Simonis Caulerii Rhetoricorum libri quinque. ..

91쪽

adolescetis nodu c5silio, ac ratione si mathi,pellexitiis omnibus rebus, quib' illa aetas capi ac deliniri potest .Filia,quς no Qtu illo comuni dolore muliebri, in eiusmodi viri iniuriis angeretur:sed nefariu matris pellicatu torie no posset, icquo ne quide queri sine scelere n5 posse arbitraretur, caeteros sui tati mali 1gnaros esse cupiebat: in huius amatissimi siti fratris manibus, S gremio, maerore, &lacrythis c5senescebat. Ecce aute subitu diuortiu,quod solatili malorsi omnium forc videbatur Discedit aMelino Cluentia:vt in talis iniuriis,non inulta: ut a viro,n5 libenter.Tu vero illa egregia,ac praeclara mater, palmultare laetitia,ac triumphare gaudio cepit,victrix filiae,non libidinis. Itaque diutius suspicionibus obscuris laedi fama sua noluit. Lectum illum geniale, que bienio ante filiae suς nubeti strauerat, in eadem domo sibi ornari,& sterni, expulsa, atque

cxturbata filia , iubet. Nubit genero conseqneti socrus, nullis auspicibus, nullis auctoribus,funestis ominibus omnium.O mulieris scelus incredibile, & praeter hanc una in omni vita inauditum 1 5 libidine

, D iiij

92쪽

L 1 B E R I. 39prouincia Considius satisfacere homi

nibus non posset; si quemquam alium prouinciae praefecisset. Itaque Quintus Ligarius, cum diu recusans nihili profecisseis prouinciam accepit 'nuitus: cui sic praefuit in pace, ut dcciuibus, & sectis gratissima esset eius integritas , & fides. B ellum subito exa sit, quod, qui erant in Africa, ante audierunt geri, quam parari. audito, partim cupiditate inconsidorata, partim caeco quodam timore, primo

utis causa, post etiam studij sui, quaerebant aliquem ducem. Tum Ligarius domum spectans, &ad suos redi-xe cupiens , nullo se implicari negotio passus est. Interim P. Actius Varus, qui praetor Africam obtinuerat, Vti- cam venit: ad eum statim eoncursum cst. Atque ille non mediocri cupiditate arripuit imperium; si illud imperium esse potuit, quod ad priuatum clamore multitudinis imperitae, nullo publico consilio deferebatur. Itaque Ligarius, qui omne tale negotium cuperet effugere, paulum aduentu Vari conquieuit. Item siladendae legis

93쪽

niliae ratio. Bellum graue, & periculossiim vestris vectigalious, atque meis, a duobus potentisinis regibus insertur, Mitridate,&Tigrane: quorum alter relictus,alter lacessitus occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse a bitratur. Equitibus Romanis, honestissimis viris,afferuntur ex Asia quotidie literae,quoru magnae res agutur in vestris vectigalibus exercendis occupatae: qui ad me. pro necessitudine, quae mihi est cum illo ordine, causam respublicae, periculaque rerum suarum detulerunt: Bithyniae, quae nunc vestra prouincia est, vicos exustos esse complures: regnum Ariobarzanis, quod finitimum est vG stris vectigalibus,totum esse in hostium potestate κ Lucullum magnis rebus gestis ab eo bello discedere; huic, qui succurrerit, non satis esse paratum ad tam tum b ellum administrandum: unum ab

omnibus socii , &ciuibus ad id bellum

imperatorem deposci, atque experi: . eundem hunc ab hostibus metui, prae-

Nareatis . . , V, i liae. terea neminem. Narratio triplex, orat Oratoris. ria, intercurrens, remota. Oratoria, pro'

pro ci Ue, quaerem gestam utiliore vincen-

94쪽

d persuadendique causa, eo iue exponi donec elicipossit controuersis, per confirmationum modos pertraffanda. Intercurrens,sive

diamesila 'accersita, quae cause seruire poterit, ex causa non e l. Haec excurso quaedam ψὲ fauorabilis in loco aliquo plausιbit paulum co-

