장음표시 사용
31쪽
contraria circa idem gegus uersari: quin potius aut esse in eougenere,aut in generi s contrariis,aut iplanet esse genera. Docet & illud uocabulum Prius aut tempore dici, aut eum retro si agas, esse alterum non Drobetur, aut ordine, aut dignitate, aut quoniam sit alteri rauci Vocabulum simul,uel tempore,uel natura,sed citra causa uel quoniam sub eode genere, semone e dem contra partiaris. Sex esse Motus species,generationem,co ruptionem. crementum, decrementum, uariationem, loci mu- tationem Motui quietem contrariam,corruptioni generatione, decremento incrementumdoci mutationi, mutationem alteram in cotrarium loci . Variationi uel nihil, uel qualitatis pausani, uel qualitatis in contrarium mutationem. Quum illud habere, nunc ad habitum dispositionemq; referri, nunc ut ad quantum, nunc ut ad aliquod circa corpus,aut in corporis particula, nunc ut ad partem, nunc ut ad id quod in vase, nune ut ad possessionem,nunc ad exemplum illud, quo uxor uirum, uir li re rem dicatur. Atque hamnus in Praedicamentis.
E IV O c A dicuntur, quorum nomen solum commune est, secundiam nomen vero substantiae rario diuersa. Ut animes, Cr homo,s quod pictis est. Horum enim solam nomen comune est,
O ccussim nomm uero substatiae ratio diuersa. Si enim quisne accipitur. ψςigna quid sit Atrans eorum quo ni animalia, propria
32쪽
PRAEDIcAMEN T. Vigilabit utriusque rationem. Vt oca vero dicuntur,
quortim nomen commune est, π fecundum nomen eu- m sub tiae ratio ut sumus, homo atque bos comm ni enim nominet rumutrunque ammes nuncupatur, π6ξ ratio substantis eud .si quis enim a sinaei utriusque rationem, quid utrunque sit quo sint animalia, eandem
Uignasit rationem. Denomo latiua uero dicuntur, quincunque ab aliquo solo ribstrentia casu secundum nomen histat πWilationem, ut a grammatica v ammaticiri πι fortitudine fortis. De Complexis &Incoplexis. CAP. D. E Orm Dae dicuntur, alia qui fecundum compi 'xionem dicuntur, alia uero sne complexione. Et ea quae secundum complerionem dicuntur sunt,ut homo cumri homo uincit. Ea uero quae sine complexione dicun tur sunt, ut homo, bos, currit, vincit. Eorum quae sunt, Diei desitate.
. lia de subiecto aliquo dicuntur, in subiecto uero nullo cto, hic aliud sunt, ut homo de'subiecto quidem dicitur quodam homine in iubiecto uero nullo est, Alia in sub*dio quide stitit, miij I desubiecto autem nullo dicuntur. Insubiecto autem esse cari. dico,quὸd cum in aliquo fit, non sicut quaedam pars,-m ibile est essesne eo ii quo est: ut quaedam grammat ca in se tecto quidem est,in anima, de subiecto uero nullo
dicitur, Et hoc album insubiecto quidem esst corpore: o- in enim color in corpore est, de subiecto aut nullo fdicitur. Alia uero de subiecto ditatur, ex in subiecto sunt: iut scientia in subiecto quidem est, in anima de subiccto u ro dicitur,ut de grammatica. Alia neque in subiecto sunt, niue de subiecto aliquo dicuntur: ut quidam homo,πquidam equim. Nihil enim talium neque in subiecto est, nixe dc subiecto aliquo dicitur. Simpliciter autem quae
33쪽
ro LIBER sunt iudiuidua, ni erosngularia, nullo subiccto dycuntur .in subiecto autem nihil prohibet horum aliqua esse: quaedam enim Grammaticu in subiecto est, ut de subistio
