장음표시 사용
121쪽
ioo.s in Christum, cum dicebant ad eum: Samaritanus es, ta daemonium,s,cum irridebant, cum maledicebant, cum insufflabant in laciem eius, rehendebant dentibus super caput eius. Unde etiam in Psalmis dicit Fatum psal ii tor ipse qui pertulit:Omnes qui conspicicbant spem antur me,& locutini re is sunt labias,& mouerunt caput.Et alibi: Tentaverunt, inquit, me, de detis Moracti runt derisu, frenduerunt in me dentibus suis. Ita igitur dem monachis, i est sanctis dei Aseorum probatur odium, quia irridebant scilicet,quia ma/kdicebant, quia insectabantur, quia detestabantur,quia omnia in illos pone secerunt, quae in saluatorem nostrum Iudaeorum impietas secit, antea quan adesses ionem ipsam diuini sanguinis perueniret. Sed isti, inquis, sanctos non occiderunt, sicut Iuctam sedisse legimus. An occiderint, nescio, non astimo.Sed tamen magna defensio, si hoc tantum in eis de pagano/rum non suit persecutione, quod habet persecutio ipsa postremum. Pute/mus ergo occisos illic non esse sanctos: sed quid seriemus, quod non lunt longe ab occidentibus qui animo occisionis oderunt praesertim cum domii Iovii., nus ipse dicat: Qui odit fratrem suum sine causa, homicida est , quamuis non sine causa persecuti sunt seruos dei. Nam quis dicere possit, quod sine causa.homines scilicet omnibus a se uitae stud is discrepantes, in qui dius ni/niuersitat hil uidebant suum,quoniam dei totum. Maxima enim causa est discordia,
Miamtum rum diuersitas uoluntatum: quia fieri aut omnino non Potest, aut uix po/
test, ut eam rem in alio quisquam diligat, a qua ipse dissentit . itaque eos non sine causa,ut dixi, oderunt, in quibus omnia sibi annula atque cernebant. Illi enim uiuebant iugiter in nequitia. isti in innocentia: illi in ii, bidine. isti in castitate: illi in lustris , isti in monasteriis: illi prope iudicrcum diabolo.isti sine cessatione cum Christo. Non sine cause itaque istudiuit, quod intra Atace ciuitates,&maxime intra Carthaginis muros pabitatum de pallidum,&recisis comarum fluentium iubis ad cutem tonsum uidete, tam in lix ille populus quam infidelis sine conuicio atque execraptione uix poterat. Et si quando aliquis dei seruus, aut de aegyptiorum coenobi js, aut de sacris Hieroselymorum locis, aut de sanctis eremi ueneram disi secretis ad urbem illam ossicio diuini o tis accessit, simul ut in popu lo apparuit,contumelias,lacrilegia.& maledictiones excepit Nec solu he
sed improbissimis flagitiosorum hominu cachinnis, ta detestantibus ridcn tium sibilis,quasi laureis colebaturarere ut siquis ea inscius rem fierie id
ret,non aliquem homine ludificari, sed nouum inauditum monum a gi ais exterminari arbitraretur. Ecce moria, & praxipue Carthagincnsata fidem:quondam apostolis paganas urbes licuit intrare,& minus primu coo rum aduentu ais cospectum seri illi ac barbari sectile tu coitus detesta/bantur. Sanctum electionis uas Paulum apostolum de unius dei cultu ac
maiestate superstitiosissimus liret Atheniensiu populus patienter audivit. Lycaonii
122쪽
Lycaonii autem intantum etiam admirati sunt, ut cum apostolis diuinas er i uirtutes inesse cernerent,esse eos homines non putauerint. Intra Carthaginem uero apparere in plateismcompitis dei seruos sine contumelia atque execratione uix licuit. Persecutionem hoc quidem fuisse non putant, quia non occisi sunt. Latrones hoc quidem prouerbio uti solent,ut quibus no Latram, auserant uirum . dedisse se dicant. Sed in urbe illa non tam hominum sue, proverbium runt haec beneficia, quam legum. Interfici enim indemnatum quemcun