장음표시 사용
161쪽
t 36 Da Ρ ACIFICATIONEblica, veluti princeps, aut persona priuata. s. q Aduertendum est etiam, defensionem dupli
cem esse: alteram simplicem sine impugnatione per solam fugam: alteram contentiosam, interueniente pugna. His ita constitutis,addubitationes propositas sic respondemu S. Prima sono, Prima conc. Quando aliquis iuste invaditur, non potest se defendore, defensione conten tiosa laedendo inuadente sine peccato graui. Quare sit pater filium, maritus uxorem, car- nifex reum iuste verberarent,isti qui laeduntur, non possunt se contcntiosa defensione tueri. Doctrina est manifesta,&probatio--ς- ς. ne non eget. Secunda conc. Qui iuste inuaduntur, possunt se defendere fugiendo.Nam quilibet habet ius defendedi se, cum sine in-
Tertia coaee. iuria id facere licet. Tertia conc. Si quis innocens inuaderetur a iudice, & ministris, qui bona fide putant se iuste inuadere, po set omnino fugere. Ratio et i, quoniam Potest iuste se defendere, cum reuera iniuste inuadatur. Non tamen ei liceret ministros ne
care, si putat illos existimare, inuasionem esse tu stam: & multo minus liceret, si non inua- solus lib. dendo, sed per fraudem,& falsos testos mor' tem ei machinarentur, quoniam tunc debemRR-ὴ ῆος. ret ad alia remedia confugere. Quarta conclusio. Aliquando licitum est non se defendere per fugam : ut cum quis iuste invaditura iudice, potest non fugere, & permittere se occidi. Est conc. Contra quosdam,qui l
162쪽
. INIMICOR v M. I 37ter sentiunt. Ratio est in promptu; quia, hoc est velle consentire iustitiae. Hinc cst, Diod si quis ad acquirendam palmam martyr ij non fugiat, quamuis possit fugere, non peccat; quoniam confessio fidei est bona. Neque obstat quidquam, quod videatur, qui sic se gerit, cau la suae mortis : quia non fu ge re , non est ex se causa mortis Et per has Remouet conclusiones satis factum sit huic dubitatio- 'h 'o Q ni quantum ad iustam inuasionem. Nunc de iniusta dicamus . Quinta conclusio. Quim s. Quando aliquis iniuste invaditur, semper ei licebit fugero ex sua natura: licet ex acciden
ti possit esse illicitum . Quod liccat fugere, patet expresse: quia dum quis fugit,ex se ne mini Acit iniuriam. Quod interdum non liceat , sic probatur. Nam si exempli gratia inuasor esset inimicus fidei,& ob fugam labefactaretur fides, ac vituperarctur religio, utique non liceret. Similiter, si inuasus esset persona publica,& utilis reip & inuasor inutilis, ille non deberct fugere . Sed se defendere. Sexta conc. Si aliquis inuaderetur a Sexta Persona priuata, & sciret se esse in peccato mortali, aut dubitaret de sua contritione, an esset sufficiens ad tollendum peccatum, peccaret mortalitcr,si sineret se occidi, cum possit, etiam occidendo, se defendere ab iniusto inuasere. Ratio est aperta,quia latus animqest pr serenda omni bono humano, & saluti alterius. Septima conclusio. Si invasus non es c.
163쪽
Legendus. Rauitas Manilius. Notandum. - coc.
