장음표시 사용
371쪽
tentia: sed grauiora hic omnia, Vt duo verba, duas sententias, duos fines habeant. nam quemadmodum inscripto contra verbum pro sententia dicitur: Vel contra sentcntiam pro verbo :inc& hic contra verbum unius legis, pro sententia alterius: SI contra sententiam pro verbo alterius. Committi leges inter se oportet, utra antiquior, Vsitatior, utrius sapientior, sit auctor, vel simpliciter, vel ea in re, quam iubet,
aut vetat. Hippocrates decem menses utero definit. Legislator non mitius sapiens haereditatem decernit posthumo undecimi mensis. Deinde utra ad Temp'. aut ad priuatas utilitates pertianeat. Sic lex reipublicς praefertur legi, quae ex hominis priuati testamento pendet. Vtra de rebus maioribus caueat: ut, magis expedit seruari nam gantes , quam Vnius hominis volunt
ii respondere. Vtra de praemi', & de
poena. Prorsus inspiciendum utra pro-nibeat, permittat, aut iubeat . Es enim maior auictoritas eius legis, quae
praecipit facere, qyam quae permittit. nam qiudqvidimperatur estnecessinu:
372쪽
quod permittitur, volutarium. Maior quae prohibet, quam quar iuber nam, quς Vetat, quasi exceptione qua dam corrigere videtur cana, quae iubet,&'uod iubetur, cum bonum sit, male fieri tamen potest : quod prohibetur ideo prohibetur, quia malu est. Vt, T ramaicidae statua pondur iri Gymna 3 so: mulieri ne ponatur statua iii Gymnaso Vtra honestior, & magis neces- saria patriae : utra generalior: ham, quae , i definita magis, & particularis, & in par teloquens; eam decet magis obseruari quod ad causam, &iudicium magis ac-
cedere videatur. Furta nocturna de sub , vigiles luant: Furta nocturna ciues prc stent. Comparantur,ut vici minus dem getur seruata altera. Vtrum humanius,& utilius: vel utrum oportEat magis hu manitatem praestare, quam vindietatii Comparantur S: personat ex coniectu hram a. ra eoru,qu ae Ritura sutit. Persecti, exorim' ' m dio, recitantur scripta contraria narra
tionis,&propositionis to 6 confrina: tio, siqua sit abrogatio', derogatio 'docebit, tu legis nostrae pro rex expi,
sition , oc perspecta teporis causser m.
373쪽
personarum,rerum ratione, si fieri posse si conciliabit: si non possit, altera pro sus reiicienda, ut inhonesta, ut inutilis,
R. tiocinationis clatiri erit, cum res, quae ρχopria lere comprehensa non est, ex Iristhina aliis ter binpropter si iliturinem iudicatur. tiso uim Comparatur enim res non scriptae cumscripto :&colligitur ex scripto, quod scriptum nullo modo est: &, id quod
incertum est,ex eo, quod certum est; Vt,
mi patrem necarit , insutus inculeum cum simia in flumenaeiiciatur: igitur, i& qui matrem necant: nihil eniti 1 in terest patrem,an matrem Viole aut Oc- cidat Latini ratiocinationem hunc sta tum dicunt, & par: &l irrisconsulti Inductioheni legis.Ea namque , quae conmiunctione rationis, & societate coniunguntur etiamsi in negotio,quod verbis legis scriptum est,nonhabemur omnia tamen ratiocinatione ad illud induci possunt: e tanquana scripta talent, ea dem lege censentur Comparatio. capitum sumitur, vel a simili, vel a contra rio, vel comparato, & fit, vi aliud sit ae- qu de aliud maius, aluid minua. EZula ta .
