장음표시 사용
211쪽
est, quὶm salsa: quemadmodum Deus antei fuit, quam esset diabolus quocirca prius seminatum legimus semen, quam Zietania: dc Ecclesia dicitur Catholica, quia omni tempore ruit; & Apostolica, quia fundata ab Apostolis, dc proinde antiquissima. od autem nostra Ecclesia sit illa ipia, quam Christus instituit, & proinde vetustior omnibus sectis hqreticorum, hac ratiocinatione concludi potest. In omni insigni mutatione religionis, semper ista sex demonstrari pos. . sunt. Primbauehor eius I I. dogma aliquod nouum. III. tempus, quo coepit. IV. locus, ubi coepit. v. Quis eam oppugnauerit. VI .exiguus aliquis coetus, unde paulatim aliis acceUentibus coeperit. Nam illa omnia inuenimus in ipsa Christi Ecclesia,quae tamen non fuit noua Ecclesia, sed solum mutatio quaedam status Ecclegae secundum Prophetarum pri dictiones. Primo enim scimus auctorem fuisse Christum; unde Christiani dicimur. Secundo,coepitatunc explicite credi noua dogmata Trinitatis, Sc Incarirationis. Tertio, coepisse ista pretdicari anno X V. Imperii Tiberii Caesaris. Quarto,coepisse in Iu- dea. Quinto,mox oppugnatam fuisse hanc religionem a Scribis,dc Pharia is, deinde a Gentibus summavi. Sexto scimus initio fuisse multo pauciorex Christianos,quam essent Iudii, clim separatio facta est. Si ergo in hae mutatione status eiusdem Ecclesiae ilia sex ostendi possunt,multomagis eadem poterunt demonstrari in quavis perfecta mutatione. Iam vero nos illa omnia de singulis hqreticorum sectis facillime demonia stramus: nihil autem horum aduersari j unquam de nostra Ecclesia post Apostolica tempora demonstrare potuerunt. Ac ut exemplis rem illustremus. Arianorum auctorem scimus filisse Arium quendam Presbyterum Alexaniadrinum. Nestorianorum vero Nestorium Epist. Constantinopolit. Luthera. norum autem Martinum Lutherum Presbyterum, & Motrachum ordinis S. Augustini. Secundo, scimus, quae dogmata inuenerint. Arius docuit, Filium Dei ess. creaturam. Nestorius, in Christo esse duas personas. Lutherus, iustificari homines per solam fidem specialem, id e st,per hoc solum,quod se iustos putent titem negauit, Eucharistiam esse sacrificium. Tertio, stimus tempora. Coepit enim Arii haeresis, anno Domini CCC XXIV. Nestorii anno CD. XXXI. Lutheranorum anno MD. X UII. Qitario, scimus loca. Coepit Ariani simus in AEgypto. Nestorialia hqresis iii Thracia. Lutherana in Saxonia. into,sicimus Arianos mox oppugnatos fuisse a Sylvestro Pont. a Con cilio Nicaeno, ab Athanasio, Hilario, & aliis. Nestorianam a Pont. Celestino, Concilio Ephesino C3Tillo, Mi .sque permultis. Lutherana a Leone X. Pont. a Concilio Trident. ab academijs omnibus Catholicis, & Doctoribus plurimi S. Sexto, scimus initia harum haeresium Valde exigua fuisse; &, multo pIures initio separationis sine comparatione ibisse Catholicos toto orbe terrarum
diffusios, quam erant Ariani, Nestoriani, VelLutherant; quodne ipsi quiden
212쪽
LIBER Q ARTVs.. νυ Pr δ nunquam obiecerunt nobis auctorem nostrae sectae, nee ab ullo particulari homine nos appellarunt: quod certe libentissime facerent, si pos
Secundb, nunquam ostenderunt primam originem ullius dogmatis nostri nisi tempore Apostolorum. Terti b,nunquamdesignare potuerunt tempus certum nostrae desectionis ab Ecclesia. Dicunt quidem, post primos quingentos annos coepitaualdoinualescere hanc sectam, tamen quando cceperit absolute nunquam dixe
inaarto,nunquam ostenderunt,quo loco C rit.Nam post primos quingentos annos floruit Gregorius, cum quo totum orbem terrarum communicaste ex epistolis eius, quas ad omnes Ecclesias mittit, cognosci potest. Item,post Gregori; obitum celebratum est Concilium VI. generale, ex quo manifeste colligitur , totum Orientem, &Occidentem eo tempore cum Rom. Pontifice, ut membra cum capite, coniuncta fuisse. Quinto, nunquam ostenderunt, quis eam oppugnauerit, tanquam nuper ortum;& quae Concilia contra eam celebrata fiterint.
