Hipparchus, de religioso negotiatore, disceptatio mediastinum inter ac Timotheum quæ negotiatio a religioso statu abhorreat. Lucubratio Renati a Valle magistri in theologia

191쪽

1 1 trendum de reliquis hominibus mitteret, digni est inquiens operarim cibo suo, quod quidem ad ea

quae necessaria sunt, subministranda firmius est omni nostra sollicitudine ; Nos autem nobis minime temperauimus , quominus , quam maxima potui- anus, agrorum spatia possideremus, ouisimque greges, & boues aratores, tum pulchritudine tum magnitudine insignes, & pingues asinos coemeremus: ut agri quidcin nobis abunde fruges sufficerunt, ues autem tum agriculturae laboros sustinerent, tun cibum nobis ac pabulum sibi ipsis ac reliquis animalibus subministrarent ; iumenta verb, ut quae re sioni nostiae aliena conveherent, & victui non solum necessaria,Verum etiam iucunda comportarent.

Quid quod, ex artibus eas delegimus quae lucri plus allaturae; quaeque cium omne temporis spatium in se consumerciat, ad cogitandum de Deo, oiij nihil omnino relinquerent i J Haec pij quique Religiosi, transfigurantes in se B.Nili sensem & affectum, de 4nductis in Religiosum statum lcrrenis negotiis ac mercimoniis ex artesectis lucrosioribus, gementes iterarint, consideratis secularium querelis , & concepto per eos scandalo, de quo ibi non silet B.Ni

118. Vtut verb habeant hae binae & aliis anteri res rationes, Deus iusto iudicio comprobare visus est, quam non gratum haberet, domum suam fieri domum largotiationis. Vnus quidam qui primus lucri esca illectus , connivcntibus iis quorum erat prohibere, in religiosum coetum has negoti tiones Pharmaccuticas induxit; per hos quaestius &segiarum visitationes, ac tactus pulsuum , prolu'

sit ad olla; & comprobatum in eo est quod a Petro Damiani

192쪽

itue

Damiani opusculo I r. c. 23. De Religiosis negotiat tibus dicitur, dum ex Propbeta exhibet, quotai dena deducantur abjiciente Deo. Locus est longi, cuius , sed prolixitatis damnum pensabit utilitas.

O Menti reprobata: inquit,) negotiisque seculari bus inhianti, sub Babylonis specie per prophetam dicitur: Descende , sede in puluere Virgo ia ' Bah nis,stae in terra; non est lium silia Chaldaeorum. Hoc

enim loco Emnana mens, virgo, non corrupta, Vt

arbitror, dicitur, sed inscecunda. Et quia Saby nconfusio interpretatur, recte inscucunda mens , B bylonis filia vocatur, quae in eo quod nequaquVa bona opera germinat; dum nullo ordine rectae vitae componitur, quasi confusione matre generatur. sin autem virgo non inscecunda dicitur, sed incorri r xa, post quam statum saltatis perdidit, ad confise sonis suae cumulum appellatur quod fuit: Cui apte per increpationem dicitur diuina voce : Descenta, in alto quippe animus stat, quando supernis retributionibus inhi t. Sed ab hoc statu descendit cum turpiter vi stas, sese de luentibus mundi desideriis subjicit. Cui bene mox additur. Sede in puluere. Descendens enim in puluere residet, quia coelestia deserens terrenis cogitationibus aspersus iii insimis vilescit. Vbi adhuc ingeminando subiungitur; sede in terra; ac si aperte exprobrans dicat: quia coelesti coiiuersatione noluisti te tegere, subtemetipso prostratus in terrenis adhibus humiliare. Vnde &necessarib protinus additur , Non est folium silia

Chaldaeori . Chaldaei namque scroces interpretat , tur. V. alde autem seroces sunt, quia voluntates pro prias sequentcs, nec suis parcere moribus sciunt. Ferocia sunt terrena desideria. quae non solum con-

193쪽

tra praecepta Conditoris , sed sepe etiam contra percussionum Verbera, duram atque insensibileminentem reddunt. Sed filia ferocium, solium non habet, quia mens quae ad amorem mundi ex prauis desideriis naicitur, atque eisdein desideriis obduratur , in eo quod se terrcnis concupiscentiis subjicit,

