장음표시 사용
461쪽
In lib. De ortus interitu, Qu. V.
malium adhaeres re nam i sudore animalium servidi tem piramenti nascituraJiquando Castor utim inpollux appella tu ignes acce is ex viscos exhalation ouae supra mare p. strem peltis tem Interdum exoritur , haeretque ad narum an tannas ubi autet duo utri igni sejusi odita vocantur Clior Se Pollux oscunturqueeseboni augurii Contra autem si uiarius tantum fuerit, dicitur H lisa sunt autem praesitae imp:cilione si ta pro oria mi ora infima regionis a s.
Qua res , a vidi hin quo consilia iiis. R bonae quod his est arsus multicolor in nube rorida &o n. Iacata xic dixi oneradictam talis oppositi apparens: nothbis ta enim materiam itidis esse nubem rotidam seu quasi in ginta liquesce te m. Quamobrem iri non fit nisi sub pluvium tempus, di quidem ex eflexione radiorum solis oppost , quia numquam appar tui si mi alte solis opposita ita ut linea recta a centro solis transeat per centrum nostri oculi decentium ipsus iridis; unde necessario consequens est ut non appareat nisi petradiorum solarium tessietionem. Notandum pariter est tris ellistere praecipuos colores, quom rum primus ac supremus est puniceus tum viridis , ac drnique id fimo loco ii purpureus Nasciturque illa colorum varietas ex reciproca de multoties repetita radiorum repercussioue ab
aliis mutulis nubis rorides dati as 3 quemadmodum per proportionem vid mus Contingere in vitro trianguli ti, in quo radii subeuntes risit anguntur , multro citioque ab intrinsecis faciebus mssi ac reverberati vicissim, quasi paeiribus speculis te-fitctuntur aliquando autem videtur itis duplex , cum scilicet nubes ali inferior, alia autem superior divellum in modum solio ponitur, kat nos ipsius radios repercutit. At praeter iridem apparent nonnumquam in aere aliae et Um Dp ebria spectas imagines variis coloribus ex divi sistitiam lucis re na.
percussitone consurgentibus depictae , nominibusque earum rerum, qua tum similitudinem reserunt,insignitae ut corona , quae est lucidus aut inulti olor circulus in xttemitatibus nubis alicujus sub sole aut alio astror orbem sparsae apparens. .
Item vorago quae ita appellatur,quia est magna quae tam ve- uti fovea aut foveae similitudo in nube aliqua vel exhalatione retine, apo arcns quod contingit quando serena nocte multa exhalationes constipatae sub luna aut alio astro constituuntur, quae in medio densiores sunt m c xtremis vero ratiore ;tunc enirn medi- limbutpote iussit lustrarc.&obscurius 'pparetiti fundius Lanobis remouui, cxcremancio ut magis illustratu&nitida videtur
462쪽
De P sica articulari. pro ploquiora, virgae, to dicuntulus militudo quae clam virga
rum multicoloruina radias s lis cautata , dum nubem aliqua im
palles cluat iam d. Diab, alliis, Id torc Shab cutem, perpendiculati terrectius terram penetrant.
Dei um partiti nihil aliud sunt quamini agines solista nubere quadam tori da&a tergo dinsa, ad latus illius astri posita ex pi Alla quibus ad nos traducti plute soles id mur spicere.