Sexto, non potest ullo modo ostendi,quod unquam nostra Ecclesia separauerit se ab aliqua maiore,ita vi,qui adhaerebant Rom. sedi, essent paucissimi,reliqui Christiani multo plures. Nam ex epistolis Gregorii, quas scribit ad Episcopos Orientis Africae,Hispaniae, Galliae, Italiae, constat, omnes fere
Christianos cum eo communicasse . Hoc argumento ab antiquitate semper usi sum veteres Paris contra hareticos, ad ostendendam veram Ecclesiam.
Tertia nota est duratio diuturna, nee unquam interrupta. Ecclesia enim dicitur Catholica, non soliun, quia semper fuit, sed etiam quia semper erit. iuxta illud: Regnum, quod in aternum non dispabitur. Et: si est ex homiai Cincilium hoc,aut vero ex με est,t- meritudissoluere.De haereticis autem S. Paulus scit:Sedestram proficient. Iam vero constat,Ecclesiam nostra
durasse ab initio mundi hucusque ei,si de statu noui Testamen. loquamur, durasse a Christo hucusque per annos M. DCX. Dustra ea oppugnantibus primo Iudetis,deinde Paganis,ultimo h eticis; non sollim autem aurasse,sed etiam ex persecutione crevisse . Vt enim aquae diluuii palatia regum obrue bant,atque dei jeiebant,arcam vero Noe semper magis ac magis attollebant: . ita persecutiones regna temporalia facile destruunt;Christi regnum, quod est 'Ecclesia non modo non des uni, sed etiam illustrant. Itaque Iustinus dicit Iam,mαμ persecutionem id esse Ecclesiae,quod est oneis putario: vetenim vineae putatione ad ubertatem prouocantur, ita quoque Ecclesia persecutionibus
Deinde, nostram esse veram Ecclesiam , probari potest etiam hoc argumento: Nam ante Lutheri tempora non erant in mundo, nisi hae religiones, Pagani simus,Iudaismus,Mahumetismus,Cretcismus Nestorianismus, Hussitarumhqresis,&Rom. Ecclesia: sed certum est, non fuisse veram Ecclesiam Christi apud ullam ex prsdictis sectis t etiam Lutherani fatentur: ergo fust
213쪽
clesia. At vero sectae omnes lixretice breui desecerunt pr ter eas, qti ntane sunt exortae. Numeramus enimvsque ad tempora Lutheri C C hqreticolum diuersissimas familias: ex his autem non stipersunt, nisi reliqti et qusdam Nestorianor Lim,& Eutychianorum in Oriente,& Husisitarum in Boemia: reliquet autem funditus interierunt. Et mirabilis valde est in hia re prouidentia Dei , quod fuerint hactenus usque ad Luttieri tempora, ut minimum. C C. hqreii archet . quorum multi habuerunt multos Episc. multas Ecclesias, multos potentii simos Patronos,lc Imp. & Reges,& scripserint libros innumerabiles, Ut viderentur nunquaposse deficere,&tamen ita desecerunt,ut iam noti luperimi nec ipsi, nec libri eorum,nec dogmata,nec nomina,aut vestigia ulla, nisi in i ibris Catholieom. Iraoue,si Catholici non scripsissent eorum nomina in libri, sivisi nescisemus quicem,eos fuisse unquam in hoc mundo. firmis radicibus nixa videbatur haeresis Ariana, temporibus Atha nasii,& Hilarij At nune ubi,quaeso, esti euanuit velut puluis, quem proiicit ventus a facie terrae. Ante annos C C. regnabat in Gallia haeresis Albigensium, quae praeter vires doctrinae magis abundabat copiis militum, & poten tia, quam nunc haeresis Caluinistarum; Sc tamen Vbi nunciunt AlbigensGIQuotusquisque est,qui eos vel nominari audieriti Porro Lutherani vix nati arescere cetperunt. Coepit regnum Lutheri anno M. D. X VII. sed vix septem annis pacifice regnauit: nam anno M. D. X X V .surrexit Zwinsitus, de post duos annos surrexerunt Anabaptistae, qui maiorem Partem Lutneranorum, Luthero separatum ad se traxerunt. Qui vero manserunt Lutherani, ita immutarunt Lutheri doctrinam .ut vix ulli iam inueniantur puri Lutherant. Sed nec Zis inglius diu regnauit: nam anno M. D. X X X Vlli. surrexit Caluinus, qui ita breui inualuit, ut vix pauca quaedam oppida Helvetiorum Z inglianis reliquerit . Ipsi quoquo Caluinistae per Libertinos in Gallia per Puritanos in Anglia, per Trinitarios in Polonia, δέ Samosatellos in Transylvania quotidie magis ad paucitatem rediguntur. Quarta nota esὲ Ampli lucio, siue multitudo, dc Varietas credentium. Eeclesia enim vere Catholica non solum debet compleisti omnia tempora; sed etiam omnia loca,omnes nationes, omnia hominum genera. Et sic praedictu
erat: Dabo tibigentes bareditatens ruam,opos foura tuiti te minos terra. Et: Domi-
biιMa niarius ue ad inare,dce. Et Dominus ipse dicit, praedicandum Euangelium in omnes gentes, initio facto a Hierusalem. Sunt autem aliqua obseruanda.
