장음표시 사용
181쪽
1 ω Da ΡΑ cIFICATIONE aliqui arbitrantur. Dicimus etiam debere esse signa sufficientia, hoc est, quae plane demonstrent odium esse depotitum, iuxta caritae de signis diximus; ut certus sit qui laesite animo offensi, ne quid nocumenti contra iustitiam ab eo timeat. Cuiusmodi autem debeant esse signa, inferius explanabitur. Hanc conclusionem adeo veram esse arbitror,ut existimem contrariam sentcntiam c5tinere errorem intollerabilem, & offendere pias aures, quod verum csse sequentibus capitibus varijs rationibus demonstrare conabor.
Pacem externis signis esse faciendam probatur scripthra. Cap. 27. EA priore loco sacrae scripturae auctoritas, ad hanc vcritatem confirmandam plurimu momenti habet, quae apud Ditium Luc. 37. Lucam est, qua omnes doctores ad hoc probandum utuntur. Attendite vobis, si peccauerit in te frater tuus, increpa illum: & si poenitentiam egerit, dimitte illi,& si septies, Locus expli dimitte illi. Ut planius ratio, quae ex hoc loco conficitur percipiatur, aliqua circa haec verba animaduertenda sunt. Primo aduertendu est in illis verbis: Attendite vobis: esse vim quanda ad excitandu animos ad cam do- Caiet. ctrina, quam ibi saluator traditurus erat. Se cudo, verba illa; in te, i. contra te: vel perso- 'nam
182쪽
INIMICOR v M. UT nam tibi coniunctam, vel in famam, & res ' Hugo Caria Tertio; frater tuus. ecce, quomodo dominus appellat proximum fratrem, etiam post factam iniuriani; non hostem. Quarto. Increpa. Dat praeceptum de correctione facie da, quod, cum iit praeceptum amrmativum debet intelligi suo tempore, & loco ,& cum alijs circunstantijs. Quinto. Poenitentiam egerit. Caietanus in hunc locum ait, poeni- Caietitentiam non significare fatisfactionem, sed rosi piscentiam. Ucrum praestat, per poeni, Censium intcntiam intelligere absolutam poenitentiam, LRiςx quae non modo spectat futurum , sed etiam praeteritum detestatur peccatum, ac satisfactionem pollicetur. Nam falsa prorsus est
Lutheri,& sectatorum opinio, qui poeniten- Lutherusr tiain, solam vitam nouam esse arbitrantur. P ςhφη ψιμNcc est, cur obijciant nobis vocabulum graecum μετανοιαν, quod solam resipiscentiam, Nut ita dixerim, transmentationem, A qua L si mentis transitum, significare putant: quia ista est altera pars significationis integrae hu- Poenitentiae ius vocis cum etiam includat praetcriti pec μὴ δ' cati detestationem, quod pulcherrime demostrauit Ausonius in epigramate de occasione, ubi describens poenitentiam, sic ait. Ausonu
Sum Dea, quae iactι, non factique exigo poenas Nempe Ni poeniteat,sic metanaea Nocor. Et certe poenitentia apud latinos, Cicerone, Cierio Terentium, Plinium, Lactantium, Tertulia- Terenti
arum in libro de poenitentia,non solam signi- Lilli . . e
183쪽
118 DE PACIFICATI NEscat resipiscentium, sed etiam errati praeteriti detestationem. Extat auetoritas illustrix Demostenis apud Gellium libro primo capite octauo. Et Lucianus refert Apellem de-xisse Calumniam, quam a tergo sequebatur Poenitentia, pullis, lacerisque vestibus indata, retro caput flectens; Sed latius de hac redisserendi non est hic locus. Egerit: hoc est, secundum Cartus. si dolerc, & emcndaro se dicat, seu facto ostendat. Et si septies, damnat eorum sententiam, qui semel tantum dimittendam esse putant illatam iniustitiam. Dimitte illi, idest fac ut ei costet te dimisisse. Tunc inquit Theophilaetus, deponitur odiude corde, quando fratri ostenditur odium esse depositum. Ex his conflatur euidens ratio ex doctrina Christi non sufficere solam
remissionem interiorem, sed opus esse reconciliatione,& remissione exteriori; ut sicuti ille exteriori signo demonstrat se dolere erroris perpetrati, pari ratione tu debes aperte indicare te odio non laborare: ita tamen debes indicare, ut ille intelligat aperte te deposuisse odium, & non oportere ut sibi caueat, ne quid detrimenti contra eum moliaris.