DE PACIFICATIONE timeret de sua saltite,& si licite possit contra inuadentem se defendere: tamen potest permittere se occidi. Est vera doctrina, licet aliqui contra sentiant. Primo hoc patet exemplo Christi, qui etiam pro inimicis vitam posuit:& D. Paulus cupiebat anathema esse a Christo pro fratribus suis: hoc est: optabat suo quouis malo placare iram Dei contra Hebraeos, etiam eo modo,quo apud Numantinos ille, qui lapidibus obruebatur; cuius 'morte omnia ciuitatis scelera se expiare arbitrabantur. Idem confirmat omnium sapientum auctoritas;& speciatim Marcus Tullius in Laelio, ita de hac re scribit. Pylades cum sis, dices te esse Orestem,ut moriare pro amiaco . Hinc Manilius. Vmtis erat Pylades, νηκου qui mallet Orestes Ipse mori , lis νna fuit pericula mortis Alter quod raperet fatum non cederet alter. Quare si inuasus esset in peccato mortali, &pollet habere contritionem de suis peccatis, liceret ci permittere se necari: & credendum est , Deum in hoc casu daturum maximum auxilium, ut plene de peccato possct tristari,
dum tam es regium caritatis actum inuasus exercet. Octaua conclusio. Si invasus esset
persona priuata,& inuasor publica, vel persona superior, puta pater, dominus, Princeps, potest etiam si sit sine peccato mortali, se defendere cum impugnatione, & si aliter
vitae, & honori suo consulere nequit, potest
164쪽
occidere. Est doctrina contra sententiam solus Soli. Nostra autem opinio confirmatur ex his quae docet Gerson lectione tertia de vita spirituali animae. Asserit enim potestatem superiorum nihil posse contra legem naturalem,& diuinam; & eis datam esse ad aedificatione, non destructione; legendus est locus. Idem docet Vasquius qui impugnat Sotum. Deinde ut supra probatu est; defensio est de lege natu rar,& ita si quis se defendat etia contra principem cum moderata tutela, non peceabit. Adde quod si nostra lex hoc Vetaret, Alia ratio. videretur nimis dura. Postremo licet his personis multum debeamus : tamen in tali casu, m tanquam personae publicae, ad quas inferiorum vitam defendere pertinet, non se gerunt , facultate nobis a natura concessa , via possumus. lam temperatam Dei quoqMe prouehaut In maius, iidem odere νires
Omne nefas, animo mouentes . .
Caeterum sententia Soli posset fortasse tune habere locum, cum a principis vita omnino reip. salus penderet, quod tamen raro continget; cum alium principem in locum demortui sufficere liceat. Quantum ad obligationem defendendi alios statuimus hanc conclusionem. Non solum possumus, sed etiam Vitiara c. sumus obligati propulsare iniuriam,& nocumenta quae inseruntur proximo, etiam occidendo , modo sit in culpata tutela. Cessaret
165쪽
Probatio. Od. a. Alia ratio. Gratianus.
olidorvs Plinius L 2. Alianus L .
ID DE PACIFICATIONE tamen obligatio,quando inde nobis,aut aliis
maius oriretur malum. Hanc veritatem confirmat factum Moysis,qui ut fratrem defendaret Iudaeum, in uasorem necauit aegyptium. Et in prouerbijs sapiens monet, ut eripiamus eum, qui ducitur ad mortem. Adde
auctoritatem Ambrosi j sic scribentis. Qui non repellit a Socio iniuriam, si potest, tam in vitio est,quam ille, qui facit. Lege Grati num. 23. q. 3. Accedant philosophi omnes, Plato,Cicero, & reliqui, qui hanc veritatem docent;quam confirmat tritum illud prouerbium, de quo Polydorus initio libri prouer
