Simonis Caulerii Rhetoricorum libri quinque. ..

531쪽

ipse nauiget. Et, Onauis, referent in mare te noui fluctus: O quid agis fortiter occupa portu: nonne vides, Ut nudum remigio latus' Et malus celeri saucius A frico, A ntenn qu e geman hac si- ne funibus vix durare carinae possint rimperiosius aequor Non tibi sunt integra uniea. No dij, quos iterupressa voces malo. Oratores delectantur allegoriis mixtis, & quae similitudines habet. Nam obscuritatem vitant imagine a dita. Vt, Equide caeteras tempestates,2 PNM 'procellas in illis duntaxat fluctibus cocionum semper Miloni putavi esse subeundas. Item . Quod fretum quem Eu- 'ripum, tot motus, tantas, tam Varias habere creditis agitationes, commutationesque fluctuum: quantas perturbati nes , & quantos aestus habet ratio comitiorum Omnis translatio interea, aut aliud ostendit,aut contrariu; tu aliud ostendit, tractatur similitudine, vel argumento. Similitudine,cum transsationes una, Vel plures frequenter pontitura simplici ductς ratione. Vt, Na cum canes fungatur officio luporu,cuina praesidio pecuaria credem' Canes masiilra-

532쪽

Rosci

tus hic sunt lupi tyrani,pecuaria respublica, &yopulus. Argumento,cum albqua simistudo augendi, aut minuendi causa ducitur, aut a persona, aut a loco, aut a re gesta: A persona. Si Iulium Caesarem dicamus Vlystem, si Pompeium Aiacem, aut Diomedem : seditiosum Gracchum, foedum, d stultum princi-rra sint. Heliogabalu. A persona, loco, &re, Te pugna Cannensis impcratorem sat 'onu fecit: multos caesos non ad Thra enum lacum, sed Seruiliu vidimus. Quis ibi no est vulneratus ferro Phrygio non necesse est omnes tam emora, re Marios, denique Mamercos, quos iaaetas a praeliis auocabat.Postremo Priamum ipsum senem Antistiu, que non modo aetas, sed etia leges pugnare prinhibebant. Hic coniunguntur Orator, pugna, Cannae. Nam pugnae Cannentis nomine bellum ciuile Syllanum, &Marianu signatur: Adiungitur ex Poeta quodam allegoria belli Troiani: ut orator Priamus, qui a Syllanis trucid

tus est, cum alijs intelligatur. EX contrario fit allegoria, cum unum suin,

iux diserte, & quod contrarium est,

533쪽

L1BER IIII. . 489 obscurius intelligitur, vel similitudine.

Quid ait hic rex, atque Agamemnon noster, siue, ut crudelitas est , potius Atreus. aut exemplo, si inuertas. ut, infacundum Demosthenem: impudicam Penelopen: intemperantem, & inc stum Hippolytum: pium aEneam, qui patrem Verberarit, escamus. Fit & alle- .goria sine translatione. Vt, Certe equidem audieram qua ses bducere colles Incipiunt, mollique iugum demittere clivo Vsque ad aquam , A veteris iam fracta cacumina fisi, Omnia carminia ι bus vestrum seruasse Menalcam. id est, Virgilhim. AEnigma ψὶ obscurior allegoria, . occulta rerum similitudine inuoluta - tentia , cuius reconditum senseum diuinati nepotius, quam interpretatione cosequi oportet. Homo, non homo ; Videns, non Vi dens: percussit, non percussit; lapide, non lapide; auem non avem; super arbore n5 arbore. Eunuchus Luscus tetigit pumice vespertilione insidete sam. buco : Dic quibus in terris , & eris τ' mihi magnus Apollo,Tres pateat coeli spatium non amplius ulnas Z in puteo. Paraemia proue -- , adagium s celer raraeis .

