Simonis Caulerii Rhetoricorum libri quinque. ..

발행: 1600년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 연설

261쪽

nemssem, atque omnia vitae consilia morte poruertit. Fuit hoc luctuosii sitis, , acerbum patriae , graue bonis omnibus. Sed G tame remp. casus sequuti sunt, ut mihi non erepta Crasso a diis imm orta- libus vita,sed donata morsvideatur.Novidit flagi antem bello Italiam, non a dentem inuidia Senatum; non sceleris nefarii,principes ciuitatis reos: non lu- l . Gm filiar,non exilium generi: no acera bissimam C. Marii fugam: non illa post reditum eius caedem omnium criidelicsimam, non denique in omni genere deformatam ciuitatem: in qua ipse florentissima multum omnibus gloria prς-

stitisset. Tenemus memoria QSatulu

' virum praestantem, cum sibi non incolumem fortunam sed exilium,& fugam . deprecaretur, esse coactu, ut vita se ipse priuaret. Iam Marci gntonii in his ipsis Rostris, in quibus ille remp. constantissime Consul defendorat s quaeque cem sor imperatoriis manubiis ornarat, positum caput illud fuit, a quo erant multorum ciuium capita conseruata. Neque verb longe ab eo C. Iulii caput ho-jitis Etrusci scelere proditum, cum L.

262쪽

118 RHETORICORUM

Iulii fratris capite iacuit. Vt ille,qui haec non vidit & vixisse cumrep. pariter, Ncum illa simul extinctus esse videatur Neque enim propinquum suum maximi animi viru P.Crassum suapte interfectum manu, neque collegae fui Pontisticis maximi sanguine simulacrum Vestae respersum esse vidit: cui moerori squamete ille in patriam fuit) etia C. Carbonis inimicis i hominis, eo de illo die

mens nefaria fuisset. Non vidit eorum ipsorum, qui tum adolescentes Cresso se dicarat horribiles, miserosque casus,

ex quibus C. Cotta, quem ille florente reliquerat, paucis diebus post mortem Crassi depulsus per inuidiam tribunatu

non multis ab eo tempore mensibus eiectus est e ciuitate.Sulpitius aute, qui

in eadem inuidiae flama fuisset, quibus cum priuatus conluctissime vixera hos in tribunatu spoliare instituit omni dignitate. Cui quide ad summam gloria

eloquentiae floresceti, ferro erepta vita est:&poena temeritatis no sine magno reip .malo costituta. Ego vero te, Cras se,cum vitae flore, tum mortis portu-pitate diuino cqnsilio, ortum,

263쪽

. tinctum esse arbitror.Nam tibi,aut pro virtute animi,constantiaque tua, ciuilis ferri subeunda fuit crudelitas: aui,si qua te fortuna ab atrocitate mortis vindicasset ; eade te esse funerum patriae spectatore coegisset, neque solum tibi improborum dominatus, sed etiam, propter admistam ciuium caedem, bonoruvictoria moerori fuisset.

J Anegyricus olim initium sumebata laude eius Dei, qui ludo, atque P- Panegyro praeerat.Ea namqueDei laus ς-- in sermonis initio breuis,&dilucida v lati vultum quendam, ac faci em splendidissima apponebat orationi. Laudes deorum sumebantur ab iis, quae inuenerant,& re diderant hominibus, aut . quomodocumque commodarant. Pari

ratione Diui, Christiano ritu consecrati,possunt laudari:&iis dicatae urbes,& tompla, & donaria. GHistiam astio, qim verbis amplioribus Gratiarum

te Ia-ur nos ab impromeritum erga

nos agnosicere, cr veste reipsa, animo re-- beneficium amplificabimus modis omnibus. Nam saepe gratiam

retulisse videtur, qui bene gratias egit.

