장음표시 사용
91쪽
aegrorum , indiscriminatim cultro Anato eo sudiicientibus, exinde, Diis faventibus , arcana naturae effecta eruentibus. Sed quis tam fatuus/ut credat: est destructa maehina , in tuis organis mutilata, in fluidis corrupta , mediante disse
Ebone, sapienti am Medici crescere; praesertim talis , eui prinei pia morbi, effecta motus intestini continuati, reliquaque sumptomata, nisi forsan in fine cognita fuere ρ Is facile in talem defeendet cogitationem, qui crediderit Auguriabus εἴ Aruspicibus exta inspicientibus ; exinde
ac praeterita & futura lationantibus. Quot enim millia, calculo laborantia , mortuorum diisectReadavera λ nihil tamen exinde certi de ejusdem generatione statuerunt Anatomici . Reliquos morbis variis defunctos , praetereo , quorum hi storiolas suis inseruerunt divulgatis libris praeticis , ornatus Sr delectationis , non utilitatis
nec doctrinae causa . Hisce tanquam miracul Anaturae , monstra monstri,aque essecta interier uerunt, tempus terendi non instituendi cauia .
Melius , saltem meo judicio , faeerent hi compilatores , ut haec inter historia seraeternaturalesyrit loqui amant , medicas ; seorsim tractarent , sic haec avide legentibus satisfacerent , praxin non denigrarent . optime autem propriae famae di Medicinae verae eonsulerent , H causas rerum . successitum , essectuum, finium , attentius examinarent & docte osserrent , experientiaque duce suum rationale lumen, aliorum luminibus adderent & devoverent , in amorem proximi & sui: Anatomia igitur cirea maehinas solidas culatris sitis in partes integrantes dividendas , Versa ει ur. fluida cxtra eorum limites derelicta, mel- tum
92쪽
ram ctfectus incremento ipsius Medicinae promovendae reliquerunt . Sic cnim nobis ob oc ἀλs posita fuit constitutio , non talus vasorum delineatus ab ipsis in lucem prodiit , statuam mechanicam internam de externam ubi prosequitur Artifex . In hisce generales tantum , &familiariter obviae structurae , cavitatesque sus iis cienter illustratae , deteguntur a suis velaminibus denudatae , mu Li farie etiam iam exi stentes alterationes saepissime ab ipsis designantur hilce in vasis hic illic in sua constructione variantibus t sed de humoribus alterandis, eorundem rue futura mutatione, nisi exicrnam , ac superucialem eruditionem excipias , alie silcnt . I sertiones vasorum perscrutantes, relinquun egre
gias mixtiones fluidi , ac si vitam mobilem ejusque functiones ipsi machinae solidae tribue
Ideoque Anatomia et Medicinae parti perficiendae. innititur , quae solidorum , sua naturali conformatione gaudentium , corporum , rite medendorum regulas respicit. Haec autem pars Medicinae , nunquam praxis simpliciter nominatur, sed Chirurgia seu manualis operatio . Hoc dein monstrant & evincunt eorum instrumenta secantia , scindentia , perterebrantia , uno verbo , partes solidas semper respicientia. Insuper eorum fasciae , ligaturae , &c. quibus vasa ligant, di a tse invicem distinguunt, idem redarguunt, nam haec fluidis applicari nequeunt. Reliqua quoadeognitioncm structurae humanae , in suis elaboratoriis & vasis distinctae , ad scientiam Medicam , non ad eius Artem , seu exercitium nobile Medicinae Practicae , releganda sunt .