Neque hic locus de Gla remisitone interio ri intelligi potest, cum illa facienda sit statim,
etiam si errantem non poeniteat, & ad te non
accedat. Hinc patet quomodo sit intelligendum illud Matth. 18. si no dimiseritis de cordibus vestris eo scilicet modo , quem expli-
184쪽
ΙNI MI CORVΜ. Is citit Theophil actus; quia licet solum videa-.Theophin tur mentionem facere de interiori remissione; tamen non negat exteriorem, quam fa-iciendam esse aperte alibi docet: sed requirit interiorem, tan quam primo necessariam, & quam sepe homines exterius se habere singunt,cum vere non habeant. Quare ut perfecta sit Christiana iustitia, utranque copulare reconciliationem oportet. Est locus alius quo haec veritas probatur; Matth. S. Matth. I. ubi cum dominus declarasset praeceptum, de non occidendo, & iniuria facienda, adiecit haec verba. Si ergo offers munus tuum ad
altare, & ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid aduersus te, relinque ibin unus tuu ante altare, & vade prius reconciliare fratri tuo: & tunc veniens, offeres munus tuum. Et sub ij cit poena. Ne forte tradat te. Ad maiorem huius loci declaratione, sunt Loeustam 'dam consideranda. Primo, luce meridiana clarius est, hic mentionem fieri de reconciliatione exteriori post illatam,& acceptam iniuria. Secundo habero aliquid aduersus alique, bi. ρά secundum phrasim hebreorum; est habere 'aliqua, quae cum aliquo expostules, ob quae de eo conqueri possis. Dat praeterea hoc loco Dias salutarc praeceptum ei, qui in alique contumeliosus fuit, ut posito munere, quod Deo offerre volebat, accedat prius ad reconciliationem faciendam. Infallibilem quan- .da, inquit Chrysostomus reconciliationis ne Chryccessse
185쪽
1 G DE PACIFICATIONE cessitatem imponit, dum pluris reconcilia, tionem alienam, quam suum sacrificium facere videtur. O admirabilem benignitatem, atque ineffabilem erga hominem amore Dei. . Honorem suum despicit, dum in proximo caritatem requirit. Et Gillebertus Abbas. in cantica, Aduertis satis, quomodo unguentum reconciliationis romati praefert orationis. Vade, reconciliare: Dilectio enim misior est: omnibus sacrificiis, & holocaustoinatibus. Necessitatem ergo imponit, dum demonstrat se nolle aceptare sacrificium offerentis , quia ipse quoque Deus fuit offensus in ostentione fratris. Addit Cornelius Ian- senius, miram Dei benignitatem in hoc demonstrari, dum vult promouere ad mutuam caritatem: quod licet sit sui iuris, ac nulli adstrictus suam gratiam vult pendere a fratris gratia, ut suam nolit impertiri,nisi prius fratris gratia impetrata. Huc pertinet,quod alias dominus dixit. Misericordiam magis volo quam secrificium. Solet autem hic locus duobus modis exponi. D. Augustinus censet, hanc domini sententiam obligare solum offendentem, ut ad eum quem laesit veniam oratum cat. Cum dominus dicat: si habet aliquid aduersus te: hoc est, si potest frater aliqua de causa tecum expostulare; accede ad illum reconciliationis gratia: ut non sit necesse, sum laedentem querere: licet ipse quoque debeat, antequam munus offerat, dimit-
186쪽
INI MICOR V M. I sad mittere conflatum odium. At vero Chry Chryso
sostomus & Theophilactus volunt, hoe do- vhςQPhii mini iussum intelligendum esse de utroque, ita ut habere aliquid aduersus aliquem, sit
cum eo non conuenire. Hanc eandem expo
sitione amplectitur Euthimius Zigabonus, Euthim. qui in hunc locum sic scribit. Fertur autem indifferenter sermo ad eum, qui affectus est iniuria,& ad eum qui iniuriam irrogauit. Confirmatur expositio ista ex eo, quod absolute dominus ait. Si frater tuus habet alia quid aduersum te: nec addit iuste, vel iniuste. Quasi diceret. Si putas aliquem osse dime te : vel te ab aliquo offensum essMaccede ad reconciliationem petendam. Adde etiam,quod non dicitur: reconcilia tibi se
