장음표시 사용
171쪽
in fide pia,quisquis ambulat, aut peccatum non operatur, aut si quid a de
uiante comittitur,propter uiam non imputatur,dc tanquam no suerit oporatus accipi lucide ideo bene etia sic intelligitur: Non em qui operantur in quitatem in v as eius ambulauerunt, ut hanc iniquitatem significauerit trecedit a fide, aut non accedit ad fidem. Qui ergo operantur iniquitatem, id est infidelitatem, non in uirum eius ambulauerunt,quia Christum non crediderunt. i N T . Cum Psalmista dicat, In corde meo abscondi eloquia tua, dcc.quomodo consequens est iit subiungere uideatur, dicens: Benedia eius es domine, doce me iustificationes tuas: REsp. Quomodo adhuc
ea quaerit discere,quae abscondita iam custitit in corde, quod utis no stasset misi ea didicisset: nisi quia eas uult faciendo discere, non loquendo, uel memoria retinendo. Quonia ergo,sicut in alio psalmo legitur, benedictionem dabit qui legem dedit: ideo Denedictus es dothine, doce me iustilic
tiones tuas: qui enim in corde meo abscondi eloquia manat non peccem ti
hi: legem dedisti,da etiam benedictionem gratiae, ut faciendo discam qua intimado iussisti. i N T. Quomodo David dicit,In lab is meis pronun/tiata omnia iudicia oris tui, cu Paulus apostolus dicat,inscrutabilia esse ni dicia dei, de inuestigabiles uias eliis. Quis omnia iudicia dei enuntiare possit, cum inuestigare non possit. R E s p. Nunquid iudicia dei nescit ecclosiactat plane, nam scit utis qualibus dictitrus sit iudex uiuorum de mortuorum, venite benedicti patris mei percipite regnum . Et qualibus dicturus sit, Ite in ignem aeternu.Scit inquam, nes semicatores,nes idolis seruiem resares illos ais illos quos ibi apostolus Paulus enumerat, regnu dei possessuros. Scit iram de indignationem, tribulatione de angustias in omnem animam hominis operantis malum, Iudgi primum de Graeci: gloriam uero de honorem de pacem omni operanti bonu, Iudaeoptimu de Greco . Hamatque huiusmodi iudicia des euidenter expressa nouit ecclesia, sed non ipsa sunt omnia, vi sint quaedam inscrutabilia,& sicut multa abyssus profunda de occulta. An de ipsa nota sint quibusda excellentioribus membris homi ius huius,qui cu suo capite saluatore totus est Christus Inscrutabilia enim sortasse dicta sunt homini quia uitibus suis ea non potest perscrutari. Sed cur non possit dono spiritus sertisti, cuicunt hoc dominus conferre digna turmicenim deit id dictum est, Deus halestat lucem inaccessibilem: dc au/dimus tamen, Accedite ad me de illlaminamini: quae utis quaestio ita solusetur at inaccessibilis sit uitibus nostris, accedatur autem ad eum muneribus suis. Quanqua de sic nemini omnino sanctorum, quandiu corpus quod corrumpitur aggravat animam, omnia iudicia dei scire conceditur: quia reuora multum est ad hominem: cum profecto, ut aliquid exempli gratia diacam, unde iudiciorum dei coniniatur immensitas, cum nemo sine iudicio dei sit tardus in animo, uel claudus in corpore. Habet tamen unde dicat eac clesia,
172쪽
desta, hoe est populus acquisitionis, de ueraciter dicat In labi js meis enuia
haut omnia iudicia oris tui: id est nihil iudiciorum tuorum tacui, quae mihi Per eloquia tua innotescere uoluisti, sed omnia prorsus in labiis meis enuntiaui.Hoc enim significatur, quia non ait, Omnia iudicia tua: sed, omnia iudicia oris tui, id est quod mihi dixisti: ut per os eius eloquium eius intela ligamus, quod sectum nos in reuelationibus sanetotum pluribus ec Testam iis duobus scimus, quae omnia iudicia usquequaque in labris suis enuntiare non cessat ecclesia. i N T. Cum Psalmista in centesimo decimo octauo psalmo dicat, A iudic/as tuis no declinavi: quomodo in subsequentibus ipse quasi econtrario expetere uideatur, dicens: Iudicia