장음표시 사용
211쪽
magis scis.Multum olli terra, plurimumari possent.Memor esto cum ia signit pugnae dabis, has duas acies spectaculo fore,ut sesibs simul, confecto'; vietorem,Vt Victum, aggrediantur. Itaque si nos dij amant,quoniam non contetiliabertate certa,in dubiam imperij, seruitiique alea imus:ineamus aliquamViam qua viri viris imperent, sine magna clade sine multo sanguine utriusq; populi decerni possit.
Plurimum est in officio humanitatis . consolatio, & ipsa deliberativi generis, Conseiat' qua rebus atatiliis eorum, quibus bene Vesumus, aegritudini re mederi non lice verbis,salte lenimus dolore. Ostendemus merito dolendum, significabimus de nostru dolorem aut, a sensu publici , priuatique mali nos affici vehementer augebimus casus acerbitat qui . multa,& magna importarit mala auge- . bimus naturae humanae imbecillitatem, vitae breuitatem,sortunae commutationem. Sed haec non faciamus immoderate, ne dolor fiat immedicabilis. Corrigemus paulatim nostrum dolorem, dc eorum, quos conlatet, uti dicemusque
212쪽
I68 RHETORICORUM humanitatis dolere;stultitiae, & intemperantiae, immoderatius dolere. Eius tractandae duplex erit ratio, una simplex,& aperta, per qua declaramus argumentis,non esse causam dolet, cum
viro sapienti nihil accidere possit triste praeter infamiam, neque a quo qua laedi possit, nisi a semetipso. Hanc sequimur
rationem, si nobis res sit, cum viro co dato. Altera sume da est per insinuatione tuoties aut animus cst infirmior,aut dolor recentior, acerbiorque, quam ut apertum solatium admittat,sive cdm e-reetior est animus eius, que cosolamur; qua,Vt videri velit,opus habere cosol,
tore. Etenim sunt, qui pudore quo da, generosoque metis spiritu quamlibet magnum dolore prem sit, ac dissimulat. His obrepedum est, negabimus nos solatili afferre velle: addemus spectata nobis eximiam sapi etiam, & infractam animi magnitudine, omnibus fortunae procellis maiorem fatebimur casum essese,qui quelibet aliti deiicere possit: at
eu,qui philosophit disciplinis sit institu
tus,& multo reru vsi1 doctus. di inuicto animi rob or c praeditus,id fortiter ferre,
213쪽
quod ex communi mortalium lege sit necesse pati : oatulabimur eius virtuti,& animi magnitudini potius,quam,qui mederi velimus dolori.In iis,qui solatiunon admittunt, eorum affectum in vos transferemus,sic attemperantes orationem, ut nostro dolori magis obsequi, quam illorum aegritudinem mitigare velle, videamur: dicemus nos parum ad con landum idoneos, qui non minus angamur animo, quam ipsi, quos coibfirmare deberemus, deinde causas nostri doloris referemus, tum ex re, tuniab eius, qui patitur: indignitate,non sine laude quadam eius: iniuriam quani plurimis bonis viris dolere. Cum colli- Qssemus omnia,quae dolorem lenire poς sunt: malum, quod incidit, extenuabimus, & minime diuturnum fore confirmabimus . nam feruntur patientius incommoda, quae breui finem habitura putantur, praescrtim, si magna spes sequutura monstretur. Hic omnes rerum coniecturas conquiremus, quibus eam
spem, quam maxime probabilem effi- ciamus. Miscebimus his assentationem tepestiva. Si incomodu diuturnii videa.
214쪽
tu extenuandi aliis rationibus utemur, aut non esse incommodum, aut tam graue non esse,quam appareat,tum penitus quidquid in eo est molesti, explicabjmus : nullum homini malum tantuaccidere, ex quo non aliquid commo- modi prouenire possit: nullum malum existimari, quod citra culpa homini c5- tingat: tu cunda esse malorum record tionem, cum honesta fama colunctam: incommodum acceptum laudi, dc iam profuturum: gradum ad maiora bona iactum esse: debere virtutem summam,& felicitatem a diris initiis proficisci. Hic prosunt exempla. Leuabimus &dolorem, si conimunem legis humanae recordatione proponamus:hoc malum illi cum uniuerso hominum genere, Vel certe cu clarissimis, dc optimis viris qu plurimis esse commune. Ad postremuexhortabimur ad pristinam animi tole,rantiam, magnitudine,sapientiam,eruditione.Deniq; operam nostra, studiu, diligentiam ipsi, qui necessariis pollice 'bimur. Cauendus in cosolatione iocus, nisi leuestimatum, quod ioco mitigari
possi &is patiens sit salis nostri , ta v
215쪽
banitatis. Praeterea, ne non tam amichconsolari, quam praecipere Videamur, vitandum, nisi cum valde familiari negotium sit: ne quid de nostra, aut alio- 'rum felicitato commemorem US.
FExitio quatuor praecipue declarat, i. primum, quod petimus, esse inpo- Peti nisxestate eius, a quo petimus: id esse iu- 'stum: modiim deinde indicamus, quo confici possit: denique remunerationem pollicemur. Est modus petedi duplex, rectus, & obliquus . Nam ubi restauorabilis, aperte suademus esse pro standum : si parum sit honesta; per insinuationem obrepimus. Exponimus quata nos necessitas circumuenerit,&quam inutilis pudor egenti: nos, non fugere, quam sit improbum rem latam ab eo petere, de quo nihil sum' unqua, aut parum promeriti. Deinceps osten demus quanta spes insignis eius benignitatis affulgeat, qui 1olitus sit ignotis, & minus idoneis largiri: quippe qam eius esse benignitate, oc munificetia,& ingenij bonitate, quae nemini desit, Pudor hic praeseratur, & vitetur improbitas, quae quasi debitu flagitet.