93쪽
Hi see non contradicunt , eorum experiment de fluidis facta, nam illa nunquam Ana comiae, nee ejus instrumentis debentur , sed aliis viis ea prosequuntur , id est , per motum corporum ad fluidam miscelam pergentium . Hi ne non tamquam Anatomici sed tanquam Chymici rem agunt , nempe non siccando & scindendo ubi tesagunt , sed transfundendo & miscendo fluida . Quis autem prohibet , Anatomiam Chymiae posIe jungi λ Plurimi cnim in utrisque excςlluere Viri, ut Borrichi ia, Bolinius, V Vidi sus, &C. magni pariter Anatomici. & reuera insignes Chymici . Sunt enim duo maxima medicinae funda menta , a nullo sanae mentis Medico reficienda. Geographorum humanorum vices supplcnt Anatomici , in machina nostra , regiones S loca, ad Vivum exarata , offerentes visenda. Eo rum autem mobiles fluctuationes, tempestates, aestus reciprocos , ac innumeras ait attonum observationes, non uno modo illas geograpbicas
positiones adicientes nautis & itinerantibus relinquunt, ut proprio periculo prudentiores fiant, in , conquirendis mercibus , in resarciendis jacturis, in vastationibus praecavendis, in defensioniabus illorum corporum contra injurias inserenis das aut illatas , in. quae aliorum curae commi tunt. Hinc.natum videtur Proverbium , opti Anatomiei , infelicissimι Practici. Superest illa ars, quae de fluida exercitio comporum agit. Ρlurima , imo fere omnia, ex fluido ortum traxis e , & lacrae & nobiliores profanat hi storiae denunciant ,illudque experientiae innuin
merae confirmant, motusque corporum, 1 cenam
mundi versatilem exhibentes , evincunt - Solidu
94쪽
tat; igitur, non primus sed secundus locus assu. gnandus esset , si naturam ducem sequi nobis integrum foret , sed folida investiganda praece dunt, quoniam a posteriori semper tantum imchoare nobis concessum est , nam a sensui maxime subjectis ordimur, ut ad iniensibiliora pergere tandem possimus, quae via semper calcanda erit, dummodo rationi veritati non repugnet. Lubrica & inconstantia in hae parte sese osserentia corpora , rarius simplici vel uniformi figura instruuntur , unde majora praecedentibus requirunt adminicula , obsevationes plurimas , judicium quietum de solidum , omniaque ea quae doctiores vere ornant mente4 , ut corporum nisus & tendentias Artifex diligat, eas ponderet , tandemque hosce motus ad destinatos fines deducat ut ornata postmodum corpora produeat, in suas tandem classes distinguenda. Uno verbosi geometri Zare divinum sit opus , secundum - Excellentissimum Philosophum gentilem, fluida per motum in varias species dispescere, ac eveniata exinde rerum mundanarum gubernare, & generare, sunt ipsius Dei opera excellentissima , secundum iacr s literas, nulli dubitationi locum relinquentes . Humanam autem humilitatem agnoscere, prout inpleriique, in hac arte quam maxime cogimur , ubi omnia fluctuantia cernimus , incerti siepius de motus principio ae fine , nisi, sensim ac sensim per familiaria reddita esse-cta , cognitaque paulatim dispositione concuriarentium corporum , tandem conclusiones firmas acquiramus , ex reluitante fine , forma nempe rerum ultima , inde emanantium .
95쪽
,rs nec pharmaccutico nec alchymistico operi insudans , nee lucello ignominioso mere in bians , nee solius corporis ignobilis auxit m selefidens , nobiliori usui destinatur . Ipsius nat rat leges abstrusas rimatur j eamque pede pressis Prosequitur , lente festinans , non furnis solis , non instrumentis artificiose excogitatis, non igni destrarenti , secure indormiscit, sed graves comporum Iussis , ab omni narte in steriam suam
Proieri , eosque attente depromit, considerat ,
Comparat , di; udieat . Vilem enim Chymiam , Pharmacopalis ae Materialistis relictam , plebeja: instar philosophiae habenins , & lanionibus sua est relinquenda Anatomia , operariis siua Mathesis , rudiori Minerva procedentibus concedenda , prout in vilioris sortis hominibus aliqua eruditio, bruta lam vitam superans, elucet non semper contemnenda. Idem occurrit in Va
riis scientiis & artibus , nos aeque ab omnibus cxcultis , ut in empyricis , Aguriis , circums raneis , & similibus liquet , quae referre simu taediosum de odiosum . Saltem distinguenda haecasse , eo magis monere volui , ne Mysochymi- Cis solas contumelias , ac in hane nobilissim arriartem calumniantes invectivas superesse conc damus , cum plurima in alios , & in ipsos dictatorio jure abutentes Magistros , incidant Vitia , non uno caIamo perstringenda . Etiam ut moneamus Chymicos , non ab omni parte beatos esse , sed ab incunabulis levioribus ortum traxisse , progressitque lento ad altiorem lucem perventile , non uno saltu palmam aliis praeri
putile , sed multo studore Palladis limina iubii Mirasso, nondum Palladium possidentes .
