Andreae Recicii ... Accusationis in Christophorum Sborouium actiones tres. De fide publica. De praescriptionibus ante iudicium oppositis. De criminibus

71쪽

cs nivis me conscientiae stimulis agitatus silerit, videtis. Vi debat scilicet se honestum esse non posse, dum is, in quem tantum flagitium admisera alvus esset. Muti

ta a me praetereuntur e L tamen multa dicuntur. Verum tamen ad propria hujus accusationis crimina propero; interim vestrae prudentiae est, cum qualis in hisce rebus fuerit, petipexeritis,qualem in reliqua vita se praestiterit cogitare. Ego unum adhuc si egret gium ejus in patriam pietatis specimen protulero,ad illa quibus in judicium vocatus est, crimina acceda. a scelere illo, cum perficere id non posset, deiectus, in Germaniam deinde ad Maximilianum Imperatorem profugit. Non necesse mihi nunc arbitror eoru temporum mala attingere: sed meministis tamen,ut singulari reipub. fato in duos Reges divisum tum regnum suerit. Iam ingressus regnum Rex erat: eodem tempore D. Maximilianus Imperator de regno, utrum sibi adeundum esset, cum ordinibus imperii consultabat. qua de re cum legationem ad eum res pub. decrevisset ,missi fuerunt, Ioannes Demetrius SoliIovius Archiepiscopus nunc Leopoliensis,& Ioannes Kromvstius Palatinides Vladissavien. qui regnum alteri jure delatum docerent, Pantumq.communis reipub. Christianae interesset, ut ad pacata consilia se converteret, ostenderent. Aderat tum

christophorus hic Sborovius. singularem laqmini

ra . Ia pietatem

72쪽

ss me crimini .

pietatem attendite. qui tales viros, vel propter communionem nominis Polonici, etiam si privati ea in loca venissent, omnibus ossiciis colere debebat, ab ordinibus in publica causa missos,dum mandata sua exponunt, publice interpellare,mendaciique arguere, ac tam insigne convitium facere iis non dubitat. Morte interim Maximiliano Imp: illi etiam sere omnis novarum nundinationum spes decesserat: regnuenim pacate jam.obtineri a Rege videbat: nullum reperire poterat,qui alterius vivi possessionem em re vellet: minus jam ibi etiam fieri se existimabat. aurum quod a Rege interceperat, prodegerat: egebat : quo se verteret non habebat. Itaque agaba- tu ε modo in Caesarea aula erat: modo in Italia. in qua quid dicam quoni 'do vixerit: constat inter omnes, qui eo tempore in italia fuerunt, ita cum vixisse flagitiose, ut clim ad cauponem divertisset, in caupona ne an lupanari diversorium haberet, nesciretur: ita seperbe: quamuis id ubique: ut puderet jam

eum majorum suorum, ac ordinis nobilitatis, comitemque se haberi vellet: ita misere, ut comes hic saepe uno solo puero comitatus non esset. sed ut ad a

cusationis nostrae crimen jam veniam, quemadmo-G, dum ostendi egebat. Itaque ut ferae etiam bestiae fame stimulatae in rabiem saepe vertuntur, ita ille in omnes partes se vΠlabat Dederant jam antea per Za

73쪽

chatiam Zuchouscium literas ipse & stater qus S

muel ad Moschi: operamq. suam illi detulerant: non dicam nunc principi Barbaro: crudeli: omniu, quicumque extiterint tyrannorum immanissimo: sed perpetuo hosti seminis nominisq. nostri.Bellum grovissimum cum Mosco jussu ordinum gerebatur: Moseus qui viribus parum confidendum sibi arbitrabatur,ad praesidium a proditione petendum converius,

eosdem illos, quorum ante operam vel expertus su- erat, vel iidem,qui eam illi navarant,ostentarant,appellat : literas ad Oscilium, ad Christophorum Sb

rovium: fratrem ejus Samuelem: ad Albertum Lascum Palatinum Siradiensem, quem honoris causa

nomino,dedit: de hoc non quod certi aliquid polliceri sibi posset, quemadmodum postea patuit, sed

quod alii fortassis, quo facilitis emungere eum a gento possent,polliciti de eo illi suissent.Hic ille id agit ξ egregium credo aliquem civem se praestat: E-teras exhibet: rem ad Rege: ad magistratus defert: consilia molitionesque hostis aperit. Legatis, qui ad Rodolphum Imp. missi fuerant, inter quos princeps fuerat, Osfanasi Reganoffultro se offert: literas ab illis accipit: consilia cum iis contra patriam agitat 3 si pecuniam in viaticum accipiat, omnia se factura pollicetur. Operaepretium est,hic singulare hominis non modo audaciam, sed proiectam impudentiam Ι 3 alte

74쪽

ottendere: simili autem mendicitatern eius, os perie turpis est,in tanto flagitio foedissimam pempicie- tis. Exhaustus legatus Moscoriticus itineris sumptibus erat: ostendi pecunia nunc se non abundare: Lubecae tamen sperare se ad numos pervenire posse.