Rebon deoprimo: Quod ex halitu agileo seu vapore diversis
- Est autem nubes vaporqv d magna iacopia risum ad
si mediam aeris regionem elevatus, ibique conden latus 3 quod quidem patet rac perientia atqui hujusmodi nub ssii calore so . l. attenuantur; lsipanturque vocari talent steriles quae enirn in pluviam resolvuntur,sunt tacuuidae. Displu Pluvia autem nihil aliud est quam nubes in aquam resoluta ina quate aus scilicet vapor nimium condensatus , ad proprium&nutivum fagus sese reducit: porto guttatim decidit, quia nubesi non tota simul in aquam resolvitui tum quia cum descendi , aeremia videndo via istimabeto viditur. Guttae autem fient tenuiorcs, ibit x altiori aeris regione de cidunt,tu neque dicitur fieri imber ii quando enim densiores sunt vocantur Nimbus i notandumque est pluvias nonnumquam existere velut cruentas sit Oguineas,quando scilicet vapores e- ducti sunt ex aquis sanguine victis , aut certe cum ex tertis tuis bris exprimuntur. Item linari cum pluvia in thrdum gene an. tuta ut ranae aut alia huius nodi animaliati quia tunc occurrit sulfeiens dispositio ex mixt ne vaporis hexhalationis. Do hiando vero accidit,quod ptu a per aetem decidens magis grandi constri digitur frigore,tunc fit grando , modo tamen accedat exhalatio idonea non enim congelatur aqua persolum frigus, sed necesse est ac edet mixtron m sotritus tum aerei,tum terrestris unde spisset ut seu conchi at, inaureturqueri cujus quidem fig-nuin est quod grando si lacies aquae supernatatu cujus levitatis causa nos notest assiqnati alia,quari isti in odi mixtio. D. L. Si autem nubes Hierit statuos , id est si multum exhalati odisterrea' ip tuus aere conciri et sumanti quam solvaturia pluvium mirajus acta gerit frigus,tunc in occillo silvis conis
463쪽
vaporem exhalatione&spiritu aereo mixtum, tum quia illatii. vis levitas aliunde oriri non potest quam ex illa spirituum ad
mixtione tum quia alba non est, sic spiritu aeris , quem adis modum videmus contio gere in spuma vetustate autem rubescit, quia diuturnitate temporis diffvunt spiritus inclisute manentque tantum eae qualitates quae taborem inducunt. Tandem nebula seu caligo est vapor infimam eris regionem adhuc occupans,qui ita sole dissipetur, signum est tutulae tere iis manuatis, si vero elivatuc concrescit p/xiet pluviam vaporali Om tem interdiu non longe a terra eductu3,noctuino frigore toro . rem uos veto in pruinam convertitur, si trigus sacri intemptaratum Huc etiam revocari potest. quod vocant serenum' nihil e ruri him est aliud quam subtilior halitus ex aqxi aut etiarne ter is,la,qui suo calore destitutus sub occasum solis relabitur , subit mri
que facile potos corporis,nec parum nocet capiti, ut is di citur autem apud noSserenum, quia sereno tempore excitatur. Sirare nono uadae siquo modo generentur ventu Respondeo quod quamvis ventus non fiat si aeris agitatio ne,non tamen in tali agitatione consistit vinius rea mairquitido vehementissime agitatur e , uti explosione bonibatda. rum, nec tamen idcirco dicitur Rare ventu, unde dicendum est, vestos generari per exhalationem siccam certa in partes, vutu. te caeli rat Ufacientem esse cum aeris impulsu.
Quod quidem ex eo colligitur,tumqnia iis temporibus venis totumvis maior existit , in quibus excitatur major exhalatio num coria,ut vere lautumno tum quia quando rubet caelum, tune signum est venti suturi non aliam ob causam,nis quia ex.hulatio fumida de torrida,ex qua oritur ille rubor, est etiam veniatorum materia: sic nautae judicunt fore tempestate ni , ubi ta tendunt eris quibusdam phaenomenis,quorum alia causi eli uest quam exhalatio: tum quia quando liqv ti ubi nives , piis rant venti, lula tune secernitur cxhalatio iis admixta ium de eique quia venti exsiccant ob ejusmodi siccam, eriare ex quassunt. Quanquam usaepe humectantibadiunctum vaporem . quem interdum ex plagis mundi humidioribus Oolli tunc item&eam ob causam restigerant , eo quod aerem novum minus calidum inferant. iod autem in transvirium, siquidem certas in mundi patotes destinctur ventus, petitur plerumque ex virtute caeli, sica eis rem aut terrestres halitus exhalationes quibus agitatur, rareis facientis Neque enim istud contingit ex nubium repercussio.