tua doce me: quomodo ergo a iudiciis non declinauit,si ea non nouerat: Porro si noue nit,quomodo ea doceri se petebat: REsp. Aucius Ti Nus hoc ira exponit,dicens: Ut intelligeremus uerba proficientis, de addi sibi ad id quod acceperat postulantis. I N T. Quomodo concordantia approbentur, quae contraria sibi uidentur de his cuiae Psalmista dicit, Euangelium econtra respondit.Sic enim de charitate Halmista siribit: tatum manda, tum tuum nimis Et iterum: Statuisti in spatioso loco pedes meos. Si igituriata est charitas per quam pergitur ad deum, quomodo econtra in Euan gelio dominus dicit: Intrate per angustam portam. Item alia duo similia quae sibi uidentur esse contraria,dicit enim Psalmista, Propter uerba labio, tum tuorum ego custodiui uias duras et de quasi econtra dominus in Euan, gelio dicitiIugum meum suave est,& onus meum leue: quomodo ergo la/ta est charitas, si angusta porta: quomodo iugum suave est de onus leue, Ein pnceptis dei hae uiae durae sunt quq custodiuntur: REsp. Sed hane nobis quaestionem citius ipsa charitas soluit, quia uia dei de inchoantibus angusta est, de persecte iam uiuentibus lataede dura sunt quae contra usum spiritualiter in animo proponimus: de tamen onus dei leucest, postquam hoc ferre coeperimus, ita ut pro amore eius de persecutio placeat, de omnis pro eoasilietio in mentis dulcedine ueniat. Sicut sancti quoque apostoli gaudebant, cum pro domino flagella tolerabant. Ipsa ergo an sta porta amantibus lata liti ipsae uiae durae,spiriuialiter currentibus moi'rs de planae sunt. Dum enim sciat animus se pro temporalibus doloribus gaudia aeterna recipere, de hoc incipit per quod affligitur amare. i N T. Cu David in psalmo centesimo quadragesimo secundo dicat, Non iustificabitur in conspectu tuo omnis homo uiuens: quomodo quasi econtrario Paulus ubdetur dicere Elegit nos in Christo ante constitutionem mundi, ut essemus seu sti de immaculaticora ipso. Aut enim sancti de immaculati coram deo
Ephesi j sunt,quibus Aposto is scribit,dc sellam est quod dicitur, Non it .stificabitur in conspectu tuo omnis uiuens. Aut si nemo iustificabitur in
173쪽
spectu M. ngsp. Ad haec biserie respondendu est, non enim ait Pati lus: Elegit nos ante constitutionem muniu, cu essemus sancti de immaculati: d,elegit nos ut essemus: hoc est, qui sancti dc immaculati ante non fili mus, ut postra essemus: quia de de peccatoribus ad meliora reuersis dici potest de stat illa sciitentia, Non iustificabitur in cospectu tuo omnis uiuens: id est in tota uita sua in omni quod in inudo isto uersatus est tempore. N5 cnim eliguntur Paulus de qui ei similesaron quia erant sancti & immaculati: sed eliguntur & praedestinantur xit in consequenti uita per opera ta uirtutes sancti & immaculati fiant. Deinde & su senti edum est,quia dixerit, N5 iustificabitur in conspectia tuo omnis uiuens, id est, non iustificabitur omnis,iustificabuntur aliqui. INT. Cum in CXLIIII psalmo scribatur de deo,Magnitudinis eius no est filiis: omodo in psalmo CXXXVIII quasi econtrario dicitur, Deus qui glorificatur in colitio iustorum, magnusta terribilis super omnes q in circuitu eius sunt Si tibi F deus,qui poterunt esse in circuitu eius, ut ille quasi in medici positus ab alsis circudetur Si ei ii habet aliquos in circuitu, quasi undis finitus intelligitur. Porro si uerti diis istum est de deo,magnitudinis eius non est finis, qui remanent, qui sunt in circuitu eius: REs p. Nisi quia ille qui ubis est uoluit per came in vii
