장음표시 사용
71쪽
νo RHET O R I c Aamus nos non magni feri ab tys, plurimum praestare uidemur, nec ab amica, in quos a mai - bis beneficia aliqua profectasunt, ut proficisciuii tur; aut noster animus uisus' propensius, er pa ut ira. ad bene promtrendum. I. P. Iratus, uero: si ut quomodo inuenitur affectus f I. B. Iratus er uois uom. - luptate propter spem puniendi, ex dolore proindo su Raς pter eontemptionem inuenitur affectus. Cr φω- μ ' hiam qui dolet, aliquid appetit, contra omnes
accenditur; qui ne, quae cupit, consequatur,qua . uls ratione impedimento sunt, aut adiumento non .. curavi esse: ut morbo laborat, pauper, amator , Itiens, er . a ue de qualibet re quiA
irascitur, concupiscens non obtinuerit. exin acerbatur quoque animus, cum contraria ijs,quas expectabamus, euestiunt. tempora prHerea, Croecastones faciunt, ut interdum exacerbetur ani
mus. inueniunturq; qui facile ob quaedam sua studia irascantur . er non raro facit feruidiois res. consideret iam orator q id quisque sentiae, velit, per se cupiat, per se commotus sit, ut adis late ni R exacerbetur; er quomodo efficere posmibus se sit, ut eupiat, er irascatur. I. B. Quibus iami ni irasci irasci / i. P. Irascimur semper alicui uni ' Φη ta Ingula separatim: ut cleoni, non autem is mini generatim; qui aliquid in nos, aut in nostrorum aliquem admiserit, vel admissurus sit. pr plora
72쪽
ν A R T I T IONEs. γ pterea irascimuri', qui derident, deludunt, ea uillantur , dicta in nos iaciunt : qui nocent contumeliae causa: qui detrabunt, contemnunt. illa,
quorum studiost fumus, ut philosophiam, si in
ea laudem basere studemus: qui cum debere boona prisare, mala inferunt , ut amicir qui nos ea non prosequuntur beneuolentia, er cultu, quo iconsueuerunt: qui non referunt parem Dratiam: qui contra Ie gerunt nobiscum, ae nos cum illis
pessimus, si inferiores fuerint: qui amici cum
sint, non bene faciunt, ae dicunt , seu contra a. 'gunt: qui non animaduertunt, quibus rebus egeamus: qui gaudent rebus ex sententia non suecea dentibus: quos nulla eura tangit, si dolorem ina . tulerint: qui mala nuntiant: qui auditores, aut spectatoressi prebent nostrorum incomodorum: qui nos parui faciunt apud eos, aut cum quibuε nobis est contentio de bonore, existimatione, ergloria ς aut quos ipsi admiramur,aut quibuου ad. mirationi due uolumus; aut quos ueremur, aut qui nos uerentur: qui bis in rebus nos contemnut,
in quibus dedecus, aut infamia subeunda sit, ni opem, Cr auxilium ferant, ut sunt parentes, liberi, coniuges, π qui alterius imperio addicti sunt: qui ingrati inueniuntur esse: qui utuntur ironia, dum fierio agimus: qui erga alios sunt bean ci, ac minime erga nos: qia nos, nostras μη
73쪽
liuiscuntur.unde er obliuio est causa irae, s uidea itur ab incuria proficisci. Omnes uero ij, quibus iirascimur, uidentur contemnere, ac qui irascuna ltu contemni. Orator ergo ostendat reos similes lijs,quibus irascimur, ex auditores ita afficiat, ae ssunt ij, qui ira affecti inueniuntur. I. P. Dic de ea De cleme animi affectιone ,-est irae contraria. I. B. Getia quid erit quae est moderatio concitaticinia si mi, er sidatio irae, in qua illa aberunt,quae disiamus in definitione irae, nec videbimur contemni, nec quicquam pati, quod non deceat; sed pluri.
