장음표시 사용
341쪽
& comminisceretur. Et praeterea, si caeteri falsi esse soleant, argumentabimur hunc esse verum, certum esse, apertum esse,facile, esse. Fannam publicam non esse cdntemne dam vix fieri posse,quin veritatis aliquid habeat.Rumorem esse consensum ciuitatis publicum, & testimonium communerei compertae. Contra rumores dicemus multo S Contra rise
esse falsos, & exemplis utemur, de quibus falsa fuerit fama: aut inimicos
nostros, aut homines natura malevolos, & maledicos confinxisse. Aliquam aut fictam fabulam 1n aduersarios afferemus, eam omnibus in ore esse, aut ve- ' rum rumorem proferemus, qui illis ali- quid turpitudinis afferatriaeque tam n, ci rumori nos fidem habere, ideo quod quiuis homo possit, quemvis turpem de quolibet rumorem proferre, & confictam fabulam dissiparco malignitatem falsis rumoribus initium dare, credulitatem incrementum. Verum, si rumor vehementer probabulis esse videatur, argumentando fidem facile famae pol
ximus abrogare: constanter contemnC-da, quae iactata sunt, etiamsi grauia vi-
342쪽
deantur: non decere incertis sermoni bus fidem dari, qui sine auctorc Jissipatur. Saepe ab hostibus, & a credulitare, Vanitateque populi, dc timore saepius augeri contra dignitatem, atquc existimatione optimi cuiusq;. Claudia virgo ν ... s. Vestalis falso incestu suspecta, Berecyn ἀνυψ st. thia D cum matrem Pessinunte accers- tam responso Sibyllarum aduerso Tybri inuectam & repente, in alto stantem orauit, ut sita manu tanqua castissima, si pudicam sciret, sequeretur, facta prece Zonam naui illigauit, & dea pe facile protraxit in urbem. Onnunquam signatorum igno- τὸ ia. λ rantiam, aliquado nequitiam a ςusamus.Si incredibile, aut impossibile, tam negotium ipsum,quam, quod scriptum sit Si non potuerit consignari,aut non absente signatore, aut eo,in quem signatum est An oporteat speciem scripturae agnoscere. Hac enim sanciuntur iura omnia, pacta, testamenta, publica, priuat omnia monumenta, & fide obtinent. Infirmam esse scripturae specie, nisi testium iuratorum fidi: confirm
tur, quam praui facile imitantur, quam
343쪽
aetas, calamus, atramentum, imitari solent Pro tabulis,rnagnu reipublicae vinculum csse in monumentis litterarum,
nec tantum id esse, quod petimus, Urpropterea vir bonus deprauare scripturam suam velit. STatiis initiuuK est,cum quaeritur, qui adium si, oe quo nomine appellandum. tium.
Hunc statum,quo rei nomen,&natura
quaerimus, finitionem, finem, proprietatem, quid sit, de eodem, & alio, ex multorum mente dicimus. Na quoties, quid sit, de quo disceptatio es , quaeri tur;partim idem, partim diuersum esse,
cum re aliqua nota magis demonstrandum est,nunc definitione, nuc proprietatum notatione. Variam finitionem sumimus; vel,cum rei & personae nomeimponimus propter negotium:Vt, Marcus Brutus,& Caius Cassius,qui Caium Caesarem patrem patriae in Curia confoderunt, sint parricidae: Vel cum alter disceptatam definitionem facit ab iis, quae in negotio non reperiuntur,& esse negat in re, quod ab aduersirio ponitur in verbo: an Sextus Roscius sit peculator tvel alter ab iis,quae facta sui, :
344쪽
