장음표시 사용
61쪽
ubi Theoria est melior, ibi necessario etiam me lioris Praxeos indicia affulgent, praesertim si in seruat & Tyrones per semitas deducat planiores,
magi sque convenientes ad praxis ideam acquirendam , qui unicus est Theoriae scopus . Si vero Vir eximius, per meliorem Theoriam, interuligat melioribus verbis , de argumentis non rebus ornatam a junioribus, seu ut pluribus in locis loqui amat . novatoribus eam ruisIe , pr
fecto quis Medicus verbis curat aut qui per
verborum, & literarum ornatum ad Medicinam pervenere t Hippocraticis , de Galenicis olim medicis, haec literarum & linguarum studia comdi erant, nunc a plurimis etiam raucae, & bar barae voces prolatae honori esse videntur, latino, vix sermone instructie. Ideoque in hanc partem concludo , illud honori ipsius Chumiae cedere , etiam in ipsius Praxeos vera constructione acqui Tenda, modo recte procedatur via nobiliori Chy-, mica . Haud neglectum historiae morborum de fendimus , 1 ed eandem omnino promouendam censemus , nam exinde , Omnes chymyci generosiores sua hauserunt , de humoribus eorumdemque variis accidentili , in diuersis morbi . . quae ex miscelis patent . Exinde Galenicorum errores detecti, & strenue refutati fuere , imo inde Chymiae practicae melioratio in dies accrescit. Unde non opus erat ipsi , nec alii. , haec mon re nam si haec negligerent , palmam non ita
cedere cogerentur Chvmicia Galenici s ubi dedi agnosi & prognos morborum , circa Vrotantes aSitur inter utrosque consultantes . De qui
bus Exempla infinita proferre possem , si glori lae cupido me detineret . Ideoque aut oscitantet
62쪽
ante hae aegros suos tractasse Galenicos conij re debeo , aut eos nunc per Chumicorum vigilantiam, &industriam, ad aemulationem deduiactos fuisse , quod utrumque defendere ac d monstrare possem , si de eorum praxi non deni granda , sed veris coloribus delineanda , abiaque ullo invidiae vel odii minimo fuco , hic
Ea quae anatomicis hi stori is inclusa , ab ipso vere laborioso ac indefesso Viro proseruntur .
ornatum Medicinae magnum, paucissimum a tem usum practicum afferunt, adeoque inter scientias e Caὸaveribus petitas referenda sunt, quae mortem ejusque ultimam causam ob oculos ponunt, sed non primas sanitatis fluctuationes exhibent , quae ultimae essent medicae utilitates ad praxin accommodandae . Miror itaque hominem eruditum , posse rejicere eam Artem, quς, ipso Judise, duo maxima attulit medicinae em lumenta, medicamenta nempe morbos debella
tia α institutiones meliores Medicinae. Sed , moribus antiquis stat res Romana virisque, id est , Galenici antiquo more convitiandi proe
Inquisitione censoria, nee Principum legibus vetita , multo minus a Chymicorum saepius lacessitorum inermi turba prohibita fuit Auth
rum investigatio. Ipsi experientia enim aliorum i digent , ut brevitati suae vitae, & sumptibus comsulant. Legere etiam & aliorum inventa corradere opus nabent, ut exinde instar apum mella .colligant, sibi aliisque proficua. Si naturam neel igere ament , si eam disiecare nolint 3 si rationem humanam debilem praeferant Experiem. B Σ tiarum
63쪽
tiarum faei ; si corpus humanum solum eonstaderare velint , extia mundana imperia positum ;si teres Naturat ignorare ambiant , desinant es Ministri Naturae. Si verba hominum illis in uni ca versentur 2Estimatione ; si abstrusas eorum sententias prolatas admirari velint ; si vitam &tempus terere velint, in evolvendis hominum sensibus. , mortuos consulant , vere caecutientes
eu mortui. Nemo Chymicus , eos ad ulterio-xem damnabit, invita Minertia , investigati nem , nec ipsorum interest , ut illi manus Sementes oeulatas possideant. Abstineant modo ab invecticis & calumniis , aliosque a laboribuS ne deterreant, sibi aliisque inhumaniores. Sicubi Chymici , in errores inciderint, iidem
praesto sunt prudentiores, alii, errorum suos col- Iegas convinccntes. Neque rubori habent homines esse, errare posse, sed erubescunt mendacia proferre , illa enim hominem dedecent, nat ratibus demonstrationibus innitentem , nam cutipa i plos statim redarguit ex conitariis, non Ve Dis led rebus prolatis , ipsique ob oculos positis. Et profecto ut omnes artes, sic etiam Chymia, suos obtinuit teneros ortus & progressius mal - 4os, quos secundum celebriores hodiernos praeticos publice & privatim in Europa docenteS eousque attigit , ut sundamentum nobile con siluat Physicae ad medieam artem spectantis , clavimque possideat qua thetauri operum Nat Tae reconduntur , quorum ope egregia Themiae re Praxeos Medicae adyta patefacta. , firmiori ta IO procedunt , quam olim Majores nostri vel
Hostiles autem adversariorum impetus , i si
64쪽
d Is pleni , primo diluendi veniunt , ut arguis
