장음표시 사용
491쪽
lmo totalis benerariar substantia prodit simpliciter habsolute a privatione ad focmam, an qua quidem privatione ita absolute sum ta esse non potest latitudo , ratione cuius trat si repossit substantia per ri tum diu sibilem a non esse ad c ea ideo sicut tot alienos te divisibiliter desinit privatio, ita 'ota simul ela a divisibili t primo acquititur substantia , ita in
tali nunc inceptivo sub ant, verum est dicere a nunc est substantia, immediate amean mat:
At viro quando deinde perintntionem Venetatur sub-
R. ntia,&partialiter acquiritur,tunc non Iat absolutea privatio. De formae,sed asti vatione prout tanta uin tanta materia, hintali partes ac proinde cum privatio ita sumpta modum induat divisibilitatissuscipiatque latitudinem , consequenter fit quod in aegeneratione seu partiali acquisitione substantiae possit,im-nio est debeat fieri transitus luccessivus a privatione ad forma tris
per consequens quod incipere possit partialis illa substantia
ad instar motus continui&successivi Addo quod substantis in prima sui ineratione id et indivisibiliter acquiritur quia acquiritui per modum totius , ut unum totum ouoddam est determinatum, ultra&infra quod else, sture non potest: sed sic est , quod in aggeneratione seu nutritione
acquiritur,non ut totum quoddam determinatum , sed ut pars,
siquidem taliter ut in minori esset stare Distit; cum jam supponatur ex prima generatione, quod ad nutriti consistentiam requiritu ergo potest substantia in sui aggeneratio ae seu partiali acquisitione acquiri successive&divisibiliter, consequenter potest non in prae per primum sui esse se in initanti intrinseco, sed per ultimum sui noti esse,ad in motus; adeo ut verum sit dicere: in illo inst aut inceptivo nunc non est substantia vivens, seu forma vive utis in alimentori, immediate post erit. Instabis: Si in aliquosnstanti verum esset dicere et nunc non est forma viventis in alimento immediate post erit , etiam vetum esset dicere in tali instanti inunc non est ultima dispositio,&immediate posterit et sed hoc dici non potest de dispositione et ergo nec potest illud dici de forma AL:jor est certa, cum ultima dispositio comitetur inseparabiliter formam Probatur
Minor, dupositio haec ultima vel est indivisibilis vel divisibilis. sed nec de illa ut divisibili, nec ut indivisibili, verificari potest , quod pro aliquo instanti non sit,in quod immediate post tit: eroo de hac ultima dispositione verificari nequit tale dictum P Rettur Minm&ptlino quidem de dispositione indivisibili
492쪽
8 Deph ca articutaris immediate post instans poneretur dispositio indivisibilis, da,
retur duratio indivisibilis post instans sed dati non potest duratio indivis bilis post instans: alias darentur duo instantia sibi immediate succedentiari ergo nec immediate post instans poni potest haec dispositio, sit indivisibilis. Quod autem nec poni possit immediate post initans,si sit divisibilis,probatur sic. Non ponit ut dispositio in ima,nisi ponatur totain completa sed si sit divisibilis . poeti non potest tota, completa immediate post , cum hoc ipso quod . ivisibilis est , prius immediate post incipiat poni medietas illius quam tota ergo nec de praefata dispositione ut divisibiluverificari potest, quod in aliquo instanti non si siquod immediate post erit. Respondeo Negando Minorem, ad cujus probationem nego
minorem,praesertim quoad secundam partem filicet enim supponatur,re meo judicii supponenda sit ultima illa dispositio
indivisibilis propterea quod est ipsi terminus reliquarum partium dispositionis, terminus est indivisibile quid , hoc ipso quod talis nihilominus adhuc de tali dispositione ultima Mindivisibili verificari potest, quod in aliquo instantinouit . quod immediate post erit. Unde adprobationem quae affertur in contrarium distinguo majorem sic si immediate post instans poneretur dispositio indivisibilis , daretur duratio indivisibilis post iustans, si poneretur dispositio indivisibilis modo indivisibili,Concedo sit poneretur dispositio indivisibilisclivsbili modo Neseo,& concessa minori nego consequentiam. Sensus autem solutionis est, quod quia in aggeneratione seu pattiali acquisitione stibstantiae,in qua acquisitur substantia non ut totum quoddam determinatum, sed ut pars: prout subest partiali quantitati , introducitur dispositio in parte incerta prius in parte minori quam majori,ideo ex parte talis quantitatis divisibili modo introducitur illa dispositio ultima iudi i- sibilis; ac pros de non propterea sequitur quod illud immediatum in quo erit&quod sequitur ad instans in quo non est , sit duratio aliqua indivisibilis,cum mensuret in ensurare debeat modum acquirendi praefatam dispositionem divisibiliter, ut dictum fuit.'gebis Par est ratio de diminutione augmentatione quoad continuitatem motus sed ex Aristotelei physic. extura.diminutio non continue ficti ergo idem similiter dicendum de