96쪽
Chymia fluidorum exercitia , grauesque Na-mralium corporum lusus perlustrat, adeoque vitalas universi actiones prosequitur . Igneos motus per Solem & salem, assequendos perpen dii , eolque in abditioribus corporum duriorum spirituosis recessibus investigat , flammeas id est, luciferas ex orco animas educens . Corporum solidorum repagula blande aut graviter solvit, ut ibidem contenta ac sepulta lucem aspiciant analys curiosa, ubi in lucem edere cogum tur ea , quae oculos fugiebant. Haec autem non magnis instrumentis sed tenuissimis punctis 1ὰlinis , quibus ipsi per totam vitam carere nequiis mus, fluctuationes mundanas proseri non alibi aeque observabiles , faciesque rerum mutatas, in apricum aethere ., igne , Aere intervenienibus prolatas osscrt. Corporum intricatas texuras existricat , illasque in simpliciores partes reducit , non ita cohaerentes . Statum eorundem & accidentias invertit, nunc solidum , nunc fluidum reddendo , levibus miscetis . Ipsaque corpora , nunc AElneri, nunc terrae junsere videtur ad motum vel quietem reducenda . Eorum vires, simul cum figuris evertit, alterat, immutat , ut m
Tam inconstantiam prodat, & demonstrer, quam parum distent a venenis Μedicamenta 3e aliis menta . Quieta , compacta , solida , & hac ratione ad nostram machinam afficiendam inefficacia , fere nulli usui inservientia , mobilia , lavia , fluida , essicacia esse facit . Colorum , Odorum , Saporum , productiones , existentias ae modificationes innumeras in campum producit . Contenta interna in uno eodemque in dividuo dicto & continentia examinat, ac in Va-
97쪽
rias redigis elatas i specie differentes , imo laupius in effectis totaliter distrepantes . Motus intestinos in perscrutatione difficillimos petractat , illos ad suos fines mechanicos graviter deducendo Miscelas corporum expendit S dispensat , ut lueulenta motuum variorum specimina inde hauriantur . Uno verbo sblida aeque ac fluida , ipsis pro modi fieatione motus obii nenda in magna parte obeaiunt , instrument rumque aliquorum solidorum, ignisque & Acris beneficio , pleraque tuis manibus subiiciunt, &ad lancem experientiae illa examinant . Non autem desunt huic Arti sua incommoda, imo vero plurima sunt , quae illos Artifices detinent . Lucrifera intentio circa Metallorum transmutationes , multos transfixit . Illud tamen boni inde resultavit, ut egregia experimenta exinde, eorum sumptibus non modicis, orbem averint , quod passim testantur artes tinctoriae, pictoriae , metallicae . Non inglorius igitur labor, si alia spectes effecta, mansit, nisi iis quibus loculi emuncti, pauperiem ultimam asser bant . Unde , ut credo , odium in hanc Amtem maximum resultavit magni Verulamii. Curiositas mera , qua mediant , excellentes motus , tincturas eximias , subversionesque statuum intendebant , ut, ludendo quasi , tempus terere possent, parum solliciti quibus mediis naec procederent , nimis crassa S invita fere Mine va exhibentes suas iis de effecti s rationes. Ρr sertim haec ubi tentabant in aliquibus casibus &corporibus, non ulterius excurrentes , tum quod rudes essent , tum quod labor deterreret , tum
quod si plus deficerent, hoc modo sibi non
98쪽
aliis vivere coacti . Indoctorum hominum Iab res, potius ad Vietum quaerendum , quam ad studia promovenda , latitare coegerunt eximias e perientiae utilitates , illae enim ad vulgum ignarum non pertinent . omnibus autem suae laudes non denegandae quod plurima detexerint ignota , viamque straverint , ad plurima alia investiganda & obtinenda . Maxima insuper detrimenta obtulerunt invidi, omnia inventa sua celantes & pro arcanis habentes ut miIes res sitos locupletarent, quamuis Ee illud saepius ingrato mundo imputandum. Plurima hoc modo periere, & de novo resulcitata lucem aspexere , Veteribus olina cognita , unde non minima longitudo artis producta. Fr
rnia honoribus debitis juncta , indigne dispentata , absque dubio inventorum nobilem proingressum impedere , & ne crescerent divulgatione perpetuanda , mundo prohibuere: Singuli enim quaerere caocti , paucissimorum invent rum teneri possessores morimur , labores etiam improbos suis fructibus junctos non raro nobilis cum humo mandantes . Nepulones , Agyrtae ,
fumi venduli, illi insuper arti , minimam non intulere labem , affricando enim nequitiae sitae maculas , totam iere artem odiosam & suspectam iniquioribus reliquerunt distimatoribus, praecipue Milochymicis illud odium maxime fo-vςntibus , ac si commisa unius alteriusve, omines ejusdem farine artihces constitueret, uno carbone denigrandOS . .