menta juxta se invicem posita eo magis eluce scant. Per Chymiae voea uulum, ilhid opus, ab operariis manibus , furnis & igne proficiens in te uectum volunt, aliudque nihil conari vel age re eos laborantes statuunt. Hoc autem contra omnem veritatem esse , & libri & conatus , Madversariorum metus , sussicienter evincunt . Quis enim tam Vesanae existeret mentis, ut adimneras & metalli fodinas evocaret suos auditores, ubi de corpore humano e)usque motibus disiserere Be demonstrare vellet . Ideoque Ceseberrimus Bach livus insulse debachari videtur in ho- isce , ubi illis hanc mentem attribuit insanam . Ucrum comparative , relative & per grad x ascendunt experientiarum naturalium collati nes , judicitae , tanquam per s*alas alta pete tes loca . Non per ignes lGhvmici, nec per suos sumos concludunt , sed per motu* igneos totius universi, & caloris variationes transeunt . per Phaebum , aut Vulcanum aut solem proprie ad Palladem viam sibi sternentes adamantina securi, sat magno saepius suorum loculorum incom
Chyinia igitur est ars, fluida ponderans per
mi scelam de motum varium corporum . Imitatrix igitur naturae per fluida pergentis ad suos fines & ultimas rerum tendentias & medicinae , sola miscet a & motu medicampntorum opus situm grave absoluentis. In ea, furni infima tenent loca , ad operarios relegata , attamen idiss in magno pretio habita , ut instrumenta quibus ipsa natura utitur in montibus vulcaniis, lato nuibus nod dedi Snantur , magni quamvis
65쪽
Mysochymiei, Bolani et in suis reservatoriis ex ticarum plantarum & arborum . ex calidioribus locis ad nos delatarum. Calor fouens , non desertiens; ipsis in maximo pretio reservata instar alius Vestae non adoratae, sed excultae, ad generationem novarum rerum , vel ad separati
nem partium simpliciorum a compositis, admodum hujus uniuersi ibie illustrati & aere molliore cincti . Si vero rudes in principio illam tractaverint homines, illud commune est defuit omnibus artibus & icientiis humanis . Ideoque
qui eam corrigere velint , eique contradicere ambiant hodiernae magis cultat , non antiqui rem petendo hodiernam denigrent. Eadem enim perpetuo retorqueri postent vitia , in artium Due .ritia, & adoleseentia commissa , in Virili stata nunc illa detestantibus, artificibus prudentissimerem agentibus. Hinc non parva malignitatis indicia, ex talibus opponendi modis , patent , nam non inquirendum, quid crediderint & statuerint , sed quid credant & statuant . Quamvis Borrichius, Vir omni eruditione plenus , sufficienter calumnias in Paracelsum immerito datas retu derit , ut nulIa Excusatione digni videantur . hodierni male erga Chymiam affecti , de tam celebri Viro impudenter falsa pronuntiautes. Hisce igitur sufficienter &' abunde satisfactum
credo, pro antiquitate stantibus, non contra ejus authoritatem sed infallibilitatem , & tenebric sam lecturam rem habens. Verum quoniam frustra ab iis expediarentus scientiarum augmem tum , quibus tantum eordi esse Videtur , ut vetera novis , antiqua recentibus intermisceant , chaos conius partum tentantibus , nequid eum
66쪽
illis aliquid monstri informis alere videamur , ad ipsa rerum principia pergemus , quae pro modulo nostrat experientiae , Natura duce proseqni conabimur , ex ipso homine in sua& aliorum
Chymiam autem in sequentibus non qua Amtem defendere conabor , ne magni Verulamii praeceptis ob sim , sed ejus experimentalem D ctrinam & lucidam rerum investigationem. Ρarum attamen considerandam illam distinctionem autumo , in qua distinguit Iucrifera a luciferi experimentis , ut & ubi ea separat quae in Artis formam sunt reducta. optimc Vir opulentus se statuit non indiguisse amplius sordi do lucro, nec eum, supra artes omnes positum iis opus habuisse ad vitam sustentandam . Sed quid mali perpessae sunt scientiae ab artibus excultis P quid ex lucri seris insidiis hominum , incommodi eaedem
obtinuere ρ Annon exinde Prudentiae commoda resultarunt ρ Prudentia vero , omnis sapientiae verae primas occupat sedes , atque ex ea derivantur , quae ad iolidam scientiam stabilienda unice faciunt. Illud evincunt a doctissimis exhibita praecepta, & Ieges, ex historiis utilis ex noxii , natat , nil aliud demonstrant , quam ipsa
vitae beatioris commoda fluxisse ex iis prudenter observatis circumstantiis , quarum neglectu silvestres & ferae nationes in suis adhuc perseverant barbariei incommodis . Relinquenda igitur nec negligenda illa , ullus censebit, cui incrementa Eruditionis cordi sunt , verum potius ea ambabus manibus , id est cordicitus esse amplectenda statuet , licet enim cuivis gemmas ex stercore
67쪽