534쪽

bre dictum sicita quadam nouitate insigne:Vt, Tenedia Dipennis in eos, qui seuerius iudicat. Nam rex Tenedi in victos suo iudicio securi praesentius animaduertebat. Item: Velocem tardior assequitur. Nam viribus imbecillior, arte,&ingenio saepe potentiorem vincit. Celebristas adagij ex oraculis est deorum, dictis

sapientum,& verbis temere enunciatis. Ironia est Asmulatis contrarium verbis i dicans, quod aliter intelligitur,quam dicitur: cognosciturque vel pronunciatione,pe, G, rei natura. Nam si quid horum dissentit Verbis, apparet diuersam esse orationi Formulae sunt ero, quasi Vero credo,o.ut, O praeclarum interpretem iuris, autorem anti,quitatis , correctorem, atque emendatorem nostrae ciuitatis, qui hanc poena foederibus adscribat, ut omnium praemiorum, beneficiorumque nostrorum, eXpertes faciat foederatos. Ironia est v-nius verbi, ut Antiphrasis, quae verbi contrarium exprimit sensum. vi, Bellum , idest, minime bellum , minime. que pulchrum. Osenem, in puerum. voluntatem dicentis

535쪽

O Europen, in deformem puellam. O ,

Atlantem, innanum. Est& ironiaylurium verborum.v arca mos,qui sam pulenta, hostilis irrisio.Siceat, quaecunque Romanum lugebit hostem. Eieri mus,cuit utiliu est,stminime lates derises, veluti cum rise, contractione na rium, aut abo irridemusgestu. Charientisimos quifestiua distis est, oe amoenitate mordax O asperiora lenioribu3 mollit. Bona Verba, quaelo: ut, ei simus, qui urbanus, δε- cetus in iocus, edi dicax , longὸ tamen petiat M. Vt, Qui Bavium non odit, amet tua

carmin aeui, atque idem iungat vulpes, & mulgeat hircos. v Diuormus,qui Dia inimiso,cum ludentes ea, quae ab aduersari' dicuntur, siluimus : inomodo Marcus Cato refellitur in causa Muraenae: P M- mesu, cum alterius gestam, aut verba imitamur. Vt, At ego nesciebam quorsum tu ires: paruula hinc est abrepta ' eduxit mater pro sua: Soror est dicta, cupio abducere, ut reddam suis. Item Haec tua te hominem clementem popularemque delectant. I, Lictor, colliga manus: caput obnubito : ar-

bori infelici suspendito. IV perbole, IL

536쪽

tem alicuius augendi , minuendique causa. Enuntiat enim verbis falsum , non ut fallat : sed ex falso intelligatur

verum. Haec res augetur,vel minuitur, aut simpliciter,aut comparate. Vt, Qui candore niues ante urant,cursibus auras. Curate,ut splendor meo sit clypeo cla'

rior, quam solis radij esse olim, cum sudum est, solent. Elephanto in India pugno perfregisti brachium,femur diacere volui. Siquidem connisus esses per corium,per Viscera, perque os elephan, librachium transmitteres. Memini ctatum in Cilicia, & quinquaginta centum in Siclo latrones, triginta Sardeis, sexaginta Macedones, sunt homines,tu quos occidisti uno die, septem millia. Quid in Cappadocia, ubi tu quingentos sim al, ni hebes machaera foret, Uno ictu occideres Duplicatur nonnumquam Hyperbole Qine Charybdis tam vorax Charybdim dico Oceanus modius fidius non videtur potuisse ta mul tas res absorbere, quam Antonius Resi; sdem minuitur modis: vi, Vix ossibus haeret. Et, Hic de tanto patximonio ne

537쪽

L1BER IIII. 493 testam quide reliquit, unde petat igne.

Iropauperior.Tarditatetardior Periphrasis Graecis,oὶ Latinis circuitio, o circulocu - tio , perquam id pluribios effertur, quodvno,

vel paucioribus terri potest. Vrbis,& imperij conditor , id est Romulus. Nam quidquid semisicari breuius potes, cum

ornatu, copia ο tenditur , est Periphrasis. Haec irpera nitionem rei, cum quid res sit explicatur: vi, Virtus dicendi, id est, loquentia : Per definitionem nomista, quae Graecis est Etymologia. Studium sapienti , Philosophia. Per descriptiones, cum

ex adiunδε- ,, essestis, signi que rem describimus Ille gurges, atq; , helluo Anatus abdomi'i suo, non laudi, atque fia tam gloriar. &: Processit qua autoritatevirἶ vini , & semni plenus, madenti coma, . composito capillo , grauibus oculis, fluentibus buccis, pressa voce, & te-