trem tuum; sed, vade reconciliare passive . Est enim in codice graeco λαλλαγηB. im Eudeus Iaperativum passivit a verbo διάλλαἀω idest cora. ii.gr concilio; lites inter amicos dirimo, ex compromisso dirimo. Verum siue uno, siue altero accipias modo, parui ad rem nostram resert. Nam si quis laesit ex praecepto saluat ris obligatur accedere ad offensum causa reconciliationis, obligetur offensus ad reconciliationem necesse est. Secunda tamen expositio perfectioni euangelicae, quam ibi dominus docebat, magis fauet: & tunc hic locus quantum ad laesum,erit intelligendus de consilio: quantum ad offendentem utrovis modo exponas,de prscepto. Aduertendum est
187쪽
D. August. NieoI. Lyr. Ratio ex Ioco citi Besellitur responsio quadam.
161 DE PAcIpi CATIONE praeterea cum Ian senio, hoc domini mand . tum sane accipiendum esse, pro ut recta d monstrabit ratio . Nam aliquando non expediet accedere, veluti cum offensio alte in animo resideret, & aduenas permeasset;& pari ratione, quando per tempus, aut loci interuallum non licet . Quam ob rem hunc locum mystice D. Augustinus acccpit: ut qui lisit, non pedibus corporis, sed animi motibus, ad offensum pergere debeat, dum coram Deo eum poenitet offendisse fratrem. Sed praestat, ut simpliciter accipiamus, ut verba soquentia admonent. Caeterum cum hoc praeceptum sit affirmativum, obligabit pro tempore, & occasione,& facultate. Quapropter si statim fieri posset mutua conciliati
Per externos actus,ante muneris oblationem
fieri deberet: sin minus, satis erit reconcili tio interior,sine qua exterior apud Deum nihil prodest. Non modo pedibus, sed animo, ait Lyramus.His ita expositis,ratio sic ex hoc loco conficitur. Ille, qui iniuriam irrogauit, ex dominico prscepto tenetur adire fratre adpetendam recociliationem externam, quia de
interna nulla est dubitatio. Ergo frater qui fuit iniuriose tractatus, debet dare signa conciliati animi. Quod si quis peru icaciter consecutione nege dicendo Christu non obligare offensum, sed offendentem; ridicula sane est Euasio . Nam frustra dominus praeciperet alteri ut fratrem adiret, nisi frater laesus
188쪽
INIMICOR v Nad reconciliationem faciendam esset obliga- Posset enim se excusare, si diuino non
pareret praecepto, dicendo: cur vis domine ut illum conueniam, si reconciliationem potest respuere λ Quare sicuti sacri Theologi, & Conc. Tridentinu, ex illo Ioan. 2 o. Acci- PM- m. pite spiritum sanctum. Quorum remiseri- tis: concludunt; non modo hoc loco dari praeceptum apostolis, ut peccata remittant; sed etiam peccatoribus, ut illa confiteantur; ne frustra data esse videatur remittendi peccati facultas: simili ratione, ne frustra dicatur isdenti, ut fratrem conueniat, offensum quoq; ad reconciliationem faciendam, cum fuerit requisitus, obligat. Neque recurrent, qui contrarium sentiunt hic ad reconciliationem interiorem , cum ista fieri debeat etiam sine accessu officientis. Adde, quod verbum graecum exteriorem significat reconciliatio- - nem; & reconciliatio, ut ex eius patet definiatione, debet esse per actus externos,& manifesta,ac subiecta sensibus. Sunt & alia loca, quae ne longum faciam, relinquens corum explicationem breuiter indicabo. Matth. 18: Mareh. is. Dominus Petro interroganti, quo tres debeamus dimittere fratri in nos peccanti; respon dit; non solum septies , sed septuagies se- pties . Ad Ephes. q. Estote inuicem beni- Ephes vigni,& misericordes, donantes inuicem, sicut di Deus in Christo donauit vobis. Colos. r.