nullo dicitur. De Regulis. C A P. III. Regula r. Vundo alterum de altero praedicatur ut de subi : qttiecunque de eo, quod praedicatur, scutitur, omnia etiam de subiccto dicetur. Vt homo de homine quodam praedicatur, animus uero de homine, ergo Cr de quodam homine anim praedicabitur. quidam enim homo, Crhomo est,s animul. Diuersorum generum, Cr non sub
alternatim positorum,diuerse suntlbecks, distrensiae: ut animalis, πficientiae. Animalis enim disterentiae sunt,
f uirum est nos enim sciretia a scietia distri, in eo quia
bipes est. subesteritorum uero generum, nihil prohibet eas
dem esse distrentias: superiora enim de ijs, quae sub ipsis
sunt generibus praedicuntur: quare quaecunque disterentiis praedicati fuerint, dem erunt etiam subiecti. De decem Praedicamentis ge
Divisio, . ori quae secundum nullum complexione dicΗntur, ingulum aut Substantiam significat, aut Qualitatem, Decem genea QMalitatem,aut Ad aliquid, aut Vbi,dut Quando, era generalis- Silum,aut Habere,aut Agere,aut Puti. Est aute Substat Ea quidem, ut duraliter dicatur ut homo,equus. Quattritas autem,ut bicubitum, trisubitam. Qualitas,ut bt , grammaticum. Ad aliquid, ut duplum, dimidium, maius. Vbi,ut in foro, in L cio. Quando,ut heri, superiore anno. situm 4be, ut iacet, stact. Habere, ut calceutMn csbo, armatum ese. Agere uero, uis arma cre. Pati,lit secari, uri,
34쪽
PRAEDICAMENT. 3rtiri Singilla igitur rari , sue disti sunt, ipse quid in Consulita
secunde fici in nulla affirmatione dicuntur, uel negatio M. Hor m autem ad se inuicem complexione lirmatio fit,uel negatio.Viactur autem omnis i ratio aut negatio, uel uera, uel fissa osse: eorum autem, quae si cundum nultam complexionem dicunt&r, nullum neq; ucrum, nessi umi est ut homo,album,currit,uincit. De Substantia. C A P. V. v bstantia dure, quae proprie, principaliter, Cr in
xime dicitur, est, quae neque de subiecto aliquo dicitur, que in subiecto aliquo est: ut quidam homo,'quidam Pus. Secundae autem substititiae dicuntur steries, in quibus eae, quae principaliter substinuae dicuntur, in uni, hae quidon, er hara specierum genera ut quida homo, in specie quidem est in homine: genus uero syeciei animus est.Socundae igitur hae sublintiae di turriui est homo, ais
animal. Nun stu est auton ex ijs,quae dim funi, quo- Conclusio tiniam coram,quae subiccto escuntur, necesse est erit . ineri,cT rationcm de subiecto praedicari ut homo de subiecto quodam homine dicitur, praeestatur etiam π nomem: hominem enim de quodam homine praedicabis: π ratio quos homnis de quodam homine praedicabitur. quidam im homo π homo est,er animus rationale, mortale: qqare π nomen, π ratio de subiecto praedicabitur. Eorsinero quae in subiccto sunt, in plurimis quidem nes nomon, neq; ratio praedicabitur de subiecto: in aliquibin aute nomen quidem nihil prohibet praedicari aliquando de ubi Elo, rationem uero impossibile es' praedicari: ut album cini in subiecto sit corpore, praedicatur de subiecto, dic
t enim corpus assum: ratio uero uicti nunquam de codi
re praeacastum. Alia uero omnia aut de subiectis dicunt
35쪽
3: LIBEReuntur primis substititqs,aut in ubicctis eis sunt. Hoctem n milestum est ex ijs quae persingula proponuntur:
ut animal de homine praedicatur, ergo Crde quodam h mine animal praedicatitur. Namsi de nullo quorundi homini ,nes omnino de homine. Rursus color in corpore est, ergosein quodam corpore. Nam si no in aliquo essce singulorum,nec omnino in corpore: quare alia omnia aut