. mulenta. id est est Gabinius. Fit Prei P-:jΘ μμ rasiis tribus causis, copia, ef ornum: iuri id venusee augetur, variatur pluribus versis, quod Ono vel paucioribus dici poterat: Dein levitandae turpitudinis, vel obscaenit

iis . Frater tuus minimus te amat pluri' Cie sis cin

inum, qui propter timiditatem, & no- . et

538쪽

hurnos quosdam, & inanes metus te cum semper pusio cum maiore sorore' cubitat. Denique necestaris, cum vel rei nullum ent nomen impositum,vel,si si o-

tum nobis , aut non occurrit : ut, in medio

duo signa, Conon , & quis fuit alter Descripsit radio totum, qui gentibus

orbem: Tempora quae messor,quae curuus arator habebat. His strictim era positis, caetera persequar. cat.'. politio, cum eodem loco manemus, thia dicere videmur. Ea dupliciter , tu, μι-- cum eandem planὸ dirimm rem, se δε eadem

. re. Eandem rem commutamus, atque expliacamus verbis, pronuntiatione, trafiatis .

Verbis cum eandem rem nonimia simplicium verborum, con buctionis semehit rumque, sepius exprimimus alijs verbis idem significantibus, aut eodem pertinem bus. on faciam,non patia non sinami Civem Romanum vincire facinus, scelus verberare, prope parricidium necare , quid dicam in crucem tollere 'Prο- nuntiatione ini in sermone, in acrimonia , in alio , cr alio genere vocis, atq;gestus ea, quae

verbis commutamus , pronuntiatione quoque

mariamus. Num ibo ' egone ad eam quae me quae illum i quae non mori

539쪽

malim. Traξ latis itissententiam traduc mussermocinatione, musicitatione, oe aliis. Omaca est expolitio, quae constat frequentibus exornationibus Verborum,& sententiarum, similibus, dc exemplis, conclusionibus, contrarijs. Pu-nlius Decius Consul se deuouens pro exercitu:Quid moror vltra, Deci pater, familiare fatum Datum generi nostro est, ut luendis publicis periculis piacula simus. communem letionum saluti

nostra sanciamus morte. Praesidium a seramus patriae in capita execrati nostra. Non mihi natus sum soli: natus sum patriae ciuibusq; meis. Bello prin . positus eo sum,ut unus ςTulgeam pu pura, vivamq; Vnus .Vos, Quirites, vestris lusagijs, vestro beneficio ducem seruatoremque vestris copijs praefecistis. Vita liqc, quς fato debetur, coni- militonum meoru saluti soluatur praesentius. Salus una est proij cere salutem. An Decius, Decius non esti Sancte Do cius est, dc Deci, filius morte longi l victurus. Non fallam iudicium ciuitatis, quae me summis honoribus excoluit. Exercitum, qui iam me qu/rium:

540쪽

496 RHETORICORUMConsulem sequitur in discrimen adi num patiar Qui corporum oppositu

inclusam in hoc corpore teXerunt antimam animam suarum servatricem Dijs

Manibus dicatam ternum laudent: leant,vincant, incolumes se patri red dant. An non satis aetati, satis gloriae, satis honoribus vixi quater Consuli Ego Vnum pro multis caput placandae Coelestium sit serorumq; irae dedo. Ego legiones hostium mactandasTelluri,&Dissimmanibus dedo: Ego hunc sanguinem meis commilitonibus, ciuibus tuis , Qui ine pater, dedo. Age, Ma i ce Liui Pontifex ceremoniam patra: pr i ferale carmen me unum, & hosti-sas legiones pro mercitu populi R , mani funebridus Diris deuoue. C m rerμm, ei tartificiosa facultas ex

tendendi, augendiq; cum ornatu arx menti , quae exornationibus amplificationis laxatur. Amplificatio enim una Ul et rebο- din, qua verbumVauius , pro minus gravi, serpamus: alia rerum, qua res, sue a P--e si . menta dilatantur.' 6sis , cum D auiore verbo , quam pro re utimur , atrociusq; pro-

ij loco sublimimus. Duo portenta, ac

funera