Primum,ut Ecclesia sit Catholica, inprimis requiri, ut non excludat ulla tempora,loca,vel hominum genera: in quo distinguitur a synagoga, qui erat Ecclesia particularis,non Catholica,quia erat alligata Vni tetmpori, id est, viaque ad acluentum Messiae; item Vni loco, id est. templo Salomonis, extra quod non poterant sacrificare;de uni familiae,id est,filiis Iacob. Secund o nota,ut Ecclesia sit Catholica,non requiri,ut sit in omnibus hominibus totius mundi; sed tantum, ut innotescat omnibus prouinciis, & in omnibus frui hiscet,ita ut in omnibus prouinciis aliqui sint de Ecclesia: donec enim hoc fiat,non veniet dies Domitu.
214쪽
LIBER A R. T V 2οι Terela ἰ nota, non requiri, ut hoc fiat simuI, ita ut uno tempore in omnibus prouincijs necessario esse oporteat aliquos fideles. Satis enim est, si fiat silccessive. Ex quo id sequitur, quod, si sola Vna prouincia retineret virum fidem, adhuc vere, & propria diceretur Ecclesia Catholica, dummodo clanostenderetur, eam esse unam, & eandem cum illa, quae fuit aliquo tempore, vel diuersis iii toto mundo sicut nunc quaelibet Dioecesis dicitur Catholica, quae est continuata cum alijs, quae faciunt Vnam Ecclesiam Catholicam. Ultimo nota, quod, etsi Ecclesia non necessario debuit simul esse in omni bus locis, tamen hoc tempore debet necellario vel esse, vel fui sise in maiori parte orbis terrae. Nam Ecclesia omnium consensit, etiam haereticorum, iam enuit:si ergo in sua adolescentia, &iuuentute non creuisset,quomodo nunc in senectute cresceret Iam verb, nostram Ecelesiam maximam partem orbis occupasse, & esse verὲ Catholicam, ita prob. Nam tempore Apostolorum in toto mundo stu-ctificare coepit, ut Paulus dicit. Item, tempore Iraenei erat sparsa per totum orbem, id est, per omnes prouincias tunc cognitas. Idem postea refert de suo tempore Tertullianus. Idem postea Cyprianus. Idem postea Athanasius. Idem postea Chrysostomus, Hieronymus, & Augustinus, nec non Theodoretus , Leo magnus, α S. Prosper. Idem etiam de posterioribus temporibus demonstrabimus. Tempore B. Gregorii, Ecclesiam nostram iuisse in toto orbe terrarum.
planum est ex episto ipsius Gregorij ad Episcopos Orientis, Africae, Hispaniae, Galliae, Angliae, Siciliae.
Item, ex Beda: necnon ex Bernardo, qui disputans coram Rege siciliae . Rogerio, asserebat Rom. Pontifici sito tempore paruisse Orientem,& Oecia dente totum,item Franciam, Germaniam Angliam, Iberos,& plurimas barbaras nationes.