hominem, etiam duodecim tabularum decreta uetuerunt. Ex quo agno/ Duodecim ias itur quod magna illic praerogatiua dominicae religionis suit,ubi ideo tam tum seruis dei licuit euadere, quia a pagano iure defensi sunt, ne Christia, norum manibus trucidarentur.Et miramur,si nunc barbaros illi perserunt. cum uideamus quod sancti uiti in illis barbaros pertuleriit: iustus ergo est dominus, de iustum iudicium suum .Quae enim, ut scriptum est, seminavit, G.Lahaec de metunt, ut uere uideatur de improbitate illius gentis dixisse domi, nus: Reddite ei secundum opus suum, iuxta omnia quae fecit, facite illi,quia Hiemso contra dominum erecta est. Miremur itaque aut indignemur, quod aliqua nunc illi ab hominibus mala perserant: multo illa maiora sunt, quae ipsi in deum ante secerunt: iuxta personatum di
124쪽
uel subobscuranael quae propter exquisitam elegantiam ais reconditam eruditionem digna uisa simiait & attentius obseruarenturiae dilucidius etiam explicarentur, Autore Ioanne Alexandro Brauicani i
Ad Salonium.) Huius Salon a Viennae Galliarum Episcopi, cui Sab auianus librum suum nominatim inscripsit, sal issimc meminit Sidonius Apollinaris in Epistolis, de Gennadius etiam in Salviano. Omnes admodum homines.) Vsus est serme Salustiano exordio Vi x detur autem hic admodu particulatisus esse pro quidem uel equide, nam ct in aliam partem non semel hac utitur Eucherius Uigdunenus,de Saluianus etiam noster aliter usus est, ut si io loco indicabimus. Mundialium negociorum. videtur usiis esse dictione seo tauta sata , ,hari, nam alias mundiale uix satisficit auribus eruditorum. Nes uero ob unam aliquam uocul amari quidam solent, integra autorem damnare conuenit. Quando in omni re sit improba ac reprehendenda praetentis mclioribus malorum selectio,ut Cicero in libris de legibus docuit. Scholastici.) Scholasticos uocat, nisi fallatiquemadmodum etiam Gen qnadius, stylum tantum expolientes, nec animaduertentes interea quam splendidis illis uerbis, de exquisitiore dictione minimc dignum sit arguis mentum hoc quod tractandu suscepcrunt. Sic Prudentius Symmachum damnat,quod eloquentia sit abusis,quando Gentilium deos esse recipiendos ac seruandos, elegantissime quidem, sed parum uere diceret, Os dignum aeterno tinctiam quia Ligeat auro, Si mallet laudare deum, cui sordida monsti a fPretulit, de liquidam temerauit crimine uocem Haud aliter quam cum rastris quis tentat eburnis e Coenosam uersare solum, limo , madentes Excolere aureolis si sorte ligonibus uiuas,
Splendorem nitidi dentis scrobis inquinat atra, Et preciosa acies squallenti sordet in amo, dcc Cicero certe in primo Tuscul. quaret. libro scholas intelligi uoluit eruditas disertationes, quibus ultro citro b habitis,ca quae ad philosophiam perissinent,exquirerentur. Seneca libro sexto controuersiarum appellat scholasticos qui tantum in umbra declamationum argumentis sese exercita intaiecdum in sori lucem prodierint. Latinitate sunt tumida.) Sic constanter habet exemplar descriptum. 3Proinde
125쪽
Proinde nihil immutate uoluiars utinam omnes eadem religione praesertim in re sacra hoc est in castigandis ueterum libris uterentur. Neque uero latini sermonis elegantiam damnat Salvianus, sed ita latinitatem eleuatait Cicero etiam in primo libro de Oratore docet, si non scientia plurimarumae optimarum rerum illi coniuncta sit, fine qua uerborum uolubilitas in nis at* irridenda est. Sed de hunc locum dolitoribus rectius uel eglica dum, uel restituendum (Sacrilegi j enim genus est restituere uelle id quod nescias in medium relinquo.