374쪽
proscriptum occidere licet.Verberauit Quis exulem proscriptum,de dicit licuisse:quod minus sit verberare, quam Oc- cidere Hic videndum es ,num ea res s-
milis sit ei, de qua quaeritur, an dissimi lis: & quae sint eius dissimilitudinis cau-
sq:nu ex alio aliud necessario colligatur Titan titionis,sime commutatiose Liatus
est, cum reus litem defiιliendo, ut tem-- pM,aut accusetorem,aut iudices mutanJos dbcit : negatque se accusiri oportere apud eos i dices, hoc tempore, Dac lege, hoc crimine, hoc modo, hoc loco, hoc accusetore, hacps ut. iprudentes iuris exceptionem dicunt, quoniam reus no resp5det ad id, quodisiicitur,sed opponit exceptionem, Maccusatione alio reiicit, & transfert Est enim actionis quςstio siue de inducedo iudicio. Hςc aut restitit totainactione,
aut intentionem aduersarii: aut responsionem, atque rationem. Vtrumvis horum faciat, semper conditionem, qua ipsa aduersarii causa infirmatur, pr fert. Partim namque, quod dicitur, fatetur. partim negat ; & propter aliquam cau- isam, d quasi separat a communi ratione,&quaestioncruio transponit. Eques
375쪽
aurei velleris accusatus maiestatis, iudicium Ferdhiandi Toletani excipit, α defugit : legitimosque ordinis iudices collegas, & Caesarem di cit. Ne plura tradam auctoribus Iurisconsultis hunc statum resigno : consulentibus quippe reis definiunt quando respon- dendum ad rem sit, vel ex arte fugien-
dum iudicii periculum. IV. m adscribuntur exposlutitiis , M .
gatio , exprobratio , comminatio. Ex- η ς ευμ
po tutatio cum neglecti Upcij , aut rei per- 'peram asia quempiam, aut a icum, aut, Expestis qui inimicus esse non debet,incusamus.Haec 'ne amicitiam violet, atque exaspere eius quem, sanare Voluimus, animuni
mitiganda est laude, ioco, dissimula tione'; nisi is sit, apud quom , nihil
non nobis liceat. Rem damnabimus, sed quantum in nobis crit voluntatem
edicus abimus: quippe nos mirari dicemus causam ossicii intermissi, & culpae admissae. Sic Veturia in Marcium Cestiolanum filium agit. Sine, priui quam complexum accipio,sciam ad hostem an ad filium venerim Z captiua, materne tuis in castris sinis In hoc me
376쪽
RHETORICORUM longa vita, & infelix senecta traxit ut exulem te , deinde hostem viderem Potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit' non tibi, quamuis infesto animo, & minaci huc peruene- iis, ingredienti fines ira decidit' non ca in conspectu Roma fuit, succurrit, intra moenia domus, ac penates mei sunt: mater,coniuN,liberique Ergo,ego rufi peperissem, Roma non optugnaretur: nisi filium haberem , in libera patria mortua essem. Sed ego nihil iam pati, nec tibi turpius, quam mihi miserius, possem nec,ut sim miserrima,diu fu u rasum. De his videris, quos, si pergis,
ut matura m'rs,aut longa seruitus manet. Purgatio diluit expo lutitionu argumetu.Nonnunquam onendimus non m do non offensos acri expostulatione,
sed vehementer deleruto : suspicionec5citatam grauiter darianamus, liceam, quibus possumus modis eleuamus, auteXtingui'us: nonnunquam animosius
factum, de consitum defendemus. Ita Valerius publicola vocatus in suspi- ionem appetiti principatus. Nunqua- se ergo inquit, vita deo vobis spe M
377쪽
ta virtus erit, ut suspicione violari nequeat ' Ego me illum acerrimum reguliostem, ipsum cupiditatis imperii crime subiturum putarem Ego, si in ipsa