Denique; nostro tempore Ecclesia Rom. prqter Calliam, Germaniam, Angliam, Poloniam. Boemiam, Hungariam, Graeciam, Syria, Sthiopiam, AEgyptum, in quibus multi inuentutitur Catholici, in ipso nouo orbe nabee Ecclesias sine admistione Haereticorum in omnibus quatuor partibus mundi: ad Orientem in Indi js; ad Occidentem in Americii ad Septentrionem in Iaponia; ad Meridiem iii Brasilia, & exteriore parte Africae. At see e Hetreticae numquam totum orbem, aut certe dimidiam eius partem occuparunt.
Secta Manumeti cum haeresibus Nestorii,& Eutychetis, quae adhuc vigent
in Oriente, nunquam ad Occidentem transierunt. Hetreses autem Lutheranorum nunquam transierunt mare, nec Asiam, aut Africam, AEgyptum, aut Graeciam viderunt.
Qiiinta nota est Successio Episcoporum in Rom. Ecclesia ab Apostolis deducta, usque ad nos: hinc enim dicitur Apostolica. Atque omnes veteres hac successione , tanciuam argumeuto euidentissimo , vii fiant ad Veram Ec-Hesiam ostendendam. Seesiliqua hic notanda fiant.
215쪽
corporis Christi, donec occurramus dec.Vbi docet Apostolus futuros Pastores In Ecclesia, usque ad diem iudicii . tutic enim occurremus Domino in unitate fidei, in virum persectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi. Ei se autem Episcopos pastores huius gregis, docet idem Apostolus: Attendite vobis ct uniuerso gregi. tu quo vos Spiritus sanctus posuit Episcopos, regere Eccissitam Dei. Ex quo sequitur, eam non esse veram Ecclesiam, quae aut nullos, aut non veros Laber pastores. Nota secundo, illos solos in Ecclesia semper habitos fuisse veros Episc. qui ab Apostolis per legittimam successionem, bc orditiationem descendiise oste-debantur. Omnes autem alios fures, & latrones, quippe qui non per osti uiri intrassent, sed accendissent aliunde: nam constat, Christum, a quo Ecclesia noui Testamenti coepit, duodecim Apostolos tantum elegisse Episcopos, dc Sacerdotes, & eis commisisse omnem, auctoritatem pascendi,& gubernan di Ecclesiam; Apostolos autem postea elegisse, atque ordinasse alios Episcopos, & eis d di sise similem potestatem alios des iaceps ordinandi; ut constat ex
antiquis historiis Eusebij, dc similium'
Et hinc est, subd Paulus, qui extra ordinem a Christo post Ascensionem inicaelum Apostolus iactus est, non fuisset agnitus in Ecclesia pro tali, nisi prilis in ipsa Ecclesia baptizatus fiuiset, & ab Apostolis dexteras accepisset;imb Scab illis ordi iratus fuisset. Itaque sicut in populo Testamenti veteris, qui per carnalem generationem propagabatur, nulli erant de populo illo Dei, nisi . qui descendebant a duodecim filijs Iacob; nulli Sacerdotes, nisi qui descen ciebant a Levi per Axron;& idcirco diligentissime tunc conseruabantur ge- . nealogiae,Vt patet ex toto Testamento veteri: ita in pop. Testamenti noui, qui spirituali generatione multiplicatur, nulli sunt Cluistiani, nisi per Apostolos vel eorum succestares,aut ab eis mitas conuersi; nulli Episcopi, nisi qui eiciem legitii me succedunt; dcideis tam diligenter notantur a nostris, ,
Nota tertio duo requiri, ut Episcopus dicatur ab Apostolis Iegittime desi. cendere,&proinde esie legittimus Episcopus. Unum est, successito: alterum .est,ordinatio. Quantum ad successionem,id requiritur,ut is, qui verus Epis- copus haberi cupit, succedat alicui Apostolo; quomodo Clemens successit Petro,& Polycarpus Ioanni' vel certe succedat alicui, quem aliquis Apostolus fecit Episc.quomodo Ignatius successit Euodio,&Avianus Mareo, quos Ρetrus fecerat Episcopos: vel demum, si Episcopatus est nouus,Vt fiet Epitc.. ab eo , qui habet Apostolicam auctoritatem, qui est solus Roman. Pon
