장음표시 사용
281쪽
L1BER II. 237 dc is legeretur Pontifex. Si suspectus sithsreseos,dicemus non absistere a vest
Elis maiorum, qui frangendis hostibus1edis Apostoli sint summam gloriam consecuti. Hic erit laudibus Regis locus. Ad postremum spondet se filium, se cliensim Ecclesi , promittit summa
obessientiam: profitetur omnium, qui in Ecclesia sunt, Principum, Apostolicae sedis obseruantissimu: dat fidem,&fidei testimonium, principales literas,& obsides oratores: constantiam pro mittit, gaudet clientela pontificia, &sumptis titus is a concilio, aut collegio Cardinalium: se, ditionem, ditionesve si plura regna obtineat Vt ea sit adeptus commemorabit Vt amplectatur, atque Vt pater ame rogabit: id debere facere propter munus Pontificum , propter ardetissimum studium, tum suum, tum maiorum in Ecclesiam Romanam, qui
res suas, & ditiones prς Ecclesia ne9e-Xerint, populos in officio patri debito
futuros se in clientelam Pontificis c mittit.
282쪽
138 Rusaeo Ri COR v MLegationis designatio in concilio
Principum; Legati dignitas, ias, ordo, qui aut sacer est,ut sacerdos,monachus, professionis institutor Benedictinus, Franciscanus, Dominicanus,lesiuites ,si
Episcopus, Archiepiscopus, aut laicus, si Eques, Spiritus sancti in Galliis, Au- rei velleris in Belgio, Sancti Iacobi in Hispania,Sancti Dionysii in Lusitania, S.Ioannis Melit , S. Mari in Teuton,
bus; Patritii, Senatorii,stirpis maiorum gelium, aut minorum:genus, sanctitas,
eruditio summa,& multiplex, d quarum artium, fides & obseruantia in P5tificem si pr ter Legatum, qui Romae sede habeat,alius admissius sit, ad significationem volutatis maiorem, arcaninrum cosiliorum particeps, propinquus sanguine, cuius consilio Princeps viatur in maximis rebus gubernandis. V n- de Veniat,an ex propinquo, Italia, Gallia, Germania, Hispania : an ex longin quo,terra,mari, Arrica, India, Antipodibus : quos secum comites adduXerit, quam multos,quam nobiles, qu)m Religionis amantes, quos labores eXhauserit, quibus iactatus periculis, quantutempus eXegerit.
283쪽
Interpres legatorum gratulantium, qui Latin , aut Italic imgu quam non calleant dicat, quae prςcepta sunt de persona oratoris in eXordiis. C terum hic est, qui amplMaudare potesttegatum, ab iis omnibus, quae propria sunt laudis personarum. Sed breuis sit haec
vicarii hominis laudatio, ne argumen tum gratulationis alienum videatur.
IN vituperiis eadem dispositio confirmationis partium esse potest, quae in laudibus. Nam turpitudo generis multis opprobrio fuit, dc quosdam
claritas notiores vitiis fecit, & inuisos magis. Itaque si bono genere sit natus, dedecori maioribus fuisse dicetur , si malo, tamen ipsis detrimento fuisse. In quibusdam bona corporis forma, dotrimentum, dc dedecus, ut in Helena,
Alcibiade , Laide: in quibusdam mala, contemptum, ut Thersitae: in quibusdam bona vitiis corrupta, Odium attulit, ut Nireo. In deformi corpore animam deformem inclusam si bonam formam, & caetera naturae egregia munera, culpa, & intemperantia dicemus
284쪽
vitiata. Educatio in vituperio esse po- recta,& a bonis institutus,in praua deflexit:vel, si male educatus est,& a 'malis: si se disciplinis, & artibus hone- stis non adiunxit. Odimus & malorum parentes. Quibusdam post mortem 'i impressa infamia,ut:Arretio Commodo, cum Senatus foeda amnia in mo
tuum dixit: Spurio Mi lio,cum domus es aeouata solo:M.Ma dio Capitolino. cum familiae posteritatioue, Marci nomen est interdictum. Est& conditoribu s urbium infami ,contraxisse aliqua g tem c teris perniciosam : & leges Gracchorum inuis ; dc foedum exem-