loco nasci,in una gente conuersari, in uno loco crucifigi , ex uno loco resurgere,ex uno loco ad cosu ascendere, ubi hoc secit in circuitu citis gentes stanc Si ibi remaneret ubi ista secit,no esset magnus & terribilis in omnes qui in circuitu eius sunt: quia uero ibi sic praedicauit, ut inde sui nominis mitteret pratalicatores per omnes gentes toto orb terrarum,ficiendo miracula per seruos suos factus est magnus & terribilis in omnes Q in circuitu eius sunt. iN T. Cu Psalmista dicat. Prope est dominus omnibus inuocantibus se in ueritate:quomodo Salomon dicit,Inuocabunt me,ec non exaudiametn si s p. Multi dominu inuocant,sed no in ueritate, quaerentes ab illo terarenarum rem lucra,vel praedia alia ab illo quaerunt,ec ipsum non quaerunt
Qui aute dominu ipsum a quo acceperunt de quibus gaudent, praeponunt omnibus rebus quas acceperunt, & ipsum deum no propter aliud aliquid.sed propter semetipsum quaerunt,oc amare uidenthii omnes qui in ueritate inuocant dominum,dc prope esse eis dominus crediturino omnibus scilicet qui ta mala ab illo petunt,in transitoria quaeriit: sed hos tantu omnes dicit quibus inuocantibus se in ueritate proximus fit, qui ea sibi a domino dati expetunt, quae ipsi domino placita sunt. in T. Cu in Prouerbi js Salo/monis scriptura ex uoce dei loquat dicens: Inuocabunt me, dc non exaudiacos: quomodo in Psalmo LXXXV scribie,Tu domine suauis demitis es. dc multu misericors omnibus inuocantibus te. Si omnes inuocates se deus exaudit,quomodo hic dicit, Inuocabul, dc no exaudia eos: RES P. Sutenim qui deu inuocat propter deu, ta simi qui inpocat propter aliud, quod
174쪽
ET SALOMONE etideus date no uult Illi qui secundu domini uoluntatepetunt quq deus utimiussit, inueniunt: in psalmi huius uersu quo scribit ltu misericors inuicantibus te.Illi aut qui deci no propter deu inuocat, sed aliquid sibi dari c5tra dei uoluntate petuntiis reprobane domini uoce qua dicie, Inuocabut,deno exaudia cos. Quidam inuocates no inuocant dominii,de quibus dictit, Dominu no inuocaucriat: sed propterea inuocatari ueniat ad eos pecunia haereditas de secularis dignitas:qui sic inuocat deu, sibi adiutore ponit cupiditatu, no exauditore diuderiora. Vide inuocate deo in alio psalmo, napriij a domino, hac ream. Quid est qd pet etUt inhabite in domo domini per ora dies uitae meae.Ut quid hoc:Ut contempler delectatione domi/ni. Si ergo amator es, si syncerissimis medullis castiso suspiras ipsum Albge psum ama,illi flagra, illi inhia, quo iucundius nihil inuenis . Si ergo sic diligis & sic inuocas deu, pertines ad istu uersum, Et multu misericors om nibus inuocatibus se. i N T. Cu Salomon in Prouerbi js de uia iniquiaratis loquat,dicens: Omnis qui ambulat in ea, no reuerteisiquomodo Pavilus a persecutione de blasphemia rediens, dicit: Qui sui blasphemus peris
secutor. Et Petrus a negatione ad fletu couersiis, respectiam Christi promeruite R E s p. Per seipsam homo potest in illa uia iniquitatis ambulare, no potest aut per seipsum redire, nisi gratia reuocae. i N T. Cu Salomon dicat, Iustiis manducans replebit anima sua, animae aut impioru in egestate sentiquomodo Paulus apostolus,qui uti ue iustus erat,quasi eiatrario dicebat, sty ad hanc hora oc clarimus,fc sitimus: necnon de illud ubi dicit. In fame de siti, de in ieiun is multis. R E s P. Iustus sine intermissione clabo sermonis dei ali ficu impius no participae.Hoc pane coelesti iustus satiae de impius abstinerudita ideo Paulus no de isto pane coelesti se dicebat esurire, de quo plenius satiatus erat: sed de isto corporeo pane, quo uita hominis sustentae. i N T. Cu Salomon dicat, Cor regis in manu dei est tibi uoluerit uertet illud: quomodo Daniel econtrario uidetur de Nabim chodonosor dixisse, Quos uolabat interficiebat, de quos uolebat percuti bat,quos uolebat exaltabat. dc quos uolebat humiliabat. Si in huiuscemo, di honoribus dc percussionibus exaltatione de humiliatione no est dei prouideria,nec praTeptu,sed eoru uolutas qui percutitit quos uoluerint de exaltanetquomodo ergo accipie cor regis in manu des esse: REs p. Nisi sorte sanctu alique dicamus rege, cuius no regnat peccatu in mortali corpore, de cuius ideo seruae cor,quia in manu dei est. Quicquid aut in manu dei patris i ierit, nullus potest rapere ex ea: de qui cuncti raptus sunt, intelligie in manu domini no fuisse. I N T. Quomodo Salomon pro diuisione aquarum utrunm praxipiat, id est de in plateis aquas suas quisquis ille diuidat,