F vestigio is Praga Lubeham eum sequitur. Ibi appellatis mercatoribus, Henrico Hilfhorstio , & Z icharia Mejero, qui negotia in Moscovia habebant, pecuniae nonnihil Moscus coquirit: hic digitis adli-Drys inros appositis . sanctissimum juramentum in

verba illius praestat: Caesarem: Russiae universae mo narcha more eoru salutat; quaecunq principi ejus sper eum recepisset , summa cum fide exacturu confirmat:hoc mille taleros aufert. Vellem coram illum larguere possem. Nam cum res ipsa atque indicia testium certissima, emadmodum nunc etiam videri necesse est, argumenta vobis viderentur: tum non minus certe illius ipsius color, oculi vultus, haesita- ω,eum vobis indicarent inem enim,ciis de rebus

inihi notissimis loqui me intelligeret, sensum ipsius futurum putatis p sed quoniam superiori actione ut per procuratorem se defenderet, publico decreto permisitim ei suit, ipse non adest: judicium suscipiunt eius nomine, iidem Mi antea frater ac amici ipsius. Hi igitur, quid habent, quod horum negare possint Θ Dicent, quis author eius re quis testis est λ

75쪽

Is qui omnium optime id scire potest,quique non interfuit ei solum, sed etiam praesuit, interpres Ge manus, quo tum legatus Moscoviticus usus est. Ho-imo est Derpatensis, Vilhelmus Pepler. Is cum in servitutem Moscoviticam puer abductus suisset, ismq. in ea quodammodo inveterasset, idoneus Mosco vi- ius est,quo in legationibus mittendis,tractandisque

negotiis suis pro interprete uteretur. Omnium reru:

is conscius, actor sequester suit. postquam post limbinio ad vetus imperium rediit, fidem hanc principi ac liberatori suo patriaeque suae debere se existima

vit, ut quae tum contra fidem ei debitam acta a non- inullis essen ad eum deserret. Testimonium qus ah-: divistis tanta religione dictum, ut nullum ne mini mum quidem cupiditatis vestigium in eo appareat: tanta constantia, ut nihil temere,nihil quod non cohaereat , quod aliqua in re discrepet, reperiri possit. Dicit habuisse literas ad Christophorum & Samuele Sborovios' a Mosco legatum ejus: accepisse eas Chiistophorum, secreto cum illo tractasse pecuniam poposcisse: dilatum Lubeham: juramentum quale qua- dcti quo in loco , quibus praesentibus praestitum mercatores , a quibus pecunia accepta sit, demonstrat. Cum hieme non navigaretur Christophoruni Sborovium Pragam interim se recepisse, ut ad iter separaret,dicit: a legato autem Moscovitico unum cx

76쪽

Ibo me crisimus. mercatoribus iis, a quo pecuniam acceperat, cum sormula juramenti per continentem Livoniam ad magnum Moscoviae Ducem missum: qui cum duo rum Rigensium civium opera in Moscoviam pervenisset, rem vulgatam, civesque eos mandato regio in vincula traditos suisse, iisque multis precibus civitatis Rigensis tandem liberatos: nominat conscium earundem rerum Ioannem Zulas qui Gedanum postea domicilium transtuleri tum autem cum medicus M. Moscoviae Ducis esset, mercatorem Lube- censem, qui mutuam legatis pecuniam dederat, in ea consequenda adjuverit. Praeterea publicam ejus rei famam non Lubecar modo ac Rigae, veru in aula

etiam Caesarea suisse dicit: interrogatum se ea de re postqvdm cum altero legato in aulam rediisset, a Marsichalco Caesareo Dietrichsteinio, postea secre- tb ad ipsum etiam Caesarem introductum,quae ea de re sciret, ei significasse. inicquam nec horum est, quod temere cuiquam dictum,aut dici ab eo potuis

se videaturὸ Nam quod addit, audivisse se, illii postea eam ob causam ex aula Caesaris remotum; quam

gratiosus quidem tum fuerit,ipsi omniti optimE constat. Quid hoc testimonio gravius, certius, plenius, esse potest ξ cui tamen nolo haberi fidem a vobis nisi idem aliis res us apertissimis comprobetur. Audistis in testimonio eum ponere, mercatorem, mi

77쪽

pecuniam legato Lubecae dederat, civium quorundam Ristensium opera per continentem in Moscoriam evasisse,eos .ob id rei capitalis reos in carcerem

coniectos, vita a Rege postea donatos fuisse. Hujus rei quis testis est Θ tota civitas Rigensis: quae publice

testimonium de eo praebet. Praeterea commodum est hic Petrus Rala ejusdem civitatis tribunus. Hujus testimonium ea de re publice recitari audivistis. Iam vero loannem Zulasf medicum tum magni Mostovis Ducis mox ipsum audietis: interim re non planius narrare possiim, quam ab ipse narratur. Anno M D. I xxxi. inquit, si recte memini, mense Ianuario Lubecensis quidam mercator Zacharias Meter,alio quodam comite,per Churlandiam ad magnum M scovis Ducem venit:literasq.eia Christophoro Sbo-rovio per Bochdanum Iacobi F. Bielscium intimum Ducis consiliariti tradidit. Eas,quod Germanice scriptae essent, Paulus Lanchau quidam Boemus, bello Suedico in Livonia captus,in penetrali quoda,in quo

pharmaca magni Ducis servabantur interpretatus fuit: uno atque altero mense elapse appellatus, im . quit, a Metero sim, ut in pecunia ea consequenda, se iuvarem: appellavi ejus nomine Bochdanum: respondit is mihi,s causam crediti hujus scires, non te interponeres; simulque literis prolatis, iisq a summo complicatis, stibscriptionem tantlim, mihi ostendit:

78쪽

me crimini .

vidi ascriptum nomen Christophori Sboroviit literas statim deposivi: nec amplius tum quicquam quἴ- sivi ipse tamen addidit,quid iis contineretur,oppo tuniore tempore, pro nostra familiaritate,se mihi aperturum. aliquot diebus interiectis, clim ex regia cum domum deducerem. ad fores eius idem merca tor se illi obtulit: conversus turn ad me Bochdanus, mylesta mihi, inquit, hominis huius assiduitas est: facile pecuniam conficerem, si in rem honestam erogata esset. Clim admiras causam quaesivissem ; hic inquit, pecuniam istam, quam repetit mille talerorii Lubecae Osfanasio prorogavit ; quam deinde Ossa- nasius Christophoro Sborovio pro auctoramento

praestiti coram ipse in verba nostri Ducis juramenti dedit: quod quidem ita a Christophoro praestitum est ; ut ipsum huc se venturum , bellumque principis nostri auspiciis Regi Poloniae, patriae i. suae facturuse obstrinxerit, litera'. ea de re,quarum subscriptione nuper tibi ostendi ad magnum Duce dedi quibus certa diem praefinit,intra quam sibi a magno Duce responderi velit;ut si intra eam responsum sibi n5st, ipse juramento solutus sit. Hoc igitur, inquit,iam

ago, ut tempus omne hoc eximam ; negotiumque totu inficiatur. cujus memoriam Duci renovarem ,

si de pecunia hac si sum appellarem. Id autem eo

consilio sacere se ostendcbat, quod si Christopho

79쪽

ius in Moscoriam venisset, ne omnis spes pacis tot

teretur,vereretur: maximo cum periculo Moscovia',

qvs tam bellicosum hostem,principem tam desidem

factum, interque ancillariim,ac muliercularum greges sere tum delitescentem haberet. Itaque traxit rem in aestatem, dum Ossanasius ipse vehiret, qui demum Ducem pecuniam poposcit l, clim tempus a Christophoro constitutum lapsum jam esset: eamd mercatori numeravit: sponsorem enim ejus ipse te constituerat, si a Duce soluta non esset. Haec quemadmodum a me narrantur, ab ipso praesente sacramento cofirmari audietisint quo homine ὸ primum eo loco, ut quae gesta sint,optime scire potuerit,d inde ea fide, ut etiam immanissimo Tyranno eam praestiterit: inamuis minime hic dubium mihi est, eo patronos rei se conversuros,ut eorum testimqnia contra nobile regni recipi non debere contendant. Hic ego non dicam, huiusmodi criminis apud omnes liberos populos, inque omnibus rebus . non modo cuilibet de populo, sed servis etiam ac mulioribus delationem semper datam fuisse: non Brutorum & Tarquiniorum conjurationem a vindice se vo: non Catilinariam a Fuluia muliere detectam c5- memorabo: sed nostris moribus,ne a capitali ii q idem aliorum judiciorum, quae inter nobiles privatos exercentur, inquisitionibus, picbeiorum jurato-

80쪽

rum, qui oculati testes fuerint, testimonia unquatri exclusa fuisse. inod si in privatorum hominum iudiciis publicis, propterea, quo veritas magis patefiat, omnium etiam plebeiorum testimonia recipiuntur; quanto magis in eo judicio, in quo de rep. ipsa agitur, de salute fortunisque communibus omnium nostrum, nullius indicium, quo veritas criminis investigari possit, excludendum estὸ plebei dicuntur: at de iis rebus testantur, quae notissimae iis sunt: quas gesserunt, administrarunt, quibus interfuerunt: deinde sunt homines ex urbana plebe honesti: sui denique juris ; cum moribus nostris, quemadmodum antE 1

me ostensum est, in aliis publicis judiciis, etiam ex rusticana plebe, qui praesens rei, de qua testimonia

conquiruntur, adfuerit,juratus nemo rejiciatur.Accedit huc ut ipsa haec testimonia, quorum authoritatem convellere se posse existiment, aliorum etiam testimoniis confirmentur,qui omni exceptione majores sint. Audivistis paulo ante Albertum Lascum Palatinum Siradiensem eius loci Senatorem in hoc ipso consessu: publicd professus est eadem,quae a superioribus testibus de opera Mosco addicta,pecunia accepta, juramento praestito, confirmata essent, se quoque cognovisse: tum Moseum ad se etiam literas, quas ipse tamen ad Regem detulerit, ac de quibus paulo post dicam, dedisse. Citatus huc suit Pe