sedem iudicii amittit, nullique apud se solio praesi-dst, quia examine discrepationis caret; quasi a iudi- cij siri sessionc repellitur, quia per exterioris desi' derij concupis entiam vagatur. Liquet enim quod mens, quae intus consilii sedem perdiderit , foras se per desideria innumerabiliter spargit, & quia agere inbellecta dissimulat, caecatur etiam, ut nesciat quid agat. Et sepe iusto Dei Iudicio, in sua voluntate relinquitur , & sub ea quae anxie appetit laboriosa mundi ministeria relaxatur. Unde & apte illic subditur : Quia ultra non vocaberis molgis es' tenera, tolum am , or mole farinam. Constat nimirum , quod terrenae suae filiae parentes parcunt, nec duris atque seruilibus hanc operibus affligunt. Omnipotens e go Deus, teneram filiam vocat, quando dilectam uniuscuiusque animam 1 laborions huius mundi seruitiis auocat, ne dum exterioribus actibus assicitur ab internis desideriis induretur. Sed Chaldaeorum filia mollis & tenera non vocatur , quia mens prauis dcsideriis dedita, in eo quem anxie appetit nutus seculi labore relinquitur, ut soris mundo velut ancilla seruiat, quae intus Deum, ut filia nequaquam amat. Vnde & molam tollere, dc farinam molere iubetur. Mola in gyro ducitur, & Arsena prosertur. Vnaquaeque autem mundi huius actio mola est, quae dum multas curas congerit, humanas

inclites quasi per gyrum vertit, atque ex se quasi farinas

194쪽

ntinas projicit , quia seducto cordi semper munitissimas cogitationes gignit. iE . Habet itaque hic locum illud a S. Gregorio

7. Moral. c. i7. in hanc fem expositum : considerate semitas Theman, itinera Saba,i expediatepaulisser. Negotiatores Theman, apud Barticli, negotiatorcs vero Saba, apud Isaiam c. s. & alibi cclebrantur. Itaque considerandi sunmiegotiatorcs illi, de quibus agimus, & expectandum paulisper,donec in rc- ω se induant, ut S Gregorius admonet, Perque leserenas sollicitudines, quibus improvide se implicant, Dei a se memoriam expellant; ita ut non tantum sub Religiosa veste sint aliqua; diu seculares, sed denique excusse iugo reuertantur ad propria; quod illi contigit quem primum in quadam Rel giosa domo huius generis institorem fuisIc rcser bana, s Ignavus nimis est, qui post exemplum inuenitur incautus J Sapiens monitum es Petri Chrysologi se .79.

S.9. Si Latim De Momabium quaestibus, ac multiplici negotiatione. D Vplex Monialium negotiatio tacta est 3.r. in

fine.Vna quae exercetur interuentu operis insenuum, cui incumbunt: Altera quae perficitur in admissione seu ingressu in Coenobium. Prior comm nis est cum plerisque secularibus steminis,quae stem certo pretio divendunt varia opificia sua, & ex eis negotiantur. Posterior diuertimode initur, Nam praeter numerationem dotis , sine qua vix uspiam euellis patent Monasteria,prqmilia vel ante ingrcsium, vel ante professa onem, quod codcm recidit,)pactione de certa summa,quae quod doti connubiali

195쪽

ique respondeat, de cum ea affinitatem habeat, dos appellatur; praeter hanc inquam sere ubi uis adhibitam pactionem , variis locis adiungitur pactio de sacro quopiam corollario pro sacrario,put i de candelabris argenteis tanti preth; quale corollarium

in profanis venditionibus, ultra mercis pretium, concedi ex pacto solet, nomine. Nec raro adiungitur etiam pactio M annua pensitatione, pro totius negotiationis coronide, cxhibenda aqvitam Monialis. Iso. Prioris ordinis exempla quaedam , ad mediam negotiationem in qua versamur, alia ad locationem operae pertinent. Mediae quippe negotiationis actus est, ex materia in eum linem coempta, per artificiosam transmutationem conficcre inuo-lacra agnorum cercorum quae deinde diuendantur, non ratione cerae consecratae inibi inuolutae, sed ratione artificij dc materiae attextae Et in hoc negotiationis genere quandiu in artefactis ad Dei cultum immediatὸ spectantibiis sistitur , nihil per se

loquendo occurrit, quod reprehensioni merito pateat. V.g. mihil apparet incommodi, si Moniales corporalia, aut vestes line s, quarum usus est ad sacrum ministerium, coempta ad id nςcessaria materia, conficiant, S conuenienti pretio distrahant. Et idem crit si opere plumario aut phrygio, ad ali rium ornatum, vel lacrificii ministerium conficiant& vendant aliqua. Item si peristromata ad Ecclesiam sternendam sacris effigiebus f yti assistet, in v

riegata, aliterve concinnata, ad templi decorcincontexant atque diuelidant. In his enim ac similibus conficiendis, vitatur otium, & cum reserantur ad cultum diuinum, non aucriunx operantium animum

196쪽

n87 unum extra orbitam , sed quasi figunt iii.Deo, cum cuius cultu nec tantur haec opera. Eorum item venditio, nulli rationabili oblocutioni patet,cum valdE deceat quae ad Dei cultum pertinent personis diuino cultui mancipatis confici atque diuendi, ne

grauentur expensis , & irremunerata operae coli catione , nisi resanderetur pretium.. Haec igitur rata sunto.