Nunc quibus procedat mediis Chumia inqui .rendum restat , ut ea ad Naturae & Medicinae Ofera comparemus. Exceptis furnis, ignoque tem c ' D 4 -
99쪽
xestri, Clivmicus corpora per corpora maminar. adeoque nullis tunc instrumentis indiget . nisi mere naturalibus. Sic in Eflervescentiis, misce-Iae sunt duorum corporum , . se mutuo validius pqnetrantium , cum plurimis sensibilibus esse ctis inde emanantibus , in natura ubique Comsbicuis, nempe calore , frigore , effluviis copi 1 s ac nebulo lis, expansione ventisormi imo ven iis , forti laeterum conmisione Ec tremore omisnium partium, secessu partium vario , &c. Haec etiam in nostra contingunt machina, ut ini flatibus , convulsione , iebribus , horripilationci , trigore & calore extraordinariis, di arrhaea, c Iica &c. In Fermentationi bas mera est corporum intestina actio, a corporibus allis orta 3 unde
exaltationes ad spiriaum ardeacem, acerum , tam tarum, faeces, haec autem quam proxime accedunt ad varios mocus intestinos alimen Orum ,
potulentorum , digestionis nostrae inventriculo . lacessii bilis , &c. In Putrefactione ubi continui solutiones onservantur , in prioris figurae corpo rum destructione acquirenda , ibi nihil tentat nisi quod i pii,olitur Natura in morte rerum, in gangrama, in sphaceso , in ulceribus sordi-gis & cacoethieis dictis, in morbis malignis Sepestilentialibus , in Maralmo & cachc ia , &C. 1 igestiones , macerationes , circulationes , si Iutiones Sc percolationes chymicae , sunt mera Naturae , non solius artis Chymicae . producta , quae perpetuo cernuntur in nostra oeconomia , in praeparatione alimentorum, Chyli, Sanguinis , Lymphae , bilis , salivae , urinae, &e Ura et pilationes & coagulationes , utinam pauciores in nostro corpore conlpicerentur minus labor
100쪽
ent, ut patet in ealculo , arenulis , Schyriis, Hydrope , Podagra nodosa &c.
Non solum hasce naturalium' motuum tendentias in lucem edit , sed earum caulas , pr gressus , status εc fines prosemi tur , ut certior fiat de moturun illorum investigatione exactiori . Ha e sibi aliisque familiariter conspicienda , eum in finem tradit , non ut ea admiretur ibidemque haereat suspensum judicium, sed ut ulterius tendat ae obviam eat , Naturae nimium propexanti saepius ad ruinam quorundam corporum , vel ei succurrat languidius incedenti . Sic exhibet exstinctionis motuum illorum modos , ut ex motu intestino gravi , fiat motus propulsivus hiandus , per fluctuum illorum compositionem, etiam per mera corpora . Exinde relatione ju-ἀiciosa & comparatione egregia , perpendit talia corpora , ab hisce externis, ad internas nostrae machinae passiones mobiles , ex iisdem assumptis productas . Ex r gr : fermentantia sunt purgantia , in nostris humoribus: Acida enervescentiam maximam admittentia , sunt astringentia , eoagulantia . Quae post hac ulterius proponenda erunt, ubi de ipsis Medicamentorum operati
. Restant igitur eorum ignes S: furni , sed an
hi non comparandi elIent , cum calido Antimorum innato & cum facultatibus eorum pCalor enim , quovis modo consideratus est species ignis , & est actio falino aetherea particula rum , ad fluorem & extensionem majorem tendentium . Quod sit ignis , illud evincit Hic msignibus mitiganda, non ad solum externum sedatiam internum calorem , ventriculi & nervorum