Ratio huius est,quia institutio nouorum Epistopatuum non potest pertinere ad ullum,qui habeat definitam regionem, quales sunt Epist. particulares'. sed ad eum, qui toti Ecclesiae praeest, & cui proprie cura incumbit Eccle- sam pr'pagau,,quales fuerunt omnes Apostolio Petrus quidem ex officio, ,& ceteri ex delegatione,& quicunque aliter intrat, non est de Ecclesia Apostolica,cum non possit ostendere originem suam ab Apostolis. Nec tamen ob id negamua,quin etiam Patriarchae,& Metropolitani possint aliquando no
216쪽
L i 3 E R QS A R. T V s.' ros In Cermnia fecisse constat , modo a sede Apostolica facultatem habue
Quantum ad ordinationem autem requiritur, ut qui fit Episcopus, ordinetur a tribus Episcopis,qisi &ipsi sint ab alias ordinati, &isti ab alijs donee
ad Apostolos veniatur. Id patet ex Canone I. Apostolorum,&Concilio Nicaeno,& Carthag. I U. Hoc ipsum indicat Apostolus: Noli negligeregratiam. .ra . . qua in re est,qua data est tibi cum imp mone manuum Presb ter . Siquidem nomine
Presbyteri j intel ligit,coetum Episcoporum, qui simul cum ordinante imponebant manus luper caput ordinandi; ut exponunt Chrysostomus, TheophyIactus, OEcumenius. Neque mirum est: nomen enim Presbyteri communeerat olim Presbyteris,& Episcopis. Itaque tres, Ut minimum, requiruntur Episcopi ad noui Episcopi ordinationem; nisi forte ex dispensatione cum vno Episcopo ordinante adsint Abbates insulati, qui vicem Episcoporum gerant,ut di quando fieri solet ob Episc.raritatem. Nota quarto antiquos haereticos consueuisse vet plurimum Ecclesiam imitari in ordinatione Epist. &ideb Patres sanctos non reprehendisse in iis, nisi desectiim successionis, & ex eo sollim probasse eos non esse veros Episc. quippe qui ad Ecclesiam Apostolicam non pertinerent, clim ab Apostolis per
successionem non ducerent ori pinem. Nostri autem temporis haeretici neu trum habent, id est, nec ordinationem, nec successionem;& propterea longὲ inuerecundius,quam ulli unquam alij haeretici, sibi nomen,& munus Epis.copi usurpant. Ex quo argumentum insolubilesiimitur, hoe modo. Ecclesia non potest esse sine Epi sic. Apud Lutheranos non sunt Epist. nam non habent ordinationem, nec i uccessionem ab Apostolis .Igitur Dud eos non est Ecclesia. Et quidem quod nec Lutherus qui habitus eli Episc. vvittembergensis, nec Zwinglius,qui habitus est Episc.Tigurinus,nec OEcolampadius,qui in ipso sepulchri Epitaphio vocatur primus Basilex Epist. nec Caluinus, qui dictus est Epist. Geneuensis, nee vlli alii ordinati sunt a tribus Epist. neque ex dispen- satione ab uno Histentibus Abbatibus, notissimum est, nec ipu negant. Er-
δ saltem Patribus Nicaeni, & Carthaginensis Concilij, immo & ipsis Apo-Holis,qui statuerunt Episcopum a tribus Epist. debere ordinari,isti non sunt Episcopi. Sexta notaest Conspiratio in doctrina cum Ecclesia antiqua. Inde etiam vera Ecclesia dicitur Apostolica. Quare laudatur Theodosius Imp. Sozomeno, quMhac arte compescuerit haereticos sui temporis. Iussit Principes 'sectarum conuenire deinde petijt,an existimarent,antiquos Patres, qui Ecclesiam reκerant ante dissidium illud, quod tunc de religione ortum fuerat, recte consensisse,& vere satactos,& Apostolicos fuisse . quod cum illi concessissent,subiunxit: Examinemus ergo doctrinam Vestram ad illorum scripta,& si cum illis consenserit, retineatur;sin minus,abiiciatur. Iam duobus modis possemus ex hic nota probare nostram esse Veram Ecclesiam, non autem aduersiaiorum.
. Primh, proferendo sententias veterum, quibus singula nostra dogmata
confirmaremus,aduersariorum refutaremus.
217쪽
Altero,ostendendo primo ex consessione aduersariorum, inostra dogmati
esse doctrinam omnium Veterum.
