장음표시 사용
201쪽
r 6 DR PACI pICATIONE terram delapsum laborantem, ut illum erigeret; non debebit operam suam ei accomodare, etiam inimico non requirente, cum id Deus in sacra pagina praecipiat ξ Quanto ma igis debebit sit bleuare fratrem in terram delapsum, auxilium, & opem a se poscentem Eget enim gratia, & misericordia tua, quam si negabis, non timebis 1Ilud ξ Iudicium sine misericordiaei, qui non fecerit misericordia. Videbis ergo non asinum, sed imaginem Dei,
fratrem tuum, ex eodem auctore natum, corram te prostratum,& humiliter tapitantem, non dico, ut illi satisfactiones condones, sed solum ut te ei infensum non esse demonstres, S conticesces & viseera misericordiae claudes λ nec unica responsione sublevabis O iustitiam iniustam . O aequitatem iniquam: aiunt enim se id reto iustitiae,& aequitatis facere ; cum potius ea de re faciant, ut mundo placeant, a cuius fucata specie trahuntur, a quo amari,eiq; grati esse cupiunt. Est enim mudus,ut beatus Isaac scripsit, meretrix quaedam, quae desiderio pulchritudinis suae ad co . cupiscentiam suam trahit videntes se. Uerum istos cum mundo abire sinamus; & ijs , qui Christianam pietatem vere prom itentur, ac reconciliationem a
plectuntur, modum quo se conciliare debeant, demonstremuS.
202쪽
Quibus modis. σRnis exterior reconciliatio se facienda. Cap. 3I. SOL εNτ saepenumero homines eat ratione suas exercere operationes, ut quiduis aliud eos fecisse, quam quod facere intcndebant, si in eas mentis acie accuratius ubi cessauerint,c5uertcs, tibi cognoscere liceat. Hoc aut ea de causa usu venire solet, quod eo modo quo deberent non operentur; quia ut scripsit Plato. Modus actioni prebet cognomen
tu . Expediet igitur, posteaqua demonstratu est opus este signis externis ad conciliandam gratiam, ne in re magni momenti quid peccetur, ut de modo pacificandi, ac de signis, instau ratam gratiam idoneὸ indicatibus disputemus aliqua. Verum antequam ad conclusiones descendamus , aliquae praemittendae sunt distinctiones. Primum, in hac re aliter' est loquendum de personis superioribus:aliter de aequalibus,& de inferioribus. Deinde conciliatio bifariam fieri potest : primo quidem absolute, cum sine ulla coditione sit: secundo cum aliqua conditione, de lege, quae vel potest addi per modum poenae, vel aliqua alia de causa. Praeterea conciliatio vel facienda est inter duos, quorum alter est offensus, alter vero offendit; vel inter eos, qui mutuale iniuriose tractarunt:& tunc vel iniuria utrinque est par; aut certe est inaequalis. I tem vel ambo simul se male tractar u nt, Vel
Plato in symo Modus actioni prςbet eognomenta. xliiii Coneiliatis
203쪽
1 3 Da PACIFICATION Runus prius, alter posterius iniuriam fecit
His ita constitutis statuo has cones usiones ἀ limaeone. Prima conclusio. Signa, quae adhibentur in
conciliatione, debent esse idonea , & apta ad indicandum plane odium esse depositum. iii,. Ratio pro hac conclusione est in promptu . Quoniam ideo adhibentur, ut fidem dimisit odii faciant: quo munere carerent, nisi satis
idonee iam animosesic pacatos indicarent.
Cap. M. Regula autem ad cognosccndum, an sint idonea,vt supra scripsinus,erit prudens, ac bo-
da c. nus vir,& consuetudo. Secunda conclusio.