Artes reliquas , non Chimiae oppositas . neoChvmiam eis adversantem , multo minus de patimati imperio cum iisdem ex prolata certantem in troducemus sed ejus utilitates huculque in Nain turalium inquisitione exhibitas Medicinae ado nandae & stabiliendae commoda, illius auxilio , Irolata enumerabimus, ac lectoribus suum ar-itrium relinquemus , ea de re concludendi . Hoc unum attamen nobis concedendum puto , ut illius partes tenere quamdiu secundum plures naturae leges hanc procedere demonstravero. mihi licitum sit , adversans palsim aliis non meris verbis , sed rebus , donec mihi demon straucrint eas meliores & plures ab adversariis in campum posse produei neglecta authoritate aliorum, quos duces non Dominos, comites non Imperatores , agnoscimus . Ut exinde dedignitate & excellentia singularum , absque Praejudicio ab omni artis Medicae gnaro pronum tiari possit. Ideoque singuli illarum artium ope randi modi, eorum instrumenta de ultima esteis eta prosequar , quae ad lancem Naturae operantis in eorporum graviori luid trutinanda , de probanda ad praxim , tanquam lapidem lydium totius Medicinae venient. Haec autem quantum possibile breviter 8e succincte tractanda , hisee nitentur fundamentis . Naturam omnia moliri per fluida , ejus opera ibidem esse vigilantissima & maxime ardua, quas op rum tendentias ultimas in solidis determinat structuris , inconstantia summa attamen praeditis, adeoque semper ad fluxilem statum dispositis, imo illuc a soluta necessitate denuo properantibus. Adeoque nullius artis pmceptis, nec astititia
68쪽
authositate , vel praerog3tiva, quoad medicinam
complendam & instauranda facientibus praeoc Cusa tus, multo minus aliarum artium absoIuto ad ipsam medicinam spectantium odio aut amo, xc commotus , haec quoad ipsam sanitatem humanam debite retinendam vel recuperandam , Propono x Naturam per Naturam esse explicandam , in suis nempe operibus. 2. Hominem tanquam partem naturae considerandum, nullibi illis operibus liberatum. g. Εjus situm solidum a fluido inchoasse. 4. Eius functiones liberas a fluidis dependere. α perpetuari. e. Harum laesiones a fluidis oriri , & progredi.
6. Medelas per solida , nunquam qua solida fieri, scd qua fluida .
. Artem de fluidis eorumque vexationibus tractantem , euh theoriar & praxeos fundamentum
8. Hanc Artem esse Chymiam , non gestillatoriam , nec Pharmaceutices partem , ut malevoli audacter divulgant. s. Reliquas Medicinae partes haud rejiciendas . sed amplectendas esse , cum summa uecerusitates Ita Anatomiam infusoriam , non esse anat
miae sed Chimiae partem , ac multo incertiorem ςhymicis Experimenti S. II. Anatomiam Sc mathefin , ad Medicinae optimam praxin rite instituendam , parum cO . ferre , niti quoad chyrurgiam id est , manuali medicinae opera, ad quae obtinenda unicum pre bςt fundamen um , omni laude dionum .
69쪽
I 2. Anatomicas observationes , maximi est eponderis , circa eventus ultimos inquirendos , nihil autem praestare posse ulterius in causis pria mariis investigandis. II. Bolanicam esse veram, Materiae medicat Se Pharmaciae excellentiorem partem. Hisce fundamentis innixus, Theoriae Medi eae tradam initiam quibus alii sua addere aut iis suia perstruere possint , si quid vero erronei insit , amicas , & humanas nunquam abhorrebo admonitiones , nec inimicorum mendacium & n gatorum fabulantium inhumani me unquam, moisvebunt intuitum, ut illis irasci, vel eos responsone dignari velim. Tandem enim se ipsam vi dicabit Chumia , nobile caput attolens , intrepide proceaens, nulli noxia, omnibus proficua, antehac levis hab;ta, nunc Regum favore stipata, in plurimis Europae celeberrimis scholis gna viter exculta. Haec brevi & eurrente ealamo pro responsi ne habeant Amici , & Auditores mei ut non amplins me literis ea de re me sollicitent,
70쪽
Ationis verae unicum propofitum est veritas. Hujus autem inve stigandae & acquirendae modi existunt , apud Homines , semper de rati nis possessione glori antes , varii. Mentis existeri iam nemo Homo negaverit, illius autem ideam , nimis corporeis assueti , aut nullam , aut mutilam admodum obtinemus . Thesauri divini participes , nobis nunquam perspecti, vitam terimus racionalem , ignari ipsius tedis & essentiae illius maximopere activaeri effectu igitur patet nobis , existere animam cogitantem , tanquam ex conspicuo ejus opexandi modo distincto ab actionibus omnibus mere corporeis . Si autem attentius rem i plam perscrutemur ad causam nempe investigandam aspirantes, cadunt sublimibus ausis nostram tentamina , ignorantiam nostram ubivis demona serantia , irritis ulterioribus successibus nos defatigantia . Quaecunque igitur nobis relicta spes ad illa altiora pergendi , quamvis minima sit , desumenda venit a posteriori non a priori, quic-- , ' quid