Induite vos sicut electi Dei, sancti,& dilecti L a viscera
189쪽
164 DE PACIsICATIONE viscera misericordiae, benignitatem, humilia
tatem, modestiam, patientiam: supportantes inuicem, & donantes vobismetipsis, si quis aduersus aliquem habet querelam. Sicuti& cadit otiam in hunc locum parabola de Rege, qui voluit rationem ponere cum ser-.uis suis; quae omnino animaduertenda est. Sunt aliae auctoritates, quae aiserri possent sed cum istae satis euidinter veritatem demostrent, ab illis breuitatis gratia abstinentes
ad secundum rationum caput, ex auctoritate conciliorum desumptarum transitum faciamus. Idem Pontificum,concisiorum, O patrum aucto ritate docetur. cap.
CV M Damasi Papae verissima sit senten
tia: violatores canonum voluntarie,
grauiter a sanctis patribus iudicari, & a se Go spiritu, a cuius dono dictati sunt, damnari; ut demonstremus aduersarios grauiter errare, & sacrorum canonum & pontificum , nec non sanctorum patrum auctoritate, propositam conclusionem confirmemus. Et inprimis concilium Carthag. q. can. 93 . ita de hac re statuit. Oblationes dissidentium fratrum neque in sacrario,neque in gazophilacio recipiantur. Hic canon in primis conso
nat cum doctrina Christi Matth. s. & cum haec sit grauis quaedam poena , non potest esse
190쪽
INIMICOR v M. I 6s esse lata nisi ob graue crimen. Dissidentes autem stini qui non reconciliantur in foro exteriori,& in facie Ecclesiae. Inter dissidentes, quis non enumerabit eos, quorum alter
nolit veniam petere sui criminis a fratre,que lesit,& eum qui de pacificatione externa conuenienter requisitus sine ratione negare audet λ Agathense concilium can. 31. Placuit Concili etiam,vt sicut plerunq; fit, quicunque odio, aut longinqua inter se lite dissenserint, & ad Placuit. pacem reuocari diutina intentione, aut ut alij legunt obseruatione nequiuerint, a sacerdotibus ciuitatis primitus arguantur.
Qui si inimicitias deponere perniciosa intentione noluerint, de Ecclesiae coetu, iustinsima excommunicatione pellantur. Canon iste ita aperte expugnat contrariam sententiam, ut nulla expositione egeat. Turonense secundum Can. secundo. Hoc Canone prae a. to .cipitur, ut si qui clerici inter se se dissentiant,
per aliquem reconcilientur; quod si facere noluerint,poenis sub ijci debent. Et licet ca- non de solis clericis loquatur: tamen eadem est ratio omnium, & omnes ad idem faciendum obligantur. Toletanum II .can. q. Cum Tolet rademonstrasset hoc cocilium quam turpe sit, to. . & a christiana caritate alienum,odisse fratre; in fine canonis ita scri b it. Horum ergo,&similium discordantium fratrum oblationes, iuxta antiqui canonis definitionem,nullo mo