장음표시 사용
241쪽
x16 DE PACIFICATIONE si ipse laesus esset: & propterea velle satisfacere pro illata iniuria laudabile esse existimet, quod sequenti capite melius demonstrabia Theoctistes tur. Nec turpe , imo gloriosum esse puter, veniam de perpςtrato crimine resipiscendo petere. Optimum ait Theoctistes, quidem fuerit, non delinquere: sed etiam postquam quis peccato succubuit, statim resieiscere, generositatis indicium est. Quod si dicas
res ardua est,culpam fateri suam:ita sane este sed,ut idem auctor scripsit τα κα- ruthhi, Eis hoc est; difficilia,pulchra. Tertia reguocilia. ' la. Advertat, se semper infamem esse, dum Gi- ςg- pro honore sublato non satisfacit: & hanc esse unicam viam ad recuperandum honorem, honorem alteri restituere. Alia quae afferri huc post ent,ex capite sequenti cognoscere licebit; in quo quasdam regulas cuique sorti,& prudenti equiti,ad honeste,& fortiter v vcndum apprime necessarias adscribemus.
Regala pro equitibus ad honese, O fortiter vi
BO N v Μ illud,quod naturali propenso
ne homines affectant,vel ob ignoranti1, qua quid vere bonum sit nescitur, vel ob animi perturbationes, quibus in contrarium seruntur, saepenumero non assequuntur .
Hinc Medea apud Nasonem. o. νιdeo meliora, probaque . Pete
242쪽
Deteriora sequor. Quam ob rem & inscitia, & animi impotentia , duas potissimae , ut in omni vitae actione, ita in hac, in qua nunc versa- , mur, sunt erroris causae. Et ut de prima, alteram in alium locum reijcientes aliquid dicamus; duae sunt praecipue, que homini vitio dari ignorantiae possunt: quarum prima est illa, qua bene, beateq; vivendi formu ti Iominitae ignorantur: altera vero, qua quis in ea, PR, uam profitetur, arte turpiter offendit; quauplici inscientia cquites nostrates , quod cum pace bonorum dixerim, laborant. Videres. n. equites quosdam ita ab honesto, &fortitudine aberrare, & boni equitis munera ignorare , ut perpetua infamiae nota potius inurendi, quam ullo, vel minimo honore afficiendi sint. Regulis igitur quibusdam ad honestatem retinendam,& militarem arte pro dignitate exercenda, milites & equites informandos esse censuimus. Primare Prim N gula; intelligat sortis, ac prudens miles, se una cum caeteris hominibus natum esse ad se licitatem consequendam: quia ut quidam recens poeta & lanctitate viis , & doctrinae varietate conspicuus scripsit. Nemo est,qui feri cupiat aliquando beatus, Huc tendunt artes, sudioris huc respicit ordo . Ac propterea se debere pietatem, & religio- nem, qua ad felicitatem itur, colere: Homo enim sine religione bellua quaeda,ac brutum iacia, animai
243쪽
Maerobicis. Franciscus . Tepherinus
ligionis vergilius. Citiae' stro
rapartiseesida reg. Mutius I. s. e I7. lib. q.