Modus reconciliationis cx se idoneus esset, si cora duobus,vel tribus testibus fide dignis, offensus ingenue fateretur, se nullo laborare odio erga eu,a quo lesus est, in seq; reciperetrama ratio nolle ei contra iustitiam nocere . Probatur primo haec conclusio ex doctrina Seruatoris nostri dicentis. In ore duorum, vel triumstct omne verbum; hoc est omne negocium. Mar. Ant. Verbum enim apud hebratos Dauar, sepe νι- ps φρ valet in Acra pagina,quod res, N ΠςgQ seeundato. cium. Secundo quia per hos testes posset conuenienter deuenire facti notitia ad ecclesiam, cui debet esse nota filiorum instaurata Admonitio gratia. Hoc loco illud diligenter aduertendum est; non minus prodeste offenso, quam offendenti, si reditio in gratiam nota fuerit. Nam si non sit manifesta Ecclesiae, poterit offensus a sacramentorum susceptione repelli, Cast xx. Vt patet per canones supra citatos Tertiae
204쪽
eonclusio. Ex accidenti fieri potest, ut hic
modus reconciliationis non sit idoneus. De - claratur haec doctrina his exemplis. Primo hoc contingeret; quando, si alia ratione non fieret, oriretur scandalum: puta, si non si rei secundum loci consuetudinem , quam seruandam esse arbitror,si sit rationi consentanea, maxime, cum firmiorem,& diuturniorem redderet reconciliationem. Secundo quando ista euangelica, ut ita appellem, recociliatio non ceseretur idonea, & stabilis propter aliquas circunstantias persons, vel loci.
Nec quis mihi dicat satis csse seruare modua Christo traditum ; quia illa Christi doctri
na, qua docuit omne verbum debere esse in ore duorum, vel trium, est communis, & uniuerse accepta est optima regula; at nos dicimus ex accidenti, interdum non esse idonea. Alias dicerem, satis esse conficere tessamcntum coram duobus, vel tribus testibus,& l gislatores non bene requirere plures testes. Sic etiam dicerem ad accusationem non esse opus pluribus testibus,quam tribus: cum tamen sacri canones ad accusationem Episcopi,& Cardinalis plures requirant. Tertio quando ex hac nuda pacificatione cora duobus, vel tribus facta, non esset tutus, ac securus frater de animo aduersarii r debet enim ex lege caritatis humano modo, cum a metu
liberare, ne quid detrimenti sibi afferri co ara iustitiam timeat. Quo fit, ut si necessituM a poscit,
Tertile ne Pita casti. secundus casus a Remouetutobiectio.
205쪽
poscit,debeat dare cautionem de non offendendo,& maxime si aliqua lex, vel consuet E do hoc requireret. Denique si aliqua lex extaret de certa ratione faciendae pacis, seruanRatio com da esset. Ratio huius conclusionis est, quia iήψη ' semper debet dari signum, quod plane dQm stret odium esse depositum: quod non accidit, cum negantur signa, quae ab alijs dari so-
lent,aut necessaria per viros prudentes existimantur. Hoc enim exploratum esse debet apud omnes, signa deberc esse idonea,& apta ad conciliationcm, ut diximus. Nec video, quomodo Christiana caritas sit in eo, qui cu ad reconciliationem veniat, idonea tamen sumanae6e. gna nebare audeat. Quarta conclusio. Ex 1tente lege, vel statuto, vel etiamapprobata consuetudine de certo modo pacificandi, hic Prima ratio modus seruandus omnino esset. Primo quidem,quia ista lex esset iusta,& de re graui, ex qua penderet reip. pax. Ergo line graui er- see dato. Sore violari non posset. Adde secundo, quia si quis nollet hane legem seruare, videretur non dum odio vacare, & ita scandalizaret. Quinta e e. Quinta conclusio. Licet ex se, suique natu-ι ra nemo debeat eiusmodi facere pacem, quae possit prodesse inimico ad veniam, vel impunitatem aliquam obtinendam a iudice tame. si alias non censeretur plena,& firma,nisi isto modo fieret, non Dropterea liberaretur a mmelatatur conciliatione sic facienda. Declaratur, ac