desubiectis primis dicuntur substantqs,aut in subiectis AF dem sunt. Non ergo ex litibus Himis substititque, in posibile est aliquid aliora esse. Omnia enim alia avt prae dicuntur de eis,aut in subienis eis fiunt: quare non existen tibus primis sub ths,impossibile est estortim aliquid esse Ii Secundaram uero subitinuari , magis sub se tu ei Eslacies,quam genim. Propinquior enim est primae substin-tiae si quis enim a signet primum substatium quid est,
dentius, er conuenientius Vignabit si eciem proferens, quam genus ut quendam hominem aflignans, manifestiuod signast hominem quum animes a signando. Illud enisu propritim magis cuiusdam hominis, hoc autein communis. Et cum quandum arborem signauerit, munitistius asii gnabit arborem aflignando quam plantum. AmpliuT:
primae substitiae ideo quod alijs omnibus subiiciuntur, Cromnia alia uel de ipsis praedicuntur, uel in ipsis sunt, pro pter hoc maxime sub tiae primae dicuntur. Q ad modum autem primae sub tintiae ad alia omnia se habent. sis er species ad gcnus se habet. Sub citur enim1lpecies generigenera enim de sterictim praediicuntur: sipecies a
tem cum generibus non conuertuntur. Quare σα his
manifestum est ,speciem magis genere sub tiam ess earis Ipsarum uero steriem,qκaecunq; no unigeno u,nihil in os altera stero ubstantia est. Nihil enim familiarius as
36쪽
PRAEDI CADENT.ntabis de quoddin homine, hominem a lignando, quain de quodam equo,equi . Similiter autem Cr in primis su sani ,nihil magis altera altero ubi ilia est. Nihil enim magis quidam homo substatia est, quum quidi bos. Μ τito aute post primis Linantius, sola alioru omnium θωcies, genera ecundae substatiae dictitur: sola enim haeci eorum quae praedicuntur, primum substantiam indicant. ndum enim hominem si quis asignauerit quid fit, θροciem q idem, quam genus, ignando similiarius demonstrabit, ex muni 'stius ficiet, hominem aflignando, quam animul Allorum uero omnium quicquid aflignauerit quis, ignabit extranee uelut Ebu, aut currit, aut aliud quo cunq; testa asignans:quare merito hae solae aliorum fecundae sub gantiae dicuntur. Amplius: Primae subhintiae eo quod alijs omnibus subqcitur, omnia alia de ipsis prindicantur,uel in i is sunt,proprIifimae substatiae dicumtur.Sicut autem primae abstintiae ad alia omnia se habret, ita gener Cr species primarum sub tintiarum ad reliqua omnia sie tabcnt: de his enim reliqua omnia praedicantur: quendi enim hominem dices grammaticu esse,ergo Cr homnem,ta animes graminaticum dices. Similiter autem crin sys. commune autem omni substintiae eist, in subi cto non esse. Prima namque substatia, nec in sabiecito e st, nec de subiecto aliquo dicitur. Secundarum uero substantiarin constat quidcin etiam fic,quia nulla est in subiecto. Homo enim desubiecto qui in homine quodam dicitur, in subiecto uero nullo es nos enim in quodam homine homo ei fimiliter autem Cr animal de subiecto quidem diciatur quodam homine, non otiam eist animus in quoda bovi M. Amplius:Eoim, quae in subiecto unt, nomen quid de subiecto aliqua ido nihil prohibet praedicari, rationem
37쪽
lecto ratio praedicatur,er nome: rationcm autem hominis