arce, Capitolioque habitarem, metui me crederem poste a ciuibus meis Tam leui momento apud vos farna mea pendet' Adeone est leuiter fundata fides,ut ubi sim, quam qui sua, potius reserat Non obstabunt P.Valerii aedes liberi ii vestrae Quirites tuta erit vobis Velia. Deseram non in planum modo aedes: sed colli etiam subiiciam, ut vos supra suspectum me ciuem habitetis. In Velia aedificent, quibus melius, quam P. Valerio creditur libertas. Exprobratio numicis. HVatis atrociter noxam ob isAZa- m. mus. Haec exaggerationibus exasperari debet. Et quoniam ab humanitate rece dere videtur: dicimus nos facere inuitos,&coactos ob insignem ingratitudinem,stoliditatem,maledicta,contumelias, iniurias: testamur & conscientiam inimici: beneficentiam,& fidem nostra, dc studium in illum praedicamus. Hoc sorationis genere Himilco fautor Anni- ibalis adoritur Hannonem aduersariae
378쪽
i 33 RHETORI convus actionis principem. Quid est Hamio
inquit, etiam nunc poenitet belli susce pii aduersiis Romanos: Iube dedi An- nibalem : vcta in tam prosperis rebus. gratias diis immortalibus agi audiamus Senatorem Romanum in Carthaginie- sum curia Et M. Horatius in concione M- M r, populi Rom. pro filio .Hunccine, quem ' modo decoratum,ouantem victori alim . cedentem vidistis, Quirites, eum sub furca vinctum inter verbera, & crucia-
tus videre potestis quod vix Alba norul oculi, tam deforme spectaculum ferre possent. I, lictos, colliga manus, quae . paulo ante armatae, imperisi pop. Rom. pepererunt.I,caput obnube liberatoris ius urbis: arbori infelici, suspende: verbera,vel intra pomaerium,modo inter illa pila, &spolia hostium: vel extra pomarrium, modo inter sepii lira Curiatiorum. Quo enim ducere iuuenem' hunc potestis, ubi non Fa decora, cunia tanta foeditate supp licii vindiceni ZHis . ἴ- At Inuestio , quae partim generis demonstrativi rationem adhibet in vituperiis; partim criminatur ad fo . mulas iudiciarias. Sic Pontius Heream
379쪽
nius in Romanos, qui Caudini foederis auctores dediderant Consules , bellumque indixerant. Nunquamne causa dcfiet,cur victi,pacto non stetist sides Porsenae dedistis: furto eos subduxistis. Auro ciuitaton a Gallis redemistis : inter accipiendum aurum caesi sunt. Pacem nobiscum pepigistis: vilegiones vobis captas restitueremus: eam pacem irritam facitis, & semper aliquam fraudi speciem iuris imponiat tis. Non probat populus Romanus ignominiosa pace seruatas legiones 8 P cem sibi habea legiones captas victori restituat.Hoc fide, hoc foederibus, hoc Decialibus ceremoniis dignum erit, yttu quidem,quod petisti per pactionem
habeas, tot ciues incolumes: ego pace,
quam hosti tibi remittedo pactus sum,no habeamZHoc,tu Aule Corneli, hoc vos faeciatus, iuris gentibus dicitist Ego
vero istos,quos dedi simulatis,nec accipio,nec dedi arbitror. Nec moror, quo 'modo in ciuitatem obligatam sponsi ne commissa iratis omnibus diis,quoru . eluditur numen,redeat. Gente bellum, quando Spurius Posthumius modo
380쪽
336 RHETORICORUM legatum iacialem genu perculit: ita dii icredent Samnitem ciuem Posthumili, non ciuem Rom. esse &a Samnite le- gatum Romanum violatum: eo vobis iustum in nos factum este bellum. Haeci ludibria religionum non pudere in Iucem proferre l& vix pueris dignas am- - Hai . h-gς , isti c3,ac consulares fallendς fidei
exquireret Comminatui est, qi male mere- tibiis, iniuriis vim , poenamque denuntia-riu. M. α. mus.lcilius Appio Claudio Deccmuiro minatur,cum Virginiam sponsamam
rere conatur.Huic, inquit, si vis afferetur ; ego praesentium Quiritium pro is ponsa , Virginius militum pro Vnica lillia,omnes hominumque, deorumque implorabimus fidem . neque, tu istud lyn quam decretum sine caede nostra feres. Et P. Scipio deserere paratibus ita- liuuenibus. in haec verba L. Caecili iures expostulo, caeterique, qui adestis: qui non iuraucrit, in se hunc gladium strictum este sciat.
N. s. Onfirmationum tum modos, tum locos aperui: restat, Vt ea, quibus' pertractet orator , ostendam,