Re Mndeo ad minorem , negare dumtaxat Philoloprium fiet diminutionem continue continuitate regulati, non aut m
493쪽
negare continuitatem quae opponiturit stantaneae mutat icti hoc enimnoe deserviebat ad ejus intentirm, sed primum , propterea quod ibi intendebat,nullum motum esse continuum, id est perpetuum uis localem circularem,ad quod sussicit, quod augmentatio aut diminutio non sit perpetua . sed irregularitatem admittat,in suo motu atque tape interrulaepatur proptet indispositionem subjecti e ut desectum alimenti. Iade in responsione ad quaestum dictum fuit, esse augmen, lationem iutritioaem mutationes continua &successiva suprout ly successivum seu continuum opponitur instantaneo, ve unico instauti sitiastantaneum,sive discretis ut hi ac subintellio eretur non esse mutationes continuas, sit contiquum dicat regularem proportionem , ita ut augeatur tamus. in tantra tempore,in medietate ejus augeatur dimidium , in quarta parte temporis quatium Nutritio namque, augmentatio admittunt irregularitate min consequenter aliquid disco despuationis,propter scilicet dependentiam quam habet nutritio a discpositione alimenti,quae non semper est aequalis,&a virtute subjecti, quod quandoque infirmatur,nec cusemper in eadem dispositione.
Vtrum nutritio S augmentatio darent toto
DEq-upri ,Quantum ad nutritionem, quod quamvisa non ita duret nutritio toto vitae tempore , ut etiam pro aliquo brevi tempore a terrumpi non possit, ita tamen durae toto vitari empore,ut per totam vitam indigeatissimal alimento, nutritiones adeo ut pro nullo vitae statu ponatur naturaliter loquendo terminus huic incigentiae ccvj iis ratio est , quia quae probat ratio, io digere aliquando animal si v vivens conversioue alimenti per nutritionem , pro sat haec eadem ratio indigere etiam quamdiu vivit sed omnino manifestum est aliquando indigere vivens nutritione seu alimenti conversione in substantia maliti ergo dicendum est. n. in tali indigentia per totam vitam Probatur Major et ideo aliquando indiget animal
convcrsione alimentiri quia humidum quod est pars una
494쪽
una peramenti viventis depascitur&consumitur peracrimonia a caloris,qui est alia temperamenti pars, proindeque reparamri instauratidcbet pernovi alimenti conversionem id sic est quod toto vitae tempore aliquid deperditur, depascitur de tali humido per calorem contumentem ergo toto vitae temidiore indiget animal conversione novi extrinseci alimenti proreparatione&instauratione intrinseci deperditi. Respondeo cundo, Quoad augmentum, quod non durat nec durire debet totoritae tempore; cujus ratio est, quia augmen-Tuni ex eo provenit,quod plus acquiri turquam deperditura sed salsum est , quod pro toro vitae tempore plus acquiratur cruam deperdatur: ergo falsum est,quod pro toto vitae tempore duret augmentum. Probatur Minor quod aequititur de alimento extraneo quod deperditur de proprio acquiritur deperdi turper calorem sed non porcst calor per totum vitae tempus plus de eaerraneo convertere , quam deperdere de proprio rerro falsum est quod pro toto vitae tempore plus acquiratur quam deperdatur. Probatur Mi r, calor hoc ipso quod semes est deficiens, non potest plus , immo nec tantum convertere de alimento extraneo quantum deperditu de proprio rum tum quia non debet posse facere ut ditaiens hoc idem quod faciet dum adhue viget; tum quia in proprium intrinsecum alimentum facilius agit quam in extraneum , utpote quod plures habet qualitates vincendas sed sic est quod calor naturalis est aliquando dc siciens,ob continu m reactione qua alimentum ipsum in calorem agit , ratione cujus illum tandem minuit debilitat ergo naturalis ille calor,ratione cujus ac qiPritur de alimento extraneo,& de proprio deperditur, non potest per totum visae tempus plus de extraneo convertere, quam deperdere de proprio. Dices et Ideo igitur non durat augmentum per totum vitae tempus, quia calor ad quem reducitur augmentum est aliquando deficiens et sed falsum est quod ad calorem reducatur augmentum cum in juvene calor sit fortior ad decoquentam alimentum quam in infantem, tamen magis augeatur infans , quam juvenis ergo non propterea dici debet, non durare augmentum per totum vitae tempus.