ιὸ i. At quoad similem negotiationem e profanis mercibus Montaliam opera transmutatis, idem ἡμcendum est, quod de simili Religiosorum negotia-pione cum S.Basilio supra est constitutum: Etsi enim militiam sacram a negotiis secularibus sciui istam, Monialibus & Monachis communem, statuit idem S.Basilius in Prologo Assecticorum: Nempe quod aliquae tales negotiationes, citra in decentiam , & iustam externorum offensionem, sal uaque spiritus indiuisione, exerceri a Monialibus possint, aliae non item. Cum ergo negotiatio talis est, ut neque iure communi, neque speciali de instia tuti proprio vetetur, estque etiam talis, ut absque vicinia ad peccati periculum obiri queat, nec anse mus peream magna cura dc sollicitudine rerum Ex ternarum implicctur; nihil vetat, talem negoti

tionem a Monialibus suscipi. Cum verb aliquid

praedictorum negotiationem contaminat, abhorrebit ea negotiatio , ut a Religiosis ita & a Monialibus ; imb ab istis multb magis, quia ob mollitiem sexus , & maiorem iudicu imbecillitatem, multb magis praecidendae eis sunt occasiones & causae disespationis spiritus , &auulsionis a Deo. Qua in re locum habere debet prudens arbitruim, & diremo prouidi Antistitis, de cautio immediati Praepositi;

197쪽

qJorum praecipue erit pensare,quid communis proborum ac recte sentientium aestimatio serat circa

negotij decentiam vel indecentiam. Magna item ratio habenda erit aedificationis , cui Religiosi veriusque sexus seruire per omnia debent, ut sint Christi bonus odor in omni loco, praec ludaturque nominis Domitii blasphematio & laceratio Rcligios status per siccular S.

I st. In eodem priore ordine negotiationum per Moniale, susceptarum, aiebam esse aliqua exem'pla, quae non ad negotiationem, sicut ea de quibus egimus,) sed 'ad operae locationcm pertineant. Et eiusnodi plane est quod 3.1. Ratione I. adducebatur de consutis per Moniales linteaminibus multiplicis formae. Q in in re cum Moniales non suppeditent materiam, de sectio quoque artificiosa mate-xiae, ab eo fiat aut curetur qui materiam subministrat, clarum est ex parte Monialium nihil interuenire, nisi nudam operae locationem ad consuendum. Quoties ergo locatio operae, neque Ecclesiasticis

communibus neque peculiaribus instituti legibus Velabitur, aberitque a periculo peccandi vel dissipandi spiritum, innoxia erit, etiamsi captetur ex ea Iucellum conueniens. Sic enim & otium cultari, Jcconsuli coenobij rationibus poterit. Illicita verb dc indecora erit Monialibus operae locatio, si labes aliqua interueniat ex praediistis capitibus, vel eorum quopiam. sane pleraquc Concilia interdixere Religiosis locatione praediorum, & nominatim Lateran. sub Alexandro partc 27. c. i.&ue. &vi l ouuntur firmis, siue redemptionibus. extra grauem necessitatem, ut notant Molina Trael . i. de Ius . Disp. concl. s. dc Reginaldus i. 2 .ia. 23. tantium

quia

198쪽

129 quia huiusmodi locationes non benὸ cohaerent cuni indiuisione spiritus Religiosis congruente. Igitur omnis similis locatio operae, aeque debet vetari R ligiosis, & mi illi, magis Monialibus , quarum praecipue est Deo seruire in otio sancto;& unitati spiribtus maxime ac super omnia consulere. Haec gen

ratim.

