Simonis Caulerii Rhetoricorum libri quinque. ..

571쪽

3is RHETORICORUM lium casus admittitur . Tolerabilior est reipub. princeps improbus, qui

micis utitur bonis, quam laudatus, qui rerum procurationem prauis defert. Epiphonema e t uesani irro rei narratae, τὸ probatae; amplificatio quaedam honestatis,

dignitatis , Utilitatis , di bicultatis, sim

lium rerum, quae admirationem auget. Adeo odiu certaminibus ortu ciuilibus vltra

meta durat,nec in victisdeponitur.H csunt praelia Corneli),talis in rep. nostra or,assiduitas,dimicatio,virtus digna summo imperatore, spes pro praemii

periculorum. Particulae epiphonema' tum sunt, Adeo,vsqueadeo,tantus,hic, lye,talis,&similes. Magnum ornamestum addit orationi,& vim ; & habet a 4 cumen ,& aculeum , & aures ani mum ferit, si commode apponatur.5χ- o ma ,sue cogitatis sententiae, cum quae non. dicimustac linil nisicamus, ut intelligere possest auditor. Sententia enim ingenij, s scom mut plena, quae torquetur in personam, o ius mores, aut ineptiae notantur. Hi ani

entium soli armis Lomanis dis i-

ti vires suas intellexerunt. Item: A- thenienses verbis litterisq; bellam ad-

572쪽

uersus Philippum gerebant. Ino emen

mentum , cum veluti vadibus peruenitur, non modo adsummum, sed quo- ,Δmmo do supra summum. vi, Maxim periarbatus est Deiotarus, ut audiuit Consules ex. Italia profugisse, omne consulares, cunctum Senatum, totam :Italiam esse effusam. Ea locu causarum t 'sim aetiologia, dices uarimeta lasis: obna, P sim: per quod nos ipsi nobis crebro rationem pos imus cuiusiq; propositi. Hodie non des cenditAntonius . Curi Dat natalitia in hortis. Cuia neminem nominabo: pu- tatote Phormioni alicui, tum Gnat ni, de Ballioni. MEHOlnia ,cum ad cuius proposui fatim ratione linquemus,quaesententia ere includit.ὰEtsi acerbum, quod dicturus sum, videbitur: quo domeri

animo audiendum ea. Nan uerum c5-

illium, quod initio molestum est, in 'pol'erum cognita utilitate, fit iucun-d- Piceologia, Ma tino tri causo quam

Hserimus,ut aequavi honestam defendimus P fecit iratus, affectus iniuria cellit tem x .. poribus , stati datum est. ces rasa ic - twae similis, cum necessitatem alicuiaue rei,

573쪽

uero RAETORICOR vM , auis ausi uri Arma simapsi ontra C sarem,non voluntate,sed coactus lota gibus& olscio. Illis timidis,&ignauis . esse licet, qui recellium haben : nobis necesse est esse fortibus,quibus a Tu-sium nihil reliquu m. Color est probabilis, suspectae causeae, ac rei per peramas defensio Dat enim rebus d formibus colorem , & causam facti c5i mentitiam, sed speciosem exquirit. Initia illa gestarum reruni ma2na, qtque praeclara,non felicitati Lucali fed viri.

tuti;h c autem erarema, quae nuper a ciderunt, non culpae, sed sortunae buenda es e videntur. .

. i. Omp rationis fiunt formae pb Ab qu ae

paratio. orationem faciunt , tum aptam, tum

splendidam. Comparatio, qua vel pinnis crum . paribusves minora cummi uiori , mel malia. iora cum mi ribus conferuntur ,omandi amplificandi, a umentati cause. S ei ut me Hercule mei u me isto pacto me tuerent, ut metuunt omnes ciues 'una' dbmu mea mihi relinquenda putarem: si lia.. tu, tibi urbem non arbitraris'Si is αuan est oratis traducens aliqui Mile ex re -

