Lucas. Ga l. Quae io igitur, vel illa Ecclesia, quam Paulus persequebatur,erat vera Dei s. Feclesia, vel non. Si vera; igitur Paulus aliquando non fuit membrum verae Ecclesiae: quomodo enim erat de illa Fcclesia, quam totis Viribus oppugna- , bat' Si non erat vera Ecclesia; ergo Paulus, dc Lucas mentiuntur. cum eam ab tute Dei F cclesiam vocant. Porro Iudas reprobus erat, Vt patet ex Actis.& tamen de vera Ecclesia ali- M.Lquando fuit. nam, H dicitur ibidem, fuit Apostolus ex duodecim, Sc F pii opus Vocatus David Propheta; quae non pollunt esse vera, nisi aliquando de es Lios. Ecclesia fuerit.
Accedat quoque ratio. Nam, si sola praedestitiario facit hominem esse de Ecclesia,lequitur,Turcas, Iudaeos,haereticos,& quoslibet impios,si praedestinati sunt,nunc esse de Ecclesia,& viva membra Christi: & contra, quoslibet is stos,& pios baptizatos,si non sint praedestinati, non esse de Ecclesia, neque de corpore Christi. At utrumque eli falsis imum, & contra expressissi
202쪽
Nam, quod non baptigati, S haeretici non fiat de Ecclesia, silpra ostentat mus. Quod autem imp i non sit avitia membra ,dicit Apostolus: Qui Spiritum Christi non babet, his vos est filii:nimirum vitium membrum. QNod autem impii non habeatit Spiritum Christi, sedlpiritum diaboli, patet e V operibus eorsi. Non enim sititit patientes casti,&c. quae liuit opera Spiritus: sed sunt adulteri, homicidae,blasphemi, dcc. quae sunt opera carnis. E contraTio autem, quod omnes pii baptigati sint membra Christi, dicit Apostolus: omnes nos una stirisu in unuin corpiu b.iptietati sumin. Et . Omnes enirnsilii Dei estu per idem in Christo Iesu quis unque enim iii Christo j aptitati estis. Christum i Et tamen non est credibile, omnes Corint luos,& G satas fuisse praedestinatos
Prob.vltimis ex incommodis. Nam, si ii praedestinati essent de Ecclesia,. omnia essent incerta. Nam nemo tunc cognosceret fratres sitos, nec pastores cognoscerent oves suas, nec ab illis cogito scerentur;cum nemo sciat, qui sint praedestinati: & praeterea nemo sciret, quae sint veret Script . qua Vera Sacram. P. ae vera fides, &c. Omnia enim pendent ex testimonio verae E
Non per se istos in Ecclesia esse posse, facile probari potest. Nam, si non e sent in Ecclesia ij, qui habent aliq iam imperfectionem, nulla fuisset, neque esset,iaeque futura esset Ecclesia in terris. Nam excepto C risto,& B. Virgine, qui soli non seciunt Ecclesiam, nulli sunt,quamuis sanctissimi, in hac vi ta, qui non habeant aliqua venialia peccata , quae tamention tollunt iustitiam, nec faciunt hominem Deo inimicum, ut Pelagiani putabaiar. Id quod testantur diuinae litterae : Tu rem di iniquitatem peccati mei, pro has orabit ad te in vis sanctus in tempore oportlino. Quid est enim, Pro hac nisi pro remissionei Et canctus igitur aliquis est, de tamen habet, quod sibi postulet remitti . Et rNec enim est homo, i non peccet. Et: Septies in die cadet iustis. O resurget. Et et
Non est homo iustua in terra. qui faciat boniιui Vnon peccet. Iubentur etiam omnes dicere: Dimitte nolis debita nos,a. Et: In rnti Itis o enninus omnes. Et: Si dixeri v. lu , qt 'a pecc.rrtim non halemus, nos ipsos seducimus , ct veritas, obis moues rQuae certe testimonia clariora sunt , quam ut explicatione ulla indi