verbum sumit, atque explicat, quae suo' sciunt ad cnis nominis rationem, ut illa, finis sit, haec opposita definitio. Et finisurparat,ac distinguit, cum differre di cimus ab alio, cui nomen competit, aut ratio, ut multum interes , ut quis factilegus dicatur, rem facram, an priuatam . . surripuerit Z Huius constitutionis pro- pria est cognitio, de scientia. In summa Gaim . accus tor auget fadium, oe graviori ap- pedat nomine, oe peccati genere, ut acerbius definitum lege supplicium irrogetur reo. D fensior extenuat fastum leniori vocabulo, veabsoluatur, aut minim atrociterplectatur. In hoc enim statu de nomine quaeritur, ut poena praeceptis, aut legum interdictis resera- sancita, feratur. Definitionis argumen- partibus orationis omnibus tractatur exordio,narratione facti, ex qua dia sceptatum dissensus existit, propositione, confirmatione definitionis nostra quae, honesta, quae utilis, & commoda, & vcra sit, confutatione alienae senten-- tiae, quae falsa, turpis,iniuriosa sit, co
345쪽
pium Clodium occidit.Non inficiatus crimen reus,iure occidi, inquit, Vim vi repellens. Sic cnim qualitate facti cupressa intentionem aduersarii vitat, Ostenditque iure permissium im affereti vim afferre. Ratio enim, quae reprimit, ac refellit aduersariam obiectionem,su, mitur CX capitibus iusto,utili,probabili Propterca status hic rationis dicitur, iuris, & qualitatis, & generis, & caput generale.Quippe in hac concertatione , de rationis vi, atque adiunctionc dubitatur : & assumitur aliquid contra pro positionem aduersarii. E tenim C.,λι--
con titutionis iuridiciatu genus, unlam abs iuridiciatu tuta qualitatis,alterum as Onptiuae,siue Com- piratae. . soluta de tum partibus fumitur, dicitur absolutio, quod reumprorsus liberet, ' absoluat crimine. Hiuus duae funis'. - Ubisaetra,natura, iuris ratiocinatio. Natura fa-
ci a qualitatem, & vim quatenus rationi consciataneum cst,notat. V t,si dicamus perniciosum non esse,Vtile esse, iecoru esse, pium esse, siue Diuorum, siue hominum ducatur ratio, magni nominis
346쪽
esse,&gloriae. Iuhs ratiocinatio emcgbtimum, quod lege, aut more continCtur. Vt hac lege praecipi, hac interdici, hac permitti , consuetudine ciuitatis, patriae, regni. insumptiua ent repraehensio, refutatio argumenti,strationis obtestae,q commutat aut infirmat astionem.
'- Λ Bsoluti s latus confirmatio partes si
turae,legi, consuetudini, iustum esse di cimus.Iuris naturae partes,quibus argu mentum huius constitutionis explicari potest, cum de honesta utilitate praeciperem, exposui.Vt: Macrinus praetorianarum cohortium praefectus insidiantem vitae suae Antoninum Caracallam Caesarem intersecit iure: nam hosteni religionum, de hominum, impiumque parricidam;vt se,uitamque tucretur, δίOrbem terrae metu eXolucret, RempJiberaret infamia; docercique principes sancta cnc, quae in paternae maiestatis . contemptu, imminutae libertatis civium contumelia, in nefaria Getae se iris c de,in incoesto nouercae connubio
347쪽
violasset. Paucis verbis facinus M crini iustumasicritui, quod naturae, & partibus iuris naturalis, religioni, pietati , gratiar, vindicationi, Obscruantiae, veritati congruat. Item: Si ullum tempus est iure hominis necandi, quae mul ' Μή μ' iniunt, certe illud est, non modo iustum, Vcrumetiam necessarium, cum vis vi illata defenditur. Hic vindicationis, qua vim aut propulsamus, aut Vindicamus, & aequitatis lo cus est; ut ca faciamus aliis, quae fieri nobis vellemus,& abstincamus iniuriam iis, a quibus accipere nollemus. Item: Insidiatori,M latroni, quae potest afferti ini ista nex Z Quid comitatus nostri r Quid
gladii volunt i quos habere certe non liceret, si iis uti non liceret ullo pacto. Est enim haec non scripta, sed nata lex; quam non didicimus. accepimus, legimuS : Verum cae natura ipsa arripuimus,
hausimus, expressimus: ad quam non docti, sed facti:non instituti, scd imbuti sumus: ut si vita nostra in aliquas insidias: si in vim , in icta, aut latronum, aut inimicorum incidisset, omnis honesta ratio Et cxpediendae salutis.
