장음표시 사용
291쪽
166 Da P A c I FIC ATIONE impotens libido, aut occultatione propotata,aut licentia λ Crescit enim, inquit Arno bius, multitudo peccantium, cum redimendi poenam spes datur :& facile itur ad culpas, cum est venalis ignoscentium gratia . Quare necessarium fuit, ut leges , quae potissim ob facinorosos latae sunt, poenis quibusdam
eos a viiijs coercerent. Nam vera est sententia, quae falso Horatio adscribitur . Oderunt peccare malι formidine poenae. Has autem leges non aliter iudex exequi de
bet, ut ait Plato dialogo nono de legibus, quam pictor, qui pingendo diligenter exemplaria assequitur. Cum igitur ij, qui iniuriam faciunt, ut alias diximus, legalem iustitiam violent, ac proinde reos poenarum se se efficiant, ubi iniuriam accipienti omni ex parte satisfecerint, legibus quoque satisfaciane oportet. Quando autem ad id sint obligati,& quomodo iudices hanc satisfactionem debeant requirere, his sequentibus conclusionibus aperiemus. Prima conclusio. Quacunque facta remissione, aut compensatione ob priuatam iniuriam, adhuc iudex potest agere contra reum, pro poena de eo sumenda. Est communis doctorum sententia, Miraditu r speciatim a Boerio rub. mixta de crimine,& culpanu. 8. Eandem docent Barto I.& Dinus I. E. de iniurijs. Petrus Rauen. singulari Aa 8. Glos. I. Decius is ad SIlεian. Secunda conclusio. Nemo est obli-ς tua
292쪽
latus soluere poenam a lege statutam ante iuicis sententiam, sed potest salua religione, expectare sententiam iudicis. Est cones u- Deeluiasio ista contra Decium, cap. Canon, de con- is reu stitui. & Ioannem ferrarium L quod a quoque is de reg. iur. qui contra sentiunt. No-
ura autem conclusio est communiter rece- .
pta ab omnibus canon istis & nominatim ab δης Ancarano cap. cum secundum leges de haereticis lib. 6. Tertia conclusio . Post sen- Tertia Mientiam latam Iudex habet facultatem exi- Ratiogendi poenas a Reo . Ratio huius veritatis ea est: quia alias lex esset inutilis, di vana, si iud is, miudex non haberct hanc potestatem . Con- ei neeeuduenienter autem factum est, uniuerse loquen δὲ do, ne iudex puniat nocentem, nisi iam lata sententia, ut norint facinorosi iudicem non
animaduertere in eos ad libidinem, sed iuxta leSes . Tum etiam quia ut Aristoteles scriput lex iubens non est odiosa. Intelligenia da est conclusio, quando sententia est legitime lata, & non est aliud remedium pro reo aquarta cones usio . Post latam sententiam duisti eae si poena corporis reus damnatus fuerit, non est obligatus illam ex se sumere; secus si esset pecuniaria, vel exilii . Prima pars est nota; Nau. eam quia est contra natu ram,ut quis dcbeat seip- in sum necare, aut mutilare: altera pars de aliis poenis late, fuseque probatur ab Alphonso AiphonLeontra Caietanum, quem contradictionies V Α 'fadarguit: quantum ad hanc doctrinam dea poena
293쪽