118 DE PACI p ICATIONE animal est. Religiosum autem hoc loco cum Macrobio appello eum,qui facienda,& vita-da discernat: eum praeterea, qui Deu timeat, qui nihil contra diuinas,& sanctas leges dicere, aut facere Impudenter audeat. Talem nobis Poeta depinxit AEneam,virum fortem, &pium. Et apud vetercs ij dcm erant summi sacerdotes,& Rcges,ut Cirtacus Strotia lib. I. politico, & franciscus Philelphus scripserunt. Et certe verus honor, ut pie scripsit Vrrca,eli timere Deum, que qui non timet, infamis est. Quo sit, ut prudenter rerum-pub. institutores, primas partes in re p. religioni tribuerint,ad quam tuendam & retinedam vires ,& arma a forti, & cordato milite conuertenda sunt. Denique militia sine religione consistere nequit, idque antiquos existimasse Romanos, ex summa. religione , qtra in suscipiendis, tractandisque bellis utebantur, constat. Et Imperatores religiosi maximas victorias de hostibus siepe retulerunt,ue de David, Sampsone, Constantino, Theodosio, Carolo magno ex varijs historijs discitur. Et regna ob religionis defectum is pececiderunt. Nihil ergo unquam audendum est a bono milite, quod ullam in partem retiagionem minuat, aut labefactet. Secunda regula . Nihil unquam dicat, aut faciat, quod honesto aduersetur :& si secus fecerit, noscat se non osse sortem, cu in nulla cum hon sto virtus pugnet,& singulae singulis, de co- . muni
244쪽
t NIMICOR v M. a Ismuni Philosopliorum sententia, sint virtutes connexae. Neq; quidquam potest rei p. perniciosius accidere, quam si ciues habuerit sine ratione audaces, & imprudenter armatos. Tertia regula. Debet speciatim,quantum in se est, nihil contra iustitiam agere Iimo omnes suarum virium neruos pro iustitia retinenda intendere . Et illud Epicteti dictum, verum esse intelligat. Nullum esse fortitudinis usum sine iustitia . Iustitia enim& fortitudine laquam duobus praecipuis praesidijs res omnis continetur,ac fulcitur publica. Advertat diligenter, quod vir bellicis artibus illustris Godufredus Buglionius aiebat: artem equestrem ob has quatuor causas esse institutam: ut religionem, patriam, principem, pupillos, & mileros defendamus . Hinc est, infames esse eos duces,& Imperatores, qui eorum, qui sub se meret, stipendia iniuriose retinent. Daretur hic locus exclamandi contra Christianos duces, qui sordide, &auarc se gerentes pauperum militum sibi mercedem applicant, cli potius de suo, ut mos fuit apud antiquos equites, milites ad egregia facinora spe praemi j allicere
deberent. Ned lectorem ad auctorem in margine citatum remitto. Quarta regula. Fortitudinem, quam ei natura dedit,& suo labore acquisiuit, contra veros hostes reip. experiri more veterum militum velit: non ut mul
ti inepti faciunt,singulis horis,contra singu-
Tertia rex Epictetus S Μaxim.ia
Legedus est Ferrandus Diacon' in pedagogo Ducis Christiam cotra auaritia d
245쪽
xdio DE PACI FICATION alos,quacunque data , aut longe petita oce , sione, quasi gladiatores quidam, & pacis pu- iblicae eversores. Certet igitur cum communi hoste,atque ita se longe inimicum si quem habet sortitudine antecellere declaret , ut λὰ optime manet Hier. Vrrea . Attendant viri fortes,& honorati, Regis inuicti, & fortissi, Alexandri scilicet Magni sententiam. de fortitudi Robur mente carens in quoscunque incide ' rit,eos sepulchro tradit. Illud omnino ca ueat,ne in imbelles, vires exerceat suas: thmruod turpissimum est: tum etiam quia quanoque ij, quos minus obesse posse existimamus,nocere solent; quod per fabulam aquilet Aesopus. &scarabei AE pus eleganter indicauit. Et f.v d Ouidius i. a. rem. amo. Parua necat morsu spatiosum νipera taurumν cane non magno saepe tenetur aper .