de quod horuine praedicabis: Cr animalis similiter. Quare non erit eorum substantis,quae funt in subiecto. Non cibautem propritis bstantis hoc, cd cr Alfisentia eorιι est, quae non fxnt in subiecto. Bipreenim, cr gresibile de subiccto quidem quoda homine dicitur, in subiecto uerb nullo Himeque enim in homine esst bipes, neque vectibile: ratioqκos diseretiae illo praedicatur,de quocunq; ipsa dis, rentia dicitur.Velut sit gressile de homine praericatur, ratio gresibilis de homine praedicabitur: est enim homousibilis. Non uer) coturbent nos substantiarum partes, quae iri frent in toto, quasi in subi osint: ne forte cog mur eas non effie substantias confiteri non enim sis in fu lecto esse dicebantur, qua si partes essent. Inest aute su shini s a disjrrent s omnia univoce praedicari. Omnia 11 enim quae ab his praedicari sumuntur, aut de individuis raedicantur alit delfeckbus a prima nans substititia nulla est praedicatio, de nullo enim βbiecto dicitur. Secundarum uero substantiaru sfecies quidem de indiuiduo praedicatur, genus uerb er de specie, Cr de indiuiduo. Similiator a rem ex dilerentis,s despeciebus, Cr de individuis praedicunt&r π rationem quos fuscipiunt primae substin-tiespccierum, ta generum,ta hecies generis. Quaecmis enim de praedicato dicuntur, eadem cr de subiecto Accii tur. similiter autem ratione d sterentiari suscipiuntst oes, er indiuidua.Vnivoca autem sunt,qIorum s nomen comnianee ξ,π ratio eadem quare omnia,quae a substantii ijs, di enlijssunt, uni ioce praedicantur. Omnis
autem ubflatia uiactur hoc aliquid gnificare, er in πλ' mu quide subjlantque indubitabile, er uerum est, quoniam
38쪽
ro cst,q: od significatur. In fecundis uerosubstanti s uia tur quidcin similiter propter a pollutonis figuram hoc usiquid signiscare, quando quis dixerit hominem,uel unimal, non tamen uerum est, sed magis quale ae uid signi' cant nos enim unum est quod subiectim est, quemadmo-dzm primae substantiae, sed de pluribus homo dicitur, σanimal. Non axi Impliciter quale quidsignificat,quemadmodum astu in ut hil enim aliudAgnificat album, quatuqualitatem at 1pecies, Cr genus circa substantiam qualitatem dc terminant, qualam enim quandam subflantiam1 Lgnificant: plus autem in gracre determinatiost, quam instreis dicens enim animae,plus complectitur,quam qui hominem. Inest autem subitantque etiam nihil illis dbe con- mitrariam. Primae enim substantia quid erit contrarium Vt cuidam homni, uel cuidam animali, nihil est contrarium. At uerb nec homini, nec animali aliquid est contrariam.
Non est autem hoe substantia proprium, sed etiannuiorum uiliora,ut quilitatis: bicubito enim, vel trisubito m-hil est cotrarium ut uero nec decem,nec alicui talium: nisi QDd quan-krte q ii 1mitu pauco dicat esse comarium, uel magnum uiati nihil sit
mrgo D terminutora uero quantoru nullum ulli est eoim ς0 I xi trarium. Videtur autem substatia non I scipere magii praedieameer Minus. Dico autem hoc non quod substantia sum to quinitatis.llivitia non At magis er minus substantia joc reum Ahum Nullam nulli est quia est sed quoniam unaquaeque substantia hoc ipsium quod est,no dicitur mugis Cr minus:ut si est haec ubstitia, ne, neglit, &homo,n5 erit magis o minus homo, nec ipse a seipso, nec tantum cst, ac ulter ab altero, non enim est alter Atero magis homos cui est album estorum ultero magis album, CT bonis alter bet est 'e5ira rum altero magis bonumsed ex sum a se magis er mi- rium.