de ecocta ut solus eas habeat,ait ena: Denuenis sontes tui foras, de in plateis aquas divide: dcccotraaia toeas sol acci REs P. Aqua praedicator
175쪽
de cisterna sua bibet,cu ad cor suu redita prius audit ipse quod dicit, Bibet
sui fluenta putei,sui irrigatione insunditur uerbi. Ubi bene subiungie Deli uene sontes tui foras, oc in plateis aquas divide. Metu quippe est, ut prius ipse bibat,de tunc praedicando alijs influat. Fontes nas soras derivare, est exterius aliis uim pratalicationis insundere. In plateis aute aquas diuidere. est in magna auditora amplitudine iuxta uniuscuius* qualitate diuina eloquia dispensare.Et quia plerun* inanis gloriaeappetitus subrepit dum sermo dei ad multora notitia currit, stio dictium est, In plateis aquas diu dea ciste subiugitur. Habeto eas solus ire sint alieni participes tui.Alienos quippe malignus spiritus uocat,de quibus per pmpheta tentati uoce hominis dicitur, Alieni insurrexerunt in me. Ait ergo: Aquas in plateis diuidere
solus eas habe:ac si apertius dicat, Sic neceste est it praedicationi exterius semias,quatenus per elatione te malignis spiritibus no coniugas,ne in diuini uerbi ministerio hostes tuos ad te participes admittas. Aquam ergo in plateis diuidimus, dc tamen soli possidemus, quando exterius late praedicaab tioncm indimus, de tamen per eam humanas laudes assequi minime armbimus. iN T. Quomodo Salomon dicat. Peccatores persequitur malia.dc econtra Hieremias,Bene est omnibus qui prquaticantur de inique agis. R E s p. Propheta vi deo super hac impioru prosperitate disceptans, amxius pro assii Aione sanctora, uidens eos aerumnis uariis ac tentationibus , subiacere: dc econtra peccatores non solum Hss ullo humiliationis flagebio cursum mussi istius pertransire, sed etia affluentia diuitiarum, ac summa rerum omnium prosperitate gaudcreantolerabili etelo ac spiritus sui seruo, re succensus exclamat, Quare uia impioru prosperatur, bene est omnibus qui praeuaricantur de ini v agunt et Nec propheta dicendo no approbauit quia bona prassentia peccatores pra meritis cosequanti sed cur eis qui m te agunt hic bene sit, quodamodo anxiose conqueritur. Duo itas superi ra sibi contraria no sunt, dum peccatores sic in praesenti seculo bona praesciatia sequantur,ut tamen seturum eos malu excipiat, dum male uiuentes de bene in praesenti seculo habentes, subito ad inferna descendere praedicunt.1N T. Quomodo Salomoni praecipienti, Laudet te os alienu de non tuum,extranei magis quam labia tua rideatur Iob contraria dixissemim laudes suas sic enumerat, dicens:Oculus sui caeco dc pes claudo, d c. R E S P. In eo quod dicit,Laudet te os alienu de no tuu appetitu uanae gloriae prohibet.id est vi bona nostra ali is nuntiamus, no dei, sed nostra gloria augere cupiamus: quia qui plausibiliter facere inaedunt, ut uere immundi a domi ino reprobane. ptu est enim: Immundus est apud deci omnis qui exabrat cor. Ia uero vi uiri sancti de se bona pronutiant, no coria superioris praecepti regula agunt, qui in uirtutibus quas de se praedicat,de in bonis quae se
egisse comemorant io sua sed dei gloria narrat: nec ut ipsi apud homines
176쪽