. Magistrum suum philosophia. a Magna laus Pythagore Quippe que
ipsa philosophia magistrum suum agnouerit, id quod satis approbat uel
unicum hoc uerbum de illo uulgatum ripa.. Animus per omnes mundi partes.) Hoc fastus explicat Plutarchus ibbro primo de placitis philosophorum, ae Vergilius libro sexto . eid. hue
respexisse uidetur, Principio coelum ac terras,campos p liquentes Lucentemo globum lunae,titaniam astra Spiritus intus alit,totam T insula per artus Mens agitat molem, de magno se corpore miscet. det, . Gubernatori. Hoc elegantissime docet Aristoteles in libro quem ad Alexandrum Magnum scripsit de mundo, sic dicens: xu2oλv A o nil n tuto Oe, vi , o stremi vhi e
otine sic dixeris. Ad summaaluod in naui gubernator an curru au iManchoro praetentor, in ciuitate lex,in exemtu imperator, hoc idem in mundo est Deus, nisi quod illis ipsis principatus laboriosus,perturbatus,& anxius est: Dco autem expers omnis moestitiae laboris, nullam, corpori afferens imbecillitatem,&c. Idem sere stabit LApuleius in eiusdem instireptionis de argumenti libro.Sic apud Prudentium deus ipse loquituri unus ego ipsa clementa rego, nec mole laboris Ut miser,infirmusi aliquis, fragilis seligor. Fabii, Fabrim i Eiusmodi uirtutum&uirtute primantiu uiroru exempla deprehendes apud Valerium Maximum Lib.I III. Cap.I II .m III.s Decem argenti libras. Is tat Cornelius Rufinus, ut Valerius Maxumus docet I b. II. Cap. IIII. de nota Censoria.. Etiam in catenis.) Haec sententia ad Stoicorum Erestarerum pertinet. Et
Horatius Poeta iniurat libro primo Epistolarum ad Quintium nihil flvine sapienti uiro nocere posse,
Vir bonus ta sapiens audebit dicere pentheu
126쪽
Rector Thebarum, quid me perserre, patio
Indignum cogeset Adimam trana.Nempe pecus rem, Lectos, argennim: tollas licet .Et manicis, ecCompedibus saeuo te sub custode tenebo.Ipse deus, simul at 3 uelim me soluet opinor. Hoc sentit, moriar, mors ultima linea rerum est. m. Anaxarchus etiam philosophus cum pistillis semis tunderetur, Tunde, inquit, Anaxarchi peram, neque enim Anaxarchum contundis. Possem hiemulta congerere, nisi me non commentarios, sed annotationes aliquot seripturum pollicitus sitissem. Cames.) Noue dixit habilius corpus, ta nullo ualetudinis aduersae pvi etriculo ossensum aut imminutum. Infirmitas ramis. Galenus medicus in protreplico stribit ex Hippocra stis sententia,summe bonam corporis ualetudinem esse periculosam. unde& Plato academia locu insalubre sibi delegit, ut immodica corporis incolumitate de prorsus inoffensam ualetudine hoc ceu remedio reprimeret. Me minit eius rei Gregorius theologus in monodia in Basilium Magnum. Et Basilius magnus ad nepotes. Item Aneas Platonicus Christianus in dia, logo de immortalitate animae. Manus tendimus. Hoc etiam Aristoteles in libro de mundo agnostici b
YM- -- Hoc est, confirmant etiam hoc uiuentes omnes. Quippe qui deo summum attribuant locum, omnes enim deprecaturi ad coelum manus tollimus. Unde toties est hoc repetitu apud Homerum, ore ri A X ets 1 ἀλωε.