mi feri, er honore dignari. ut enim illa erant Erga quos causae irae, ita haec clementiae. Itaque erga illossumus cle- clementer nos gerimus, qui nitit per contempti mςnxς --uirantur facere, non libentes: qui con uaria Vs , quae fecerunt, uolunt: qxi tales erganos,quales erga se ipsos existunt: qui errata Darentur:qui se nobis summissos, humiles praebet, nee contradicunt: qui feria nobiscum agunt, dum feria nos agimus,ac volumuς qui maiora pratimeati sunt, quam quae sibi condonarentur': qui maegant,σ deprecantur qui nemini contumeliam fuciunt,neminem illudunt, ac cauiliuntur:quos timemus, ac reveremur: qui nos reuerentur: qui per
Qui ς' iram aliquid fecerunt. Miti uero, ac mansueto sent,quo- solemus esse animo um iucunditatem percipimas modo asse ex lustonibus,tocis,ribu,diebus festisOlenuribusp,
74쪽
P A RTITIO NE s. 73 diebus ludorum, rebus recte effectis feliciter visset exitum optatum habentibus,perfecti expleintiis omnibus suis numeris,ac partibus. atq; omnis nodum me dolore fumu3, ueris contra in uoluaptate,quae ex nulla contumelia percipiatur, er in spe eoru, quae bonesta,quae decora, qui bona stat. Abira quoq; ad clementiam reuocamur, ἀι ira i. tutus, nec recens ':cum in alium prius sit effusa: mhnitam
cum istos videmu3 circumueniri,quibus irati fura deducant. mmi aut comprehensos teneri, ut poenas effugere non ualeant;cum maiora damna pol sunt, qu mnos irati intulissemus:er cum arbitramur nos in
iuste egisse: σ cum putamus alios non sensurosse 'i, nobis punientibus pati. ideo nec sensu carentibus irascimur, nee ultra lys,qui e uita excesserunt; neci , qui neq, dolituri ies fensuri sint.His igitur locis orator ad clementiam auditores deducat pquos defendit, miles his o tedat, erga quos clemeter nos gerimus M. P. Amicitiam uero quaenam, De Amici PAnt, quomodo affecti sunt amicis quos amare ' folemus I. B.Si amareesit uelle alicui ea adesse,quae bona arbitramur, i is non nostra ; sed ipsius gratia, er quoad possumus, efficere , ut illa confie quaturi amicus uerb est, qui amat, er ut ita G. cam', resumatur 3 eficientia amicitiae erunn, β uideberis gratuito', er non rogam , at mque imila alia . ni st eius, cui benefeceris causa,
75쪽
74 RHETORIGAn beneficium. dedisse, er postquam dederi , nari praedicare. necessitudo praeterea, quae aliquos coniungit, eaufa est amicitiae, ut sodalitas familiaritu , affinitis, cognatio, er sunt talia. Qui amat Amicvi uero ita affectus est, ut pariter bonis Lea. Mau ' remr amici, σ-contrari A non aliarium illius Gufa r unde dolor, er voluptas voluntatusigna sunt te amic=s eudem bona,Cr mula uidetur in eotingere. er qui amici inter se sunt,ij de uidetur esse amicist ij de inimici π eosde habent amicos, eosdems inimicos:σ eade amico,quae sibi volunt. z Amamus autem eos,qui aut nobis,aut nostris rissisu,. nostra causa beneficia praestιterunt, uel magna, uel alacri, promptos animo, vel ijs temporiabus, quitas praemebat neceβitas ι uel praestare
uoluerunt. amaram amicorum amicos et amantes
eos, quos ipsi amamus: amatos ab ijs, qui a nobis amantur: inimicos eorum, quibus er nos inimici sumus : eos, qui oderunt, quos ipsi odio prosequimur: eos, qui in odio sunt apud bos, qui nobis in odio sint. Amamus liberales, erfn tes, quia aumantur benefici: er iustos, er temperantes, σnon curiosos, illa enim non conquirunt, nec aagunt, quae sunt praeter negotia sua: eos, quibuε uolumus amici esse, si itidem ipsi uelle uideantur. sintch ij probati uiri: eos, quorum mores facile/sunt,ex usus iucundus: faccres, er urbanos: Iau. dantes
76쪽
FARTITIO NK s. radantes quae in nobis sunt bona: elegantes ore, ueα Etu, totas uita: eos, qui neque aliorum uitia, neq; sua beneficia consueuerunt exprobrare: eos, qui facile placantur, er reconciliantur e eos, qui mala proximorum nec dicere, nee scire curant reos, qui nec aliorum studijs se opponunt, nec pugnacessunt :studiosios nostri, nostrarums reru, atque fautores: eos, qui nobis limites sunt, elis
dems rei, er arti, cui nos, student, ni tamen sint nobit impedimento : eos, qui earundem rearum eupidi sunt, modo simul illas consequi lis
erat: eos, cum quibuε ea nobis ratio intercedit.