464쪽
e ut docent aliqui. Quia saepe ventus eodem prousus modo
sit, etiam tunc ubi oullae in .ese existunt nubes. Sunt autem venti a natura eum in finem instituti, tum ut eorum ben .ficio pulset ut aer, tura Currexerceatur navigatiori tum ut illi Nubes valles in uod Regiones ad terram iri gandam distribuant. Quare 1O.Und prov-niat terrae motus.
o. stipon eo iusseri terrae motum ab exhalationibus intra si esse , num ritus retra conclusis, quae vesa Caelo vel ab ignibus sub-
.ibu tirranti cxe tantur dum enim subito sese rarefariunt viam. quis sibi rex: tum moliuntur, perrumpunt quidquid obstatu eo modo quo pulvis tormentarius gue concepto in cuniculis cae ia&arcesmbvertit. Item provehit quoque terrae motus ex ignibus subterraneis; dum scilicet intra cavernas terrae inflamatur materia bituminoissa, sulptu a sanisque impetu laevit interdum,ut ingentes laridum itio si utius ejaculetur, tum in modum alicujus torrentis ignes devolvatur. Te irae autem motum iis solent coe sequi aut c*mitari e ictus,primo mugitus, fiagor, ululatus tum secvaco terra interdum late dispupta profundis faucibus discedit. Haec vero sunt praelagia terraemotus puteorum spontanea perturbatiori teterque odor 3 oritur enim ex multo spiritu sulphureo qui prodire incipit. Item hoc pacto male nullissantibus ventis sti, sim intumescit. Item calamitatis hujus grave praesagium est , aetas tranquillitas intem p. ltivari quia tunc signum est , quod exhalatio intra sinu i terrae coacta brevi erumpc t. Qua res undecimo. Quaenam sit causa aestus marini seu fluxusta refluxus,quo maris aqua reciproca agitatione nunc ad lutus acciviunt, nunc ab eo recedunt.
D. essenile carium, ac lunam maxime est causam effectivam
arstus marmi nullus etiam effectus naturalis habere videtur refluxu majorern connexionem cum sita causa natu tali,quam aestus illemqrii. cum Luna; nec potiori ratione quis judicet iam nubi praesent: sole ipso produci, aut calorem ab ignestae ent aut fretum smiliter a magnite proximo attrahu quam aestum maris lunaessicienter prodire. Nam primo attollit ut mare accedente lu-
Item stagulis diebus una circiter hora tardius fervere iccipit mare , eo quod una circiter hora tardius luna in suum rium rideat . quamobrem haec fluxuum refluxnum periodus no a absolvitur nisi spatio viginti quinque holarum. Item quamvis fluxus
465쪽
I M. De ortuo interitu, evas V. si
fluxus&tefluxus in sua duratione sint inaequales, non superant tamen durationem trinaris revolutionis circa terram, immo petisfecte illam exaequant.
Praeterea ille testus diversus est pro diversa oppositione lunae cum sole,nam in noviluatis,pleniluniis mare longe vehementius aestuat sicut, in aequinoctiis. Quamobrem valde provibabile est, non solum a luna, sed ab aliis etiam astris simul eonis curtentibus hunc pet fici aestum. Item tam certa est habitudo aestus marini cum lunae moturi ut ex ejus momentis infallibiliter definias, qua hora ubicumquagentium perficiatur,denique potest praefata confirmari responso, ex eo quod patet experientiam lunam corporibus humidis domi eati si enim crescente aut decrescente luna, medulla in
o litibus animalium,in ovis album en caeteraque hujusmodi cresscunt aut decrescunt. Cum ergo inter corpora humida primum locum teneat mare,non mirum quod luna ipsi quoque intercae . ter ad praefatum aestum dominetur. Cui autem simili modo ab eodem lunae, aut aliorum astrorum influxu , maria omnia non impellantur cur non ubique paribus temporum spatiis reciprociis ille aestus maris vigeat cur maria quaedam nullum aut perexiguum sentiant, cur aquae omnes fluviales aut locustam multi,&tam vasti , simili motu non agitentur,dico haeciae pe contingere , eo quod ubique in