ψηφὶμβ' . probatur simul haec conclusio. Solet sep
206쪽
πINIMICOR v M. I 8 Inumero quaeri; an coram tabellione,& publico instru mento, vel scriptura pax fieri de- beat :& ad hanc dubitationem in hac conclusione dicimus, ex sua natura hoc non esse necessarium: vcrum si ex aliqua causa, puta ex consuetudine recepta in eo loco,vel cx conditione inimicitiae,vel alia de causa, reconciliatio non censeretur firma, & idonea: dicerem non propterea posse offensum pacem non facere, quia inde inimicus utilitatem capit, ut constat ex his, quς diximus I . capite. Debet enim offensus fungi officio suo, ac iudici de reo puniendo relinquere curam, de quo existimare debet, nisi contrarium constet, bene administraturum esse iustitiam, &ca facturum, quae leges requirunt. Imo di- Admonilla ligenter sibi caueat, ne dum vult summu tua P*ψ0Dni seruari, aliquid adhuc odii intus lateat. Deinde videmus sepe, etiam post pacem publice factam, debitas sumi de reo poenas. Quod si quandoque secus sit,aduertendum est non omnes nocentes semper,& eodem modo esse puniendos,& prs sertim eos quos errati poenitet,& reconciliationem congruenti modo postulant. Expedit enim rei p. interdum, ut poenae minuantur. Nec liberam iudicibus , facultate damus, ut passim pro libidine, reis impunitatem donent', ut infra latius docebimus. Nec satis video, cur tantopere viriq; eontendant, Vnus petendo, alter renuendo,
ut publica fide fiat , vel non fiat pacificatio r
207쪽
181 DE. PACI ICATIONE nisi quando consuetudo id omnino requir Reς vsilia- ret , aut alias non censeretur idonea. Nam cum reconciliatio nota esse debeat, idque ex Parte Vtriusque, ut ex dictis constat, di non possit esse nota,nisi testibus aliquibus interuenientibus: poterit reus per testes, fidem tacere apud iudicem, se cum inimico in gratia, rediisse :& cum hoc consilium capere reus possit; non est cur laesus nolit, maiorem quadam, ac firmiorem reconciliationem facere, ex qua illustriorem laudem reportabit, ac se,& remp. extinctio dij ccrtiorem reddet. Sex- , ta conclusio. Non est necessarium,'trecon '' ' e liatio fibit per amplexus,&oscula : imo ali quando non expediret, ut si iniuria esset re- cens, si animi iratorum cssent impotentes . Conciliatio Quod non sit necessarium patet; quia potest no requii ix per legatum & interpositam personam, zz-. S inter absentes. Nec propterea nego,im laudo hunc reconciliationis modum, cum commode adhiberi potest. Quoniam ex tali reconciliatione maior datur notitia sedatae indignationis , & aperitur via ad maiorem amicitia, & alia multa hinc possunt oriri comoda. Adde quod est antiqua,& apu d omnes
Alciatus. nationes recepta cosuetudo. Hinc Alciatus.
Foederis haec species, id habet concordia pignu, Vt quos iungit amor ungat o ipsi manra. reprima eo Septima conclusio. Pacificatio cum aliqua λμ- lege, seu pacto ob aliquem honestum finem
non est damnanda. Exempli gratia : si offen-
208쪽
sus nollet,ut inimicus ante domum sitam transiret pro aliquo tempore,aut ad conspectum accederet, maxime quando iniuria esset gra- recens,& periculum esset, ne in aliqueauccium rationi repugnantem laberetur :& . , gςΠuβ conditiones possent admitti iu1tis de causiis. Octaua conclusio. Conditiones per modum poenae a priuata persona, Propria auctoritate, non possent adhiberi. Ratio est, quia ista recociliatio saperet vindi.'m . EX quo apparet, auctoritate a principe concessa, priuatam personam, hoc aenus conditionum adhibere posse. Nona conclutio Inscriorcs superioribus, aequales aequalibus conuentcnter veniam illatae iniuris petunimo tamen congruenter superiores Inferioribus potitione venisse conciliarent.