Iu/--n plum posteris traditum. In viventibus p - ivilicia hominum sunt argumenta morum. Honos, & ignominia v eram esse laudem, aut probat vituperium. Vituperabimus naque,si aliud iniuste, aliud ignaue,aliud stulte factum dicemus. In animi malis totidem sunt, aut plura
mala, quot in bonis virtutes.In his,quoniam non omnia cadunt in laudem,aut
vituperium, firmissima deligere oportebit. Dicta etiam obseruare decet pro ter facta. Nam quia vera demonstratio habetur
285쪽
llinctur ex animo, gnimum tam a cor
poris rebus, & fortuitis, quam a factis, di dictis, & nonnunquam animi enim simulacrum est oratio) a dissis facilius
aestimamus. Necesse est, quod in omnibus his vitium animi, aut VirtuS appareat, non partia cura perspicere, quae, si elusinodi erunt,ut quiuis coccdere possit ita esse, op eram dabimus, Ut quam
maXime ampla, dc magna oratione cfferantur. Nihil enim es: magis propriu monstratio' demonstrationi, quam ampla oratio, a qua nunquam es recedendum. Nam, qui genus, educatione, caeteraque CX- ponit oratione eXangui,censetur histo- :rice harrare, non oratorie dicere. Prorsiis enim a natura sui caecidit,nisi crebris amplificationibus absoluatur. Magni
refert ubii suis laudetur, aut vituperetur. Na plurimu interest,qui sint au die-tium mores, quae publice recepta per' suasio, ut illa maxime,quae probant cf. in eo, qui laudatur, credant: aut in eo, contra quem dicitur, ea, quae oderunt.
Ita non dubium erit iudicium,' quod iorationem praecesserit. Minus studia litterarum Lacedaemone, quam Ain
286쪽
nis honoris merebantur:plus patientia,& fortitudo,quam eruditio.Et quia virtutib us, & vitiis vicinitas intercedit; φ' tendum proxima derivatione verbo rum,u t tib eralem pro prodigo;pro avaro parcum dicamus. d orator,id est Vir bonus, nunquam Jaciet, nisi communi utilitate ducatur. In exemplis vituperiorum esse possunt orationes,Philippica secunda in Antonium, gratiaruactiones,post reditum in Senatu,&Rori plian stris,atque ad Pontifices pro domo sua. 5 dioist Addam breue. Vidistine quemquaRe-
gulo timidiorem, & humiliorem post
mortem Domitiani, sub quo non minora flagitia commiserat,quam sub Nerone,sed tecti orar Metti Modesti iudi- . cio omnium bip edum nequissimus es
locuples,&faetiosus est: curatur a multis:timetur a pluribus. nam metuS Glior est amoro.Quippe gratia malorum tam infida est, quam ipsi. Habet studiis honorem,timet, pallet,scribit: quamuis dediscere non potest illud ipsum,quod
oculum modo dextrum, modo sinistrucircumlinit:dextrum,si a petitore: alterum, si a possessore dicturus est; quod
287쪽
candidum splenium in hoc,aut illud si Npercilium,transferr.Tam est mobile in genium Regulo, ut plurimum audeat; plurimum metuat. EX paupere,& tenui
ad tantas opes per flagitia processit; ut millies,&ducenties sestertium implerit alienis testamentis , quod improbissimum falsi genus est, dictatis. Filium amisit hoc uno indignus malo. Erat puer acris ingenii, sed ambigui; qui tamen posset recta sectari, si patrem ii 5
referret. Hunc emanciparat, ut m
tris haeres csset. Mancipatum foeda, & insolita parentibus indulgentiae simulatione captabat. Amissum lugerinsane. Habebat puer mannulos mutilos , & iunctos, de solutos : habebat