div etsi maris tractibus eadem no a sit aptitudo ad eandem caeli impressionem excipiendam , aut ad eosdem motus sub
Quo pacto licet eadem ubique sit facultas solis ad vaporeu&pluvias excitandas,non ubique tamen generantur. Veiatiam dici potest, perinde non aestuare omnia maria,eo quod in iis ianus est istius spiritus seu halitus , unde intumescant. Hic enim spiritus vel halitus e fundo maris evocatus,est veluti fermentum quoddam, quo tota eius moles dilatetur, reddaturque caeli impressionibus excipiendis idonea. Et vero quemadmodii mani malium medulla crescente aut decrescente luna non crescunt aut decrescunt mortuo animali, sed tantum ubi animal si iti tu ves ut impraegnantur; ita nec mari Spartes multa aut aquae Ru
viatiles de palustres vulgo motum a luna recipiunt, defeci illius dispositionis idonea . Quare duodecim , Quaenam sit origo fluviorum&soa
Respondeo juxta sententia, doctrinam Aristotelis, Rumina ac fontes generari in ipsis terrae cavernis s eo quod ibi ad De praet
466쪽
sti, id vapidus ex frigo enim ioco densetur transmuteturque inais rum ira ouam Pro quo a idunt peripatetici vapores magna si copia fonti re pro due tutat exactu S subterrane S .vi caloris subterranei , tulit supra terram ex mari,qui nidem arit ipsius terrae poros pro sua tenuitate ali ius transmissi,dcio aquam euitati im convelli , aut ex nubibus resolut in pluvias excipiantur certis cavitatibus,ex quibus f rtes fluvii pro fuant. Maxim clucro ubi lunt montes cavlinosi&duupti, qui per Laas quasi fissuras&rimas valeant aquam pluvialem admittere. P robaui autem peripam tetiit hanc sententiam variis experimentis et nam primo , inquiuniuinde fit,ut post diuturnis pluvias aut solutis nivibus, varii passim scaturiant fontes , iluviique*ccrescantu qui siccioriteri, pc state prorsus deficiunt. It meam etiam ob causam pauci videntur fontes, fluvii ubi ratiores sunt pluviae aut montes,ut in interiore Africa. Item inde etiam est, uti quid is observat Gassendus,quod vulgo fontes non prodeant nisi in ipsa dcclivitate, aut ad radices, non tium ciam aquarum ouceptacula debeant ciue in editiori loco a et to deorsum ostio Quare si sorte in alicujus montis ver lice oriantur aquae, necesse est illas ex conceptaculo sublimio- his alterius montis de due per meatum subterraneum , sut suus quel uaritiori ex loco te flexum.
D Suare ultimo, aenum sit aususve materia fossilium sive sirabui illorum quae ex locis subterraneis simineris erui sole cujus
Ru*ondeo quod lapidum materiam,ex qua videlicet consolam aditur , it halitus numidus sim Caria sicco retreo in bumj- duri, praedonuo ante,ut colligitur ex densitate, iccitate, duritie, Moravitate quam haberim quamobrem de merguntur sub aquam a nec contingi cois pertacidens,qub pumex natet,obscilicet cavit res Penet sacre psi condat arvies. Ex upidinus autern praeter vulgares,est silex, saxurn crystallus , Iosiam , mγgura Item marmoris genera dive sanunieran ut , et orphyritcs , a labiastritas, &c. Item interia idet lacum insignem tetuent gemmae, ut adattas , acha. e s linici Arbunculus,&c. Item ad Aoid Staseruntur creta, terra ui,&terrae coloratae quarum usus est in picturis , ut lan
Respondeo secundo, od in succis humidum ita incla cessit
tri tari sti non evadat pio ius aut lapis aut et lium. Ex iis autem alii sunt contactiores sipitinguioris, ut sulphur, bitumen,
467쪽
In lib. De ortuo interitu Suest. V. m
