Hipparchus, de religioso negotiatore, disceptatio mediastinum inter ac Timotheum quæ negotiatio a religioso statu abhorreat. Lucubratio Renati a Valle magistri in theologia

151쪽

giosa, siue ex nidificatione passerum super Cedros Libani, ut S. August. in Pial ios. & Rupertus in vita S.Heriberti c. 11. piὸ exposuerunt locum Psalnii 3.) id est ex fundatio ibus per diuites seculi factis, potest supperere. Occupatio autem, antibus'

studia sacra nunqrtiun deerit, quantumuis ab exter n opere, dc labore manuum Ierienturi

Sigillatim de Religiosorum Con

1oi. Moc est aliud singulare exemplum, inuoυ l, uens, saltem ex parte, in negotiationem' ltertia , cujus Eonestatem, atque decentiam quoad Religiosis, excutimus. Conuictoribus enim quos quis excipit,cibos coemptos & artificio sito ac opem mutatos exhibet, & inde quaestum facit, quod est tertio illo modo negotiari. Fuisse autem veter ' Religiosorum praxina, certo pretio excipere & alere conuictores , monstratum cst g. i. Ratione Qujs vero i duersus probatum Sanctis usum, mutis

re audeat ξ iE . alio tamen capite , non desunt quae ei nego tiationi facestant negotium. Est enim formaliter cindem negotiatiosum ea quam exercent caupones μtabernari j,iaec minorem animi dissipationem infert, ob necessarium ad innum as minutias descensum,' '& ob opero sitatem nutricationis & educationis puerilis intra domesticos parietes. Exempla verbsanctorum , quae adducebantux , non videntur adlxem facere. Nam pueri, quos S.Baslius & S.Ben dictus domi suae excipi volebant. , ij duntaxat fuisse: vid tur, quos parentes addicebant coenobiis : ith que

152쪽

que in eum finem excipiebantur,ut a pueritia combiberent monasticam disciplinam , & assuescerent portare iugum Domini a prima aetatula, vltrb e dem colla submissuri, cum per tempus sui potentes 'serent. Aptid S. Anselmum cap.7 h. sinit. voc ni is Monachi nutriti. Caeteros aulcm pueros non fuisse intra Monasteria admisses, vel si id aliquando ten latum est,correctum postea fuisse tanquam abusum, constat ex Concilio Aquis gran. in cauta Regulae S.

Benedicti cap. s. habeturque etiam in Appendice ad i.7. Capitat. Franco. Ibi enim decernitur futschola in Monasterio non habeatur, nisi eorum qui

oblati sunt. J Similitkque in Regula S.Caesarq c. .

conceditur admissio infantuloxum septennium, qui imbui literis , & ad obedientiam fingi maturὸ sint ; unde signi sic t u agi de insantulis Deo oblatis persarentes. Subditur verb de aliis. f Nobilium Glij liue ignobilium , ad nutriendum , aut ad docet duna, penitus no acci piantur. J Concinitque quos Petrus Damiani opusc .36. cap.r, gratulatur , quod Cassini, scholas puerorum non reperisset. Qu9dve-xb attinet ad eos qui a parentibus oblati admittebantur , cum eliciat veluti plantationes coenobii, & in spem posteritatis Monasterij exciperentur, non

alebantur constituto certo pretio, aut pensione.

quod etiam perspicuum est de pueris illis Anglis

quos Sanctus Gregorius, multo studio conquisitos in suis coenobiis ali, & erudiri mandabat. Esto, nobiles quorum filii ad S. Benedictum dcstinabantiar,

antidoro fortassis aliquo, citra omnem pactionem, compensarent cxpentas factas in liberorum suorum nutritione: Idque S. Bencdictus, non ut pretium, sed ut antidorum ac eleemosynam bono conseren-

153쪽

tium cessuram admittendum decreuerit, ut seriintilla verba Regulae c. 9. si parentes aliquid osse re voluerint in eleemosynam monasterio pro mer- . cede sua &c. J Ru'modb in eleemo fram , si pro meme dei' itaque illud pro me mede , iuxta Turrecrematam ibi Trach.is3. idem est quod pro Redemptionὸ

