Simonis Caulerii Rhetoricorum libri quinque. ..

241쪽

habere. Haec cum ita se haberent: Ego PMauioyocor; a patre mihi puer bonis

moribus,bonis artibus erudiendus, iti- formandusque traditur, mihi cura omnis alendi, instituendique mandatur. Docere cum incipio, nihil corum, quae in aliis essepueris assolent, video in nostro , non deliciarum ullas illecebras, non prauos ad licentiam mor , non adjutam impunitate audaciam, non denique arrogantis fortunae ullum in pueri animo impressum vestigium inspicio: non molestiam, satietatemque discendi, aut commorandi cum se natu maioribus taedium , nihil horum in eo fuit. Grata potius expetendaque omnia. Tum me colere, mihi credere, me respicere,me imitari,nunquam se a studiis litterarum abducere, nisi iussus, nisi aliorum studiorum gratia, vel equitandi, vol ludicris armis ccreandi: aequales non despicere, malle autem eorum co-

. suetudinem, a quibus semper aliquid discere posset: nulliusque rei aeque m gnam curam habere,quamine quis dies elab eretur, quo se die nihil addidicisse, nihilo prastantiorem factum posset re-

242쪽

cordati. Sed haec volutatis, illa vero in sciaij,mira quid c cum alacritas, tum c teritas in percipiendo: in retinc do nullus labordabor autemZimmo admirabilis quaedam incredibilisque naturae vis, atque praestantia. Possum illud vere dicere, nullam praeceptionem meam illidissicile ad percipiendum visam, ne l5gam quidem ad ediscedam, breuiorem autem, quam vellet,quamque ipse posse se astequi confideret, saepissime. Itaque difficilius mihi in mentem veniebat, quid ego illum docere, quam quid

ille disceret,statuere:saepiusque quantuci me addiscendum proponere ; quam ipsi quantum aggredi aut vellet , aut posset, quaerebam amobrem dum nos ei multa proponimus, & ille consequitur omnia ; eo res venit, ut is non

plurium propemodum mensium spatio, quam alii annorum, ita Latinas litteras puer calleret: vi patrias caeteri linguas, atque suas:ita Graecas, ut nostrorum hominum doctissimi iuuenes Latinas plane,atque Romanas solent.N c-que sane ille Gr corum tantum litteras perceperat; usuramipsam legendi, atq;

243쪽

LIBER II. I99 intelligessi, sed ipsas etiam vocum inflexiones,intensiones,remissiones,posituras multu a nostris alienas,atque varias:

teneritate denique illam Attica, & linguae eorum quodda quasi lenociniu db dicerat,hauserat,expresserat. Itaque ille ego,n5 magisteria studiorum,sed adiutormo doctor, sed socius; no interpres, sed testis adera,&, ut verius dica, admirator. Quae mecu refutas timui, fateor, saepissime, id quod dicitur, praecocia imgenia celeriter emori: ne praesaga puerimens,atquepr scia,diu se nobiscum 115 futuram;illos tanqua flores effunderet, quos, si sibi diutius esset vivendum, re-deruare in aliud tepus debuisset. Angebar animo,atq; is ne mihi eriperetur singulis horis tacitus pertimesceba,maluisseq; illii ingenii minus aliquanto ad ea studia, minus etiam afferre alacritatis; Vt plus vitae, alere, pollicerique quam quod ipse arbitrabar, videretur. Haec

Odarius Guido Vbaldo Vrbinatu druci, suo discipulo superstes in funebrilaudatione, quam censeo empli camsam esse, ut cunctet, quae praecepi,exacte in ipso pervideantur Usu.

