장음표시 사용
111쪽
s6 RHETORIC AEpur quae digni sint principatu . de ut breui e plectar, amantis salicis sunt Auitum mores. Inisterest uero inter mores eorum, qui nuper, Creorum, qui olim diuitesfuerunt; quod mali mois m,er quidem omnes, er qui deteriores sunt, magis in illis, quam in istis inueniantur . est enim uelati oro in diuitijs, qui nuper ditarus est. erinferunt iniurias, non quo malo, damnos alios officere studeant; sed partim ut contumelias ima
ponunt, partim ut intemperantiam explaunt: ne luti uerberando, er adulterando. Idores vero
eorum, qui in aliqua sunt potestate natori prope ex parte noti fiunt. etenim tum ijdem sunt,qui e diuitum , tum etiam meliores. studiost enim sunt honoris,s moribus magis uiriles inueniuntur esse:quod earum actionum, rerums appetetes sint, quas gerendi sua istis potestas trιbuit facultatem. er accuratius res ipsas circunspiciunt quod illa contemplentur,quae pertinent ad eam, in qua sunt potestate.er ipso conspectu,congressu. olloquiri quandam potius dignitatem, quam gravitatem retinent. moderantur enim sibi ipsis, dum anima uertunt sie quo illustri loco 'os esse mi picienados. atque eum dignitatem grauitatem intelligo decoram cum lenitate coniunctum. er si quando iniuriost existunt, non qualesicunque; sed graues, σ insignes iniurias inserunt. Fortunati tandem
112쪽
sunt ijs moribus, quos a nobilitate,diuiti', poteristate diximus bominibus apportari. optima uero. fortuna ad id refertur, ut quis sit summo loco naistus,diuiti s assiua potestate polleat:deinde ut sibi bona proles oriatur: tum bona pariter corporR suppeditat bona fortuna. Itaque elati, ex inflati: essesolent fortunati, minusq- res ipsas reputant. illud uero boni habent,quod quodum cultu diuina prosequuntur,issis fidentes propter ea, quae sibi ἀfortuna obstenerunt bona. Mores tum ignobilium,pazperum illorum,qui omni potestate priuantur.er infelicia facile in promptu esse poter ut ex js, quae diximu3,si contraria considerabuntur.Quorinii uero omnes probant eam orationem, quae uos ipsoru mores effingit uidebit orato apud que dicet,qua oratione utendu sit. I P. Sequitur iam ut
dicas de his quae fieri possunt,quaefacta, quxs fu
tura uideantur. I. B.Sunt ij loci communes tribus generibus causarum,quamuis praeteritum templi
iudicijs praecipue sit accomodatu i futuru,quodq; ieri potest eliberationibus: ut amplificatio, de qua dictum est. laudationibus. Vt uero de bis,quae
fieri possunt, ex non possunt agamus, si feri potest, ut aliquod contrarium uelsit, uel efficiatur, etiam ut idem sit, quod huic contrarium est, seori posse uidetur . ueluti si feri potest, ut Damo sane r, etiam feri potest, ut aegrotet . nam
et cona Qui mo res ignobilium ,&pauperia. De locis
communibus tribus generibus causarum.
113쪽
RHETORICAE contrariarum rerum quatenm contrariae sunt,eraedem censenda est uis. π rerum consimilium, si
una fieri potest, uidetur er altera feri posse. cre: n. si quod dissecilius est, feri potest, etiam quod est facilius feri poterit. er st quod luculentum, vel magnificum feri potest, er; omnino efficiatur feri poterit. difficilius est enim pulchram domu, quam domum simpliciter feri. or cuius rei priniscipium, eiusdem ut sinis extet,seri potest. nibil
I enim fit,neq; feri incobatur,quod effici non pos flt. ση cuius rei,ut sinis, etiam ut principium exutet feri potest. nam omnia ex principio oriundtur . er st quod natura, er ortu posteriu3 est eari potest, ut sti; etiam ut sit quod prius est,feri poterit.ueluti si ut uir,etiam ut puer stiferi potest. puer enim ortu est prior: er contra si ut hum puer, etiam ut uir sit, feri poterit. nam vir a
tuis ni pueritia ortum duxit . er quarum rerum amor, .udi uti cupiditas natura nobis innata est nul lus enim
'μ quod feri non potest amat, neque cupit ut pluri r num) quarum item rerum scientiae, I artes sunt, ' roa eae res, ut er sint, ex fant, feri potest. potes er feri, ut ista sint, ex stant,quorumcunque actionisi i susceptis in i s est, quos nos cogere poss/mus, σpersuadere: ut quibaε potiores fumin, uel domia' ni uel amici. er quarum rerum partes, etiam mutum, quarums totum, partes quoque plerati gl
114쪽
fieri possunt. er si genus sit eorum,quae feri possunt,erit itidem er species. er si species,genu3.ut si nauigium feri potest, etiam triremis,er β tris
remis, nauigium quoque . er si alterum eorum, quorum natura est, ut comparationem inter se habeant, feri potest, ut sit, poterit itidem alterum.