Idem testatur Concit. MiIeuitanum, ubi desinitur,iustos dicere non ibi ui humiliter, sed etiam veraciter;& non solum pro alijs, sed etiam pro se: Dimitte nobis debita noura. Idem testantur Patres. De magnis peccatoribus,eos etiam esse in una vera, S Catholica Ecc Iesia Christi,&non solii in occultos,sed etianii nanifestos, prob. Primo e X parabolis Euangeliorum de area,de reti, de conuiuio nuptiali,. de decem virginibus, ec de ovili sit pra citatis. Praeterea, sunt alia loca apertissima. Si peccauerit intestate Iuus, vade, corripe eum, este. Si eos non aud erit. dic Ecclesia, si Ecclesiam non iamdierit, it tibi velut Ethnicus, ct Publicanus. Hic negari non potest, quin sermo sit de Vera Ecclesia. Nam Christus loquitur de Ecclesia sua: δc in hac Ecclesia constat inueniri peccatores, & tales peccatores, qui si e non emendantur per correptionem fraternam, nec etiam adhibitis duobus testibus: & tamen
203쪽
Item:Dominus praecipit de praepositis malis, ut faciamus, quod dicunt, non Mattb ra. quod tacituar. Describit etiam praepositim malum, qui percutit colas eruos, comedit, Sc bibit cum ebriosis, &c. & dicit: In nisi Dominus ι ivi in die, qu.ι nos erat, o diuidet,eum, partem .seim cum hypocritis ponet. Vbi de praepositis Ecclesiae agi, docent Hilarius, Hieronymus , Chrys. stomus, & alij in hunc lo
Item, Paulus dicit, scribere se Ecclesia Dei, quae est Corinthi: de mox ibi de
subdit: Signiscatu in sinibi,quod contentiones sint tu terros,&c. Et alibi: .su sitvrin. t. ter rossornicatio, o talis fornicatio,qualu nec inter cita ut uxorem patru sui ali-
quis habeat. Quid hic dicent φ Non esse lianc veram E etiam' at Apostolus dicit,esse Ecclesiam Dei. Non fuisse istum peccatorem grauissim una.& manife- . 'stum'. t Apostolus hoc dicit. Non fuisse in illa Ecclesiat At Apostolus iubet, ut eXpellant eum per excommunicationem: Tollatur, inquit, re medio verit,dcc. Praeterea; Ioannes in Apoc. scribit septem ε cclesiis Asiae , & fere lingv. Ap . . las reprehendit de rebus non leuibus. Et, ut notat B. Augustinus, non sollim g 'Ecclesias , sed etiam praepositu ira reprehendit , significatum per Angelum μα--. MSardensis Eccletiae: Nomen, inquit, habes, quὲd vivis, sed mortuus es , esto vigi- i lans,&c.. Adde, qu bd tempore Testamenti veteris nunquam desuerunt grauissim χpeccata in populo Dei, & tamen nusquam legimus, quod Moyses, aut Samuel,aut alii Prophetae, qui diuersis temporibus fuerunt: aut Maria, Anna, Eli Zabeth, Simeon, Tacliarias, Ioannes Baptista, & alij iusti, quos Dominus inuenit in populo Iudaeorum, separauerint se a reliquis pessimis hominibus, quantum ad templum, altare,sacrificium,& alia, quae religionis sunt, ergo in. eadem congregatione manebant boni, Sc mali. . Prob. secun db ex testi inonio Ecclesiae Catholicae, quae erat tempore B. tab, Mein, Augustini. Resert enim ipse, collationem celeberrimam Cari hagine habitam eoaatismnis . inter CCC. V I .Episc. Catholicos,quorum unus ipse erat,&C C. XC VI. Donatistas Episse. Tot enim fuisse indicat Augustinus in collatione primae diei. Deinde, in collatione tertiae diei refert, Donatistas coaectos fateri esse in Ecclesia bonos & malqs, prolata a C. itholicis illa parabola de reti, pisces bonos, d malo ς congresanter sed dixisse adi Hic Donatistas , tantum occultos malos elle in Ecclesia. sicut in reti . dum est in mari. non discernuntur a piscatoribus pisces boni , a notis . sed in littore disicernuntur , de mox leparantur. Ad hoc autem dicit respondisse Catholicos, propterea Ecclesiam comparatam etiam areae , ita qua discernuntur paleae a frumento , linino magis apparent paleae , quim frumenta: S etiam arcae Noe, . in qua etiam post egressiim corvi, quo significantur timetici, adhuc remanserunt palam animalia munda,& immunda. Prob. tertio testimonijs.