574쪽

mut vel inanimae, velincorporeaeno Irο -- situm, caus e accomodata propter aliquod ' . ii aut disi illi,quaerem minus co natam, peream,quae 'tior est,demonybat. Vna est,

si propositione habet, & redditiqne,Anotas exprimit utriusque: Altera,quς caret,aut notis similitudinis, vel coniu- sit, miscet propositiones similitudia iis curedditione. Sumi ur similitudodrandi causa, per c5trarium,cuila et rei, uam probamus, nos negamus aliqua rem eue similem aut probanili, per ne- fationem vel apertius dicendi,perbre

uitatem cum non res a re separata, ut

in alijs.: sed utraeque res coniunctae, it confusae pronuntiantur: Vel ante ocu las ponendi negotia, per collationem, qua proposita similitudine, paria par,

obus referuntur. Si te parentes timeren . . atque odissent tui,neque eos vκa ratio ne placare posses: Vt opinor, ab eorum oculis aliquo concederes muc te patria, quae comunis esto motum nostrum parens, odit,ac metuit ,& iam diu te nihil iudicat, nisi de parricidio suo cogitare huius tu,neque autoritatem xcrebere

neque iudiciti sequeret neque vim per-

575쪽

s12 RHETOD CORVMoy λ- timesces ' Di ilitudo es comparatio reret diuersarum rutis Auerson, di nden emqualitatem. H c figura est euidentiGqu'res describitur qualitatibus alienis per coparatione. Sicut e plu ab hominis facio,& person historia,aut fabula petituri sic coparatio, a qualibet re praeter, homine,&praeter hominis faetia. IXς' .pla,&smilia faciedς fidei prosunt multum pri sertim cumper inductionea, hibentur. Sol oppontus, colunctusque. lunae, eius luminibus offuscat,praesens vir probam coniugem splendidius il lustrat.Videte,ne ut illispulcherrita 'suit tantam vobis imperij gloria relinquere : sic vobis turpissimum sit, illud, o quod accepistis, tueri de conseruare nam Gom. posse.Exemplum e tristi,aut re est cum autoris nomine expresso quiperinde,vigestie,

et tilis ad suadendii, explicando quod

mtendimus, comemoratio consans collatione

parium,aut distaris maiorum,mmorar. Est exemplum aliud verum, aliud fabulosum. Sumuntur exempla ex teporibus, 'dc aetatibus, nationibus, regibus,&illustribusviris mulieribus,pueris,uirgin, bus,Christianis, Ethnicis. Exempla an

576쪽

α longe minora. Recentia sunt notio- . 'ra vetera plus habent autoritatis. & vcra magis, quam ficta; Christiana, quam Ethnica sacra,quam profana. Ornati rem exemplum facit rem, ch m nullius rei, nisi dignitatis cauti sumitur: aper- tiorem,cum id,quod obscurius, magis dilucidum reddit probatiore, cum magis verisimilem facit, dcob oculos pO- nis,ctim exprimit omnia perspicue vi' . xes dicta prope manu tentari possit. EX I, suo regno, sic Mithradates profugit, ut

ex eodem Ponto, Medea illa profugisse γ' dicitur,quam praedicant in fuga fratris sui membra dissipauisse, ut eorum col- lectio dispersa,moerorque patrius cele- ritatem persequendi retardaret. Sic Mi-

thradates fugiens maximam Vim auri, atque argeti, pulcherrimarumque omnium rerum, quas, a maioribus acce-

perat,& ipse bello superiore ex tota Asia direptas in suum regnum congessi rat,in Poto omnem reliquit. Haec dum

stri colligunt omnia diligetius, Rex ipse e manibus effugit. Jta illum in persequendi studio moeror, hos laeti-ihi fetardavit. πομνι eret fabula, in

577쪽

qua muta animantia loquentia inanima res humano more inticuntur. vi, Vultipes laqueo capta euasit, facta caudaeiactura:cum longioris taedetet vitae,&grantis infamiae;statuit aliis vulpibus, dc suas demerent, persuadere, Ut communi malo suum caelaret dedens. Pro concione vulpium frequenti sit autor, ut indecens membrum, & superuacuu' &appensum abscinderent. At una ex . vulgo callidissimarum ferarum, heus tu, ait, nisi hoc tibi conduceret, nobis non consuleres.Parabola es collatio rerum tenere dii Imitam. v ' Q s ubi audito venantum murmure Tygris, Horruit in maculas, semi sque excus stinertes: Bella cupit, laxitque genas, dc .empe