ut si duplum s simplum; er si simplum,duplum
pariter. er siquid sine arte apparatuq: efici potest,magis arte, curas effici poterit: Crimpotentioribuε, uel inferioribus, uel insipientia buteiseci poteritomagis id praestare poterunt, qui ijs sunt contraris. Ea uero feri non posse conristat,quae ijs sunt,quae feri posse diximuε, contraariarutrum deinde quid factum δε au ηψη μαμm, Ah ablac coniscere poterimus. Si quod minim natura aptum era ut fieret, factum est; quod magis est necne. aptum, factum uideri poterit A quod posteis rius solet feri, factum est,etiam quod prius solet fieri factum erit. ut siquid oblitus es, id aliquanis do didicisti. siquis potuit, er uoluit, egit. ominnes enim cum possunt, er uolunt, agunt. ex stquis voluit,nihilq- prohibuerit; si potuit,ac iratus fuerit; st potui ac concupierit, fecisse quoque existimandus est. plerunque enim homines,quae app-tunt, si agendi ad fit facultas, etiam faciunt. maliquidem propter intemperantiam, boni uero quod honesta cupiant: Er quifacturus erat, etiam ρα
115쪽
eisse uidebiturauerisimile id quidem est si prae
currerint illa,quae antecedunt, uel causa sunt eius
rei,de qua quaerimu3,an facta sit, etiam hanc eundem affirmare po*umus esse consecutam. ut si fit,etiam tonuit:s siquis aliquid attentauit, etiafecisse dicendus est: cr contra, si quae posteritu: eonsequi solent,uel a causa aliqua efficiuntur, μαcta sunt,etiam quod prius fieri solet,π quod causa est, ut illa efciantur, prius factum esse corrustat. ut si tonuit etiam fusit, utque squis aliquid feci etiam attentauit. borum igitur quaedam neri cessario aliquid factum demonDant, quaedant quod aliquid plerunque fiat. Quod uero factum non fuerit,ex contrari s locis poterit o Birdi. V aetrum quoque quid futurum sit nec ne, ex isdena locis est considerandum. Nam id fore consitarumae dum est, er quod alιqui pq sunt,ac uolunt: er ad quod peragendum tum ira, tum ratione quiadem cum singu&s ijs potentia ad t) mouentum et δε praecursa sint,quae prius ferisolent; ut si aer cogatur in nubem, uerisimile est pluuium futuram:
O si quod eius gratia sit,antecesiit ut si funduis
mentu- iactu sunt, domus uidebitur aediscanda. I. P. Quoniam exposuisti uim argumentationis, ρο materium ex qua argumentari in iudici s deis
liberationibus laudationibus pinimus,atq; simul inseruisti illa quibus animi cociliat r,et per
116쪽
PARTITIONE s. tot mouentur sequitur nunc,ut ad modos,ais formus - Δ.i argumentationis,de quibus coeperas dicere, reuer . o ,
taris. I. B. Volui quidem prius materiam proponi, quanis uim habere uideretur demostrari, deinde illam informari.' atq- etiam uidebantur illa ante, quae essent propria cause, post comunia explicaiidd.Sunt uero duae formae argumentandi, qlias iviri Quae so tio posuimus,omnibus artibus comunia: exemptu mae argu scilicet er ense mema. Exemplum igitur,dum ex mς xδn
singulis assensionem captat, simile est inductioni, quae simile in fingulis ostendens primu quid uniis De Exem-MUale concludit e principium si cuique asis Piψ
sensionis captandae. fiunt uero duo genera exemisplorum.unum aeum prCterita recensentur, alteru,
quod quis Abi fingit. huius rursus alterum,quod
collatio,alteru quod Apologus appellatur.Exemplum tale est. Darius cum uellet Graeciam inuadere, Aeraptum coepit. Xerstes quoque,ut Graeciam adoriretur Aegγptum subegit.ergo non est peris mittendum nunc, ut Aeg plus capiatur, ne GrCaciam inuadat. Collationes autem, quae-res cum Te Colla- rebus conferunt, et quibus utebatur Socrates sunt x QRς
veluti siquis diceret,no oporterefortiri magistratus,quod perinde esse ac siquis Affletus eligeret, non eos, qui certare posient, sed quos sors deesse set: aut ad navim gubernandum non scientisiamus, sed is,quem sors pariter dedisset, eligerctun
117쪽
Apologus uero est, quali utebatur Si corus. Eoquus,inquiebat,ut ulcisceretur ceruum,qui sibi pastionem uastabat, rogauit bominem,an uellet sica ceruum ulcisci,qui se quidem uellersondit)ὶ frenum reciperet,ac pateretur se iacula tenentem tu ipso sedere.qui cum annuisset,ascendit immo, atq; equum sibi seruire coegit. ita er uos Himeret, si Phalaridi duci, cui omne imperium tradidistis, adiunxeritis adhuc custodiam ei profecto seruie istis. Aesopws item hoc apologo Sami quendam primarium reum factum defendebat. Erinaceus, misquiebat, conssiciens uulpeculam dum ad flumen
contenderet in foueam incidisse,ibis diu a ricinis, qui plurimi ipsius corpori adherebant,eflictari.