Ultimo prob. ratione. Nam . si soli boni essent in Ecclesia, seu strὲ em set Sacram. Poenitentiae, quod solis 4llis administratur , qui sint de Ee-clesia. Incertum est enim, qui luat reuera boni, &qui non . Item , mox atque Prahiti in aliquod peccatum incidissent , non essent amplius dea A a 3b Eccle
204쪽
Ecclesia, nec presati,& proinde non oporteret illis amplius obedire.Et simἴ- liter subditi,mox atque peccarent, non essent amni ius degretre: & proinde liceret palloribus curam eorum non agere; ex quio summa confusio, & per
De Inlidelibus occultis, id est, de iis, qui nec fidem internam, nec ullam
Christianam virtutem trabent,& tamen emerius propter temporale aliquod comimodum sidem Catholicam profitentur,& communione Sacra metuoruueris fidelibus permiscentur, nos modum communem loquendi plurium sequimur,qui docent,eos esse Veras.partes exteriores, atque adeo etiam membra,licet arida, & mortua, corporis Ecclesiae.
Ac Primum haec sententia demonstrari potest ex illis verbis: Et nunc Antia chridi multi facti sunt. ex nota exuruar, sed non erant ex bu , nam. isaisseau ex nobis. mansissent missi nobiscum. Hoc loco Ioannes de haereticis loquitur,quos Antichristos vocat, & dicit eos , an equam eXirent, non fuit te eX nobis, id est, non fuisse Catholicos animo, ac H,luntate, sed haereticos,atque Antichristos. 5: tamen ex nobis exiuis, quia, & si non erant ex nobis animo, ac Voluntate, erant tamen ex nodis externa professione: sed posteaquam se prodiderunt, & in apertum scisima proruperunt , iam desierunt omnibus modis esse eae nobis. Secundo prob. ex Patribus , maximὲ ijs, qui communi consensit docent, eos, qui sunt extra Ecclesiam, nullam trabere auctoritatem, aut iuriC. dictionem in Ecclesia. Quod sane ratio etiam manifeste docet. Quo pacto enim cogitari,aut fingi potest, ut is habeat iurisilictionem,&proinde sit caput Ecclesiae, qui non est membrumφCertum est autem, occultum haereticum,si Epistopus, aut etiam summus Pontif.esset, non amittereniri silictionem,nec dignitλtem, aut nomen capitis in Ecclesia,donec alit ipse se ab Ecclesia publice separet, aut conuictus haereseos inuitus separetur.
Adde, quod,si occulti haeretiui nullam habere possent iurisdictionem red derentur incerti omnes actus,qui eX iurisdictione dependent; quod non parum Ecclesiam uniuertam perturbaret. Iam ergo, si is , qui non est in Ecclesia non potest habere auctoritatem in Ecclesiam, dc naereticus occultus habere potest, & aliquando reipsi habet auctoritatem in Ecclesiam, certe haereticus occultus esse potest in Ecclesia. Tertio prob. ratione. Ac primum, smilitudo corporis humani id, quod quaerimus, suadere potest. . Est enim Ecclesia similis corpori humano, Vt Apostolus docet: in corpo re autem humano multa, & varia videmus esse Partium genera, ita ut quaedam vitiant,& sentiant: quaedam vivant, non lentiant; quaedam nec vivant nec sentiant ; ut notum est . Igitur in Ecclesia quoque nihil impedies'
205쪽
Deinde: Si ij,qui fide interna carent, non sunt, nec esse possimi in Ecclesia, nulla erit internos, dc hqrcticos amplius quatuo de Ecclesiae visibilitate: proinde quod ego certe magni facio) stiperuacaneae erunt tot eruditissimorum hominum disputationes, quae hactenus prodierunt. Omnes enim, qtii hactenus scripserunt, id obi jciunt Lutheranis,& Caluinistis,quhd Eeclesiam inuisibilem faciant. Nullam .autem futuram amplius quaestionem, ita probo. Lutherani, MCaluinissae signa visibilia quaedam, dc exteraia Ecclesiae statuunt nimirum praedicinionem verbi Dei, & Sacram. administrationem Sc constanter docent, ubicunque haec signa conspiciuntur, ibi etiam esse veram Christi Ec-clesiam. Quia tamen solos iustos, & pios, ad Ecclesiam veram pertinere' volunt, & nemo potest certo scire, qui sint vere iusti, & pii inter ram multos, qui iustitiam, & pietatem exterilis prae sie ferunt, chira certum si . mu'os ubique esse hypocritas, d falsos fratres; idcircbniatri recte concludunt, eos facere Ecclesiam inuisibilem.
