장음표시 사용
41쪽
la quicquid a deo agi uides atque conuinceris, necesse est plus quam sinesse fatearis. Haec ergo de gubernaculo dei ais iudicio expeditissime
ac senissime dici possunt. Nes enim necesse est, ut argumentis a me proebetur,quod hoc ipso quia adeo dicitur,comprobatur. Ita* cu legimus di etiam a deo,quia aspiciat iugiter omnem terram, hoc ipso probamus quod
aspiciat,quod aspicere se dicit. Cum legimus quod regat cuncta quae iecit, hoc mis approbamus quod regit, quia se regere testate. Cu legimus quod pnesenti iudicio uniuem dispes et, hoc ipso est euides quod iudicat, quia se, amara di, iudicare confirmat. Alia enim omnia, id est humana dicta, argumentis detexi tu testibus egent:dei autem sermo ipse sibi testis est: quia necesse est quicquid incorrupta ueritas loquitur Morruptum sit testimonium ueritatis. Sed immen cum Per scripturas sacras scire nos quasi de arcano animi de metis suae quaeda uoluerit deus noster, quia ipsum quod odo scriptura: sacrae ora/vilia dei mens est,quicquid uci aDosci per suos, uel praedicari deus uoluit, non tacebo: unum quamuis prius quam loqui ordiaris ire cupiam,m Christianis mihi loquendum,an cum paganis sit. Si enim cum Christianis, probaturum me quod ago esse non uubito.Si autem vi paganis,probare contemno, non quia deficiam in probatione, scd quia prostitum quod loquor m . . A, esse despero.intactuosus quippe est sc inanis labor tibi no recipit proba, pr tionem prauus auditor. Sed tame quia essc nullum omnino arbitror Christiani nominis hominem, qui non se Christianti uideri uelit: ego vi Chri
stiano agam .Quamuis enim quis impiae ac paganicae infidelitatis sitani hiramen satis est, a Christiano probari dico.Causaris igicquid sit istud quod Christiani qui deum credimus, omnibus miseriores sumus. Susticere mihi ad respondendum hoc loco poterat, quod Apostolus ad ecclesias dida pet ei Nemo moueat in tribulatione. ipsi em scimus qui in hoc positi sumus. Rqm i Et ideo cum in hoc positos nos esse Apostolus dicat, ut aerumnas, ut mise/hasari tristitias perieramus: quid mirum est si mala cuncta perserimus, qui
ad toleranda uniuersa militamuset Sed quia multi ista no sapiunt, dc putat - homines Christianos haae quasi stipedia fidei suae a deo capere debere, ut
quia sint cunctis gentibus religiosiores sint cunctis etiam seritores,acqui ii scamus opinioni comm atu lantentiae. Sia uideamus quid sit deum fideli im fideli, ter credi. Qui enim tam magnam credulitatisrefidei mercedem in hoc se ter credi culo esse uolumus, qualis credulitas aut fides esse dcbeataeonsiderare debe
inus Quid est igitur credulitas aut fides opinor hominem fideliter Chrs, simila sto credere d est fidelem deo esse hoc est fideliter dei mandata siniare. Sicut enim serui hominum diuitu aut procuratores, quibus uel supellectilis copiosa uel cellaria opulenta creduntur, fideles absq; dubio dici no ciucunsi res traditas deuorareti sic profecto etiam Christiani homines fideles notant si bona sibi adeo assignata corrumperent.Qustitur sorsitan, g sun
42쪽