Respondeo Distinguendo Minorem sed falsum est , quod
ad calorem reducatur augmentum , loquendo de calore quasi
adventitio Concedo loquendo de calore vitali, animali Nego. unde ad id quod affertur inprobationem dico . esse quidemia juvene magis de calore quam tu iudante, loquendo de
495쪽
xatote quas genetico vel adventili , tum quia nova matella addita, additur viventi novus calor, adeoque cum plus accipi- . tura juyene de alimento quam ab insante, etiam plus ei advehit de calore tum quia plures in juvene suo Fartes sulcipientes calorem quam in infante nihilominus quia persectio vitalitatis non consistit in quocumque calore cuius signum est quod si nimium exciescat calor ille adventilius,potius interit animal, ideo fit, quod non propterea si in juvene magis de calore illo,
facit ad augmentum vitale quin immo est multo majot
calor ille vitalis in infinte, tum quia est purior in insante, eo
quod habeat minus de admixtione contrarii, seu contraria tui dualitatum quas imprimit humidum extraneum , quod acquitatur, tum quia in juvene magii, ac inagis debilitatu calor ille continuare actione alimentu mices ecue . , augetur animal hoc ipso quod facilius eoavertit de alimento ex raneo, quam perdat de propria substanistia sed fieri potest, quod adepto augmenti termino , adhue Fossit sicilius convertere de alimento extraneo, quam perde re de topria substantia si nimirurn tali adepto termino suste te tui cibo acilis digestionis ergo non ita assignari potestati mentiterininus, qui adhuc postat animal ultro augeri, quod in augeri poste per totum vitae tempus Reipondeo negando iminorem bibus enim quesitum cumque delicat ut aut facilis digestionis, semperum tamen est impuli-ot ipso hurni do radicali de insitori unde quia calor vitalis uti ovi te in tali termino per continu am reactionem debilitatus, dissicilius conversit side coqui alimentum magis dissimili remagis crassum , sacilius autem consumit humidum proptium partes suas; sunt enim respectu caloris naturalis, cuproprii eousumptivi facilioris evaporationis , consequenter sita quod quamvis possit adimal per totum vitae tempus sustentati cibo qui facilis sit digestionis, non propterea per totum vitaracmpus uliget possit , seu tacilius convertere de alimentoqiram perdete de propria substantia, tam agis convertere de hunc ido nutilis
mentali adventitio, quam consumere de radicat
Dices terrib, quod aliquando cessante statu uetate augis menti adhuc pie guescit a rima V sed hoc pertinet ad augmenis tum cum tunc tescat in triera: ergo Potest aliquando durate augmentum toto tempore vitae -
Respondeo negando minorem augmentum enim illud habula pinguedine vel in carne etiamsi diffundat ut in lateta, non est augmentum simpIiciter, seu quoad omnes variet animalis,
496쪽
sed solum secundum quid . inquoad aliquam rartem, scilicet
quoad carnen vel humorem unde dicendum cst, non augeri animal simpliciter loquendo, de quo quidem uomento loquimur initae senti, nisi quando crescit secuis dum longitudinem, quia tunc nedum caro, sed si repartes omnes solidiores fiunt naajoris quantitatis. Quares,quomodo sua ratione maneat vivens idem numero toto tempore nutritionisi augmenti. Respondeo rationem hujus esse, quia quatratis per nutriti nem&augmentum aliquid continue deperdatur, taliud superadditur, id tamen quod superadditur , continuatur cumrtaeexistente in rursum cum aliud superadditur,hoc idem conorinuatur cum illo,cum semper aliquid de ipso toto inaneat cum parte su nerveniente atqui ex hac continuatione aut continuitate servatur siverificatur unitas umerica totius reum ex hoc velificetur variati solum sideperdi partes sumpta materialiter, non autem formales aut formaliter sum las,ex eo scilicet quod sub eadem continuatione, subindeque sub eadem dispositione quoad figuram, temper intum, c. orclinantur partis eoisdem modo ad componendum ipsum totum, non quidem unitate indivi libilitatis, quae illi non debetur, sed continuationis: ergo ex hac ratione sussicienter habetur, manere idem numero vivens toto tempore nutritionisi augmenti.