348쪽
silent enim leges inter arma,nec se pectari iubciat, cum ci qui expectare velit,ante iniusta poena luenda sit,quani
Exorat. r. iusta rescienda. Item: An L.Cornelitis
C r β-- Balbus Romanusὶ L. Gcilius, ta Cn. Cornelius ex Senatus sententia legem tulerunt: qua lege videmus fatis
csse sancti,ut ciues Romani sint ij, quos Cncus Pompeius de consilij sententia
sigillatim ciuitate donauerit: donatum L. Cornelium praesens Pompeius dicit,indicant publicae tabulς,accusator fatetur.Item: Illud sine ulla dubitatio-nc,maxime nostrum fundauit imperiit, ct P. R omani nomen auxit, quod princeps ille cxcator huius urbis Romulus
foedere Sabino docuit, etiam hostibus
recipiendis augeri hac ciuitatem Opo terc.Cuius auctoritate,& exemplo exempla consuetudinem , & morona faciunt nunquam est intermissa a maioribus nostris largitio ,& communicatio ciuitatis. Itaque ex Latio multi, & Tusculani, dc Lanuuini, & ex caeteris generibus gentes uniuersae in ciuitatem sunt receptae , Ut Sabinorum , Volscorum, cinicorum; qmbus ex cloatibus nec coacti
349쪽
coaeti essent ciuitatem mutare,qui no- luissent: nec, si qui essent ciuitatem nostram beneficio Pop. Romani consequuti, violatum foedus eoru Videretur. . , i micatum est, id de quo sententia tita est,
3 aut decretum interpositum. Praeiudicia co- 'matntur aufZoritate eorum, qui ea pronum tiarunt, similitudine rerum,de quibus qum tur. Uacile refelluntur,propter contum Eam iudicum. Nam quisque coWnoscentum
optat ratam esse sente iam alteris,ne si quid in alios'tua in se exemplum faciat. Ea -pe diuersa sunt. Nam aliis,& aliis iudicibus alia, & alia probatur. Et possunt res simili de caus dissimiliter iudicata proferri; iudicem cum iudice, tempus cum
tempore, numerum cum numero iudiciorum conferemus, & meliora coprobabimus. Si ille minus prudens, qui cr- rare potuerit: si certior sit prudentia, Mintegritas praesentis, si conciliu freque- tius, & augustius. Litigantium imperitia,neglig tia, infirmitas, gratia obte-di potest. Dicemus decere rem inspici potius;non esse fas iudicem suum sacra. metu alieno dare: n5 esse potius praeiudiciis,qua legibus obtemperadu:mult
350쪽
esse,quae possint iudiciu pervertere, vel sine discrimine,vel culpa iudicis.Qui cadosendit, & tuetur; amplam, S Ornata iudicis laudem affert. Ex his formulis . expedi oportet, quod iure factu,aut iniuria dicimus. Contedimus praeiudicia, sententias csse,quae cum statutae sint,aLferni iudicaturis exemplum, quod sequantur; aut, quod factum sit, praeiudiciis,& excplis ractum, & iustu esse. C5- firmantur enim haec,vcl,quod causς aliquid acciderit , propter quod sciatentia
prior non teneatur: vel, contra sentetia Pre Core. lex alia sit lata contraria. An L.Cor.Babbus sit iure ciuis Roman. beneficio Po-peij,&legis Gelliae, dc Corneliae. Cneus Pompeius pater rebus I talico b cllo ma-Ximis gestis,P. Cestu equite Rom. virubonum,qui vivit Rauenae, ederato ex populo, nonne ciuitate donauitξ quidρCohortes duas uniuersas Camertium quidξHeracliensium legione P. Crassus vir amplissimus cx ca ciuitate, qua cum
prope singulare foedus Pirrhi temporibus C.Fabricio Cos ictu putaturi Didi Massiliessem Aristone Sylla 'quid Quo nia de Gaditanis agimus, ide heros sc-