morans, exo nationis ilitudinu, laudatio- m. nis,criminationis transitionis causa.Haece X-tra causam sumitur; sed aliena a re, de qua agitur, esse non debet. Nam habet rerum ad principem quaestionem pertinentium incidente expositionem. Sunt intersitae exordiis,narrationib'propriis omia,m in& pxopositionibus, confirmationibus, confutati onib us,conclusionib us,expositiones exeplorum,factorum,dictqru, descriptiones personarum,locord,temporum, & aliarum rerum, siue laudationis,autvitupersi: siue fiasionis, aut dis suasionis: siue accusationis, aut defensionis studio afferatur. Remota, quaepror Remea, ssu separata af eausa ciuit exponit quaecunque negotia, autpersonas describit. Oratori eos ' me eis. dum in oratione locum sortitur:digressis pars orationis non es tapartibus in seritur, via

cessoria. Narrationi interpositae digressionis sit exeptu.Accipite nuc aliud eius

95쪽

que hospitum. Quae posteaquam iste

omnia abstulit, alia rogando, alia pos

cendo, alia sumendo,ferebat Sthenius, Ut poterat; tangebatur tamen animi dolore necessario, quod domum eius exornatam, atque instructam, fere iam iste reddiderat nudam, atque inanem. Veruntamen dolorem suum impcrtic- bat nomini: Praetoris iniurias tacite,

hospitis placide ferendas arbitrabatur. Interea cupiditate iste sua illa nota, a que apud omnes peruulgata,cum signa

quaedam pulcherrima, antiquissima Thermis in publico posita vidisset,ad

minit: a Sthenio petere caepit, ut ad ea tollenda operam suam profiteretur, seque adiuuaret. Sthenius Vero non

solum negauit; sed ostendit etiam, id nullo modo fieri posse: ut signa antiquissima, monimenta P. Asticani ex oppido Thermitanorum, incolumi illa ciuitate, imperioque populi Romani

tollerentur. Etenim, ut simul P. Ast, o cani humanitatem cognoscatis Oppi- 'dum Himeram Carthaginenses quondam ceperant, quod fuerat Siciliae inprimis clarum, α ornatum . Scipio,

96쪽

RAETORICORVM qui hoc dignum poeulo Romano arbotraretur, bello confecto socios suapor nostram victoriam recuperare: Siculis omnibus Carthagine capta, quae po tuit, rostituenda citrauit. Himera deia leta, quos ciues belli calamitas fecerat

reliquos, ij sese Thermis collocarant in eiusdem agri finibus , neque longe ab oppido antiquo. Hi se patrum tortu

nam, & dignitatem recuperare arbitrabantur ; cum illa maiorum ornamenta in eorum oppido collocabantur. Erant

signa ex aere complura: in his mira pulchritudine ipsa Himera, in muliebreni figuram, habitumque formata, eX Οppidi nomine, & fluminis. Erat etiam Stesichori poetae statua, senilis, incurua cum libro, summo, ut putant, artificio

facta, qui fuit Himerae , sed est, & fuit

tota in Graecia summo propter ingenium honore, & nomine. Haecisic ad insaniam concupierat. Etiam, quod pcnc praeterii, capclla quaedam, ea quidem mire, Ut etiam nos, qui rudes lia rum rerum sumus, intolligere possumus, scite facta, & venuste. Haec, &alia Scipio non negligenter abiecerat;

97쪽

ut homo intelliges Verres, auferre pos siet: sed Thermitanis restituerat; non quo ipse hortos, aut locum omnino, ubi ea poneret, nullum haberet: sed, si domum abstulisset, non diu Scipionis appcllarentur: sed corum,ad quoscunque ipsius morte venissent. Nunciis locis posita sunt: ut mihi semper Scipionis fore videantur, itaque dicatur. Huc 'sque disressio procurrit, cui reditus ad intermisitim confirmationis argumentus iungitur aptus.Haec cum ipse pocceret, agzreturque res in Senatu, Sthmnius vehemetissime restitit, multaque, ut in primis Sit lorum in dicendo mos, copiosus est, commemorauit: urbem relinquere Thermitanos esse honesti quis, pati tolli ex urbe monimcta maiorum, spolia hostium, beneficia claris. simi viri, indicia societatis populi Romani, atque amicitiae. Illud dum in hos di resilonum excusin cumqO semper fere vel admonitione, vel

paratione diducendam orationem. .Atque

orator pri quam desediat, cogitet, quo re deundum sit, oenum redeundi pateat locus.