244쪽

.e mosis, uisitas, pud quos ereri quiliniupraeceptoribus usus,quibus aequum s vi, Ab

hac indole pueritiae nouum quotidie maturae virtutis specimen praebens, per omnes bellici muneris o nes plurib' aditis, superatisq; periculis decucurrit, sic, ut in dies ab insigni aliquo facinore

laude cumulatus, patri ac militi charior euaderet.Item: Ille magistris ad rei in litaris capessandas rationes utebatur o ptime.nam equitare,hastam,galea, sicu- tum orica gessitae, vibrare ensem, moido peditem,modo equitem agere, modo Italos,modoParthos imitati,ita breui tempore didicerat; ut illi ipsi, quibus se is ad discedit tradiderat,tu nihil at iudin vita egissensitam e diceret no habere iam se, quod eu ulterius doceret. Neq; haec ille t modo leuia,bene ut armis, Optime ut equis uteretur: sed etia tapepugnς grauioris specie cum aequalibus,cuq; militibus exercuit. Nam & Cataphracto equiti c5currebat,&magnis itinerib ' aliquo in armis, quasi bellu gere

245쪽

II. ZOIret cotendebat. In tentoriis, ic Iasinun- sub dio pernoctare, vim frigoru, atque hiemis perpeti, locum castris ca- pere, eade vallo cingere, e quibus modo hostes propulsaret, modo quae ipse adoriretur, exercitum instruere, singu- la denique imperatoris ossicia obire

IN iuuentute commemorantur vitae genus. .

conditis, ortunae bona, algmtws,magytratus, ami laudantur praeclare, prudem

ire, tu te , fortiter, maenisice, moderate, es mnenter,imn publice,tum priuatim. Didia me--οrabilia sudium in patriam, in .rentes, in uxorem, liberos, a loes, colle V, perem- nos principes: Enituit in Popeio Colum-

me, & in perdiscendo, pangendoque carmine,adeo gloriae auidum, ut,cu M. Antonius idem patruelis frater, & inludo socius, aliquid ipso felicius dictaret, aperto quodam aemulationis dolore, torqueretur. Decimum octauum agens annum, eo ingenium, cqrpori', statura ad militares artes protulerat: Vt quamqua imberbis imperia praeceptoris eluderet, nihil tamen de literarii studio remitteret;sedcu M. Antonio aeta

246쪽

de maiorum suorum praeclare gestis si sidue disputaret: ita, ut euolare, & arma tractare malle videretur,quam con- senescere in litteris,quae praestatuissimis tantum ingenijs gloriam afferrent, mediocribus autem vix necessaria vitae frugi alimenta praebere consuessent. Nec impetu in animi tenuit diutius. Confla- 'ri aduersus Fredericum Aragonium bello,Pompeius,quamquam plane imberbis, alam lcuis armaturae equitu ductanda sumpsit. Evaserat enim ia & h

bitus riore , & animi spiritu plane -

. , litaris: ita, ut inter Hispanos industria, atq; usu claresceret. Coluniis patriae r

stitutis, auctisq; beneficiis Iuth Pontificis, & assinitate, Prospςr graui iudicio

Vi .aemu Popeium factis initiandu existimauit. Iam enim Ioanes frater Cardinalis Alciaeandro cuius metu profugerat morte sublato, e Sicilia redierat: eratq; illisacerdotia perapti reditus, quae omnia senescete patruo P 5peius iuuenis ad comroboranda rediuiuis opibus familiae dignitate excepturus essevideretur.Veruille ingenio plane militari, uti bellicae

247쪽

laudis, qua sacrae dignitatis auidior vix auribus patrui cosiliu admittebat: quip- p e qui speraret,post qua ru dimenta,initiaq, secundissime prouenissent, maioribus suis se pari cum laude successurii, qui familiae opes armis enitendo amplificasse, Sc militatibus imperijs, atque honoribus virtute partis insigne gloria Colunio nomini quaesiuisse videbatur.