264쪽

Laudabitur virtus meriti effectrix: dignitas benefactoris:magnitudo,&mub titudo beneficiorum , utilitas, iucunditas, necessitas, dissicultas, qualitas accis pientis personae , calamitas, tempus, locus, auXilia, modus accepti beneficii; bona fortunae, corporis, animi, & forsan incommoda fortunt;si illa retinere, aut exercere sine beneficio nequisi mus. Conferentis quoque persona imspicieda simul, & liberalitas, si voluntaria, si non euocata, si rogatus, cito, ecprompte, ac benevole, magnifice, si prdederit,si nihil promerenti,aut non e pectanti:si ab eo,cui libenter debemus,hpc est,ab eo,quem amamus exanimo:

aut, si in cust collatu, cui optimE volimus;si nos praelati simus iis, qui aut a nitate,aut propinquitate praecedunt: si nostri studio contempsit simultates, &inimicitias potentum:si multos uno beneficio adiunxerit, viseneficii utilitas non ad unum,sed ad multos pertinuisse

demonstretur.Comparatio,cum iis,qui beneficium dederunt, aut acceperunt: habet qualitate, gratias, Vota, pollicitarionem animi non ingrati,Si nulla refe-

265쪽

rendisatiae facultas sit, certe animum gratum,& memorem pollicebimur. nagratitu ius pars est, scire quantum debeas, & libenter debere. O selainfados Troiae miserata labores, Quae nos,relliquias Danaum,terraeque IE marisque, Omnibus exhaustos, iam casibus, omnium egenos c dignas Vrbe domo socias. grates persoluere Non opis est nostrae, Dido di, nec qui

quid ubique est Gentis Dardaniae, magnum quae spersi

per orbem.

Dij tibi, si qua pios respectant numina,

si quid recti,

Vsquam iustitiae est,&mens sibi conscia Praemia digna feranti te tam laeta tulerunt Saeculat qui tali talem genuere paretes In freta dum fluuii current: dum montibus umbrae Lustrabunt,convexa polus,dum *dera

pascet. semper honos, nomenque tuum, iam desque manebunt, Quae me cumque vocant terrae.

266쪽

Si beneficium non sit maximum, vota possunt omitti. Conclusio pollicebitur gratiae habendς voluntatem,au effectu, memoriam fidelem grati animi, perpetuitatem omni in loco, tempore. GRatulatio est , qua verbis testificamur nos gaudere propter felicitate adterius, oe amici voluptatem noψb a augemus. Hare habet rei, quae bene, & feliciter accidit,& personae, cui gratulamur, laudem, dc laetitiae nostrae, & aliorum hominum sirificationem. Rem magnam, honoricam, & Vtile csse ei, cui accidit. & aliis ostendemus, neque in Micrum melius potuisse conuenire simul ab aliis ambitam stustra:si non petenti, aut eXpect ii delatam dicemus ; si bonorum iudi clo,non caeco fauore fortunae, alit principis;si industiae, & virtuti accerisi foremus. Laudabimus es modestia, quod eum honorem non affectarit; vel docebimus eum re maiori dignum fuisse; hanc rem esse meritis imparem ; si gratulabimur & honori talem virum, qui

suis virtutibus sit multum splendoris additurus; & spem dabimus gradatim

ad maiora, meliora peruenturu;opi

267쪽

bimus eius rei, quam adeptus est, perpetuam conseruationem, accessionem, vsum salutarem, α beatum , gloriam. Gratulatio votum non habet, quia votis , & desideriis perfectis est definita.

Et hoc differt ab actione gratiarum.E emplum gratulationis, quod coniumctam habet gratiarum actionem, sit oratio legatorum Saguntinorum. Etsi nihil ultra malorum est, P. C.qua, quod passi sumus, ut ad ultimum fidem vobis

praestaremus: tamen ea Vestra merita, imperatorumque Vestrorum erga nos

fuerunt ; ut nos cladium nosarum non poeniteat. Bellum propter nos suscepistis: susceptum decimum annum tam pertinaciter geritis : vi cepe ad vutimum discrimen, & ipsi veneritis populum Carthaginiensem adduxeritis. Cum in Italia tam atrox bellum, Annibalea hostem haberetis, Coim sules cum exercitu in Hispaniam, V lut ad colligendas reliquias naufragii nostri, misistis. Pub. & Cneus Corne- iij , ex quo in prouinciam venerunt,