sua ostensione proficiant,sed ut eos quibus praedicat, re ex lo suo ad uita trahat.Ergo vi sic suas laudes nutiant, no ore suo se laudatiquia no sua, sed domini gloria in se presiodi unde no erut prscepto superiori coriaria, quiano ore suo,id est uitio affectandae laudis de se bona pronuntiat: sed spiritu dei quo introrsus agunti dona dei quae in se cernut uti narratiae ideo alieno quasi ore laudante, cu spiritu dei qui alienus est utis a mutano coragio bona taliu praedicant.Unde & Apostolus, Qui gloriae, in domino glorie, turino enim qui seipsum comedat ille probatus est, sed que deus comedat. Nade Moses no ore suo,sed alieno laudasse se uisus est,cu spiritus ueteratione crevisus,sic de se tanqua si de alio laude protulit dices: Erat Mos uir mitissimus, super omnes homines qui morabane in terra. I N T. Salomon dicat Generatio praeterit,& generatio aduenit, terra uero in
aeternu stabidiquo Iob dicit,omnia haec humiliari ec auserit. REs. Quod tame ficile distulimus si terra de coetu uel qualiter traseat,uel qualiter maneat distinguamus:utram nas hsc per ea qua nuchabet imagine tra ut, d. tamen per essentia sine fine subsistunt.Hinc nam per Paulu dicie Praeterit .em figura huius mussi,quq qde no alia codeda sunt,sed h3 ipsa renouanti coetu igite & terra trami,& erit,ila & ab ea qua nuc habet specie, per igne telgit de tame in sua semper natura seruae. vnde S per Psalmista dici im,
tabis ea,& mutabuncqua quide ultima cominatione sua ipsis nuc nobis uicissitudinibus nuntiat,quibus nostris uisibus indesineter alternat: na terra a sua specie hiemali ariditate deficit,uemali humore uitidescit, coelu qtidie caligine noctis obducit de diuma claritate renouae. INT. Cu Salomota dicat, No permaneas in opere malo:quo in Apocalypsi angelus loquacem tra,qui nocet noceat adhuc, dc qui in sordibus est, sordescat adhuc. R E s p. Omnis qui deo ueraciter per timore subdie nouit uolutate domini iubetis,
ut declinci a malo,de faciat bonu.Ergo 'a angelus Ioani loquii dices: Quin et noceat adhuc,& qui in sordibus est,sordescat adhucmo praecipie osed praedicedo uel prophetado id loquie, nec praeceptu inducit ut hominί,hus expediat nocere uel sordidare, sed pnedicit potius uel prophetat, quid D cosummata inistate talibus euenire 'ssit. Ad hoc etia pertinet uersus ille Psalmi ubi dicit, Cosummee nequitia peccatora, Ad Aug*stinus ita eo ponit,Cosummccinquit,perficiae,secudu illud quod est in Apocalypsi, Iustus iustior fiat,is. Videtur enim cosummata nequitia hominu qui crucifixerunt filiu dei,sed eoru maior est qui nolunt recte uiuere,de oderat praeceppta ueritatis pro quibus crucifixus est filius dei. Consummeis ergo, inquit,n ita peccatoria, id est perueniatrad summa nequa,ut possit iustu ia uenire iudiciv. iN T. Cu una sit ecclesia, testate Salomone,Una est psecta mea,
una est coluba mea,dicere quom Apostolo,Ecclesia dei uiui quq est colunata firmametu ueritatis:qmodo Ioanes in Apocalypsi septe scripsit eccles ita
177쪽
nns p. Nistut una catholica septiformi plena spiritu designetur, sicut aede domino nouimus dixisse Salomon: Sapientia aedificauit sibi domitaeocidit columnas septe,quae tamen septa una esse non ambigit dicente Apistolo: Ecclesia dei uiui,quae est coluna dc firmamentu ueritatis. i N T. Cu scriptu sit in libro Salomonis Spiritus domini repleuit orbe terrarum:qus econtrario in Erechiele ide ipse spiritus discurrens dicae, uel in libro sapientiae modo mobilis, modo stabilis nominee. R E s P. Cur iste spiritus qui implet omnia simul mobilis de stabilis dirae si ad usum cosuetudinis humanae recurrimus, sensum citius loquetis inuenimus.Homo quippe quia in ea regione in qua est ubiq; discurrit, proculdubio ubis obuia uenit, dc repetessit no credie