est; homo homini Deus, Auctor scilicet &vindex. Huc facit, quod refert AElianus de tribus adolescentibus Delphos ad consulendum oraculum iter facientibus, qui in latrones inciderunt, quorum unus fuga cos deci nauit: alius rotiquis intersectis in superstitem ineptum faciens, a latrone aberrauit,&socium percussit et fugienti tale responsumdatum fuit. Occidi socium p sens es passus amicum, Non tibi vaticinor, facro te proripe templo. Alter, qui defendere curauit,& nolens nec uit, tale responsum accepit. Defendens socium,νerso mucrone necasti Turior es manibus nuc,qua prius esse solebas. Quando igitur liceat, aut non liceat permit
tere se occidi, di an obligati simus alios de
166쪽
I MI COR UM. 1 oriendere, cum explicuerim, ne nimius in re, quae fusius tractari potitiiset, sim; ad signa, quibus post defensionem,&iniuriam acceptam debemus indicare nos non laborare a odio,declaranda transitum faciamus. uibus signis, O quando amor erga inimicossisdem mstrandus. cap. zq. BE A T v M eum esse aiebat Sactus Ephre, oui flamma diuinae caritatis incensius, sordidas omnes cogitationes,& animae Ag inquinamenta combussit. Cum enim caritatis ignis omnia peccata,& peccatorum omnium reliquias omnes c5 summauerit,homo unumquid cum Deo,& quasi unis omnia comburens, qualis est Deus, efficitur. Etenim ubi .u ,z: totum, quod intus erat combussit, extrinse- cus erumpit,seque alios inflammando , pro- dit. Quo fit, ut si quis exillimat in se amorem habere diuinum, illum per signa demonstret necessest. Qua autem ratione,& quan iaci. i. ardo id facere quis debeat, hoc capite aperire nitemur, si Ordinem,quem hac in parte secuturi sumus, prius aperuerimus. Primo designis tam uniuersalibus quam particularibus agemus . Secundo quando speciatim debeamus ex praecepto ostendere inimico singularia signa dilectionis, aperiemus. Tertio quando facienda sit pax per signa exteriora .
167쪽
bimus. Primam partem auspicantes,lias c5yram clusiones ponimus. Prima conclusio. Signa uniuersalia dilectionis non sunt neganda Declaratio . inimico etiam ante veniae petitionem. Remanet .declarata haec conclusio, ex his quae
scripsimus capite decimo quinto :& ita est intelligenda de signis uniuersalibus simpliciter. Iuxta hanc doctrinam accipiendi sunt, qui in uniuersum de signis loquentes, dicunt affectum esse obligatum osten de re signa d lectionis, non contrahedo doctrinam ad particularem casum, quado petitur pacificatio . 24 Abi., En qua animaduersione conciliare poteris scribentes, quorum alij dicunt ostensum debere ostendere signis, se dimisisse odium, ante veniae petitionem: alij vero non nisi post petitam veniam: illi de uniuersalibus simpliciter: bi de particularibus seu mixtis inteli
resina titio. gendi sunt. Veritas haec confirmatur primo, communi doctorum sententia in I. sent. d. IO.& Ver. caritas,& ver. dilectio,& ver. odium. Deinde, ut ex dictis constat, quilibet debet generali dilectione sub capitali culpa inimicum diligere . Ergo non potest uniuersale signum amoris denegare. Deum.n.
imitari debemus, qui solem situm facit oriri supra bonos,& malos: hoc est,qt ait Caietanus beneficia communia non subtrahit. Adde, quod si quis negaret haec signa, praebe dcaulam idonea aduersario concipiendi odiu,& male sentiendi de elua voluntate , quot
Secunda 25. Matth. g. Caietari.
168쪽
IN MUeonu M. Tq3 Sraui culpa non vacaret. Secunda conclu- ad3 asso;nemo ex se, suaq; natura est obligatus de . monstrare signa particularia dilectionis silo
aduersario. Approbatur haec conclusio com Prima ratio muni doctorum suffragio D. Tho. D. Bo- , , 'R 'nau. Caiet. & aliorum locis supra citatis. Nicolaua
Adde hanc rationem. Nemo est oblistatus ''
maiora orticia praeitare inimico quam amico Secunda xo.