animarum suarum,vel pro remedio animarum suarum. Quare nulli fuerunt in S. Benedicti coenobiis cois uictores, ex constituto mensurno pretio. Ios. Minus urgent exempla puerorum per Bedam & alios Monachos institutorum, de quibus illo 1. ratione . vltrb quidem do, praeter oblatos Monasterio paruulos, scholas aliis patuisse , in quibus Monachi minutam aetatem docerent ; Tametsi enim id S.C sario,& Abbatibus ordinem S. Benedi- ωresormantibus, ut ex Capitularibus retuli, tollendum visum est. Tamen in S. Galli Monasterio id sitisse in usu, constat ex Aetis 3. Notheri. De eadem Monasterij Fuldensis antiqua praxi, testatur Bro- 'x' erus l. i. Antiq. Fuidens. c. 9. Presbyterorum suo-. rum Nepotes & consanguineos, ad scholam mitti intra monasteria sibi subiecta, indulsit Theodul-phus Episcopus Aurelianensis in unodica Epistola 'n.I9. Hoc igitur vltro concedo. Dato tamen quod Scholae queis Monachi praeerant, non solis pueris Monasterio oblatis, sed indiscriminatim aliis quoque pueris paterent ; non sequitur , pueros seculi res, qui Magistris illis dabant operam, fuisse conuictores coenobiorum in quibus erant scholae, aut quas Magistri inhabitabant. An enim hodis Adolescentes, qui ad Religiosorum scholas doistrinae

gratia confluunt, omnes eorundem sunt conuicto-

resti Similiterque nihil est necesse, puellas quas in

154쪽

Monalium disciplinam datas ex Beda narratum est 3.illo Σ. ratione . fuisse Monalium contubernales. Nam hodieque cernimus , Parthenones in quibusi puellae seculares erudiuntur, plerasque ad disciplinam admittere citra conuictum. Et in actis S. Ei phraxiae c. 7. diserte habetur, nullam puellam nisi se Christo deuouisset, admissam esse, ut in Monasterio maneret. Quanquam quod de docendis pueris non oblatis Deo circa Monachos a S.Caesario, & Abba- tibus Germanis improbatum Vidimus, aeque circa .l Moniales improbat S.Anselmus l. De Vita Eremit it ad Soror c 6. in me verbis illis: f Pueris de Puellis, nullum ad te concedas accessum. sunt quaedam in i clusae quit in docendis puellis occupantur, cellam. suam vertunt in scholam. Illa sedet ad fencstram, .l istae in porticu resident. Illa intuetur singulas, dc inter puellares motus nunc irascitur, nunc ridet,nunc minatur, nunc percutit, nunc blanditur, nunc osse latur; illinc flentem vocat pro verbere propius,pal

pat tacie , stringit collum; & in amplexum ruens, nunc filiam Vocat, nunc amicam. Qualiter inter haec memSria Dei 3 Secularia & carnalia, & si non perficialitur, mouentur tamen, & uuasi sub oeuli.

depinguntur. Ji Vtut vero statuendum sit de usu illo, puellas prael

sertim non contubernales,cum tam stequenti septi

rum claustralium reseratione intrb admittendi ad disciplinam, tamen ex usu hodierno, liquere potest de antiquo; δc efficaciter colligi inde videtur, non si quae puellae iam olim ad Moniales mittebantur doctrinae gratia, oportuisse eas admitti in Montalium conuictum, ut de pueris quoad xionachos di- est. Atque ita antiquus vias non suffragatur

155쪽

I 6 . i. nouo usui pueros ex ccrto pretio in conluctum Roligiosorum aut Montalium admittendi ; quae ratio conuictores habcndi, sola pertinet a s negotiati nem tertiam , a inquirimus an Religiosos de

deceat.

io . videtur posse maior vis fieri in postremo exemplo, nempe conuictorum Societatis IESU, approbante S.Ignatio. Nam q. parte Constit. cap. . At. S. permittitur, ut cum in Collegiis non est i stus numerus Schὀlasticorum Deo per Vota illiga torum, vel habentium propositum seruiendi Deo in Societate , admittantur alij Pauperes Scholastici ex licentia Praepositi Generalis, & ad tempus , quoad eidem praeposito videbitur. Mandatur tamen ut hi 'astititi j Scholastici scorsim degant,nec commiscean- 'tur cum iis qui institutum Societatis sequuntur,sed itantum cum eis versentur, quatenus maius Dei o sequium iuxta superioris arbitrium tulerit. Subdi

turque Et aliquando honestas ob causas, quamuis lilii diuitum ac nobilium hominum filij sint, modb

suis vivant sumptibus , Ghil esse videtur, cur a s mitti non possint. AEtas conueniens fore I i . ad is. annum videtur , si in litteris progressim aliquem non fecissent. J Declaratur quoque ibidem, cum pD Aa landationis id serunt, non repugnare instituto, tales conui stores ac commensales in Collegio admittere, seorsim habitaturos , nec versaturos nisi cum personis a Superiore designatis. Id vero institutum es Ie occasione Collegi j Con imbricensis,quod