Et duplices cum uoce manus ad bdera tendens.
De quibus lis est,relinquere iubet. Pudeat tandem nos Christianos de iuitae N professionis nostrae,quando necii sacra, nes protina rei unius assis actimamus.Nam & Ulpianus iureconsultus in titulo II. de rei uindicatione testatur praetorem eius factum non improbare, qui tanti habuit re carere, ne propter eam se pius litigaret. et enim uerecundia eius & cogitatio. ut ipse inquit, qui lites execratur, non est uituperanda, M. Quid similare, perias in nostri seculi iureconsultis,quom Litelis uautelas dicere uolui iam
olim omnis aequitas corrupta caelites creuerunt,ec etiamnum cretat.Controuersi is autem dirimendis tantu abest, ut aliquis com manus admoueat,
ut multo libentius etiam frigidam sustundant: adeo ut uetum fit quod ille dixit, Solis iis uel in medio sero concessum esse latrocinium.
127쪽
Implent canonem. Summa cum elegantia dictum hoc est. Sem ita tamentiam suum accipiunt at interea tamen strenue cogantur esurire. Ratio loquendi desumpta est a canone taminario Cuius meminit Asconius P dianus,Suetonius, Lampridius,Spartianus, Salis Extat etiam lib. XH. Codicis,g itide canone frumentario urbis Romae.1 Si extra conscientiam suam sunt.) Huc pertinet uulgata illa diui Hiero, nymi regula, ubi generalis disputatio de uitiis sitabi nullius personae init riam csse, ne P quenquam acerbius reprehendi quasi malus sit, sed omnes admoneri ne sint mali. Sic Martialis, Hunc seruare modum nostri didicere libelli, Parcere personis, dicere de ulms.s Naturae admirabilis gemmas.) Nempe Magnetem lapidem, de quo Lucretius ita scribit in vi Quem magneta uocant patrio de nomine Grasa, Magnetum quia sit patrin in finibus ortus. det Meminit eius prolixe diuus Augustinus in XX i libro de Civitate dei. Haet autem Salviani ualde quam elegans similitudo sumpta est ex Plato, nis dialogo, qui Ion, siue de surore Poetico inscribitur:eam quoniam Angelus Politianus in nutriciis non infeliciter expressit, no grauabor asscribere, Ceu serreus olim
Annulus, arcana quem ui magnesia cautes Sustulerit, longam nexu pendente catenam
Implicat,de caecis inter se conserit hamis. Impraestabilem. Noue dixit,sed non inerudite, qui nihil prestet Forei dignitate, nam impii hoc de pientissimo deo conqueruntur.3 Persona peccantis.) Hoc Iuvenalis etiam attigit, Omne animi uitium tanto conspectius in se . Crimen habet,quanto maior qui peccat habetur e Syricorum. Sic constantcr legitur. Quamobrem nihil temere uel radere, uel substituere uolui. Qui autem sint Syrici,hactenus me nec legisse, ne audisse memini. Apparet tamen aliquod mercatorii genus ira dictu fuisse nisi quis legere malit ex coiectura, Syrom, q cclebres aliquado sunt habiti. autore Strabone, in omni mercatus genere. Verti de is hic nihil a nucias uolo,sed doctora iudiciorae litem meam faciam,rem no ita aperta delego.' Initia nostrae religionis.) Haec omnia no minus uere quam grauitcrco/sutat Tertullianus in Apologetico, de Lactantius Firmianus non uno lota in libris diuinarum institutionum.