Ex sua natura. Sed haec signa possunt salua amicitia, negari amico. Poterunt igitur &-- inimico negari. Poterit enim quis saluis ami acitiae legibus,non donare aliquid amico:non ei commodare de aliqua re; non alloqui eum blande,& alia id genus signa particularia negare. Uerum tametsi haec doctrina vera sit: Admonitio ita tamen redigenda est ad usum, ut tunc sine periculo peccandi possim haec signa negare dilectionis, quando mihi omnino exploratu est, animum nulla malevolentia habere suffusim. Nam quando ira adhuc intus latet, res δή pnix est valde periculosa, ne quis in aliquas cogitationes appetitiones a recta ratione abcrrantes, labatur, si huius generis signa d ege 'tur. Tertia conclusio . Signa particularia Tertia cSei dilectionis ostendere inimico, ex se, ad consilium,& perfectionem pertinet. Confirmat R xis. hanc conclusionem communis doctoruin
opinio locis supra citatis, &cam sibi homi- πnes haud difficile persuadet, & ideo nihil est, quod eum probemus. Quamobrem si quis eum,a quo laesus est utaret, si familiariter
169쪽
et DE PACIFICATIO Naco eo uteretur,si ci auxilium extra necessitatem daret,viam persectionis ingrederetur. N
quc religioli ad ista officia praestada sunt sub
.: peccato mortali obligati, ut male existima-Diiςipvjiς ruit Discipulus ; quia etiam respectu ipserum haec obligatio, quae aeque omnes rei pis artaese. cit, est iub contilio . Quarta conclusio.Ηqc. signa particularia intercium non liceret ostedere inimico. Hanc conclusionem praeterraiae. Palate caeteros tradidit Paulus Palatius, & hanc fors,Iuestet. talia affirmare voluit Sylvester in ver.caritas g. 6. cum inquit,aliquando licere retinere iustum rancorem ad reprimendam temeritate. Quando n4 Posset hoc contingere primo, cum hoc con- PQ vix duceret ad correctionem inimici. Secundo euia ia amo quando id opus esset ad retinendam auctori
se talem,& grauitatem propriam, ut sisuperior ' - illoqu i inferiorem, a quo esset iniuri
affectus.Tertio ad maius malum euitandum,
im quod proficisci inde posset: ut si quis salutatus a suo inimico, non modo non resalutaret, sed etiam in conuicia prorumperet,& incen
m uin Metur ira,& furore. Verum in his calibus si sorte fortuna scandalum oriretur ob nebationem horum signorum, manifestanda esset causa iis, qui scandalizarentur , cur id fieret, cu de apolioli sententia, etiam speciem mali quinta me. fugere debeamus. Quinta conc. Non rcsalutare inimicum salutantem, eidemque viam etenti non ostendere, de alia huius generis igna negare,ex sua natura crederem esse peccatum
170쪽
catum capitale. In hac conclusione non conraeniunt omnes doctores. Nam aliqui Tho- istae,ut Caiet.& Victoria, videntur sentire, Caiet. a. amon esse necessarium resalutare salutantem η. δ . ait.s
inimicum. Alij vero contra sentiunt, quo- vullii βῆμ' xum sententiam veriorem esse arbitror, qua sic probo. Primo ex communiori sententia, sui, in qua sunt hi doctores. Ioannes Nider, in Nid.' suo priceptorio in quintum preceptum c.9. quo loco citat etiam Richardum, Alberi. Ri xdus M g. 3. sent. d. IO. aperte hoc docet. Et 'Rς duo praeceptores mei, viri summa doctrina, ct pietate ornati,Franciscus Toledus, di Par Rahelou.
ter Parra eandem opinionem me docuerunt. Toledus.
Idem dicerent omnes illi, qui obligant osten η- ZM . sum ad recipiendum inimicum, ad strictiore amicitiam, ut D. Thomas, Rainer. Cardinalis Ara coeli,& aliqui alij. Secundo ex fun- Secundar damento superius posito in capite IS. ubi demonstratum est reconciliationem pertinere ad signa uniuersalia, seu mixta. Est enim commune officium resalutatio. Communia autem ossicia ex communi sententia, nemini s ne graui offensione negantur. Quare qui- tiara uis eorum aut amicus, aut inimicus salutet, resalutemus oportet, ni signum commune negare volumus, quod facere non licet. Adde tertio, quia videtur hoc nullo modo fieri posse sine odio , cu nulla subest causa cur nodebeat resalutari. Denique no resalutare ini Quartaratia