ut non uereamur illa agere, σ loqui, quae alio. qui apud alios existimationem imminueret: eos, apud quos ueremur, ne ueri uideamur; me apud quos erubescimus, dum admissa a nobis deteginatur; atque alij, quam habebamur. inuenimur esse reos, aquibus nos, nostras, laudari demus, er quos nostri aemulos, atque imitatores volumus esse, non autem invidos ; eos, quibus auxilio essemus ad bona aliqua obtinenda, ni maiora nobis inde imminerent mala: eos qui eque absentes, ac praesentes amant, quij etiam in mortuos eandem retinent beneuolentium t eos, qui amicorum stu in
diosi sunt, illosq, non deserunt, quis bene, inteo
vel, se in amicitijs gerunt: eos, qui apud nos nasi M. nil simulate agunt: eos, qvi non uerentur
77쪽
De odio. Irae,&odii discrimen. De Timois
76 . RHETORICAs sua etiam uitia, er incommoda nobis aperireaeos
tandem , quos non timemus, quibuss confidimus. I. P. Quid habes de his, quae amori, er amicitiae sunt contraria diceres I . B. Odium, offensio, crinimicitia ex contrariss facile animaduerti posisunt. Sed illud cognoscendum est, iram e*cientem le inimicitiae: atque, ut uexatio , Cr calumnia iram, ita etiam odium , er inimicitiam paαriunt. ueram quia er iratus, er inimicus ei, cui iratus, er inimicus est, mala cupit, uidedum est, ne idem esse putemus iram, er odium . poterit erinta quis se inimicus, qui non fuerit irasM.nam ira existit,cum quid contra nos sit admisium; inimicitia, Cr odιum etiam cum contra nos nil sit inmissum. ira effertur in flngulos, ut in caloliam, odium etiam in certa hominum genera, ut in fures. ira tempore fanari potest, non autem odium. Dc cupit inurere dolorem, odium affliactum magiK, atque etiam extremam adesse fortunam. iratus uult dolorem a se illatum sentiri: timeo , qui odit, nihil refert a quo uexetur is, quem odit. ira est cum dolore; odium sine dolore. Ex his igitur locis poterit quis er amicus, ex inimiaeus ostendi i er iudex vel ad iram, ex odium exaecitari, uel ad lenitatem reuocari. I. P. Dic de timore, σβdentia. I. B. Timor est quidam aniae
mi acerbus sensus, vel perturbatio, quod malumi aliis
78쪽
ARTITIONE s. γγ aliquod, aut exitium, aut dolorem aferens misminere uideatur. qtre igitur mala remota non Qitae timosunt, ut mors, de qua bomines soliciti non sunt, rem essi- quod eam procul abse arbitrantur; sed prois V δ0xpius adesse, atque adeo instare videntur, timoα i irem efficiunt is siquidem uidebuntur interitum , detrimentum cum summo dolore aferre: iatem horum malorum signa, quae periculum bais bent: inimicitia, er ira eorum, qui oscere possunt:iniustitia uiribus armatur uirtus contumeliis prouocata: timor eorsi,qui oscere postunt,quod ad nocendum parati uideanturAlla item maximuine*tiunt timorem,quae cim fini admissu,emendari, corrigis non possunt; uel id non in nostrased in aduersariorum situm fit potestate:et in quibus nullam opem, nullum auxiliu inuenire possemus. vel nonfuile.rumentur autem illi,in quorum po Qui timetestate,er arbitrio sentimus nos, ex falutem noὰ x, soleant.