ε68 DE PACI νICATIONE poena a se se menda,vel non sumenda. Quin ymi ηβμ ta conclusio. Probabile est, ctiam si poenisit lais sententiae', non obligare reum in foro interiori, nisi post declaratoriam & executoriam sententiam. Non me latet,contrarium communiter sentire doctores: sed quod nos asserimus, est magis conforme consuetudini Rebus quae habet, ut auctor est Robuias, quod nos Declaratur asserimus. Intelligenda est conclut Io quan- ης --- do pqna non consistit in pura priuatione, Vti est cxcommunicatio: similiter locum habet , quando lex non dicit, non expectata declaratoria sententia. Item quando non dicit: non possit in conscientia retinere; puta beneficium,uci aliquid aliud. Et denique quando . praxis non doceret contrarium . Sed multa hoc loco silentio inuoluo, quae ad hanc rem planius explicandam posscnt afferri. Ex his Alphonsiis infertur contra Alphon sum a Castro, cuius Taciti I sentcntia ab omnibus refellitur, eum qui ip-da fisco. iure priuatur dominio bonorum suorum, non esse obligatum ante sententiam declaratoriam dare illa bona fisco, si opus est declis
Sexta conς- ratoria sentcntia. Sexta conclusio et quando
est lata sententia, & nulla requiritur declaratio , poena statim soluenda est: est doctrina .idhibμ' ' satis manifesta. Septima conclusio. Quando is,qui laesus est', nondum remisit actione iniuriarum, nullus iudex siue inferior, siue se premus debet absoluere reum,aut poenam
. Tvi relaxare. Ita docet Sotus praeter alios libro quinto
294쪽
INI MICOR v M. 269 quinto de iustitia,&iure. Nam iudex debet Emis. ius dicere,& studere, ut satisfiat oppressis. Quo fit, ut si reum ante satisfactionem abire permiserit, ipse restituere debeat ei, qui pansus est damnum cap.vltimo de iniur.& damno dato: prsterquam quod grauissime offendit . Facinoris enim ait Pacianus viam raei 'lib. monstrat innoxijs qui nocentibus post scele ra blanditur. Quid autem oriri possit incommodi , cum iniuriae grauiores impunitae a principe relinquuntur, patet ex illustri exeplo, quod recitatur a Roberto Folicta in Ro-ti. elogio Mengoli Lercarij,qui omnes orientis y0β η Partes turbauit, quod Imperator iniuriam illi factam impunitam abire permiserit. Octa Octauae αua conclusio. Vbi actor ab agendo resiliuit, non potest: iudex inferior non punire reum , pcena a lege constituta, licet possit aliquo 'modo eam minuere. Prima pars huius conclusionis asseritur ab Alphonso , & Soto, &Probatur ex Augustino in psal. 7S. ubi ait. Iudex non potest nisi secundum leges iudicare d. q. can. in istis. Aristoteles S. Eth. c. 6. Aristat.& a. pol. c. 8. ait elle periculosum non iudicare secundum leges. D. Thom. I . a. Q.9 .uD. Τliom.
art. I. ad a.& ibi Conradus, mclius eii se COMM.cundum legem inanimatam, quam animatam iudicare. Ad animatam autem id est ad tu di Coma cem recurrendum est, cum deficit inanimata, aut consuetudo. Altera pars, quod pose fit minuere est clara, cum ratione circunstantiarum
295쪽
mraguel. tiarum maior,vel minor poena sit inserenda ..utpihi, Vbi autem sententiam tulit, ut ait Alphonsus Aiph ni licet possit cam temperare, non tamen ei licet in totum rc mittere. Quando autem noRpsset certa poena a lege constituta, potest iudex pro qualitate delicti, mitius cum eo age rς iuxta illud Iacobi cap. a. Superexaltat, Io. Gagκe. aut seperexultat, Vt legendum esse putat Io Colom. l. 2 Gagneus, misericordia iudicium. Et summum ius antiqui summam putabant crucem,
Noscat igitur iudex, se Dei personam gere-Paul. Bur.d. rei in sui q. Omnibus operibus iustitia, ac misee. ' sericordia reluccnt,ut egregie Paul. Burg. in 'μ suo scrutinio demonstrat. Nona conci . tum dcx superior,a quo lex est condita, potest relaxare poenam,cum non est adiudicata per te
Notus. α comprobant ex cap. Nili de otiicio legati.