Deinde, dogmata adueitariorumhabita fuisse in Ecclesia antiqua pro exploratis haeresibus. Sed uterque modus prolixus est. Septima nota est virio membrorum inter se, & cum capite: nam Ecclesiam et se unum corpiis,unam sponsam, Vnum ouile, passim Script . docent. Et in Symbolo Constant. dicimus unam Ecclesiam . Praecipua autem unitas corporis consitit iu coniunctione membrorum, cum capite , dc inter se
De prima alibi disseruimus: & videmus operientia, omnes illas Ecclesias,. quae ab ista capite se diuiserunt,tanquam ramos praeci s , radice. continuo. aruisse Certe Ecclesiae Asiaticae, & Africanae, quae quonaam ita florebant, ut numerosissima Concilia celebrarent, & semper haberent multos homines, vesdoctrina vel sanistitate, vel utroque Dei munere clarissimos,ab eo tempore. quo a Rom. Ecclesia scisma fecerunt,nulla Concilia celebrarunt, nullos habuerunt homines fama Lanctitatis, aut doctrin. toti orbi notos, & nune inisumma ignoratione versantuL. De consensione autem membrorum inter se certum est, Concordiam esse,
signum Regni Dei quinysiare debet in aeternum: Discordiam autem, Regni, diaboli quod tandem ruere debet. onme runum in seipses diuisum desolabitin .. Et: Non est dissentionis Deus, sed pacis. Iam ex hac nota clarissimum est nostram Ecclesiam solam esse veram Dei. Ecclesiam. Siquidem in nostra Ecclesia omnes Script . facri mirifice inter se consentiunt, licet fuerint homines diuersi.&in locis, temporibus, ac linguis . diuersis sciipserii tis. Deinde, omnia legittimorum Conciliorum,&Pontisi decreta etiam iiii omnibui dogmatibus inter se conueniunt; licet edita sint a diuersis hominibus,diuersis locis.temporibus, occasionibus, dc contra diuersissimas, immo pe contriarias haerese 'quod est apertum fgnum Vnius,& eiusdem Spiritus fallisti hanc Ecclesiam.guberi antis. Denique;Nunc omnes Catholici toto orbe dispers, de omnibus dogmatibus fidei sentiunt idem; nec possunt aliter sentire, clari omnes subi jciano sensum suum sensui unius, &elusitem summi Pastoris ex cathedra Petri, citi consito aliorum Pastorum Ecclesiam dirigentis. At nulla unquam fuit sectae Gentilium, aut Haereticoruin, in qua talis consensio esset. Nostro tempore consta Lutheranos vixdum natos diuidi coepisse. In Anabaptistas, Conserusioni stas, &Sacramentarios;.&rursum singulas sectas in alias, atque alias, ita ut numerentur laqnc fere roo. diuersissimae sectae, ab uno Lutheroprodeuntes. iod fit manifesta prouidentia Dei: nam hoc modo haereses seipsayconsiimunt;diuisioenim earum non est binthematica, quae procedit in infi
Vnde Isaias: Currerefaciam surptus aduersas AEgyptios . Adde quod ipsi auctores haeretici ecum non ubique consentiant,quod est certissim nota falsie:
218쪽
octa nota est, Sanctitas doctrinae. Vera enim Ecclesia non solum est Catholica, Apostolica, una; sed etiam sancta, vi habet Symbolum Constantinop constat autem saltiliam dici Ecclesiam, quia pro si io eius est laneta, nihil continens falsiim,quoad fidei doetrinanti nihil iniustum, quoad doctrinam morum. Vitiae in Psalmo appestatur Lex. Domini immaculaιa,tessimπιum Ual. is ... Domini dele.praeceptam Domini Iucidum..