An verb in particulari illo exemplo locati

nis operae ad consectionem linteorum usualium per Moniales , seruetur an violetur decorum, viderint quorum interest. Duo tamcn adiun ista ex iis quae s. 2. ratione .7. referebantur, hanc operae locati

nem adducunt is discrinaen. Primum est, quod peceam nimio labore suffocetur spiritus, in quibus lani industriae ac diligentiae laudem captantibus ex celexi executione pensi concrediti. H ic verb cst mediis. finem subiun ere, & leuiora principalioribus anteferre. Esseque a Satana eam indefessam sellicitudinem expediendi quam citissimc interni operis, praeclarὸ docet Cassianus Collat. 9.c.6. subiecto coe lesti in eam rem viso. Idem i.7.c. io . ex phylar triae morbo hunc affectum derivat. Nec deest superbiae ignitabulum, ri ratione illa septima notabatur.Vi decunque verb proficiscatur irrequieta illa & iusto auctior operositas, suffocatrix diuini in nobis spiritus, S. Belaedictus c.39 alias s. Regulae,eam damia bilem pronunciat,annuitque S. Franciscus i* Rcoulac. . Adiunctum alterum eiusdem locationis oporae, tametsi fortassis uni illi loco de quo agebatur peculiare) aeque vel etiam iustius rvrehensiorii patens, erat multarum paeliarum ac scemnimuin qui

bus aliunde ad paranda victui necessaria non sit petit oportunitas, coniectio in necessit tam mola

199쪽

lem Glandi corpore quaesitim. Ea enim subductio unici ira edij ad sol prouidendum, quamuis non sit

contra Iustitiam, seclusa tamen non leui coenobio necessitate, videtur esse coeatra charitatem proximo debitami, ut argumentabamur g. superiore. Vnde etiam aptandum est huc argumentum petitum ex

obligatione praestandi indemnem famam Religiosi

nominis, cui apud seculares per huiusmodi locationem operae cum secularium puellarum tanto disependio magna plaga infertur ad omnium Religio-

ruam corpora sere peruadens , ut ex eodem loco est incolendum. Nec licet opponere, quod Moniales velint vitare otium. Quam multae enim aliae via suppetunt declinandi otium, etiam per aIiquod externum opificium, pertinens ad diuinum cultum,eat intacta, quam talia adiuncta grauent, & nierit , ii

uidim atque odio orii iuntὶ tis . Claudat hunc locum Origenes honi 1 in Num. tractans illud homo secundum ordinem sim mi incedat : quod cinn in eos intorqueat ex Episeoporum 6c Sscerdotum ac Diaconorum ordine,qui non iuxta gradum & ordinem suum incedentes, faciunt blasphemare homines;& dicere, Ecce Di semis , , q-lis Presbytere, aut qualis Diaconm: Isubdit; dautem & de Virginibus dicam , aue

de continentibus, ves omnibus qui in professione Relistonis videntur 3 Nonne si quid inuerecundum aut petulans, si quid proteruum, adde aut quom dolibet a suis it atris extraneum ) gesserint; arguideos continub Moy ses & dicit, homo secundum ordine/nsuum incedat Z Agnoscat igitur unusqriisque o

dinem suum, quid dignum sit eo ordine questea, cepit, intelligat, & ita libret actus suos , itae, etiani

200쪽

I9t etiam sermonem, incessum quoque ip=6n, & bat,itum moderetur,ut cum ordinis sui professione conueniat, ne audiat dici ad se a Deo , quia propter vos nomen meum blasphematur inter gentes. J133. Venio ad negotiationem ex admissione Monialium. Contra hanc negotiationem fuerunt quiscueritis pronunciarent. Nam Dionysius Richelius altero librorum de simonia latissime contendit , de multorum appositis adscriptionibus firmat , uniuersam hanc negotiationem , esse puram putam a-moniam. Et cum pactum interuenit, consentit Asechidiaco. i.q. r. in principio. Et Dolinus Tabula i. . De Simon. c. . g. l.n.l6. Et Videtur ita haberi ex s. Extraua. De Simon. ubi Vrbanus i. pactionem de hac Monialium dote perccllit excommunicatione tanquam Simoniacam. Testes quidem auriti apud

S. Antoninum*.p. tit. 2 . c. 67. referunt Martinum

V. exemisse Moniales tali censura: Idemquc de aliis quibusdam Pontificibus resert Nauar. in Summa c. 27.n. Io s. Tamen satis superque malignitatis sisepe cest, si manet sundamentum censurae , nempe sia monia quae est peccatum lethalissimum, quod huiς actioni Libelle pronunciauit Urbanus. Et idem visum cise S. Ediniando, postea Antistiti Cantuariensi, reserunt eius Acta, quibus narratur,virum Sanctum cum pro collocandis in Monasterio duabus sororibus sitis satagerct, nunquam adduci potuisse, ut vel obolum ea ex causi numeraret, qubd simoniae vir, lentiam in ea pecuniae annumeratione, & pactione de ea agnosceret. Idem adscribiti ir S. Hieronymo in Regula Monacharum c. . ubi sic hetbetur. D. ζέ stabilem sirnoniae laseresim , quam commimi praui tale Diaboli, Moniales assuetae commilitiat, et ita a