stram sitam esse qui pinunt nos, aut in periculis deserere, aut propter auaritiam perdere: qui adsunt consiij nostri facino qui posunt iniuriam Iimponere,aut ii imposuerunt quod tunc, dum stobi cauent, parati sint ad cumulandus iniuri : bio 3 qui a nobis aut mi, aut putent se iniuria esse fectos: qui in rebus aliquibus se aduersarios inaetendunt: quia melioribus, quam nos simus timetur: qui maiori ut pollent:qui nobis potiores interemerunt:
79쪽
Qui timere soleant. D. Fidenis
fidentia. Quae asserant siduociam.
τῖ RHETORICA Bremerunt: qui nobis inferiores infultant. postunt enim er nos quoq*e inuadere: qui non subita iraeseruescunt, nec libere apericvsed placato aniam dissimulanter, veteratories agunt. Qui uero
timent, ita afficti sunt, ut metuant, aut se alia quid perpessuros, aut a quibus aliquod malum in se prosicisci postit, aut tunc.cim se pasturos arabitrantur . qui iam in forenti, praestantis foro tuna sunt, non putant se passuros,ac contra, sunt
contemptores, audaces, er contumeliost: nec qui se ad extrema dessense sentiunt, spemq; omnem ybi praecisam uident euadendi: ut qui iam supisplicta perferunt. nam ubi metvi est, adest spes euadendi, ex inducimur ad consilium capiendum. ubi uero res desperatae sunt, nemo confultat.Animi itaque iudicum, si conducet illos in timorem
impelli, ita tractandi sunt, ut reddantur simile θs, qui se pati poste credant. er asserenda sunt exempla eorum, qui tali in re perpesi sint, era quibM, er illa, er tunc, cum, non putabant.
Fidentia uero quid sit, er quaenam eam asserant. er quomodo affecti sint fidentes ex ijs, contraria sunt timori cognoscere licet . Est enim dentia θes cum Arma animi fiducia breui res Iutares assequendi, ijs, quae timorem faciunt. uel nullis se ostendentibus, uel procul remotis . Ergo illa asserunt siduciam. quitas mala suauia proricia
80쪽
PARTITIONES. 7 ei l abfiunt:qquae eorrigi, emendari, possunt: er Uxilia uel multa, uel magna, vel utrunque: σ uidere nos nee iniuria affecisse, nee ea esse lestos r er non babere cum quibus contendendum, .
Nandumq: sit , vel st sint, uires non babeant,uel si habent, fini amisi, uel benemeriti, uel beneficio Wfecti: uel st nobiseum complures cor irent,aut potiores, aut utrique. Sunt uero fidentes,qμι itus Qui sint fiMycti sunt, ut non experti arbitrentur sibi mula dentes. ,
ta prossure euenisse, niis aduersi pertulisse: ut auxilia babentes , fientiant se e periculis eua se: ut uideant quidpiam non se Νrmidolosum ib. pi sibi des, pares j sunt; neque inferioritas Mi s neque i , quibus se praestare arbitrantura. ut existiment plura sibi, er maiora adesse adiumenta, quam aduersari s , ut pecuniarum, opum, uiarium , π illorum omnium, uel maximorum,quiabus bellici apparatus continentur: ut cognoscant se uel neminem, uel non multos , vel eos, qui tumidi sunt, affecisse iniuriat ut arbitrentur res diuina sibi fauere, etiam signa, er oracula fauinsta denuntiantia. Ira praeterea eorum, qui lai ria affecti sunt, excitat ad audendum animos σsiti opinio, qua Deus existimetur opem ferre inaturia affectis: σ eum eonstitu aduersariorum praeripiuntur: σ cum priores aduersarios adorimur, vinos nec tune, nee deinceps p uroqueι