iamitendum primo, an mam sensitivam, quae quidem in oldine entitativo definiti solet actus primus corporis physicior acta potentia vitam sensitivam habentis .in ordine iis c operativo principium radicat unde habet animal vim sentiet di iti Ie sibi vindicare operationem acncultatum genus.
guae ani Primo enim est cognoscitiva rerum materialium: turn secun-
basem do est appetitiva re sensibilis ex praevia hujusmodi cognitione; si ac denique is acco-mctiva, aut motu pro 'sionis, aut sal
497쪽
tem consti ct onis fidi latationis. Porro sensus, ex quo den tranat ut amnia sensitiva, eo quod inter caeteras ipsius facultates primum locum tenet, quique definiri solet facultas animae sensitivae propria, perquam objecta materialia materiali modo cognoscuntur, dividitur in internos, eo quod in cerebro quasi dilitescant, de quibus insta hi externos, qui dimiturul externis corporis partibus relide ut, quique vulgo numerantur quinque, nempe visus, auditus, gustus, odoratust tactust neque enim plures aut pauciores reperire est in animali neque
etiam pluta sunt aut pauciora objecta sensibili ait optic circa quae versentur quam objectum visibile,tum audibile,odotabile, rus a bile iactile. teiu adeo xtaliter perficitur animai,pecillos sensus, ut animalia illa dicant ut imperfecta, quae his sensibus universis non sunt praedita: ut vermes: nam visu, laudicia dc olfactu cate et Atimet contra vulgo censeantur persecta animalia, quae illorum omnium iasium habent Notandum tamen sensus illos in diversis animalibus etiam rei sectis esse diversae persectionis accidentalis, propter inaequalitatem quam habent intemper i rento primariam qualitatunas sicque ut vulgo aiunt nos aper auditu linx visu limia gustu, vultur odorata, praecedit aranea tactu . Quanquam cum
aristotele mihi persuadeo sacile , homini Haestantiitimum inis esse tactum iustum inter tera animalia cum acrius sentiat, ininusque seu possit excessum caloris aut frigoris aut divisionem continui. Item ex sensu tactus judicantur homines ingenio sit prudentes; nam qui duras habent carnes , inquitatistoteles sunt obtuso ingenio qui autem molles, non quidem mollitie aquei heminea, sed aerea sunt ingenios qui
temperamentum illud valde confert ad operationes mentis. Pra mittentium ecu udo cisca objectum externorum seniu-um in communi, quod objectum sensus extrini est ude fini , A. tu sensibile singulare, localiter praesens in debita distantia. Di bufo
eitur autem sensibile singulare, quia solas intellectus possest per exte ei praesensibilia universalia puta colorem ut sic non vero se narum sus . qui cum sit facultas materialis non est consequenter capax visis oecietum repraesentantium materialitcr . quales sunt species sintulatium, utpote quet hoc ipso quod repraesentatur ut
talia repraesentari debent cum suis condit ovibus malesialibus, unde est illud Ilii iii, quo intellectus est universalium sensus autem es iugulatium. Additur vero . locat Ite tuae leos . in
quo disseri sensibila externam ah interno , qu od potes esse si-seas nam phaatasta tibi: atig objecta ista bilia perciti eri
498쪽
s . De Physica particulari.um absentia; atque per hoc etiam denotatur objectum sensis
debete esse localiter extensum , cum habeat immutare poten tiam organicam , quae est extensati sidesectu hujus conditionis colpus Christi m Eucharistia non potest percipi. Additur denique , indebita distantia , quia cum sensibile
compat tu aliquo modo ad sensum, sicut agens ad passum cui speciem immittit, debet ei esse susticienter petroximatum. Dividitur autem sensibile externum in ensibile proprium e sen-n,ph sibile commune sensibile proprium est illud , quod petieiti-