inuente Omnipotentis ergo spiritus ut ubis praesentia signa tecta mobilis de stabilis dicit Stabilis,quia per narum omnia cotinet. Mobilis aut dicitur,quia ubii etia nescietibus occurrit . tenens ergo omnia staphilis, praesente se omnibus exhibens mobilis appellat. Potest de aliter intelligi: in sanctam quippe cordibus iuxta quasda uirtutes semst manet, iuxta quasda uero recessurus uenit,ta uenturus recedit: in fide etem spe ais in ritate, dc in bonis at is sine quibus ad coeleste patria no potest perueniri, fi/cut est humilitas,chatitas, iustitia,ais misericordia, mistorti corda no deserit.In prophetiae uero uirtute,doctrinae secundia, miraculoru exhibitione electis suis aliquado adest,aliquado se subtrahit:adest ut eleuenit ad semetipsum, subtrahit ut humilientur. i N T. Cu in utros Testamento spiti, his dei bonus esse legatur, sicut inter caetera illud in Salomone est, Spiritu tuum bonu dedisti eis domine:quomodo in libris Regii scribitur, quia spiis ritus domini malas irruebat in Saul, utruns uidelicet sonans,de domini ocinatus: si domini,cur malus: si malus,quo O domini dicitur: R E s p. Spiritus dei sanctus qui tertia est in trinitate persona,bonus est utis, de qin libro Sapientiae legitur, quod sit multiplex, subtilis, mobilis,disertus, incoinquinatus, certus, suauis, amans bonu, acutus, qui nihil uetat benefacere. Hic aut spiritus qui & domini dicitur & malus, no nisi diabolus debet integligi: domini uidelicet per licentia potestatis iustae, Malus aute per desideriuvoluntatis iniusta omnis enim uoluntas diaboli iniusta est,re tamen per mittante dco,omnis potestas iusta. Nam ct ipse dicitur spiritus malus,propter nequissimauoluntate: spiritus domini,propter accepta iustissima potestatem. I N T . Quomodo in Sapientiae libro dicie deo,Cu sis iustus inste omnia disponis, cu statim econtra ibide subiungatur, Ipsum quom quino debet puniri codemnas,ta exterum extimas a tua uirtute:quomodo ivpstus est de omnia iuste disponitui cu qui no debet puniri codenatet R E s P. Mediator ern noster puniri pro semetipso no debuit, a nullu culpae colapsu perpetrauit sed si ipse indebita no lusciperet, nuqua nos a debita morate liberaritater ergo vi iustus sit ustu punics,omnia iuste disponiti iaper hoc
178쪽
per hoc citista testificat,quo cum qui fine peccato est, pro peccatoribus da/mnadiuteo clecta omnia ad culmen iustitiae surgerent, quo is qui est supce omnia, damna iniustitiae nostrae sustineret. I N T. Cu Salomon dicat. Est consulto adducens peccatu:quomodo idem quasi econtrario ibi subiungit. Est colusio adducens gloria. R E s p. Sicut uerecudia laudabilis est in malo,ita reprehesibilis est in bono.Erubescere enim malu sapientiae est, honu uero erubescere fatuitatis. Qui enim erubescit poenitendo mala quae secit,ad uitae libertatem peruenit: qui uero erubescit bona sacere, a statu repetitudinis cadit, ais ad damnatione tendit. INT. Cum Salomon di, cat, Ne iteres uerbum in tua oratione,quomodo Paulus quasi econtra pnecipit, dicens:Sine intermissione orate. R E s p. Solerter debemus meminisse quod dicit,Ne iteres uerbo in tua oratione, quo uidelicet dicto uir se,pita nequaqua nos prohibet tam uenia petere,sed culpas iterare:ac si aperte dicat,Cum male gesta defleucris, nequaqua rursum facias quod in precibus item plangas. Qui ergo uerbum in oratione iterari uetuit, no orationis frequentia interdixit, sed culpas iterare prohibuit. iNT. Cum Iesus Slius Sirach dicat Initium omnis peccati superbia: quomodo item Aposto, ius dicit, Radix omniti malorum cupiditas. RES P. Sermone prophraticum Paulus apostolus hoc dicendo, ut solet, exposuit, quandoquide siue initium omnis peccati siue radicem omnici malorum dicas, unci idem; Agnificas. Porro cupiditas ais superbia intantu unum est malum ait nec suis