Rex Lusitauiae de Societate bene meritissimus onere aliquorum conuictorum grauauerat, intelligitur exprima Congregatione Generali, can. rar. En igbetur praxim conuictorum, suis sumptibus cum Reli

giosis

156쪽

giosis degentium , s Ignatio probatam , atque adebpiam & sanctam. io . Veri S.Ignatius , vel potius autor Declarationis Constitutionibus apri me , Iacobus La

nes; ex Declaratione enim id ex Constitutio-mina contextu, petita sunt quae retulimus;) aliud de Conuictoribus tradit,quam serat multorum sergus. fraxis hodierita.Vult enim Conuictores,sero non elle nisi pauperes scholasticos, ad quos alendos et ex charitate de superstitis Collegij non satis numerosi, vel ex conuentis cum Fundatore , astringaotur Collegia: perque horum pauperum Scholasticorum occasionem, permittit, ut aliquando alij aetate similes, qui scilicet annum. I . attigerint, nec 23. CXc

dant,curia eis educentur suis victuri sui ptibus,cum honestae causae id tulerint. Nam non nisi aliquaἡdo,& honestas ob causas, & atatis annorum I . 23. &admixti pauperibus titulo mill ricordia, ct fundationis alendis ; non autem passim, & ex causa quaest uosa, & pueri decennes, & quicunque ac flerint, aut ad id induci potuerint, admittendi sunt conuict res, suis sumptibus vixientes, de sententia authoris

propositae declarationis; qui addit, magnum citebendum hac in parte delectum. f Animaduerxatur, inquit,) ut cum huiusmodi, restrictiores quam largiores simus, habeaturque dili enter delectus eorum qui sunt admittendi, examine aliquo parti

culari, cum iisdem antequam recipiantur, utendo. JHaec quὶna consentiant cum hodierna praxi,permitto considerandum. Sed quod ab eadem praxi abhorrct qu in longissimὸ, ex mente ρnti lux Societatis, quae nondum ad seculum, squod nunς tanta exulta 'ne rς litur, propinquauerax, res nummari

157쪽

modo I Socictatis Religibsis attingebatur. Ita perspicue habetur ex Decretis quartae generalis Co gregationis c. io v istic legitur. D Propter ingentem

Icuetum. & pei fidelium Paedagogorum , &

alias utilitates hac occupatione viaentur si

qui,stagitatum est,ut in partibus Septentrionalibus, nostri habeant Conuictores, & eorum curam gorant , Ea tamen lege,ut res nummaria oeconomo tradatur, & non sollicitentur Adolescentes ad Instit tum nostrum, nec admittantur inuitis parentibus. Et iudicatum a congrcg tione fuit, valde optandum esse, ut Societas quqad fieri poterit, ciusmodi onoribus liberaretur. Atque ideb Patris Generalis pru-. dentiae eommisit, ut pro ratione regionum ac pers narum, expendat quid in hac re ad maius Dei obs quium, & communc Societatis bonum maxime einpediat. J Ingens fructus ex quo Patres Septentris nates moti sunt ut a Congregatione polaerent facultatem habendi Conuictotes,quorum usum prid ignorauerant, habita est autem quarta Congregatio pόst annum is a.) ille inquam ingens . fructus

speratus, non compertas adhuc experimento, non

fuit fructus marsupij amplificandi, sed fructus seiri tusis, qui tunc plurimus sperari poterat, praese tini in humili aetate rectae fidei institutionibus imbuenda , cui alioqui ob corruptam plerumque Paedagogorum fidem,timendium erat in oris illis.Nunc dagogorum sincexissime Catholicorum uberi sest ubique maxima; & de spirituali fructu sperato respondetitiae optatis variantes sunt sente aliae. So- cietas certe interior, quae saepe postea professa est sub eo onere gemere , tantos illos quaestus spiritua- .

158쪽

les non videtur agnouisse. Et Congregatio cenera lis s. quae decreto suo r . admisti'nem nonnullorum conuictoriam suis sumptibus viventium cum