bona quae deus Christianis hominibus assignet. quae et nisi omnia per quae Bora chris credimus,id est per quae omnia Christiani lumus. Primum scilicet legem, iri mdeinde prophetas, tertio Euangelium,quarto apostolicas sectiones. Postremum generationis nouae munus , sancti baptilinatis gratiam, diuini chri, sinatis unctionem:scilicet ut sicut apud Hebraeos quondam,id est peculia/rem ac propriam dei getem, cum iudiciatius honor in potestatem regiam descedisset, probatissimos ac eleetissimos uiros per primogenitum regum uocauit in regnum: sic omnes hominta Christiani cum post chrisma eoclesiasticum omnia dei mandata fecissent, ad capienda liuoris praemium uocarentur ad coelum. Cum ergo ista sint omnia per quae fides constat,ui, deamus quis tanta haec fidei sacramenta custodiat, ut fidelis esse uideatur: quia infidelisan diximus,sit necesse est, qui fidei commissa non servat. Et
quidem non quaero, ut cuncta sectat quae testamenta duorum temporum iubent, remitto censuram legis antiquae, remitto has prophetarum minas, etiam quae omnino remitti non possunt, uel apostolicorum librorum seu rissimam institutionem,uel Euangelicorum uollaminum plenam omni pertastionis genere doctrinam. Paucissimis saltem p ceptis dei quis obsequa praereptatur interrogo aiec illa dico quae ita multi refugiunt,ut pene execrentur: tanis minimatum apud nos honor& reuerentia dei pmficit, ut quae indevotione non ficimus,etiam odio digna esse dicamus. Denique hoc quod saluator cogita/ re nos de crastino prohibuitatuis audire dignaturet quod contentos fingi miihis lis tunicis iubet esse, quis recipitetquod ambulare excalceatos praecipit, is non modo seciendum,sed uel ferendum arbitratur et Iras de ego illa praditerra. In hoc enim fides per quam confidimus reciditari quae dominus nobis salutaria esse uoluit, nos superflua iudicemus. Diligite, inquit saluator, radio. inimicos uestros, beneficite his qui uos oderunt, & orate pro persequentiatas ct calumniantibus vos. Quis haec omnia ficit, quis pro inimicis suis . orat, ista quae deus iussit, non dico uotis, sed uerbis saltem agere digna, turmiit etiam si quis se cogit ut satiat,secit tamen orearon mente.Praestat quidem uocis officium, sed animi non mutat affectum: ac per hoc etiam si is aduersario suo orare se cogit, loquitur, non precatur. Longum est de singulis dicere, sed adhuc tamen aliquid addam, ut intelligamus nos non modo non omnibus dei obtemperare uerbis, sed nullis pene illius obedire mandatis.Et ideo Apostoliis clamat: Nam qui se existimat aliquid essem Gild institi sit, se ipsum seducit. Hoc enim ad crimina nostra addimus, ut cum in omnibus rei simus, etiam bonos nos de stactos esse credamus, ac si in nitas cumulentur iniquitatis ostensq, etiam praesumptione iustitiae.Qui odit. i.Io. sinquit Apostolus, mirem suum,homicida est. Intelligere ergo possumus multos esse homicidas qui se innoxios putant, quia ut videmus homicidia non tala tantummodo occidentis manu, sed etiam odientis animo perpo
43쪽
tratur. Unde est quod saluator mandati huius normam censura adhue somith. s ueriore vimulauit, dice, irascitur fratri suo sine causa, reus erit iudicio Ira mater est odi j. Et ideo saluator excludere iram uoluit, ne ex ira odiu nasceretur.Si ergo non solum odium, sed etiam ira nos uideri iudicio reos, ciet,euidenter agnoscimus , quod sicut nullas omnino est immunis ab se cundia, sic nullus omnino immunis esse potent a ream. Prosequitur autem dominus,quasi fibras praecepti istius,5c omnes penitus frutices ac ramusculina is las secans, ait:Qui autem dixerit, latue, reus erit gehennae ignis. Qui dixes, .., seo, racha,reus erit cocilio.Racha quod genus sit contumeliae inubiari es ii nesciunt: semitas autem quam iniuriose ob matur,optime noriit. Et ideo scientia sua potius homines quam ignorantia utentes , malunt reatus Hosper id conuicium quod inunt,diuinis ignibus: quam per id quod nesciunt.