cibiti mo&ab uno dumtaxat sensu externo percipi tu , ut calor p .pri visu, sonus ab aucti tu, unde de illud , si quintuplex sicut quin-c enm que sunt sensus externi Sensibile vero commune est illud, quod mmi per se ecundo I pluribus lentibus externis percipi potest; cistud etiam est quintuplex nempe motus, quies, numeruS. figura, quantitas seu magnitudo. Dicitur autem percipi non uid ii, per septimo, cum non specificent sensius,sed tam eo pete se undo, quatenus objectum proprium se se primo specificativum non potest percipi sine illis Ex quo sequitur, sensibile comi nune non imprimere sensui propriam speciem condistinctam a specie sensibilis proprii,alias per se primo respiceretur ab illo, sicut per se primo in tali specie repraesentaretur, usi fieret objectum specificativum modisicate tamen praefatam speciem sensibilis propn um enim non possit sensibile proprium percipi, nisi ut atfectum seu modificatum persensibile commune, puta color per quantitatem aut
magnitudinem, debet conssequenti r species illa lens bilis proprii latasse modificata, ut per septimo repraesentet illud, &per se secundo sensibi commune tanquam conditionem molum sine quo sensibile proprium nequeat attingi proindeque cum quid quivi in specie relucet imprimatur ab objecto, sensibile proprium producet eam secundum suam rationem primariam , sensibile vero commune solum quoad modum aliquem,
ratione cujus ipsum repraesentet.
De fine . Prainittendum tertio, qtralitatem objecti sensibilis moventem sensum externum , debere esse temperatam calioquin ut 'p' monet Aristotelessensibile vehemens illismum impeditque iis illius actionem. Italnimia lux solis disgregat visum exsiccair dies dia linam porosque resolvit, unde spiritus ad visionem necessiariive eois dissiuant. Sic ajunt Xenophontis milites , dum nimis diu per
juncto nives cederent, pene omnes inde fuisse excaecatos .
Quomodo vero hujusmodi vehemens sensibile laedat sensu an scilicet per se uia quantum sensibile est, seu agens intentio-
499쪽
nale, prodiretendo in hujusmodi sensu aliquam spe sem impro
portionatam,excellentiorem, vehementiorem, uana conna
turaliter recipere postulet; an vero per acciden sc in quantum agens naturale,producendo in organo qud litatem aliquam naturalem noxiam, qua destruat illius debitum temper incntum,
subindeque ipsium org num per se corrure pat in per accidens a d destructionem subjecti corrumpat at ultatem colitivam ipsi inhaerentem: respondeo eo primo id lecundo modo laedi rei cum enim species excellens non sit contraria facultati sensit vae, non potest consequenter potentia sensitiva per tem dirccti laetis dii specie excellentiori, sed tantum indir tete ad laesionem ipsius organi, quae scilicet fit per qualitatem aliquam naturalem ipsidis proportionatam,quam sita ut cum specie imprimit tanquam' i agens naturale,qualis est nimius ille calor qui in oculo pro nucitur per radios solares,cum directe respiciuntur, exsiccatque hi molem oculi spiritus visuales dissipat. Notabis denique circa sensus externos in ommuni sumptos, eos non posse percipere objectumsensibile sibi mi L. M ate conjunci um,sed ut circa illud sensationem eliciat, neces latium esse aliquod medium vel externunis quale est te aut aqua vel quid si ite,quod media tinter visum,aud tum,ol istum Lib-jecta ipsorum vel internum, quale est cutis aut caro, quae memdiat inter tactum, gustum, qui subjectantur in nervo sub cute
aut carne posito, ta propria ipiorum sensibilia Ratio autem hujus est,quia sensus non potest percipere sensibile, nisi piris pectempto portionatam ab ipso receptam assensibili autem mmedia.te conjuncto vel non recipit ullam spe lim, vel illa est ni is materialis&im proportionata,sicut de ipsum objectum in se est nimis crassum Se materiale et proindeque debet intercederi aliquod medium in quo species suam deponat crassitiem , quam habet,cum pri inum effluit ab objecto.