98쪽

gam orationis dignitatem accommo sis es odatam personis, ut sermo cum idonea: , 'varietate, & orationis festiuitate, ania morum ostendat dissimilitudinem, uitatem, lenitatem, spem, metum, suspicionem, desideriu, dissimulationem;

errorem,misericordiam,rerum varietates, fortunae commutationes, insperatum incommodum, subitam laetitiam, iucundum exitum rerum. Patrem meta, Cisera precum proscriptus non esset, iugulasti, U occisum in proscriptorum numeruretulistis: me domo mea per vim expulia stis : patrimonium meum possidetis: squid vultis amplius 3 Etiamne ad sellia cum ferro atque telis venistis, ut hic aut iuguletis, aut conden elisZItem: Patria tecum sit agit, & quodammodo tacita loquitur. N pilum iam tot annos facinus extitit nis per te : nullum fia. gitium sine te: tibi uni multorum ciuium neces, tibi vexatio, direptioque sociorum impunita fuit, ac libera. Tu non tum ad negligendas leges, α quaestiones: Verum etiam ad euertendas, perfringendasque valuisti. Supe-ripta illa, quanquam ferenda non me, E .

99쪽

rimi, tamen, ut potui , tuli. Nunc verbme totam esse in metu propter te: quidquid in crepuerit, Catilina timeri mulluvideri contra me iniri consilium posse, quod a tuo scelcre abhorreat, non est ferendum Quamobrem discede atque hunc mihi timorem eripe : si verus, net opprimar : in falsus, ut tandem aliqua-

do timere desinam. Quae in neo otiorum

expostione ponitur narratio remota, aut1 a bula est, aut argumentum, aut hi toria. buti est narratio, quae rem nec veram, nec verisimilem continet. Tempore, quo in homine, non Vt nunc, omnia In unum c5-

sentiebant: sed singulis membris suum citique consilium, suus fermo fuit: indignatae sint partes resqua sua cura, suo labore , ac ministerio ventri omnia quaeri: ventrem in medio quietum datis voluptatibus frui: se omnia obire ministexta, ambulare pedes, Ope rari manus, aures audire, oculos vide- , olfacere nares, linguam loqui, dentes cibum stabigere, ventrem in toto corpore inertem esse, & nihil, nisi se tiro voluptatem. Olim huic inuiderunt, α coniuraruns in unum ; ne ip-

100쪽

sus desideriis occurrerent,ne manUS ad os cibum ferrent, ne os acciperet da tum, ne dentes conficerent. Sed hac ira, dum coniurata pertinacia domant in medio sui, ipsa membra, & totum corpus ad extremam tabem deuenenint: senseruntque non segne ventris esse ministerium, nec magis si ipsum, quam alere, reddentem in omnes co . poris parces, hunc, quo Vivebant, Vigebantque, diuisum pariter in venas maturum consecto cibo sanguinem. Ita mutatis consiliis, mollitaque pertinacia redierunt in gratiam. mentum Auinnexs narratio re quae, aut vera, aut

merisimilis, quaeseripotuit, cuius expositio seruit theatris t sunt Comediae, a que Tragediae argumenta, & prologi. Senex castigat filias, quod hae viros Taperseuerent peregrinates pauperes ιIta sustinere fratres, neque relinquere, Cotraque verbis delinitur commodis. Habere sineret,quos scinci nactae foret. Viri reuentut opibus aucti trans mare. Sua quisqςxctinet,ac Stycho lumatur.

Historia est narratio rerum praeteritarum, quae,aut ab memoria aetatis nosti e ut remotae,