humanis concit is expiari. Quae cum ita sint,ec cum haec omnia quae iuben tur a dominoaion modo a nobig omnino non fiant, sed pene in diuersem is i. omnia fiant, quando maiora illi faciemus: i enim, inquit saluator, non renuntiauerit omnibus quae possidet, no potest meus esse discipulus. Et qui non tulerit crucem suam,dc secutus me Metit, non est me dignus. Et qui se Christianu dicit, debet quemadmodu Christus ambulauit sic & ipse am/bulare: quae no modo illos,qui uoluptates & pompas seculi sequuntur, sed ne illos quidem implere certum est, qui secularis amoris ius derelinquunt. Nam qui renunciare diuitijs uidenturaio sic renuntiantari penitus reniacmem ciasse uideantur. Et qui putantur crucem portare,sic portant, ut plus habe/pori re ant in cruce dignitatis,quam in passione sueplici j Et omnes tamen isti,ctia
si aliquid hom bona fide impleret.illud absc3 dubio nullas effoerctait 'ruiam uim istius sic incederet, sicut saluator incessit. Qui se mim,inquit Apostolus,dixit in Christo manere, debet quemadmodu Christias ambulatat' sic ae ipse ambulare. Sed clara quidam forsitan putant apostolom esse praecepta. Dura plane existimanda sent, si plus ab alijs ossicioru exigui,quam
sibi semunt.Porro autem si multo minus caeteris imperatur quam sibi, nomodo non graues magistri,sed parentes indulgentissmi iudicadi sentiaqulonera quae ceruicibus filiorum per amoris indua gentiam detraliut, sibi petasseetum religionis imponunt Quid enim ab uno ex ipsis ad apostolos recat clesiasticos dicituret Filioli, inquit, naci quos item parturio donec semetis i. r. ii Christus in uobis. Et rursum: Imitatores, inquit, mei estote sicut dc ego
Christi. Nobis his imperat, ut se imitemur: qui sibi hoc impositerat Christi esset imitator.Et quod quidem ipse Christum imitatus filmultam dubium est i Christus enim se pro nobis sebdidit mundo, & se ipse pro Christo. Christias pro nobis tedia & labores grauissimos pertulit. N ipse pro nobis ae pro Christo. Christius pro nobis contumelias passus est, de
hoc ipse pro Christo: Christus pro nobis passionem mortemo tolerauitiec
44쪽
de hoc ipse pro Christo.Et ideo non sine causa meritorum suom c5scius dicitiCertamen bonum certaui,fidem seruaui,de reliquo reposita est mihi co x. Tim.
rona iustitis Itas cum ille Christum sic imitanis sit, uideamus quis nostru Apostoli imitator appareat.Scribit enim de seipse primit, quod nulli uno et cotis dederit offensionem sed in omnibus exhibuerit se sicut dei ministrii, in patientia multa in tribulationibus, in plagis, in carceribus, in lacerationibus. Et alibi du se at ascoparat, sic ait: In quo quis audet, in insipientia dico inhi, deo de ego:ut minus sapiens dico plus ego, in laboribus plurimis,in carce/ribus abundantius in plagis supra modum, in mortibus frequenter. A Iu daas quinquies quadragenas una minus accepi. Ter uirgis caesus sum, somel lapidatus sum, ter naufragici feci.Sane etsi de caeteris quas dicit uirtutiabus apostolicis nihil facimus, in hoc tamen uno, ubi Apostolus ter nausea gasse se dicit,etiam uincere possumus. No em ter tantumodo naufragaui Naufragomus,quom pene omnis uita nauseagiti est.latatu quippe uitiose ab omnia, is nos bus uiuie ut prope nullus christianoru sit, qui no iugiter nauseagare uideatur.Sed dicit sertasse aliquis,no id esse nunc temporis, ut pro Christo peraseramus, quae tunc apostoli penirierunt. Ucru est, non enim sunt principes Pagant,non tyranni persecutores,non sanguis sanctoru senditur,nec fides suppliciis comprobatur. Cotentus deus noster chit ei pax nostra scrutat, ut sola ei immaculatorum actitu puntate de uitae incontaminabilis sanctitate placeamus. Quo plus ei fides B deuotio nostra debet, quia minora a no mirati laesi