Caueat igitur iactantiam, qua siepe homines Ampetus in ad nocendum alijs excitantur. Agnoscat se hominem esse, nec lutulentum iactet genus, sed morum integritate glorietur. Quinta regula. Si quam habet cum aliquo quaerelam, eam aequitate, non vi abolere conetur. Sciat se esse partem reip.& administrantibus remp. subiectum, & ab eis restitutionem honoris reposcat. Et in omni vita pacem, cuius acquirendar, & retinendae gratia arma gestat,propositam habeat. Quare liceat ei, ima ab eo hoc requiro, ut honorem,& famam tueatur suam; ita tamen ut iustitiam, quam ' in
246쪽
INIMICOR v M. 222 ex ossicio tueri debet,non laedat . Unde nun
quam existimet, quidquid dicant qui pro
duello sine ratione depugnat, famam, vel honorem,si sorte his bonis iniuste priuatus est, in sigulari certamine sibi recuperare licere. Ru am ob rem non vituperet eos, qui singularem pugnam abhorrentes, alia iusta ratione honorem sibi restitui curant. Sexta regula. Omnem diligentiam,studiumque in hoc ponat,Vt unquam existimet sibi iniuriam eue iactam, quando reuera nulla est; sed semper facta, & dicta quantum potest ita accipiat, veno honori consulat ad se inimicitias non adsciscat, ut plerique stulte faciunt; non sc cus ac illi , qui sibi vulnera infligerenti se ipsos lacerarcnt. Sic enim a multis tricis se explicabit, honorem seruabit,ac prudens cxistimabitur. Septima regula. Non ignoret, ut magnanimi est, supplicanti ignoscere, ita minime igno minio se m esse, si quid offenderit,errati veniam petere . Ita docent omnes, qui de honore cum ratione aliquid memoriqprodiderunt. De qua re latius a nobis infra disputabitur. Octaua regula. Existimet, nullo modo esse contra equestrem dignitate debitas ei, quein laeserit, sitisfactiones praebere. Nam cum sit operatio iustitiae,quae praestantissima virtus est,quam ut supra diximus, tueri honesti militis est ; nullo modo vituperari debet, qui eam prudenter exercet, sed
potius damnandi sunt, di tanquam inhono
Duellum damnat L Io. Pap.Suc Sexta regia. Septima gula. possea. t. Bem octaua
247쪽
ara DE PACI pICATIONE rati reiiciendi, qui iniuste agentes alterius Nona reg- honorem restituere nolunt. Non a regula. Noscat esse prorsus inepti, & insulsi hominis, nolle propositam satisfactionem accepta re,ca scilicet de causa, ut possit poenam pro libidine sua de inimico sumere . Etenim eia seminati & languidi animi, velle honori suo per poenas satisfactum iri, ut omnes, qui de Decim duello scribunt,fatentur. Decima regula . Anti rosim. Non arbitretur ullo pacto sibi licere contra Hμα-- -- eum, a quo laesus est, insidijs uti, etiam sit ille insidijs lacessiverit . Est enim omnino abequeliri arte alienum velle per insidias hono
. ' rem recuperare: ac propterea nunquam mctiri debet.Ηec,q sub ij clam,ne quis inde occasione errandi sumat, a fortibus viris dicatur 4 Duobus, an virtus, quis in hoste requirat c
Fallere fallentem, suspicor esse pium .
Undecima Undecima regula. Advertant honorati equi ' μ' tes eorum vitam debere esse, veluti regulam vivendi alijs, cum ipsi primas partes in rep. agant. Propterea sint exemplum iustitiae ho. - nestat S, religionis, humanitatis; quae virtutes maxime equitem decent: & quantum possunt, non minus alienum quam proprium tueantur honorem. Illud autem pro commperto habeant, eum honoris curam neglige- Duodecima re, qui animae curam despicit. Duodecima iφpi regula. Cum experientia doceat, equestre, di militarem artem esse bene corruptas, ac iace-
248쪽