Framittendum quartὲ, Pro declaratione eorum , quae perti D . xent ad senium videndi, quod oculus qui est notentiae visivae r i anum panum constituitur varus ex tuticis tum v liis ex humotibus suis. quibus accedunt plures musculis ac tuo tandem nervi qui vilo p*rii se ii optici nominantur per quos deferuntur, spiritus an in a les ad visonem nec ellata a cerebro,&species receptae id , sum communem. In quo alitem ex illis subjecto tui potentia vi-
sva tanquam in subj: to,respondeo subjectati in pupilla seu hi
more crystapino, ac in nervis opticis usque ad conjunctionem
illorum o quidem primo quod subjectetur potentia visiva a humo: cxItullino excorater, quod illac si precipua oculorum
500쪽
pars ad quam ordinantur tum omnes alii humores, tum omne tunicae , praeterea huin oti deest diaphanus 3mnique colore destitutus . sicque aptus ad recipiendas omnium colorum speciis, enim aliquem in se haberet actu,non posset alios recipere, quia intus existens prohiberet extraneum. Quod autem non lalus ille humor,sed una cum nervis opticis usque ad eorum conjunctionein subjectum sit potentiae visivae,ex eo colligetur, quoa sit in solo duplici crystallino huir te disjuncto subjectaretur potentia visiva , illa ellet duplex realiter disjuncta in quolibet animali, cum habet et duplix subiectum quod tamen admitti non debet , cum unicasti tactat ad omnis
Pr mittendum qi inrota Quod proprium visus objictum est
tum lumen tum color et pro quorum declaratione notandum primo contra nonnullos recentiores , lumen non esse tantum
praesentiam luciditi tum quia ex sacra Scriptura primis creationis diebus existebat lux sine lucido sitem in functore 'xionis hin ipso corpore reflectente majus est lumen cum majori activitate, nec tamembi est major praesentia lucidi similiter supponendum est,tumen non esse substantiam,nequi spiritualem, quia sub nostros sensus cadit,neque corpoream, seu corpus aut corpuscula quia dum lumen per crystallum trajicitur tunc dicere tuticae naturali corporum penetratio.
Item lumen alucido per totum medium , etiam ad mage arrid illantiam propagatur in instantita proindeque si diceretur corpus moveri localiter in instanti,quod fieri non potest Unde duendum est lumen esse tantum accidens seu qualitatem quan dam,hanc habentem proprietatem essentialem , ut sit actus seu forma, per quam corpus,quod de se potcst esse actu perspicuum seu diaphaeum , efiiciturata perspicuum: pro cujus intellia gentia supponendum cst illud corpus dici perspicuum seu Dia-rbanum aut transparens , per quod transmitti possunt ad oculum species objectorum visibilium cujusmodi est aer, aqua vi,
trum&c vocanturque etiam illa corpora perspicua minxerminata, luatenus de se visum non sistunt,seu non terminant. At
munus illud fungi actu nequeunt, donec persundantur lumine- ut patet experientia. Quam ob causam lumen ab Aristotele . de Anim. cap. r. desiuitur aestus per sputa intei minati quatenus perspicuum est , seu quatenus per lumen redditur formaliter de actu perspicuum,id est perlucidum aut trausparens haec enim sunt vatia ejusdem rei nomina.Jam vero quantum ad coloremdefinitur ab Aristotele id quod