Ex liac nota evidenter ostenditur, nullam esse veram Ecclesiam, nisi nostram: nulla enim est secta, vel Paganorum, vel Philosophorum, vel Iudaeorum,vel Turcatum, et haerericorum,quae hon contineat aliquos exploratos errores, & rectae rationi manifeste contrarios. Nona nota est, Efficaciadoctrinae. Sola enim vera Ecclesia habet doctri- s N inam,non solum immaculatam, sed etiam conuertentem animas, ut dicitur in Psal Sc sermonem viuum,penetrantem usque ad diuisionem animae,ac spiritus. Iam Philolisphi antiqui, tametsi magnam sapientiam ostentarent, & summa eloqtientia leges scias populis siraderent, nunquam tamen vel vicina oppida ad silas leges trahere potuerunt. Mahumetam autem traxerunt quidem multos, sed terrore armorum,non vi,&efficacia doctrinae. Porro Haeretici nunquam leguntur conuertisse ullos Ethnicos, aut Iudetos ad fidem, sed Isim peruertisse Christianos. At Ecclesia,.vere fiancta, SI Apostolica olim breuissimo tempore,per homines contemptibiles externa specie, sine armis,& sine pompa verborum, totum nauiuium traxit, id est, homines magnos, aruos,doctos, indoctos,iuuene sene Viros,foeminas;& traxit, non ad decias huius saeculi, sed ad res credendas si pra omnem rationem.ad crucem, Mangustias,& vitam persectissimam, repugnantem carni, & sanguini; & haec omnia propter praemium nullum in hac vita, sed solum in futura: & hoc ita persuasit,ut maluerim plurimi potius amittereomnes opes, honores,amicos,
amnes,& vitam ipsiam; quam Christi fidem . . Deinde, V I. Leculo iussu B. Gregorii, Anglos paganos non haeretici, qui
tunc etiam non deerant, sed Monachi Pontincti adndem Christi conuerte runt. Tempore Cononis Papae S. Nilianus 1 Papa missus conuertit.Francones.Tempore Gregorii II. & II I. ac zachariae Pontificonuersaest magna
pars Germanae adndem,non per haereticos Icol omachos,quibus tunc mundus abutitabat,sed per S.Bonifacium Episc.& Martiquem Papa Gregor. II. . miserat. Postilla tempora, non defuerunt etiam similes conuersiones. Siquidem Adrianus Pont. I V. ante surim Pontificatum ab Eusenio Papa missus, . . Noruegiam ad fidem conuertit. Ab uno S. Vincentio ordinis Praedicatorum icola stat esse eonuersos ad fidem Viginti quinque millia , partim Iudetorum,
Denique,hoc nostros cillo in nouo orbe multa millia Gentilium Catho- Iici conuerterunt: Iudetorum quoque singulis annis conueriuntur, & baptizantur Romet aliqui 1 Catholicis Pontifici Rom. addictis: nec desunt etiam iTurcet,quitum Romae,tum alibi. a Catholicis conuertantiir. Lutherani verbi . vix unum,aut alterum conuerterunt,ciam tamen comparent se cum Aposto
219쪽
m. Mia. Decima nota est, sanctitas Vitae auctorum,sive primorum Patriam nostrae religionis. Ecclesia enim vera non solum habet doctrinam sanctam, Sc em- . cacem, sed etiam Doctores sanctos,&signorum seria clarissimos. Si quis enim consideret magistros Ecclesiae Catholicae, primum Patriarchas.& Prophetas; deitide Aporiolos, tum Doctores, qui contra singulas haereses dimicarunt;denique institutores ordinum relisitosorum, inueniet omnes tam an- .ctos; castos, pios, sobrios fuisse, ut aduertarii nihil habeant, quod reprehendant, nisi nimiam Lanctitatem. At Ethnicorum Doct. suerunt vel Poetae leues, vel Philosophi superbi, utrique autem impurissimi. De Haeresiarcnis pluri ina dici possent. sed unum est vitium omnibus com-imune, superbia. Omnes sectae enim exortae sunt exambitione, superbia, inuidentia, odio. Initium primum omnium haeresum huius temporis constat fuisse inuidentiam, & ambitionem Lutheri, aegre ferentis munus promungandarum indulgetiarum a sui ordinis Monachis ad Μonachos ordinis Praedicatorum trantiatum fuisse. Undecima nota est, Gloria miraculorum. Quod autem miracula sint ne cessaria ad nouam fidem, Vel extraordinM iam missionem persuadendam, prob. Primo Script .testimonio. Cum Moyses mitteretur a Deo ad populum,.. diceret: Non credem mihi neque audient vocem meam , Non respondit Deus, debent credere,velint nolint, sed dedit illi potestatem faciendi miracula,& ait:
Maith. io. I credant . quod sp/ruerit tibi Domina , dcc. Et in nouo restamento: sume, praedicvie docentes: Appr'pinquauit re nu/n caelorum. infirmos curate, mortuos subitate, Io .is. Jeprosos mundate. dcorones jcite. Et: Si vera nonfecisse in in eu , qvi nemo aliωθιit. peccatum non haberent.