Raritas bonorum. Ita Iuvenalis, Rati
128쪽
Rari quippe boni numero uix sunt totidem,quot Thebarum portae,uel diuitis hostia Nili. Bamanci Dictio est mere barbara,seseculo suo semiliaris ac recei ipta, ut eiusnodi multa uocabula Gothorum impressio tam multis regnis quam etiam lyngrumae latinae colon is intulit. Sic autem appcllabant transsibgas prorsus inculpatos, qui ob inclementem potentiorum dominationem, ob crebras ta intolerabiles exacti ones, ad haec seruitutem quavis morte duriorem ad barbaros profugis Icnt. Noui nuncin nouarum epistolarum. Iustinianus Imperator lib. XII. , Cod.DCultimo, grauissimam poenam in eos statuit, qui uel bella regum, ubi desinant,uel ubi uictoria seliciter euenctit,aut ubi fastus honor quibus dam datus suerit,si compositam pacis tranquillitate, si princeps sacros uubtus sic enim ipse de se loquimo inhiatibus forte populis inserat, immodico precio nuntiauerint, eccine eiusmodi tua Aia nihil aliud sint, quam pavi rum Praeda. Capitatio. Capitationem noue,sed eleganter dixit, ado tributa sim sulis per capita imponuturi sus est ea uoce, nisi me memoria deficiatali, bi Iulius Capitolinus. Maleficae potos.) Circen ueneficam intelligit, quae solebat homines in scanes N porcos, ta eiusmodi immunda animalia demutare. De qua re cipiose scribit Plomerus,dc post eum noster Uergilius. Plutarchus autem in uita Homeri figmentum hoc doctissime ut omnia explicat.
Personanter.) Noue dixit, hoc est in personam tantum unius, nemine sinterea suo nomine notato. Quod Comelius Tacivis in dialem de orato ribus expressit. Neminem nominabo, genus hominu signasse contentus.
Si fuerit tamen aliquis 3 Respexit ad modestiam illam Vergilianam, Siquis tamen haec quos siquis Captus amore leget. Sic Persius Satyra i is leget ham et min tu istud ais: nemo Hercule. nemor
vel duo.uel nemo. m. Unum saepissime malum. Huc pertinet nobilis ille uersiculus Hest, sdi.ab aetat e rhetore aduersus Timarchum honorifice citatus,
Admodum.) Admodum dixit,id est precipiti cursu, ae proclinatis ani/
mis in perditionem munt. Bestiarum dentibus.) Huc faciunt non as manda illa uerba Isidori: haec quippe, inquit, spectacula crudelitatis,ac inspectio uanitatum, non tannim hominum viiijs, sed ae daemonum iussis instituta senti proinde nihil
129쪽
commune esse debet homines Christiano cum circensi intinia, cum impudicitia theatri,cum crudelitate amphitheatri,cum atrocitate arenae,cum hi xviria ludi:deum enim negat, qui talia spectat,fidei Christianae praeuaricator effectus,qui id denuo appetit, cui iam olim in lauacro renii lauit, id est diabolo, pompis, de opcribus eius. Sic Prudentius lib.I contra Simimachum. Nam quid uesani libi uult ars impia ludi, Quid mores iuuenum,quid sanguine pasta uoluptas id puluis caueae semper funebris: illa Amphitheatralis spectacula tristia pompaec
Aduersus eiusmodi diram de execrandam spectaculotu atrocitatem Teratullianus peculiare de iustum opus scripsit,quod de nos breui, diis bene u lentibus,inuulgabimus. Sed de alia cu primis ueneranda rei literariae proseremus,si Salvianum hunc, uti iure sito meretur,a doctis ais mudiosis exceptum uiderimus.. Tribulis.) Tribuli sunt, uel ut Gneci uocant triboli, machinulae ferreata dolosae, tetragona serina, quae in quamcunque partem incubuerint, unum aut plures infestos aculeos protendunt. Valerius Maximus, Q Curtius, ae vegetius Murices uocant. Hoc ex fide multorum autorum, uti solet, loci