rogauit an ei ricinos euesteret. negauit illa, atque causam Erinaceo quaerente,rsondi istos plenos
esse,quos si evellat, albos fame dominante accessuri ros, qui quod sibi reliquum sit sanguinis exbauis riant .ita er a uobis Sami superstes bic relinquendus est. est enim diues . quem δε interficiatis, alii
pauperes lacum eiuε occupabunt, qui bona publiis cia exhaurient. Sunt uero apolagi concionibus acu commodati qui fucile ut collationes, Ersimilitudines, adminiculo ipsius Philosophia inueniuntum. quibus quide utimur,cum exempla no invenimus. Derim ex rebus gestis exempla utiliora sunt ad consilia danda. Exempla vero utimur,cum entis
118쪽
PARTITIO N E s. llo 3memata non babemus loco argumentationum, cuautem babemus loco testimoniorum, ut sint epiloagi post entisinemura. nam exemplasum praeponuuntur inimitantur inductionibus,quae principia sunt fidei faciendae,cum uero in epilogis collocanatur, testimoniis. num testκ quovis loco adbibitus I . . fidem facit. I. P. Die de entismemate. I.B. Quois De Sentenniam sententia est pars ensedimematis,prius de ea idieamus. est vero ipse enuntiatio de uniuerso alia auid seno quo genere eorum,qiue in vita continentur, quies xςnti sit. ad aliquid agendum appetimus, uel fugimus. πquia talium rerum collectiones astrictae, Er conarisse sunt fere enthymemata; er entismematum
earundem rerum conclusiones, er quae ante coninclusiones inueniuntur assumpta ci a collectione dil*luta sententis erunt. ut si dicatur, virum
prudentem, er prouidum minime curare debere, ut liberi nimium sapientes euadant,fententia erit. si uero addatur edus: in inerti enim, cr desidi fio otio traducunt uitam,atque in infinitum homianum incurrunt inuidiam, enthmema. Sunt uero Quae sen- genera sententiarum: duae primum sine epilogo. xynxi*xu qμήrum eae quidem antequam ecterantur praereis S μ ''gnitae fiunt: ut optimum est homini commoda uti ualetudine. eae uero simul atque efferuntur, perospicine esse animaduertuntur. ut nustus amator
est, qui non temper amat: duae deinde sine epiae iiij logo.
119쪽
do singulis sententiarum generibus utendum.
llo . RHETORICA Alago. quarum eae quidem partes dicuntur entis mematis, ut, neutiquam oportet uirum scient iamum euadere,ne uita iners traducatur, aut ne in hominum in nos concitetur inuidia. bἱc enim addita est ratio quae sit altera pars enthymematis duabus seiunctis propositionibus comprehens ea Maro dicentur enthmematicae, in quibus partes enatismematis non sunt distinctae, sed tamen elucet eausa eius, quod effertur . quae sententia maxime probari solent. ut, cum sis mortalis, immortale ne retineus iram.st diceretur, iram non esse seruanis dam, simplex spei bententia:cum uero additu sit,
eum sis mortalis mul quare ira construanda non si additum est.)Non utimur iam epilogo, climsententia non eget approbatione; utimur vero eo, eam dubium quid dicuur , aut quod ab opinione communi abhorret. litemur autem sententia cum epilogo, aut epilogum praeponendo, Cr sentenaetium loco conclusionis inferendo. lit,postquam neaque in inuidia se, neque otiosum esse conuenit, non oportere erudiri assero: aut contra agemus, ut ante eodem exemplo usi sumim. Quae deinde non alienae ab opinione communi; sied tantum inis certaesunt, adiuncta causa rotundisiime eferri debent. ad quae quadrant laconica obscure dicta. ut illud Si cori. non oportere contumeliosium
esse, ne cicadae humi canant. uastationem scilia
120쪽
cet agrorum indicans. communes quoque senistentia recte adhibentur , si sint utiles. ut, nequid nimis. item Proverbia, quae uim sententiarum obtinent. In bis sententijs omnibus id spectatur, ut fides concililietur, er animus persuadeatur. Sunt uero alis, quae uitae honestatem indicant, esciuntq; , ut is, qui dicit bene moratus, instiis tutivis es, uideatur. ut non oportet nos cui feris tur amare,ut Uuros, scd magis odisse, ut amatuis ros. Oportebit autem actione etiam ac uultu significari oratorem ita animo esse afctum,ut commodiora sequatur: si uero id non fiat, causa erit adisiungenda. ut insidiatoris erit, si ames ut Uurivi: ac uerus amicus ita amat, ut sit semper amatuarus. Sunt tandem sententiae, quae perturbatisane animi enuntiantur: ut siquis iratus dicat. Falissum est oportere se ipsum noscere . nam his βnouiset se ipsium , nunquam munus imperato rium peti set . in Entismemate iam generatim consideremus illa, per quae causa confirmari, er infirmari postit. ac de confirmatione agentes prius uidenda sunt, quae propria sunt cause,
deinde locos communes rhetoricos percurre dimus. Ex materia iam illa uniuersa, quae expoα
sita est ,sumendae sunt propositiones, Cr confis
cienda ent memata : atque omnia, aut ali in