Moxruit in turmas, nati e alimenta cruentisi Spirante fert ore virum:sic excitus ira D uctor in absentem consumit praclia

fratrem,

578쪽

odium, in inuidiam, in contemptum, quis ad-Nam iste profectus est, non Ut legatus populi Romani: sed, ut quaeda calamitas peruadere videretur. Cum homine crudeli nobis res est, an cum fera, atque immanihelluat Contrario- rum locus exornationes suas in partem

eloquentiae confert. contentio, cum ex Menis. ε

contrari' amplificatur oratio verba, velfententiis. De ea praecepi prius. Vos huius incommodis lugetis; iste reip.calamit te laetatur. qua docemus artumen- Ο tum, quod contra nos assertur, pro nobis fac re. Sepelijsti solus; caedem fecisti: Si c - χ dem ciuem;manus sepultur non impertissem. Communicatio, cum duae res con C M,-trariae coniun untur. Tam deest auaro,

quod habet; quam quod non habet. Vterque vituperatur, & prodigus,& uarus ; quod neuter rebus suis rectE v-tatur.Diaphora,cum verbum iteratum aliae,n Diapse .sententiam significat , quam notarat di tam

pH Huius aerumn quemvis caeteroru . hominum, modo hominem comm luere possent. Item: In uniuersam mu-

lierem , quid potius dicam , aut verius, quam mulierem Relestio , mi quippi

579쪽

quod cum imperio fui': etiamne priuati,sξ etiamne reusZ ctiamne pene da- natus hostium duces priuata in domo retinuistiὶ Dominetur in concionibus 'invidia, iaceat in iudiciis. Fu eris illi ali quando amicus intimus, & Amiliarissimus, beneficia contuleris. Quid tum' an iston amicitia omnis isto tuo facinore dis lui potuit 3 e , con calli omnia aduersario concedimus. Habes, Tubero , quod est accusatori maxime optandum confitentem reum. Consensio, cum aduersario a sentiri videmur, quod obli- que criminamur. Gaudeo etiam, si quid ab isto abstulisti, & abs te nihil rectius factum esse dico. Oppositio iis compensatio, Graecis .in pophor. qua nobis aduers-riorum didri proponisnus, ut illis responde mus Dissicilis ratio belligerendi, at ple- na pietatis. Item: Quid igitur ait Ho tensius, si uni omnia tribuenda sint,v- num dignissimum esse Pompeium: ted ad unu tamcn omnia deferri non opo tere. Obsolevit iam ista ratio re multo magis, quam verbis refutata. 'pollinara es aduerse partis incontio ,sicut An po- Ebora, restonsio. At enim haec ita com-

580쪽

uer 8 RHETORICORUM.

missa sunt ab isto inon cognita sint ab iomnibus: hominem esse arbitror neminem, qui nomen istius audierit, qui facta quoque eius nefaria commemorare non possit. Hyictio his ad citur, pia aduri siriorum affectum quemlibeto mus, cui r pondemus. Indignum cst italos Troiam circumdare flammis Nascente,& patria Turnum cosistere terra. Quid face Troianos atra vim ferre Latinis Anasceve, qua ab aduersariisproposita eleu, mus falsa reiicimus. Nunc Lyciae sortes, nunc & Ioue missus ab ipso In-τ a, iis. xerpres diuum,fert horrida iussa per auras. Transitio , qua monemus breuiter, Vid dictumsit; cr quid consequatur, octe dimus. Quoniam de genere belli dixi, nunc de magnitudine pauca dicam. resin/- Parenthesis e t ordinis,per interjectam declaran , causa sententiam, dissolutis . lnserta sententia , si eximatur, sermo nihilominus relinquetur integer. Brevitas est, qua res io tantum verbis necessariis di tincte, obreuiter rehenditur. Non Tyberius Gracchus, qui Agrarios concitare conatus est : non C. Gracchus, qui C. Menunium occidit, in discrimen ali- quod,