pletissime probat Guliel. Budaeus in primis in E. Annotationib., Odeis.) Iulius Pollux,& Suetonius Tranquillus agnoscunt AIdorum, id est odeum,locum cantoribus destinatum. dei a Constantio extructi meminit etiam Ammianus Marcellinus. . Petaminariis. Nihil memini me de ps uel apud Graecos,uel apud Laetinos legisse. Iulius Pollux eiusmodi uocabulorum locupletissimus autorii quod ego quidem deprehenderim nusquam mentionem facit de perambnarqs. Nes Politianus illos in Panepti emona sua retulici apparet autem sic appellatos suisse circulatores quos uam, nostra etiam aetate non incognitos,qui sese uolaturos esse promitterenti quemadmodum s inerti per colentum senem incedunt. mirustis Graecis uolare, unde uox derivata uideri potest: sed de hic libenter cedam,siquis aliquid doctius. uel quod proepius ad rem accedat, attulerit. Ego quod nec debui, nes uolui, nihil temere immutandum esse arbitratus sum. , Pantomimis.) Sic dictitur omnium personam imitatores effictores p. ., Gigantum. Res est notior quam ut de illa multa dicere debeam, certe gigantes non alios intellcxit antiquitas,m qui contra naturam pugnarent, ut est apud Cicerone in Catone maiore,dc Macrobium lib. I Saturnal.., Thyinclicorum.) Thymelici dicti sunt a pulpito ubi cosistebant, quod Graece dicitur. Ii erant citharoedi, citharist x,lyristae,& tibicines. Ci tharoedi qui de fidicines dicuntur, citharae accinunt. Citharistae cithara ta ipium Pulsant, non em accinunt: thymelici aute in orchestra actiones suas
130쪽
mtagebant,ut Iulius Pollux de Latini complures autores testantur Imminente iam admodum excidio. Admodu nunc dixit ualde quam iri proxime, X quod aiunt pene in ipsis soribus. Anguinum illud monstrum. Hydram lemarum intelligit, vi qua mubatum ais diu confli status es: Hercules. Propterea quod uno reciso capite,
Mortis imago. Ex Vergilio lib. II Aneid. io crudelis ubio Luctus,ubis patronae plurima mortis imago. Est de apud Hieremiam prophetam Cap. II, -1 aetus 3 Dictio Meralatinis litatis erat descripta, sic autem appellat i munuscula quapiam insigni dulcedine ac suauitate commcndata, quibus reri non semel ad omne genus obsequia pertrahuntur id quod & Quintinus in primo docuit, de Horatius, quondam pueris dant crustilla blandi
Doctores, clementa uelint ut discere prima. Nisi quis alia coniectura aut diuinatione ductus legere malit,)repi xu,quq Suidas interpretatur res in delirijs habitas,de ex omni parte nobis charas.
Spatiis redemerunt crimina nummis.) Hemistichiu est ex Poeta qui. piam. Simile quiddam Plutarchus scribit in libello De uitanda usura , de Philoxeno melo eo, qui domum opulentissimam in colonia Sicilia hae, reditate nactus, cum delitias, uoluptates,ac indigenam considerasset inclo
Hoc es , Per deos, inquit,bona hac me non perdent,sed ego illa: ato ita relicta atris hareditate discessit. Passultatem. Noue dixit. - - es Graecis passivus est, nimirum sis, ut Simplicius in Categorias Aristotelis docet, in quem passio siue assectus aliquis serendi, tolerandiue cadcre possit. Unde secile licebit asse, qui, quid passi uitatem intelligi uelit, quanquam hic impurae rei attis
Mariti gregum.) Apud Uergilium legimus,ur gregis ipse caper. Et sPapinius dixit,Stabuli maritus cum de raum admissatio, hoc est ad inbium electo loqueretur. Cicero in Pisonem, admissarium pro homine pera uagatae libidinis posuit. Lucanus autem mariti uocabulo ualde m honeste usus est libro secundo, Pater est, urbii maritus. Cum de Catone loqueretur, qui Rempub. Romanam quasi coniugali si de ac amore complect ebatur.