39쪽
LIBERntu dicitur ut corpus cum sit album, magis nune Ebu esse
dicetur,quam prius cum calidion fit,magis π minus calidi sicitur Substantia uerb non dicitur mugis aut mi nus ubstantia: non enim homo mugis nunc homo, qua re
prius dicitu es aliorum quispatu quae sub tantiae sunt: vi. quapropter non recipiet substitia magis ex minus. Maxime uero proprium sulctantiae esse uidetur, quod cunannum,s idem numero sit, contrariora susceptiuu esse: uela alijs quide non habet qui'Vi quod prostrat, quaecunque non sunt substantiae,quod cum fit una numero usceptibila
contrariorum sit uel ut color,qxi esst unire,π id e numero, non dicitur albus, nigeri neque eadem actis, Cr una numero,crit praua, ex studiosa. Similiter autem er in ali quaecunq; non sunt substantiae. Substantia uerb cum unu, Cr idem nωmero fit, capax contrariorum est ut quida homo,cum virus,π idem fit liqvado quidem albus,a liquando fit niger, calidus, ex frigidus, Cr pravus, Cr studi Obiectio. nullis aute alijs, aliqvid disse uidetur. Nise quis*rsia
mi instet,dicens orationein, Cr opinionem contrariorum
esse susceptibilia: eadem enim oratio uera, ex fissa uidetur essetveluti si uera fit oratio, scdere quendam, eo surgento ipsa eadem sed a erit. Similiter aute Cr de opiniones quis enim uerum putet aliquem sedere, urgente eo, sib) putabit candem de eode opinionem habens. Sed πβ quis hoc suscipiat, en modo distret: nam ea, quae in substanti sunt,' a quidem mutata fusceptibilia sunt contrariorum
Frigidum enim ex calido factu mutatum est,steratu enim est π nigrum ex albo, Cr studio ara ex prauo. Similiter autem Cr in alijs, unumquodq; eorum mutationem fusi piens, usceptibile contrariorum est .Oratio naris,π opianio,ipsa qui in immobilia omnino perseuerunt:cum Moro
40쪽
res mouetur, contraria circa ipsum fiunt. Oratio nanque ci*s,quodsedcat aliquis,permanet eadem: clim uero res, mucti liquando quidem uera, aliquando autem Alba dicitur.Similiter autem est in opinione. Quapropter saltem lux hoc modo,proprium substantiae est,ut fecundRm mutatio-m n m IuqUuues sceptibilii sit contrariorum siquis axi ' cis recipiat ctiam haec,orationem, Cr opinionem susceptibilia ,
e s esse contrariorum,non est hoc uerlim. Oratio nanque, eropinio non in eo,quod ipsa aliquid recipiant, cotrariorum is susceptibilia esse dicuntur: sed in eo,qubd circa alteru ut R sua pusio sim sit. nam in eo quod res est, aut non est,ineo otium oratio uera, uel alba coe dicitur, non in eo quod ii ipsa susceptibilis sit contrariora. Simpliciter enim a nul lo,
, neque oratio, neq; opinio mouetari.quapropter non erunt
susceptibilia cotrarior ,cum nulla contrarijst pugio incis tala uer insubstantia in eo quod ipsa contraria recipiat,in hocsusceptibilis contrarioru sic dicitur. Languorem enim,s sanitatem suscipit,c candorem, ex nigredinem,c unumquodq; taliam ipsa fuscipicndo,iatrariorum susceptibilis esse dicitur. Quare proprium erit substantiae hoc, quod cum unum, π idem numero At, fecundum se ipsi s mutationem, susci ptibilem contrariorum 6be. Ac
de substantia quidem haec dim sunt.: De Qi titate. C A P. VI.jue Vantitatu te,aliud est continuum, aliud est Dih Diuisio quam α cretum Cet aliud quidem ex habentibus postioncm litatis prima. si ad se inuicem fuit partibus constat,uliud autem ex non hari bentibus postioncm. Est autem Discreta quantitas: uti, namerus, Cr oratio: continua uero:ut linea, superficies, j- corpus amplius aute Cr praeter haec est tempus, ex locus. rartium cienim numeri missus est communid terminus, ad