perbus sine cupiditate, nec sine superbia possiit cupidus inueniri. Siquide aediabolus in quo tenet superbiae principatu, propriae potestatis ac perditio/nis humanae cupidus suit: de ipse homo per appetitu arboris interdictae aediuinae similituuinis aflectatione, morbosae allectum cupiditatis ostendit:
ideoq; si uolumus cosummare nostri certaminis cursum, caueamus in pri inis cupiditate ais superbia, non duo mala, sed triau,a quo trahunt omnes
mali actus initium. Na sine superbia quae possunt salte inchoari peccata radicatur, Initici omnis peccati superbia: aut sine cupiditate quae est malo,rum omni u radix,que possunt fieri mala,cu fine inclice omnia aut nulla deputens aut mortuacDeinde si quodlibet peccatu perpetrare no postum, nisi meae delectationi consentia,quod cupiditatis est propriia: ec dei pr pta
contemnam, quod est superbiae malum: quomodo non ex cupiditate quae est malorum omnium,& ex superbia quae initici omnis peccati, dicitur procedit omne peccatum cDe hoc etiam quida alius doctor ira dicit, ait enim: Cum sueerbia sit amor excellentiae propriae, inuidentia vcm sit odium soli citatis alienae: quid unde nascatur, satis in promptu est: amando enim quis 3 excellentiam suam uel paribus inuidet,qui ei comitienturaici infitioribus ne sibi coaequentur,uel superioribus, quia eis non coaequatur. Super
biendo igitur inuidus Mon inuidendo quisl superbus est: merito initium
179쪽
omnis peccati superbia.Cui restimonio non inconuenienter aptatur etiam
illud quod Apostolus ait, Radix omnium malorum cst auaritia: si aurim iam Uncralem intelligamus, qua quisque appetit aliquid amplius qui
oportet,propter excellentiam suam, dequcndam propriae rei amore: cui se pienter nomen latina lingua indidit, cum appcllauit priuatam, quod pintius a detrimento quam ab incremento dirum elucet, omnis enim priua/tio minuit. Undc ita; uult eminere superbia, inde in an stias egestatemque contruditurinam ad commune Reipi .damnum sui amore redigitur. Specialis est autem auaritia, quae usitatius appellatur amor pecuniae,cuius nomen Apostolus per speciem uenus significans, univcrsalem auaritiam uolebat intelligi, dicendo, Radix omnium malorum est auaritia Hac enim de diabolus cecidit,qui utis non amauit pecuniam, sed propriam potesta tem. Proinde medus sit amor priuat sancta societate turgidum piriatum,cum , coartat miseria iam per iniquitatem satiari cimientem. iN T. Quomodo in Ecclesiastico habetur,Si benefeceris, scito cui benefeceris, de erit gratia in donis tuis multa: cum contrarium illud uideatur esse praeceptum, Ne eligas cui benefacias. R E s P. Hoc loco in quo tabbitur.Ne cligas cui beneficias, nihil mih probabilius aliud occurritatuam quod Christus in Euagelio dicitiabi ait: Cum facis prandiu aut coena, noli uocare amicos tuos,nes fiatres tuos,nes cognatos tuos,nes uicinos diuites ne sorte de ipsi te imitent,oc fiat tibi retributio: sed cum facis couiuium, uoca pauperes, debiles, claudos,caxos,dc beatus eris: quia non habent uvide rettibucre tibi. Ergo hoc est quod dicit. Ne eligas cui bene ast quod