bis exigit,dc maiora concessit. Et ideo cu B principes Christiani sint,dc per hora i hin, secutio nulla fit,oc religio non inquietetur, qui ad probandu fidem expeti, vigumentis durioribus no copellimur, inserioribus saltem ossc s domino plus
placere debemus.Probat enim rea in maioribus, si res exigat,executorem
se idoneum sere,a quo minora coplentur.Dimittamus ergo illa quae beatissimus Paulus pertulit, imo quae in libris postea de religione conseriptis o/mnes admodu Christianos legimus pertulisse: qui ad coelestis regiae ianua gradibus poenam suarum ascenderes, stalas sibi quodammodo de eculeis ratastis o secerunt. Videamus si in illis salte religiosqdeuotionis obsequ's,
quae minora aloe comunia in summa quiete de omni tempore omnes Christiani obire postumus, praereptis dominicis respondere tentamus. Iubet Christus ne litigemus. Quis iubenti obtemperat:Nec selum iubet,sed in/tantum hoc iubetait ea ipsa nos de quibus lis est relinquere iubeat, dumo/do litibus exuamur. Si quis enim,inquit, uoluerit rem iudicio cotendere, tunicam tuam tollere, relinque ei de pallium. Interrogo qui sint qui spoliam tibus aduersarijs cedantamo qui sint qui aduersarios sitos non spoliare copnentur.Tam procul enim abest, ut vi tunicis etiam alia relinquamus, ut si
quo modo possumus, palliu simul aduersa ijs tunicas tollamus.Tam deuote enim mandatis dominicis obedimus iit non sus t nobis, quod al
45쪽
uersat is nostris etia minima uestimentorum nostro is parte non redimin. nisi eis quantu in nobis est, si res sinat,cuncta rapiamus. Iungitur aute prucepto huic par dc colimile mandam,quo ait dominus: Qui percusserit te in dextra maxillam, praebe ei & altera. Quantos putamus esse,qui dicto huic uel aures modeste prast eant,uel certe etiasi id facere uidenti animis acquirascant Aut quotus qui scp est,qui si ictum unu acceperit, no multos pro uno reddaiciantu ab illo abest,ut csdenti maxillam praebeatait tum se uincere putet no quando aduersariu uapulando, sed quando maeledo superauerit. Maiib. s Quae uultis,inquit saluator, ut faciant uobis homines, eade de uos facite illis
sit niliter.Huius sententig parte in bene nouimus,ut nunqua praetereamus:
partem sic praetermittimus,quasi penitus nesciamus. Na quid ab alias praestari nobis uelimus , optime nouimus: quid aute ipsi aliqs debeamus praγitare nescimus. Ati utinam iaclciremus,minor esset ignorantiae reatus, s cura ii cundu illud: Qui nescit uoluntate domini sui uapulabit paucis: qui aute tat non facit eam,vapulabit multis. Nuc aute maior in hoc offensa est,quod parte sententiae sacrae pro comodom nos roria utilitate deligimus, partem
pro dei iniuria praeterimus. Exaggerat quos hoc dei uestu officio pr dica..como tionis suae apostolus Paulus,dicens: Nemo quod suo est quaerat, sed quod alterius Et item: Non quae sunt, inquit singuli cogitantes,sed ea quq aliora. Vides quam fideliter praecepta Christi si aerit executus ubi cum saluator fienos pro atris sicut pro nobis iusserit cogitare, ille plus alioru nos comodis noxi d Mihi tui sit consulere quam nostris: boni scilicet domini bonus famulus, de singuis bonia famu latis magistri prolarus imitator. lui in uestigiis domini sui ambulans, pa/- tentiora quodamodo de expressiora pedibus suis secit domini sui esse uestigia. Quid ergo horu facimus Christiani quod Christus an quod Apollo