Alumnis Germanicis, prouident fraepositi Generalis permisit, ne usus iam induetus,cum multorum Magnatum offensione aboleretur ; satis significauix sibi multo magis cordi fore, si usus ille non retineretur Romae: & ne alibi serperet , vetuit decretum illud suae quoad Romanos indulgentiae, transaaittialib,nec nisi Romae in actis Congregatiqnis habet dum edixit. Tandem conditio rub qua prop0situm est & concessum,ut in oris Septentrionaibus fas e set habere Conuictores , si Generalis Praepositus id

iudicaret expedire, nunc cxollauit. Neque enim in

ullis Conuictorum Collegiis Gallicanis res nummaria per seculares curatorcs administratur, nullatenus in ea se immiscentibus Societatis Patribus, taliaetsi ita alias seruatum memini Auenione , Patre Ambrosio Morello coetum Conuictorum quoad litteras & spiritualia regente, nec uli' modo attii gente rem nummariam ; quae per Congregationis sic enim vocabant )'temporales administros,& curatores colligebatur ; quaestu si quis erat, ipsis cedente. Haec conditio nunc exoleuit; nec si vigeret, celebrarentur tantopere a quibusdam situlus spirituales coetuum illorum: ut sane non celcbrabantur, cum ea conditio locum habebat

ctorum nec veterum, nec posteriorum , suifragari negotiationi illi ad Cauponariam & tabernariam accedenti, qua adolescentes certo mensurno pretio domi aluntur. Cernitur enim in hac agendi ratione

duplex negotiatio: Vna proprie ac pretia dicta, sa-

159쪽

merccs emptae in cum finem vi vcndantur, reuenduntur, nullatenus mutatae, nec absque quaestu; pu'ta varij cibi, vina, charta, atramentum, go Irpium,

ω alia pleraq) ininutalia. Altera quam mediam diximus , pertinetque ad tertium negotiationis membrum supra propositum , qua pleiaeque aliae

merces esculentae, coemptae ut reuenderentur, prae'

uia mutatione reuenduntur , sicut faciunt secularium plerique, victum sibi ac familiae, parantes ex tali negotiatione & nutricatione Conuictorum ex certo pretio. Hoc ipsum etiam faciunt Caupones, ct qui e meritoria taberna lucrum faciunt. Cibos enim ac vina vendunt hospitibus, & pro utensilium locatione accipiunt cet tum pretium. Discrimeo dunxaxat inter Caupones & cos, de quibus agimus Conuictorum Curatores interuenit, quod Caup nes & tabernarij sere suam hanc negotiationem exercent cum praetereuntibus, & dictim aduentata tibus , moxque abscedontibus : quod hi de qu bii agimus, faciunt ad longiorem in ram Nemo tamen non videt, discrimen illud penes longiorem dc breuior in moram cile mere materiale, nec inducere sormalem negotiationis diuersitatem. Cum igitur Cauponum & Tabernariorum negotium, Clement. De Vita &Ioncst. Clcric. cap. i. a sacris hominibus

remoueatur , aeque ac munus carnificum, eo quod

utrumque sit Rcligis sis indecentissimum , coiisiderandum cisiis qui Religiosos homines hac lac tiatione implicitos volunt , quo demittant sublimissilinii in tutis suum ; oc an inqn hoc sit de sanctis egredi, iod vetatur sacris hominibus Leuit. χi.)iie 'o luant Sar. Ei uarium inei, id cst cor suum, ut

160쪽

rsi Tanus exponit Collat i . capite decimo. io . Sed praeterquam quod negotiatio de qui

agimus Sanctorum usui consentanea non est, ut ha- stentis euicimus, suppetunt graues rationes ob quas

ea negotiatione abstinendum Religiosis videatur.In primis nimium quantum vulgantur es ordinis Religiosi , quibus obscuritas & remotio ab oculis cularium magnam conciliat dignitatem; vulgatio autem despectionem inuehit ac depretiationem. Sane insignis moderator Religiosi ordinis S Bon uentura, ne acccisum quidem ad interiora Religiosae domus facilem esse iecularibus voluit, quod ea ratione plurimum decedat de maiestate coenobij apud nimiu facile admissos. Quae ipsa ratio erat, cur iEthnici suorum delubrorum penetralia solis epo-ptis reserarent , stuporem occultatione & abstru sione aedificantes, ut habet Tcrtullianus initio libri ad Valentinianos. Dixerit quispiam Dolitum inquam Conuictores admittuntur, non esse domuia

Religiolam, sed secularem, quandoquidem a maiori parte fit denominatio; ac proinde incommodum propositum, quod solas Religiosas domos spectat, huc non pertinere. Id si quis dicat, inde inprimis impugnabitur, quod domus illae potiantur immunitate Ecclesiastica, qua tamen alio titulo non gat dent , quam quod domus Religiosae censeantur. Deinde ut argumentum retorqueatii, a potiori eax- te facienda est denominatio. Cum ergo qui praesunt sint Religiosi , necesse est donaum censeri Religiosam, praesertim cum non exilius est in ea numerus Religiosortim moderatorum. Nam licet ut plurimum , multitudo moderatorum iacm excedat dena-xium , alicubi tamen numerantur viceni & triceni,