216쪽
S1 merita praecesserint, dicemus nos multis nominibus teneri, at velle douinctiores esse: docebimus quanto studio in superioriun temporum benem iis illum coluerimus: in illo nos siduciam nostram defixisse perpetuo: quod petimus nulli libentius debituros, illinos omnia, aut quam plurima debere, illi promptum ene praestare. Siqua nosti a sunt in illum promerita, ea modestissime significabimus, n5 comemora' bimus. Locus hic erit laudationi malo, rum utriusque, & parentum: veterem,& sanctam necessitudinem utrisque ii
e cessisse probabimus : mutua officia datae, acceptae, adiutae dignitatis. Rem intuebimur , & honestam, piam, iustam, honorificam, illi facilem, neces fariam nobis, ostendemus : quid ex ea ad illum commodi sit redundati rum, disseremus. Si quid erit incommodi, quod animum illius alienet 1
nobis, diluemus, aut extenuabimus: dicemus nobis esse rem cuili ηs, quos ille odit, aut metuit: deinde obtestationes adiungemus pereastes, &pe
sonas, quibus illum commoueri scis
217쪽
us r pollices imur gnianum perpetuo memorem: adiuros, & habituros grariam e nos, & nostra illius fidei, de luntati dedicabimus : facultatem n*itiam extenuabimus, sed de anim propensione,& v oluta ς polljcebimur nifice. Iocus nonnunquaiη hic plus
potest, si tempestiuus sit, qu m se petitio. IJaec expressit plor que Isa-
ges Neapolitan's appellans. qui ct ritudinis Axagopiae domus, regii digestatis memores semper histis i nunqu- mi. prolem vestram, que trusinibus vestris edqcalma, I bni si ille ci sulisse desposuros: si,quem Pa emo, qxqvς guit' imperio, quum pes aeta em licuisset, successurum ab 'aim , cum ea ast , adolesceti liberisque his eptis, bitiosissimo, a quς s uis imo p try0 seruiturum pu--cus, Lη quicus enim non iam p/uuiis, sc , immi h mox hosti , nunς
prim Vm aperte, quod multis gnte am
218쪽
diolanensis imperij sceptra solus obtinet, & cuncta cum uxore ad arbitrium . moderatur. Illi custodes arctu, copiaru duces, magistratus,atq; omnes prouinciae,ciuitates parent. Ipse Principum lcgatos audit, belli, &pacis fert leges, &denique necis,ac Vit Vectigalium,atq; aeraris supremam habet potestate. Nos miseri, ab ipso circumscripti,& destituti ab omnibus, quum solis reru inaniunt titulis decoremur, in obscuro luctuosa, ac miserabilem vitam agimus, sollicitietia de salute, quae imperio, atque ho noribus amissis, reliqua est, nisi mature opem feratis, duriorem in dies afflictu rebus exitum operimur. Iripite, obsecro, natam, generumque vestrum his
aerunis, & si vos diuina vel humana iura permovent, si qua iustitiae,& pietatis, si qua denique in illis vestris regiis animis pristini decoris cura residet, libertati, atque imperio restituite. Non desunt nobis studia optimoru ciuium in Ioanne Galleacio animus viget curarum,a iq; imperi capax .veteres amici,qui nunc
tyrani saeuitiam reformida propia, ac fidele ex occasione opera nobis taciti
219쪽
.pollicentur : atque omnes peregregia erga nos voluntate ciuitates existunt,
quibus ille inusitata,& praegraui acerbitate pecunia imperauit: postremo duipsi immortales sceleru vindices nobis 1a 5 deerunt, si vos, qui alienissimis etiamisera,atque indigna seruitute oppro sis praesidio esse aequum, & regium semper existimastis, sanguini vestro,&i stissimi cauta minimE defueritis.
Commendatio , qua quippim, me .
aut nobis,aut alicui tribui postulamus, commemoratis iis, quibus, quam dignissimi videri possumus. Hic tressent personae, nos, & is, quem appella
mus,&is,quem comendamus.Exin res,
quam dari optamus, excutienda. Cum de nobis agemus, docebimus, quibus
comori quempia c5mendemus,&causas afferem' ut iussas,ut magnaS,Vt mustas : dicemus de nobis,de nostris excelleter promeritu nobis cum illo;aut nostris cum illius necessariis,parctibus, δε- milia, maioribus, sanctissimum ius consiletudinis,affinitatis,amicitis,famili ustatis, propinquitatis, vicinitatis, patria ciuitatis,hospitii, studiorsi intercessisse.
220쪽
6 RHETORICORUM' Laudabimus modestiam, probitatem, eruditionem, integritatem, fidem, hujm nitatem, nobilitatem, quibus quam commendatissimum esse peroptemuβ. Si nostra sint, aut illius, quem laud
mus, Rut maiorum, in eum, quem com
u imus, promerit', ea modestissimε explicabimus : sed voluntatem bene faciendi extollemus. Opportunum erit dictu clientem nostrum honory, m gna Omnia, & sentire, & praedicare de co,cMi commen mus. Beneu'lenti enim ingenue nos admirationi esse min's.
Est enim beneuolentiet initium ei cam
sentem laudare apud eos, qui sisne Vere, pleneqψe renuntiaturi. Vtiliter nostram duorum fiduciam de eo pr seremus , & solicitudinem, & spem mi eius opibus defixam. Rem ostendemps honestam, facilem,piam,Vtilem,ex qua laudis, gloriae, uctoritatis,emolume Dei ad patronum possit multum 'ed dare. Si beneficium idem plurimis cor s.'isai tulerit, N qu libus,non silebimus. Obsecrationes adiqngere erit integrum,