canes maiores,minoresque: habebat luscinias,psittacos, merulo; omnes Re- .gulus circa rogu trucidauit. Nec dolor ille erat,sed ostentatio doloris. Convcnitur ad eum mira celebritate: cti detestantur,oderunt,& quasi probet,qu quasi diligant, cursant, frequentant. I in Regulo demerendo,Regulum imitantur. Tenet se trans Tybrim in hortis, in
288쪽
quibus latissimu solii in porticibus immensis, ripam statui suis occupauit: Vtcst in summa auaritia sumptuosus ; in summa infamia gloriosus. V exat ciuit- tem in saluberrimo tempore i S quod vexat, solatium putat. Dicit se velle vXorem ducere, hoc quoque,italia, pe uerse. Audies breui nuptias lugentis,
nuptias senis; quorum alterum immaturum est,alterum serum.Vnde hoc augurer,quaerisZn5 quia assirmat ipse,quo nihil mendacius; sed quia certu cst Regulum esse facturum, quod non oportet. Ea in eo vis inest, qua cffgiat omnia,in quae in cubuit.Placuit ei lugere ili umZluget,ut nemo. Placuit statuas ci & imagines quamplurimas facere. Haec . Omnibus ossicinis agit illum coloribus, illum cera, illum aere, illum argento, illum aur o, illum eb ore, marmore essingit. Ipse nuper adhibito ingenti auditorio,librum de vita filii recitauit,qui tam
ineptus est, ut risum masis, quam geminitum possit exprimere. Credas non de puero scriptum, sed a puero. Eunde in exemplaria transcriptum, mille per
totam Italiam, prouinciasque dimisit:
289쪽
LIBER II. a. Sscripsit publice,ut a decurionibus eligeretur vocalissimus ex ipsis, qui legeret eum populo. Et illi,qui quidquid velis, obtinet, atque perficit, latus imbecillu, os confusum, haesitans lingua, tardissima inuentio,nulla memoria,nihil denique praeter insanum ingenium, de tamen eo impudentia, eoque illo furore peruenit:vt a plurimis orator habeatur.
Herennius Serihcio mirifice illud Catonis de Oratore in hunc e contrario ver , Orator est vir malus diccndi imperos. Non me hercle Cato ipsc tamb Cne verum oratorem, quam S enecio Regulum expressit.
LAudatio facti coniuncta est demo
strationi personarum. Nam hic no G da, . . tam factum, quam auctor facti laudatur, locorum honesti, & utilis, & possibilis tractatione. Narratio habet expositionem rerum antecedentium, & Ω- cinoris laudationem. Confirmatio honestatem amplificat virtutum, prudentiae, iustitiae, tortitudinis , &temperantiaedemonstratione. A diungit decoru, fas, aequum, gloriosum,magnum. Viblitatem quoque exaggerat, urationes
290쪽
tuti, & necessarii exponit. Confirmatio demonstrationis rerum conficitur tractatu locorum honestatis, S utilitatis. IIonso antiquis. talem,ormnem inuentores; siι recens, nouita tem, dignit. item, prae tantiam, complectitur.' Vtilitaue usum, qui demon trat, cur, qudum ouando utilis sit res. Res, quae laudantur cre-Drosunt regiones, Urbes,domu agri lumina, Laudatis montes,fontes. Rexiones It antiquitate, pri-' -- cultoribus , principibus, conseruatoribu , tratibus, amplitudine ,situ, am incitate, aeris clementia ,salubritate,summi u omtibu lacubus,mari,montibus,vadibus,t tuis, arborumgeneribus,herbarumq; mercatu, m tallis,lapidibus, oe iis, Quae ex terra oriuntur,
irbiu reluenti celebritate,fertilitate, rugibus,animalibus, tuto itinere, virtute bellica, humanitate ludiis sublimium disciplinarum, hberalium artium,principalium,reliarum, i liberalium , quae utiles uni, honcylae, lin. Varum Aerantia, a rebus estis, antiqua ο- ria, imperio, libertate, religione, legibus, rej institutis: bonis corporis, animi, fortuna incolarum. Cum aliis rexionibus comparario, τultum laudis affer Vt: Omnium no mo do Italia, scd toto orbe terrarum pul-