Rcyondeo tertio,Fieri metallum ex haltu sicco, terreo,tum ex humido prae domi ante,sona quod in ad in redit, ex exhalatrone cum vaporeta cujus humicta lupra exhalationes siccitatem praevalete det bet,etenim metalla I in iudi ur siliquescunt; ut autem ignitiatur oecesi ila est xlia alio siccas, ut lique secant , vapor humidus qui ea de cauta praevaere debet; unde etiam illa quae plus te irae concretionis: sic itatis habent, disti-cilius liquescunt funduntur. Stilent autem istae simplices1netallorum species numerari nempe aurum, arseolum , aes, Pt imburu, stannum. Aurum vero chymistae vocant solem quod existiment ipsum praecipue generati per solares e fluxus taci quom criuulam
risi, lentem qua ratione argentum uomen luna acccpit, et-rum nomen martis,plumbulus. tuini,&c. Sunt autem praefatae metallorui in species a se invicr essentialiter diversae; ouanquam contrarium doleant nonnulli chymici, qui volunt ex quolibet rhet alto post uuium coun i, te- puro alis aliarum rerum mixtionibus. Tatam namque diu:rsitatem ementialem probant sussieientcr divellae eorum proprietates. Nam autum est cardi .cum, ures ouiritalcs recreatri, prodestque imprimis, ut ajunt medici eleuehantia sita in orbii me lancholicis. Aroentum autem cerebrum juvat,&calidissi:l iis at Edictibus opitulatur. Plumbum adstringit, obstat phlegmoni ocu . um furiones continet. . oria ferii incidit,attenuat si ubi amitur interius obstructa aperit,&inveterutos licetis stati hos abluinit.
Item hydrarcyri,quo d&mriciarium vocant hymiciri proprietates illa sunt primo quod sit Pixile,liquoris cujusdam instarc argentum quidem vocant,qui argentum color rcfert;
at dicitur vivum,ob illan flux bilitatent,iidde, quovis impetu facile movetur ex loco ad aliuio Secundo metaliis omni ius illautum cxcepetis,est ponderosus: Nu.moorem in illo natant. tem autumarginiumque a caeteris mctallis ope hyarargyli separant utri cum tan .en Ioauiandiri laminii, ipsisque u iendo auro necessiarium.
Demum ex metallis compos s. primo est canum constans ex auro urgenti quinta partea d stinguiturque ab illo succini genere, de quo supra in secunda, o uti me . quod etiam elec tum vocatur. Secundo est Oricitalcum; istud que duplix a Ff erum
468쪽
terum quidem ex aere Mauros vulgare autem alterum ex aere
tum ex vitri pulvere,alioque lapicis genere confectum. Nihil alitem hic dico de chalybei de alus quae solum accide etaliter disserunt. Nast, chalybs aliud nihil ei , quam ferrum recoctum, magis detacatum. Huc etiam accedit hydrargyrum seu argentum vivum, quod
ajunt esse metallum dumtaxat perfectum,&l via ad perfectiorem quasi congelationem; siquidem ex eo sitimi ac sulphure tanquam ex materia minu remota putantur a nonnullis gigni alia metalla.
Vivente , seu vitilliter mobili.
o d. V Mi jam actum sueti de ente naturali seu mobili ut sicae curia Min genere in praecedentibus , in exponendis ocio libris 'a Physicorum tum de ente mobili motu locali , dum quaestiones movimus super libros de caelo tam undori tum de ente mobili motu generationis&corruptionis in quaeritionibus superioribus , testat ut in hac ultima parte ph sicae agamus de ente naturali iurate seu vitaliter mobili, utpote quod , minus late paret tum ente localiter mobili , tum generabili corruptibili,&continetur sub ente mobili ut sic totius physicae seu philosophiae naturalis objecto. Hos autem libros in ripsit At istoteles de anima, cum illos potvisset inseribere de ente seu mobili animetto , quod est parsentis mobilis ut sic quod quidem mobile ut sic assignavim iis probavimus objcetum tota lu&adaequatum physicae r nihilominus quia anima est principium constitutivum animali,estque principium omnium facultatum quae in corpore animato existunt ac omnium motuum vitalium qui ab ipso iocedunt,ideo. quae
469쪽
In lib. De anima, Sue. r. st quae dein te si corpore animato ut de toto disputari possunt, nocium metato ad animae contemplationem, tanquam ad ea lumomnium eterum principium , .velut ad obsectum quo revo
Virum in vivente si plures animae , seu pluressu antiale ormae.