Porro Lutheranis, & Caluinistis iustitia in sola fide consistit, idemque
est apud eos, Ecclesiam esse caelum iustorum,& piorum ;&, esse caelum Vere credentium: quis non igitur videt, nos cum allis plane contienire, si omnes illos ab Ecclesia excludamus, qui veram fidem in corde non habent' Ad haec; Necesse est, ut nobis certitudine infallibili constet,qui cetius hominiim sit vera Christi Ecclesia: nam, clari Script . traditiones, & omnia plane dogmata, o testina onio Ecclesiae pendeant, nisi certissimi simus, quae sit vera Ecclesia, incerta eruIit prorsus omnia. At non potest certitudine in- fallibili constare nobis, quae sit vera Ecesesia, si fides interna reqviritur iiii quolibet membro, seu parte Ecclesiae.. 'iniis enim certo novir, in quibus sit illa fidesῖ' Non igitur fides, aut alia quid aliud inuisibile, & occultum requiritu , ut . quis aliquo modo pertia
206쪽
tarentv sibile signum circumcisionis; in Testam. nouo sine dubis EeeI sia Christiana tota erat in principio in Apostolis , & discipulis Christi, qui adeo visibiles erant, ut iuper illis visibiliter Spiritus sanctus descenderit
Deinde, istis additi sitiat visibiliter una die homines ad tria millia, &.. '' 'rursum ad quinque millia , per fidei consessionem , & Baptismum : aedeinceps sempet illi omnes , dc soli habiti sunt de Ecclesia Christi, qui ad illos primos te adiunxerunt per Baptismum, & consessionem fidei, deinde non recesserunt per haereses, aut scismata, aut expulsi sunt per excom
-toprob. ex ipsa ratione Ecclesiae. Ecclesia enim est secietas quaedam , non Angelorum, neque animarum, sed hominum. Non autem potest dici secietas hominum , nisi in externis , & visibilibus signis eoii-sstat: nam non est Cocietas , nisi a cognoscant is, qui dicuntur fiscit . non autem possunt se homines agnoscere , nisi s.cietatis vincula sute externa,& visibilia. Et confirm.ex more omnium humanarum societatum: nam in militiam in ei uitatem,in regnum,& alia similia non aliter homines adscribuntur, quasgnis visibilibus. ' νώ.
Qui uto prob. ex necessitate: nam tenemur omnes sub periculo aeternae mortis,ueret Ecclesiae nos adiungere, dc in illa perseuerare, id est, capiti esu, obedire, dc cliniis membris communicare.At hoc fieri non potest, si Ecclesiaestinuisibilis. Sexto ex dictis qugstione superiore. Si enim Ecclesia est congregatio hominum viventium Sacram . ijsidem, & fidem Christi profitentium , sub regimine legittimorum pastorum , sequitur necessario, eam esse' visibilem. Septim δ prob. idem testimoniis veterum. εSecundo,docere volumus, Ecclesiam visibilem non posse deficere: & no- ω- mine Eccle ae non intelligimus unum, aut alterum hominem Christianum.
sed multitudinem congregatam .in qua sint Pritati, & subditi. ' Σ'r'
Primum id ostenditur ex' Script. ubi aperte nomitiatur Ecclesia. super hanc petrais 'dificabo Eic iam meam , ct porta inferi non praualebunt aduer- .rim. 3 sui eam. Cui simile est illud: ri scias, quomodo te oporteat creuersari in domo Dei qua est Messia Dei risi columna, ct firmamentum veritatis. 'In utroque loco agitur de Ecclesia visibili r & tamen audimus ipsam
veritatem allerentem, portas inferorum non prqualituras, contra eam Ec-Hesiam.