Sed eo acrius renuentem urgebat Pros.

per, seuere admodu castigabat, quod Marcellus, Iulius natu maiores se tres iam uxores duxerant: & Octauius pariter connubip ex usu Pontificiae factionis opportune quaesito, operam libberis esset daturus. Por hunc modu o sinato animo sacerdotaleshonores repudianti, per quietem apparuit Hieronymus pater minaci, de leuera fronte acubus itidena castigans verbis, & dcx- tr quatiens flagellu, nuduin percussitrus vehementissime, nisi exemplo pro pio quorum iussis obteperaret,atque,Vt in fatis esset, sacris initiaretur. Itaq; P5- peius post: multos aestus fluctuantis ani mi, quum ostcto paterno, & patruoruimperiis parendu Aret, valde moestus,

248쪽

αO RHETORICOR v M& reluctante quidem genio, Protono 'tarius creatur, superinductaque lintea

a 'striata stola apud Ioanem Cardinalem

prηὸe patruum familiae magister effectus. Iter Non multo post Lauretius tum animi, tum cosiiij magnitudinem ostendit,cusore Volaterraui occiso Praetore propter imperii acerbitatem. & salinarumc5trouersiam a Florentinis defecissent. Plerisque prudenti opinione clarissi- mis Senatoribus proposita venia po- tius, quam vi ad officium inducendos esse iudicantibus ipse contra magnifice disputando peruicit, ut ciuitateS; quae crudeliter,& superbe rebellassent,bello persequerentur, ne quodam inani,peri nitiosoque clementiae, lenitatisque no- mine,publicam imperij dignitate ami terent, quam omnino, & rcede quidem apud caeteras essent amissuti,nisi in reos

maiestatis, & nefaria tenentes arma, vim exercerent. Itaque eius ductu bel-

lum vollaterranis illatum, qui Omni clade belli perdomiti, expugnatii, tor- metis, ac admiradis, ingetibusq; ligneis

machinis ad extremutemeritatis,atque

' ' . sevitiae suae poenas dederiit,siqvi dupli-

249쪽

cemLaurentius cum industris militatis, tu ciuilis clementiae laude tulerit, quod summa cum dignitate rebellantem --bem recepisset, & hostibus quamquam

sanguinariis,& maxime contumacibus, vitam,& libertatem, ac magnam bonorum partem conccssissevideretur. Item:

Dicere solebat Fordinandus Dauatus neminem unquam ex his, qui militiam

quaestui habedam putarent, magni im- Du-δε ἀpcratoris nomen consequutum fuisse: contra Vero, eos sempor euasisse inuictos,& longὰ clarissimos,qui nihil ad e, sed ad milites ex praeda pertinere existi.

mantes, ad unam tantum, atque eam

immortalem veri decoris laude adspirassent. Item: Leo Pontifex tria dice- lbat esse, quae magno principi in gerendis rebus, & laudem, & fclicitatem pararent: cum amicissimis iudicij, α prudentiae opinione praestatibus distusse consultare, statimque ab ψὶ animi decreto maturare ad perficiendum: nunquam obliuisci absentium amicorum : nullam omnino suspicionem superfluam 8 utare, quae Vitae, principatusque tautem respiceret.

250쪽

pietas, religio, Ο ea omnia,quibus hu man persimque virtus, maturaque in enlymis eluce steminet ex multo rerum UuNt,

Otho Archiepiscopus Mediolanensis, qui Vicecomitum tundauit imperium, ingentes, inuictosque spiritus gessicineque aduersis unqua casibus succubuit. Ia quinquies bello victus, plurimis propinquis, & clientibus saeuitia hostium amissis, summaque pecuniae, & rerum omnium inopia circumuentus, ne8ue ipse conquieuit, neque hostes otio frui, diuque victoriis laetari passus ana plancquinque & sexaginta natus annos, vitidi admodum, vivaciquesenecta, atque aduersus omnem algoris,aestusque comtumeliam indomita. Huic fatale erat fortunam, vel improbe semper caeptis illudentem, patientia, de magnitudine animi superare: exercere se perenni vigilia ijs cogitationibus, atque consiliis, quibus dignitatem,&patriam recuperaret, & posteris cum insigni gloria late imperium traderet. Item: Simon Locarnas, quem bello ciuili captum Turtiani hostes patriciorum Mediol