Praeterea; Qui mittitur, debet ostendere restimonio eius, a quo mittitur, suam auctoritatem, alioqui nemo tenetur eum recipere: omnis autem, qui mittitur ad praedicandum,vel mittitur a Deo per ordinarios praelatos,vel extraordinarie a solo Deo. Et quidem,qui mittitur per ordit irarium praelatum, debet ostendere testimonium ordinarii praelati, nimirum litteras eius sigillo
Qui vero mittitur a solo Deo,debet ostendere sigillum Dei,quod nihil est
M. Eoi, aliud, quana miraculum. Sic enim dicitur: ubiq . a. Domino cooperante, sermonem confirm/nsesequentibinsi 'nu. Et: Contestante Deo i
Lam vero, quod miraculum sit testistionium sufficiens , & ubi est verum miraculum, ibi sit vera fides, acile prob. potest: siquidem vera miracula non possunt fieri. nisi Dei virtute.
Dicitur enim miraculum, quod superat Vires omnium creatu Tu tam , Mideo omnibus creaturis est mirabile, dc propterea etiam in Script . dicuntur testimonia Dei: quare quod miraculo confirmatur. Dei testimonio confirmatur: Deus autem non potest esse testis mendacij. igitur quod miraculo co-' . firmatur verum sit necesse est. Hi uostis facile erit colligere,apud Ethnicos Turcas, Iudaeos, Haereticos non esse veram fidem:nul Ia enim apud eos vera miracula sunt, & tainen omnes illi nouam doctriatam praedicMat,dc non sunt misitab ordinarijs prslatis. De Disiti od by Corale
220쪽
. De Paganis iarte daemonis fieris de bruti, Tuli. de augure, qui nouacilla cosem scidit: quae omnia a daemonibus racilli- auiuis. me fieri possunt. De Iudaeis post Christi aduentum notum est, non habuisse eos ulla miracula,&id unum de piscina, quod adhuc durabat Christo praedicante, postea,
litteriisse. De Mahumetanis, fatetur ipse Mahumetus, Claristo miracula,sibi gladium esse datum;dicit tamen semel tantum in luna se,irescio quod, miraculum fe- ς. οψ cisse, non enim clare explicat: expositores autem dicunt aliquando lunam in duas partes fuisse diuisam, tunc Mahumetum eam in manus accepisse, & re paratam ad coelum emi sille; sed ne nunem milia, qui videret hoc miraculum, nisi auctorem,id est, Mahumetum. De falsis Prophetis, bc haereticis, non minus est certum,cog & saepe miracula facere conatos,& semper spe sita esse frustratos. Notakst historia Prophetarum Baal. Pari ratione delusum Simonem Magum scribit Egesippus: nam & mortuum excitare, & per aerem volare tentauit, sed nihil ei successit. Manichaeum frustra coiratum filio Regis aegrotanti sanitatem adferre, scribit Epiphanius. Cyrolam, Patriarcham Arianorum plane excaecasse mi serum quendam,
qui se caecum finxerat, & ab eo praesidium implorabat, scribit Gregor. Tu-
nominianum quendam a S.Machariovictum in contentione de susci tatione hominis mortui, scribit Cassianus. Polychronium Monothelitam frustra sudasse in excitatione alterius cuiustiam defuncti, testantur publica acta VI. Synodi. De Donatistis, quod contra se miracula fecerint, dum ampullam Chrismatis proiecerunt in saxa, quae Angelica manu sustentata frangi non potuit, & dum Eucharistiam canibus dare voluerunt, & ipsi ab eisilem canibus dis- cerpti sunt,scribit optatus. De Timotheo aeluro Eutychiano scribit Theodorus Lecthr, per multas noctes eum habitu nigro indutum per cellas Monachorum discurrisse , dicentem, se esse Angelum a Deo missum. ut illis significaret, ne Proterio sis erat vir Laiustus, & Catholicus Episc. Alexandriae communicarent; sed eius
loco Timotheum Hlurum Epitc. desgnarent. De quodam Icoiromacho i cribit Paulus Diaconus,eum in sepulchro qn 'dam inclusiim. inde Constantinum Iconomachum laudibus in coelum vehere coepisse , ut nimirum ita qtrasi mortuorum responsis haeresis confirm
De nostri seculi haereticis idem omnino constat. Lutherus bis tentauit miraculum facere . Voluit enim aliquando de quadam distipula sua diabolum eiicere,sed periculumsuit,ne ipse a daemone occideretur. Rursum, Ne sienum
in Albi miseriaubmerium, spe miraculi Luther Ianis immurmurationi