INIMICORUM. 223 iacere; dent operam, .ut eas restituant, & ab erroribus purgent;cum nulla sit fortasse ars, i quae magis emendatione egeat. Proderit ad id faciendum legere libros, qui his de rebus tractant,ut qus scripsit Vegetius, Iulius Fr5 vegetiustinus maxime libro quarto, quae Pontanus lib. de fortitudine, Franciscus San uinus li- Frane 'anc bro quarto, Petrus Chri nitus, Fernandu Sa phthalis' Carthusianus de statu militum. Nos autem Catthusiem hoc loco non habuimus id propositum, ut vellemus omnia scribere,qus ad informandubonum equitem pertinent; quia multo plura alio ordine attulissemus,sed solum ad- notauimus has regulas, quas inter legendum excerpsimus, quod cognitu dignae visae sint,& ad id quod tractamus accommodatae,&utiles. Nec quis existimet, huiusmodi regu Admonitio Ias a me traditas esse tanquam a Theologo , cum eas ex his, qui de duello,& honore scribunt, collegerim, sintque rationi, & arti militari omnino conformes,& ad eam recte exer . Cendam omnino necessariae, contra quas si quis eques errauerit, intelligat se in arte sua errare, ac propterea inhonoratum esse. Ceterum, cum late de modo faciendae pacis disputauerimus, & paces raro sine pacificatore fiant; iam de his, ad quos
Pertinet paciscare , & qesse debeant , dispu-
249쪽
Gregorius N,ssim. pacificat ris officium ad episeoyu
tor esse debeat. cap. 38. I R I L esse praeclarum, quod non idem
arduum in tertia tusculana, non longe ab extremo, sapienter affirmauit Cicero. Quamobrem cum hoc pacificatorium munus prsclarissimum existat, cum beati a Christo domino dicantur, pacifici, hoc est, ut
nonnulli exponunt, pacificatores, arduum etiam sit necesse est. Ea propter non temere cuiq; committendum csse arbitror; cum nec vitae integritas, neq; rerum usus, neq3
prudentia, qui ad hoc olficium pro dignitate exercendum sunt necessaria , in quovis homine reperiantur. Rem ergo non in ut lem, nec ab instituto aliena AAuros esse arbitramur , si cui potissimum haec prouincia demandanda sit, vel ad quem spectet breui docuerimus. Arbitramur itaq; in primis ad Episcopum loci illius,in quo discordia viget
hoc officium pertinere. Et licet hoc nostrudictum sit satis manifestum et tamen ipsum probare non grauabor, ut Episcopi suas mesius agnoscentes partes, in hanc rem nauentdiligentem operam, Hoc quod nunc docemus , non obscure videtur indicare Paulus, cum inter alias boni episcopi partes requi-ritot sit bene praepositus domui suae,& filios subditos habeat, id est, eos in obedientia,Nobseruantia contineat .. Et Seruator noster noluit
250쪽
INIMICOR v M. 22svoluit primo pacem nunciari pastoribus, ut indicaret, ad eos pertinere alii pacem nunciare: Et apostolis, praeceptum de pace cuiq; loco danda , tradidit . Huc facit constitutio quaedam Concilij Carthaginensis quarti . d. so .can. studendum. Studendum eiu Episcopis, ut dissidentes fratres, siue clericos, siue laicos ad pacem magis, quam ad iudicium
coerceant. Et can. Dissidentes,& Innocentius a. can. Praecipimus eadem d. Alexander 3. cap. I. detri egua,& pace. Clemens Romanus Op. I.& 2. ad Iacobum fratrem. Ide
docent ipsi doctorcs Glossa can. Praecipi
mus. Turrecremata can. discordantes ea
dem d. tripliciter probat, & citat Lyranum . Quod de episcopis diximus, idem de alijsprq
latis, & animarum curatoribus intelligenduest. Suscipiant itaque montes pacem populo. Neque debent in hac re esse negligentes, cum ex uissensionibus, magna animae fideliudetrimenta capiant. Nec suo se satis officio fecisse putent, si frigide rem, quae eget multa contentione, tractauerint. Videant quaesepastores, optimi pastoris studium erga perditam ovem, apud Concilium Aquis ranen se,ubi talis dialogimus habetur. Ouis. Quid me vis quid me quaeris λ Pastor. Quia in
Crrore es reuocare volo, quia periisti, inuenire volo. Ouis. Sic volo errare, sic volo perire. Pastor. Sic vis errare λ sic vis perire quanto magis ego nolo. Prorsus audeo di- P cerea