nullo tempore destiterunt, quae n

bis secunda, quaeque aduersa hostibus

268쪽

essent, facere. Iam omnium primu no. bis oppidum restituerunt: per omnem Hispaniam ciues nostros venundatos, dimissis, qui conquirerent, eX seruitute in libertatem restituerunt. Cum ia prope esset,ut optabilem ex miserrima fortunam haberemus: Publius, & Cneus Cornelii imperatores vestri, luctuosius nobis prope, quam Vobis pcricrui. Tu vero ad hoc retracti ex distantibus lo- eis in sedem antiqua videbamur, Ut iterum periremus, dc alterum excidiup triae videremus: nec ad perniciem n stram Carthaginiensi utique, aut duce, aut exercitu opus esse ; ab Turdetanis

veterrimis hostibus, qui prioris quoq;

excidii nobis causa fuerant, extingui posse: cum ex iniserato repote misistis nobis hunc Pub. Acipionem,quem fortunatissimi omnium Sarviatinorum videmur, quia Considem declaratum idimus, ac vidissenos, ciuibus nostris renuntiaturi sumus, stem, opem salutem nostram ; qui cita plurimas hostium vestrorum cepisset in Hispania

urbes, ubique ex captorum numero

exceptos Saguntinos , in patriam re- in i misit

269쪽

LIBER H. 223.

remisit. Postremo Turdetaniam adeo infestam nobis, ut illa gente incolumi stare Saguntum non pollet, ita bello afflixit, ut non modo nobis absit verbo

inuidia) sed ne posteris quidem nostris esset timenda. Vectigal eX agro eorum capimus, quod nobis non fructu iucundius est, quam ultione. Ob haec, quibus maiora, neque sperare, neque optare a diis immortalibus poteramus gratias actum nos decem Legatos Sa, guntinus Senatus, populusque ad vos misit: simul gratulatum, quod ita res per tot annos in Hispania, atque Italia gessistis, ut Hispaniam non Ibero amne tenus, sed qua terrarum ultimus fianis Oceanus patet, domitam armis ha- beatis: Italiae, nisi quatenus vallum costrorum cingit,iiihil reliqueritis Poeno Ioui optimo M. praesidi Capitolinae arcis non grates tantum ob haec agere iussi sumus , sed donum etiam hoc, si nos permiseritis, coronam auream in Capitolium victoriae ergo ferre. Id uti permittatis,quaesumus. utique, si vobis viditur, quae nobis imperatores vestri

commoda tribuerint, ea rata, atque

270쪽

a 26 RHETORICOR v M perpetua auctoritate vestra faciatis. . GRATULATIO PONT

ficem Romanum, maiorum gentium Episic 'pos.

Ita gratulationibus PontificiMaximo habendis, exquirantur egregiaru la dum Pontificis ipsius,& principis gratulantis rationes: quas suppeditabunt abunde Natio, quae solita sit crebro Ρε-tifices Ecclesiae Romanae dare, si Italia, Gallia, Hispania; aut raro, si Belgia, Anglia, Germania Patria,genus splendidum,ex quo magni Viri utrique reip. Ecclesiastic de ciuili moderatores idonei sumpti. aut obscurum, cui luce vi . tus, aut pontificatus dederit: Maiores, parentes, affines: eorum studia,res gestae,dignitas, honores, & ii varii laus in functionibus munerum : efficacia in difficultatibus rerum,consilium, artes: tutandae religionis,& amplificadae perpetua cupiditas: sanctitas, & consecratio nonnullorum eius gentis: praesagia, quae summi sacerdotii,procurationemque Ecclesiae Principis praelignarunt. Nascendi tempus, nomen priuatista-

SEARCH

MENU NAVIGATION