IRemi tentam sir n. Pro declaritione quid ditatis seu defi-m n opis, olim , quod cum animata corpore viveute non solum sit forma dans illi csse,&illud constitueus in ratione ra Q. i. Iis vel talis speciei viventici sed sit praeterea prinop um omni iuum operationum vitalium,quae ab eo procidunt, duo ous pro F quoi terea modis considerarisid: finiti debet ac solet anima primo quidem quatenus est forma corporis Duiti quatenus est MN ps incipium facultatum atque operationum vitalium in cor pore animato. tenus igitur est anima forma constitutiva viventis edesiuitur est actus primus corporis organici , potentia vitana habentis. Quod edini stactus primus coryota, hoc tabe tuom imune cum omni forma substhntiali tardisFrt ab aliis mimis substantialibus, rhoc quod sit, citus corporis orgisnici. Cum enim sit animavi esse principium multatum,hquid is diversilii-niarum Operationum , quae per Igana corporea cx ceri debent, ideo subjectum exigit seu corpus per se hetero neum id est vatio genere partium,qualitatum,ac se ultitiam tanquum vario genere organorum scutus sumentorum praeditum iudelio praestate possit. Debet autem corpus illud organicum juxta prae suam definitionem esse potem a vitam habens ita afferatu ducit me a cadavere, in quo quidem apparet d rsitas partium organicarum,sed non est potentia vivens,i cn in illo non potest exerceri ulla operatio vitalis, quae operatio vitalis dicitur vita acturi seu vita accidentali , cum alioqui anima corpus uiuimans
470쪽
sit ipsius vita substantialis dei a dic ala principium operationum
Altera vero dcfin tio animae, quatenus est principium ope, randi sic habetur' est id quo vivimus seret muS. movemur, ' de intelligimus inae definitio sumenda est in sensu partim compulatives, partim dili unctivo. Nam primo quidem omne corpus animatum habet ab anima quod vivat, habeatque in se idem principium forniale sui constitutivum ac vitalium operationum radicali ec effectivum. At praeterea illud dicitur Clyrincipium vegetandi in plantis, vel limul sentiendi, movendi in brutas oves et iami intelligendi in nobis. Notaudumque est, Angelum , quamvis in corpore assumpto videatur esse principium similium piratio tu, idcirco tamen dici animam, quia non est in eo cordore ut forma informans, sedi anuum ut Oima assist eos vel tanquam purus moto in men Pramittendumsecundo triplex esse animae gestis. Primo e inim alia, it vege tat sva b)lum, cui principium nutrita odis augmentation ut in plantis. Alia veto est veget . t v simul re , elisitiva ut in rutis adimant bus. De querest anima quaeli, iata. naul vegetati. Hi tum leniitiva, a rationalii uim hominervum e Seque ita, ab divinone unum membrum dividens includitur in alio, quam vis sensu tua anima sit etiam vegetativa anima namque egerativa quatenus coost huic anum ex membris praefatae divisionis, seu tra terius unum Nostituit peculiare animarum smus, supponit pro anima vegetativa ut contracta de limitata ad gradum vegetandi, qualis est forma plantae sub qua raditione non habet includi in anima sensitiva nec anima sensitiva ad gradum sentiendi limitata, qualis est forma bruti in rati
diti. - Triplex igitur est animarum genus: cum quot menstat,quam ij vj tuo essc modo vivendi , quorum alii seoisim ab aliis reperirim dui pos anti nempe vegetativum, sensu iuurn , loco motivum. vivendi intellectivum. Ex alio namque capite petitur numerus amum rumi, ex alio numerus modorum vivendi nam triplex gemnus animae colligitur ex triplici edere vitae, quae complectit usi omnes radiis mcddosque vive'di quadruplex vero modus, vendi sumitur exquit uor veluti gradibus vitae , quoium prio
res sine postratoribus reperit pollunt, qui quidem sunt num e xo quatuor. N m vegetativum reperitur in plantis fine thositivo: sensitivum auteri sim loco motivo in quibusdam animalibusta per scistis ut in conchillis,qua cum non habeant nisi sensus, P