Secundδ,ex xliis locis,ubi aperta est promissio sine nomine Ecclesiae. Eccesso vobisium sum usique ad consummationem saeculι. Quae verba ad Ecclesiam visibilem dicta sint, nimirum ad Apostolos, & discipulos caeteros,qitos in die Anceivionis siet Dominus allocutus est: &, elim illi homines non essent permai suci in corpore vique ad mundi consummationem, necesse est dicere hane P mi Ionem perturere ad eorum successores. '
207쪽
Db6. 4. Praeterea et Et ipsiectiar quosdam quidem apostolos, alios prophetas, assis Drauelistas, alios Pastores, oe Doctores ad consummationem in opus minisser , madisicationem corporis Christi, donec occurramus omnes in unitatem fidei, ct agnitionis Fil3 Dei, in virum perfectum. ct mensuram alaris plenitudinis ChriIti. Vbi Apostolus docet mansiura in Ecclesia illa ministeria Pastorum, & Doctorum, Acontinuam aedificationem corporis Christi, dc proinde visibilem Ecclesiam usque ad diem iudicii: nam quando sola esset in mundo Ecclesia inuisibilis, non inuenirentur ista milulieria, quae non possunt exerceri, nisi se Pastores, & oues agnoscant. Et notandum,qudd,licet veteres intelligant hunc locum de spirituali mesura corporis mystici; recentiores autem de corporali mensura corporu beatorum. quae dicunt futura tantae magnitudinis, quantae fuerunt, vel nissent in persecta sua sateitamen omnes intelligunt hunc locum de nouissimis diebus quando complebitur numerus electorum' 'M. 7. Priterea; Deus fundauit eam in aternum. Id est, Ecclesiam suam, qui est ciuitas eius, ut Augum soponit,&res ipsa clamat. Nam totus Psalmus est de fundatione Ecclesiae Christianae, tanquam nouae, &visibilis ciuitatis. Incipit enim: Magnus Dominus, o laudabili, nimis in ciuitate Dei nostri, in monte sancto eius: Fundatur exaltarione uniuersa ιerra, Sce. Item, apud Isaiam quod caput intelligi de Ecclesianoui Testamenti docuit Christus, cum in Synagoga citauit, &exposuit de aduentu suo initium huius capitis: Spiritus Domnii supra ID. me, dcc)sic habetur. Eifadus perpetuumseriam eis,ct scietur in Gentitas semen eorsi. . or germen eorum in medio populorum: omnes, qui viderint eos, cognoscent illos, quia isti sunt semen, cui benedixit Dominus. Pro cto tam est persipicuus hic locus, ut expositione non egeat. Quomodo enim inuisibilis erit ille . tus, de quo idicitur: Omnes, qui riderint eos , cog ομιηι illos, quia isti sunt stineη , ιui benedi xit Dominus' Accedant tertio testimonia ex parabolis, quibus omnium consensu sisni-3 ficatur Ecclesia. Αrea enim, in qua sunt granum, dc paleae, rete,in quo sunt boni, & mali pisces; ager, in quo iunt frumentum, & Zizania;convivium,in , quo sunt boni, & mali discumbentes; ovile, in quo sunt oues, & hWi,significant Ecclesiam visibilem; ut etiam h retici fatentur. Nam Ecclesia inviubilis non habet malos, & bonos;sed tantum bonos secundum eorum sententia. At eaedem parabolae docent, istam Ecclesiam.visibilem nunquam interituram Marib 3. Vsique adolem iudicij. Nini dicitur: Ipse permundabit aream suam, o triticum erugregabit in horreum suum; paleas aut comburet igni inextinguibili, quod sine dubio Marab.i3. non fiet ante diem iudicis. . Et: Sinite virque crescere Uquead messem. Et instar Ness aurem consummatio sacrii est. Et infra: sic erit in consummatione faculi,exibunt 'aries, ostparabunt malos de medio iustorum,dcc.
a. Quarxὸ prob. eκ Script. quae loquutur de regno Christi. Thromiseἰissicut M
in conjectu meo, o sicut Iuno perfecta in atrenti, o testu in cato fidelis. Ibidem: Et po-D . a. μέ tum saculi semen eius, ct thronum eius, scat dies caIi: Et: In diebus autem regrorum illorum suscisabit Dericali Regnum, quod in aternum non di*ipabitur: ct RQ num eius ali ri popala non iratitur, dcc. Item: Et Iugni eius non erit finis. Ita loca
208쪽
teritura. Nam Regnum Christi sine dubio est vera eius Ecclesia. Pr terea; In Psalmo, hi dicitur Christi Regnum qiernum,dicitur etiam,
quod in eo sint boni, & mali, ac proinde quδd Ecclesia sit visibilis: Si autem ετ.dereliquerint jeius,inquit,letem meam, o iustitias meas non custodierint,&c.Hi bo in virga iniquitares eorum, o in verberibas peccata eorum; misericordiam autem meano dispergam ab eo, &e. Qquem locum pulchre exponit de flagellis Ecclesiae GS. Cyprianus. In illo etiam capite Danielis, ubi dici ur Regnum Christi χἀ .