Uuare Praelati, parentes, Magisset, si sibi sub -
contumeliose larsissent, non deberent per vebiae petitionem, mazime per seipsos factam, ted alia ratione illos sibi conciliare. Doctrina haec est communis,& se initu r ex Augustino, culus verba referuntur d. 86. can. Quando: quae doctrina intelligenda est, quacio modum in puniendo excedunt. Ali L enim si vera perfecta intercederet iniuria, deberent etiam maiores suo modo subditis satisiacere; ut Gli L. cap. quando,adnotauit. D
Nona eo mrixiat modo debet te conciliare eum infariori.
209쪽
184 Da. PACIFICATI NE iniuriam intulit, deberet etiam prius recor' ciliationem petere. Ita docet Sylvester in aurea rosa , & etiam Mutius hoc adnotauit.
Ratio potest deduci a simili de pecunia persoluenda; nam qui prius debitum contraxit, prius quoque dis luere illud debet. Dix mus, caeteris paribus: quia si is, qui post
rius issit,longe maiorem intulissct iniuriam, deberet fortasse prius pacificationem quaerere: maxime si iniuria illata esset ad remouendam iniuriam acceptam . Undecima conc Irisio. Quando mutuo se prouocarunt, si aliqua intercessit iniuria,& utrinque est aliqua offensio facta , per interpositam personam possent simul ad reconciliationem venire. Diximus hoc capite univcrse de modis pacificationis; & quoniam non omnia hac communi doctrina comprehendi potuerunt; rursus aliqua speciatim de cadem re, sequenti capite disputabimuS. De quibusdam dubitationibus circa modum pacta cationis facienda. Cap. 32. CV M res humanae infinitis propemodum
modis variari,ac multiplicari possint , Aristot. ita Vt communi quadam doctorina,vt Aristo Lib. .Rhe. teles scripsit , comprehendi nequeant: non re erit sine magna utilitate,si praeter ea, quae di-- ximus de ratione conciliationis,quaedam alia
speciatim de eadem re adscribemus. Volui autem
gentur lege apud Nico I. Moronum tra. de fide, triegua, di
210쪽
INI MICO R v Μ. IS autem quae dicenda sunt ad dubitationes r uocare, ut breuius,& planius tradantur. Prima dubitatio. Ad quos modos quae uis re conciliationis ratio est reuocanda Respondetur. Tres sunt modi, sub quibus alij omnes continentur. Nam vel fit verbo; vel corporis submissione, quo modo Semei cociliauit secum Davide: vel obsequio, qua ratione Iacob conciliauit se cum Esau, cuius modi mentionem fecit Paulus ad Romanos capite duodecimo. Secunda dubitatio . Sit statim reconciliatio facienda nec ne λ Respondetur. Cum hoc praeceptum sit affirmatiuum,obligabit suo tempore, & loco. Et ita ex sui natura nemo est obligatus statim reconciliationem quaerere sub graui peccato: Iicet semper aggravetur culpa, cum quis pistest gratiam instau rare, &negligit. Qua do autem sub noua offensione obligctur homo ad id faciendum, non est huius loci exponere. Est tamen optimum consilium Pauli, ne sinamus solem occidere super iracundia nostra:& Pythagorei, ut aliqui scribunt, id seruabant. Verum cauendum est, nedum quis diutius in discordia perseuerat; proximo scandali occasionem praebeat. Tertia dubitatio. Quid faciendum est cum aliquid dictum,aut factum fuerit, non animo faciendi iniuriam, & tamen proximus arbitratur se
iniuria esse affectum λ Respondetur . Qui ta se gessit, debet adire fratrem , & mentem