Imo potest incidere casus, ut etiam inuito accusatore,& actore, propter utilitatς rei p. possit nocentem liberare a poena capitis, vel alia graui poena, operam dando, ut alio modo actori satisfiat, Vt ecce, si reus esset vir fortis, & posset remp. conseruare, in cuius utilitatem facinorosi poena puniuntur. Ita Felinus, Baldus, Angelus, ouos citat Alphonsus 'Decima conclusio. Non debent iud eos esse ita facilea in remittendis, & relaxan- Deciinaeo: dis pinnis, maxime cum delicta sunt grauiora & remp. perturbant,& ex eorum remissione ingle communi bono consulitur: sed de
296쪽
INIMICORUM. 27 tbent seruare leges; quae si seruentur, seruatur etiam pax, ta concordia , ut patet ex ele-
fi Solonis,& ex illis duobus carminibus ali
i allatis, ad quae adde ex eodem ista duo . Sed placidam retinet pacem reuerentia iuris Peccato quae non parcere lenta solet . Nam in primis fit iniuria Deo optimo maximo, cuius personam iudex gerit: cum eius iustitiam non imitatur. Dei enim ministeresst; ait Paulus; Vindex in iram ei, qui malum egit. A quo tanquam a Deo vindicta petitur. Mihi vindictam,& ego retribuam. Quo loco contra iudices, qui corrupti non recte iudicant, placet afferre, quae Iosephus lib. quarto antiquitatum scriptit. Haec enim iniuria in contumeliam Dei recidit, quasi is infirmior sit habendus, quam illi quorum potentiae metu praeter ius fertur calculus. Nam Dei potentia est iustitia. Ergo qui in magnatum gratiam praeuaricatur, potentiores illos,quam Deum facit. Secundo fit iniuria toti reip .cuius interest, ut delicta puniantur:& ideo nonnullae sunt leges, quae negligentes iudices puniunt l. Nulli C. ne sacrum ba
ptici. seruos C. ad legem Iuliam,&apud
Athenienses auctore Polluce lib. 8. iurabant iudices, se leges seruaturos. Perturbatur enim publica quies, dum facinorosi impunitatem adepti, iterum ad peccandum conuertuntur. Vnde Calentius. Dictio mortesci auget monoollaba euras, Vis
Iudex loea Dei tenet. AIeuin. ser. de iudicibus Iosephus hebraeus. Iudex qui non seruat iustitiam iniuriam fa
297쪽
Boetius. Rom. I x. a 3. q. s. non frustra. Aug. ep. 14. Damnantur
Parergon cotia iudice . Celson x. P. Nact. super dimitte nObi, Raphael. volat. legen. l.
271 DE PACIFICATIONE Si teneat medium littera prima,leuat . I v sEt Pythagoras scriptum reliquit. Qui non plectunt malos , volunt bonis iniuriam fieri. Tertio fit iniuriarco, dum impunitus, aut notuste punitus dimittitur: cum nulla sit maior poena de Boetii sententia, quam impunitum aliquem facinorosii in dimittere: & medicus. mitis vulnus exulcerat. Denique iudex sibi ipsi nocet, non modo quia peccat, scd etiam quia eius despicitur auctoritas, & frustra se gladium gestare demonstrat Non enim stane causa, ait Paulus, gladium portat Sed quomodo ista vera sint o Paule, his nostris temporibus, non video. Frustra mihi videntur gladii gestari. Non cnim stringuntur contra nefarios homines: aut si stringuntum, solum crumenas, cum sint rubigine exesi, lac re vallant. Dum a sanguine iuste fundendo, abstinere volunt, ne nimis crudeles esse vidcatur, sanguinis iniuste fusi plena sunt omnia Non audiunt Deum dicentem ijs, qui iniurias acceperunt Mihi vindictam R ego retribuam. Mihi scilicet vel meo iudici. Parent tibi,o domine, qui amicos, qui affines , qui fratres, qui filios, qui parcntes crudeli
internecione amiserunt: tibi reIinquunt vindictam, sed tui iudices non retribuunt Audis tu quidem domine, & grauissimas pinnavini naris illis, qui iustitiam,vti deberent, non exercent; sed ipsi nec te,'nec eoru quisitiunt iustitiam,voces excipiunt. Hinc est, quod
298쪽
saepe illi exaudiuntur clamores, Non est
mundo aequitas: pauperes deseruntur: Inopes a causa cadunt:'omnia auro sunt venalia.
Vt verum iit, quod quidam scripsit.