perpetuum, legimus quoque, illud Regnum esse montem magnum implentem omnem terram: quem Isaias, dc Micheas vocant montem manifestum 1s a. a. secundum L X X. Quinto prob. testimoniis veterum. Ultimo prob. ratione naturali. Primum enim, si aliquando sola maneret
in mundo Ecclesia inuisibilis, aliquando etiam esset imposilbilis salus iis qui
sunt extra Ecclesiam. Nam non possunt saluari, nisi in Ecclesiam ingriaiantur: sicut tempore Noe peribant necessari b, qui non habebant aditum ad ariscam: at non possunt ingredi in Ecclesiam, Pram ignorant, igitin non habent remedium.
Preterea, Deratione unius verae Ecclesiae est, ut sit visibilis:ergδ,si Ecclesia visibilis perit, nulla vera Ecclesia remanet. Denique; Vel homines illi occulti, qui Ecclesiam inuisbilem constituunt, profitentur palam fidem suam, & abstinent ab idolorum cultura, vel non: si profitentur; erg6 non est Ecclesa inuisibilis, sed maxime visibilis, sicut erat tempore Martyrum: si non profitentur, ersb nulla est Ecclesia: nam non est vera Ecclesi . in qua nulli sunt boni, & qui saluentur; non autem sunt boni,
Iaec caluantur, qui non confitentur fidem, sed ea in corde retenta exterius profitentur perfidiam,& idololatriam, cum dicat Apostolus: Corde creditur ad iustitiam, ore autem confesto fit ad salutem. Et: Omnis qui negauerit me coram hominibus, nNabo eum coram Patre meo. Ergo implicat contradictionem Ecclesiamesse, di carere omni forma visibili, nisi poliatur extra mundum, ubi nunquam sit necessarium fidem confiteri. Tertio docere volumus, Ecclesiam non posse errare. Est autem sententia nostra, Ecclesiam absolute non posseerrare, nec in rebus absolute necessariis. 'Mec in aliis, quae credenda, vel facienda nobis proponit, siue habeantur ex- presse in Script. siue non. Et cum dicimus, Ecclesiam non posse errare, id
intelligimus, tam de uniuersitate fidelium, quam de uniuersitate Episci ira visensiis sit eius propositionis: Ecclesia non potest errare, id est, id, quod tenent omnes fideles tanquam de fide, necessario est verum, & de fide,& similiter id, quod docent omnes Episcopi, tanqam ad fidem pertinens, necessario est verum & de fide.. Primo, de uniuersitate fidelium prob. primo ex illo: Eccle a Dei est columna, is,. r. ἀηθ firmameηtuin veritatis. Vbi Apostolus vult significare, veritate fidei, quoad sit 3. Nos, niti Ecclesiae auctoritate, de verum esse, quidquid Ecclesia probat
sum, quidquid illa improbat. Bb , ' s
209쪽
is 6 DE ECCLESIA MILITANTE. Semicio, Ecclesia guberiamur a Christo, tanquam a capite, sponso QO;& a Spiritu sancto. tanquam ab anima. Ecclestiam, qua Scorpus lastas. EU I ium corpus, ct ν ius spiritus. Et: Vir caput est mulieras. μιιν Chridus ca mi est E. clesiis. F rgo si Ecclesia in dogmatibus fidei, vel morum, em raret, Christo,& Spiritui taricto error attribueretur. Quocirca Dominus ait:
M. ἰ 'ii. Tertio, obligxmur sub anathematis plena credere Ecclesiis in omnibus, . ut pitet: ubi si Eas iam non audierit, fit tib Iut Ethnicus, ct Publicanust & Co-cilia omnia dicunt mirathema non assentietibus Ecclesiae decretis. At iniquu esset sub tam graui poena obligari ad assantiendum. rebus incertis, dc inter
Quatth; Ecclesiam esse sanetam, docet Smbolum Apostolorum: ista autem sanctitas proprie in inosessione dogmatum consistit . Erit Christiana, professionihil continet misi sanctum,id est,uerum, quoad fidei doctrinam;& histum,quoad prςcepta morimr.Et in hoc reuera excellit omnibus professi nibus Philosophorum Ethnicorum, Iudetorum,Hεreticorum. Omnes enim habent dogmata aliqua falsa admista. Veris. Prob. --b ex Patribus, qui omnes ad Ecclesiam prouocant in quaestio. .nibus fidei quibuscunque .quod certe nulla modo facerent, si Ecclesiam falli posse existimarent-- η De uniuersitate verbEpist. quod errare non pol sit, prob. primo. quia, si omnes Episc.errarenti,totaetiam Ecclesia erraret,quia tenentur populi sequet 1. . iis. suosΡastores,dicenteDomuIoa Qui vos odit, Muis. Et: dirarint, .