de Christus modo confirmat, dicendo, Noli uocare diuites. Dicitur ergo, Ne eligas cui benefacias: ac si dicer rare usus elemosynae tuae in diuitum personis expendas, ne clectione libitus tui non egentem considerando reficias,sed perionas eligendo diuitum pascas.Nam, ut quidam sapiens dixit, quid est aliud habenti dare,quim perderecIam uero illud quod ait,Si bonefeceris, scito cui benefeceris: sic intelligitur, ut consideretur in largiendo aetasais debilitas ronnunquam etiam uerecundia,quae ingenuos prodit natalesuit senibus elus largiatis, qui sibi labore iam non queunt uictu quq rete.Similiter de dedilitas corporis,dc haec iuvanda promptius: tunc siquis ex diuiae cecidit in egestate, de maxime si non uitio suo, sed aut latrocinin aut proscriptioneaut calumni is quae habebat amisit Haec si diligentius is cundum quod dictum est confiderentur, repugnari sibi nullo modo uide, buturiin uno enim eodem. praecepto domini utras exposita inuenimus: in eo enim qd dicit, Noli uocare amicos tuos, fratres, cytos, uel diuites, intelligitur illud, Ne eligas cui beneticias. Quod autem in eadem Euangelica lectione subiungitur,oca pauperes debiles, claudos, maeos ad hoc peratinet quod in Ecclesiastico scribituri Si benes eris,scito cui benefeceris. Era
180쪽
go cum scribitur, Ne eligas, subaudire necesse est, habentes quibus beneficias. INT. Cum scriptum sit in libro Iesu filii Sirach. Dabono, dc non receperis peccatorem, benefac humili,d non dederis impio,prohibe panes illi daret quomodo Christus in Evangelio quasi econtrario uidetiar prscipere dicens,omni petetite da. REs P. Haec a beato Augustino ita repperimus explanata, ait enim: Fac misericordiam iniquo no tanquam iniquo:
nam ipsum iniquum inquantum iniquus est ne suscipias.id est ne quasi im
tentione de amore iniquitatis illius suscipias eum. Occum t enim tibi homo peccatoricum dico occurrit tibi homo peccator, duo nomina dixi, haec duo
nomina non superflua sunt. Duo nomina aliud homo, aliud quod pecca/totquod homo, opus dei est: quod peccator, opus hominis est. Da operidesaioli operi hominis. Quid est dare operi hominiscQui donat uenatori/bus, qui donat histrionibus, aurigismeretricibus quare donatcntiquid domino de ipsis hominibus donantcnon enim ibi attendunt naturam operis dei,sed nequitia operis humani. Vis uidere quid honores in uenatore,quata illum uestis i tibi dicat,tales sint filii tui, iniuria est inquis. Quare iniuria est,nisi quia illa iniquitas, quia turpitudomo ergo donas,cu donas, sortitudini,sed turpitudini. oniam ergo qui uenatoti donat,n5 homini donat,sed arti nequissimq; nam si homo tantu esset,de uenator no esset, no donares: honoras in eo uitium n5 natura.Sic cotta, si des iusto, si des prophe
tae,st des discipulo Christi aliquid cuius indigetide no ibi cogites quia dis spulus Christi est,quia minister est dei,sed cogites ibi aliquod comodu temporale, ut fortasse causae tuae necessatius quados fuerit,quia ei aliquid pora rexisti:iam tu no dedisti iusto,c sic dederis, queadmodu ille non dedit ho/mini quado dedit uenatori.Qui tale ministeri u de illo quaeris, negabit tibi
dominus mercede iusti,nisi cu additameto,ait enim: Qui receperit iustum in nomine iusti:id est ideo recipies,qui iustus est: amedico vobisnd perdet mercede sua. Quomodo ergo intelligis,Qui receperit iustu in nomine iusti, mercede iusti accipiet: sic intellige,qui recepit peccatore in nomine peccato, ris. perdet mercede. Hoc ergo testimonio sub generalitate excepto q prae/cipitromni petenti te da, caetera no taut cotraria, quia uolutas dantis in his attendit sola: sic , de iustu de peccatore pascere no erit vitra praeceptu, si re
iusto propter quod iustus est, de peccatori no propter hoc id peccator est, sed prditer hoc quia creatura dei est,salubriter de pie impendatur humanitatis osticita. IN T. Quomodo Salomon dicit,Ne credideris inimico tuo in aeternu: cu dominus in Evangelio praemiat, esto consentiens aduersatio tuo,du es cu illo in uia. R Esp. Quod Salomon no crededu inimico p cepit,de diabolo accipitur,ne nosipsos ei unquam credamus: i d aut dominus visentientes nos esse aduersario praecepit, pro praecepto legis suae horum
dicit,ut cosentietes illi no tradamur iudici, ab eo tanqua dis Mentes arsuri.