- .auro pulsi 'des, auro venalia iura Hemicus rurum lex sequitur, mox sine lege pudor. η' μ' Quamobrem ex dictis colligere licet, qua rhgrauiter ostenda laudices, qui in facinorosos non animaduertunt, & personas acceptant, PQuter. quod peccatum longissune arcendum esse a μ' -''. iudicis saepe scriptura monet rcuius errati quanta sit grauitas eleganter demonstrat Rabanus lib. Q. in ecclesiasticum cap. 4. Atqui . M μvereor ne in multos iudices cadat prouerbiu Rabanus
illud, de quo meminit Ecbertus contra Catharos. Quem, ouem clamat lupus , quidquid dixeris . Sed quoniam dediac re nosta a disputare non cst propositum: lvecdelmodo quo iudex debct reum punire pro violatis le. gibus, in uniuersum dixisse sit satis curiasise dixerimus malefacere iudices, qui reos non puniunt, de me ii quis quaereret, an qui pro nocente apud iudicos agunt, offendant, s queti capite huic dubitationi sadifficiei nus.
An liceat pro reo apud iudicem inter redere .
D E cet E eos, qui de officiis praeebptio' medietatis.
6 nes tradideriint.virtutes medietatES. vi ...
tia vero superabundantias appellasse, in Q p.
299쪽
B. HieronΤ. ad Demetriadem Diui Hieronymi docet a octoritas. Quain ob rem in omni vitae actio- me illud maxunopere homines curare debet, si vitio vacare volunt, ut quantum fieri po-MED.Eth. test, medium inueniant. Sed cum non facilest cuique in rebus praesertim obscurioribus illud attingere, & multis modis ab eo deci nare contingat, non erit ab re, cum de officio iudicis in puniendis iniuriosis disputatum sit de modo , quo pro eis cum religione intercedere liceat, formulas paucis perscribere. Et antequam doctrinam per conclusiones afferamus, supponimus, quod docuit D. Augustinus epistola ad Macedonium , defens rem plurimum differre ab intercessore.Nam ille conatur culpas obtegere: hic vero cum de culpa constet, pro poena lenienda laborat. De his itaque qui pro minuenda poena intercedunt, cum deerrato constat, nostra doctriRatio dubiana accipienda erit. Ratio autem, qua quis posset existimare non licero prudenti viro, hoc munere fungi, ea esse videtur. Nam si vera sunt, quae se periori tradidimus capite, .non licere iudici praeter leges iudicare, nec pse nam remittere. Ergo nec utique licere videtur apud iudicem agere, rogando, ut enficiat quod facere sine culpa nequit. Esset enim consentire iniquitati. Vt igitur huie dubitationi satisfiat, ita de hac re statuimus.
rumi eone Prima conclusio intercedere pro reis apud
iudice ut pena minuatur, est officium pie
300쪽
fi a Nam x o R v I statis. Est conclusio D. Augustini epist. A. Aug. . quam ipse late probat. Primo ,exemplo Dςi, hi inicitatu qui pluit super iustos,&iniustos, S lem suum facit oriri. super bonos, & malos , & xxim Ru Matth. S. Christus nos ad hoc hortatur. Orate pro iis, qui vos persequuntur. Secunda ratio, Quia hoc officio viti sancti functi
sunt; D.:August. ep. II 8. IS9. orat Marcellinum pro Donatistis, qui nolebant resipiscere, ut mitius illos puniat. Et ep. I 6 o. rogat Apringium, ut mitius se gerat contra Circumcelliones. Secunda conclusio. Ita hoc secadaese. ossicio uti licet, ut nulla ratione aut peccatu placeat, aut malitiae faueatur. Eit doctrina eiusdem Augustini eodem in loco,& quonia AVγλplana est, non est cur probetur. Tertia con- Temaeo clusio. Nemo debet apud iudicem interςc-dere, ut homini scelerato tota remittatur pinna. Hanc conclusionem probat ea ratio, quae paulo ante allata est. Ru ia non licet rogare, r.
ut iudex faciat quod facero non potest . Sed iudex, ut dictum est, non potest omnino poe
nam remittere; periret enim lcgum auctobri A rin ....
tas. Quare nec rogare totam ut rς mittat po ii anam licebit. At de etiam auctoritatem Augustini epistolis stupra citatis, qui minquam Αφῆμ' intercessit pro tota poena relaxanda, sed pr0 mitiganda. Quod si interdum Augustinus
interponit verbum, impunitum; imelligCn' mesari indus est hoc modo; quod crimen lenius punia loca Aug. tum, imp unitum videtiir. Quarta conclusio. REM *M,