Seeundo ex epistbla Concilii Ephesini ad Nestorium ubi cogitiir Nesto .rius,fi Ecclesiae ratisfacere velit. iuramento confirmare, se ita sentire, ut sentiunt Orientis. & Occidentis Episc. . Item,ex Augustino.qui vocat decretum Concilii generalis, Ecclesiis uniis uers conse umid erit b,nam Ecclesia non docet, nec decernit quidquam, nisi persito Pactores; sicut quodlibet corpus per suum caput. Vnde etiam icongregatio Sacerdotum , M Seniorum Vocatur omnis Ecclesia Istari. Et
Chosostomus exponit illud: Dis ticissa id est,pretulo. .
210쪽
OBsERV KNDUM est, Ecclesiam Cathosicam esse quasi solem qiiendam, qyi radios lucis clarissimos ex omni parte V, ut facillimes per eos cognosci positi. Habet enim plurimas notas minimonia, ac lana,
quae eam decernant aborrmi falsaanligine Paganorum, Iudaeorum, Hereticorum' Et non quidemessiciunt euidentemetum, ipsam esse veram Dei Ecclesiam;sed tamen emciunt id euidento creditate: nec enim est idem euidenter verum, &euidenter credibile. Nam euidraue verum dicitur, quod vel in se,uel in suis principijs videtur. Euidenter credibile,quod non videtur, nec inis nec in stius principiis, habet tamen tot, Sc tam grauia testimonia, ut quilibet vir sipiens merito id credere debeat. Vt, si iiulex videat hominem a latrone occidi,vel vulnerari lettaliter,& postea mori, habet eurdet tiam veritatis, quod ipse latro sit homicida; si autem caedem fieri non videat, sed 'habeat viginti testes Viros graui iMmos, qui dicunt se vidisse, habet euidentiam credibilitatis . . Dicimus ergo,notas Ecclesiet,quas adfereri a non facere euidentiam veritatis simpliciter,quia alioqui nulli inuenirentur,qui id negarent; sicut nemo inuenitur, qui neget sententias, quas Mathematici demonstrant: sed tamen emciunt euidentiam credibiliratis, iuxta illude Testimonia tra credibilia fastis sunt nimis. Apud eos autem, qui admistunt Script. diui si & bis horias, ac Patrum veterum scripta, faciunt etiam euidentiam veritatis. Tametsi enim articulorum fidei veritas non potest nobis esse euidens absolute, t men potest esse euidens ex hoothesi,id esto supposita veritate Scripturarum. iod enim a Scripturaeuidenter deducitur, est euidenter verum sippositis,
Porrb Het notae Variὲ a varijs nominantur: nos quindecim notas propone- miis,quet,si quis velit, poterunt aliquo modo reuocari ad illas quatuor, quet communitera recentioribus assignantur ex Symbolo Cotistantinopolitano, , unam, Sanctam, Catholicam,& Apostolicam a Prima nota et ipsum Catholicet Ecclesiet,& Christianorum nomen. Nam r. nulla est hi resis,quet non accipiat nomen ab aliquo homine, auctore suo, &-'nomen Christianum iis relinquat,a quibus discedit . Sic scismaticortura alii dicebant: Ego sum Apollo; 4l3. e s vero Cephas ita nunc dicuntur alia 'Martinis q, vel Lutherani. alii Zwingliatii alii Caluinistae, M. Nos autem ab
aliqtio certo homine nemo vocavit .vnde constatnostram solitin esse veram iEcci fiarn.
Secuuda. nota est Antiquitas. Nam sine dubio vera Ecclesia antiquior a