ius iubet:Puto omnino quod neutra. Tantu abes , ut alioru comodis alia quid cu propria incomoditate praestemus, ut omnes uel maxime nostris comodis vi aliorum incomodo cosulamus. Sed eligere sorsan maiora quaesuidemur quae nullus impleat, de ut ipsi putant implere omnino no possint, eg praeterire alia,quae N impleri queant,d ab omnibus impleatur. oed pri ei num illud considerandu est,quia nulli seruom licet, ex his quq dominus str. iis imperat eligere pro arbitrio, de insoletissima abutane quod placuerit assumere,quod displicuerit repudiare:maxime vi dil terrestres domini nequaqua aequo animo tolerandu putant, si ius Iliones suas serui ex parte audiant eg ex parte contemnant,de pro libidine sua quae putauerint facienda sectat quae putauerint coculcanda coculcent. Si enim pro arbitrio suo serui domi, nis obtemperant, ne in ris quidem in quibus obtemperauerint obsequun/tur. Quando enim seruus ex domini si ii iussu ea secit tantumodo quae uula Arguit . sacere, iam non dominicam uoluntatem implet, sed suam. Si ergo nos qui minori imbecilli sumus, contenim tamen a seruis nostris omninono h
46쪽
TERT Ius ismus: quos etsi nobis seminitis conditio infirmiores , humana tamen sors reddit aequales: quam inique coelestem dominum contemnimus, qui cum homines ipsi simus,contemnendos nos tamen a nostrae conditionis homi. nibus non putamus: nisi tanti sertasse consitri ac tam protandae intelligemtiae sumus, ut qui pati iniurias seruorum nolumus, subdium iniuriis no/stris deum esse uelimus: de quae ipsi toleram humano indigna credimus, deum a nobis digne haec tolerare credamus. At per hoc si qui sunt,ut ad saperiora redeamus, qui de maioribus nos dei praeceptis dicere existiment, minora reticere, superflue queri intelligendi sunt. Neque enim iusta iram raus causatio est, cur praeserantur aliqua, ubi ficienda sunt omnia. Sicut enim uodominorum carnalium seruis eligere, ut iam dixi, omnino non licet, quae ex praeceptis seruilibus faciant, aut quae non siciant, Sic nos qui serui no/stri domini sumus, illicitum omnino existimare debemus, ut uel illa quae
placent, pro animi oblectatione sumamus, uel illa quae displicent, pro
perbiae abusione calcemus. Sed acquiescamus tamen sis, qui ex ph pus dominicis idcirco sorsitan nos uolunt maiora dicere, quia te putant min ra compleret non quia sussciat ad salutem, si maioribus spretis minora se, ciamus,secundum illud: Quicunque totam legem seruauerit, ossendat avitem in uno, sectus est omnium reus: ac per hoc licet nobis non sussciat parua ac minima quaequc sacere,acquiesco tamen ego minora dicere, ut ostendam maximam Christianorum omnium partem, ne exi a saltem ac mianima secisse.Iussit saluator noster, ut Christiani non iurarent. Plures inurantes qui saepius periurent,quam qui omnino non iurent. Iussit quoque, ut nemo malediceret. Cuius lemo non maledictio est et Prima enim semper
tela irarum maledicta senti aequicquid non possumus imbecilli, optamus
irati, ac sic in omni animorum indignantium motu uotis malis pro armis
utimur. Unde unusquisque hominum euidentissime probat quicquid fi ii aduersarijs suis optatitotum se uelle sacere si posset Sed uidelicet quia o/mnes hac improbitate linguarum sicile utimur, qui iussis dominicis ob/tem ramus, idcirco etiam apud deum se ite hoe putamus esse qui iussit, Maledici, inquit sermo diuinus, regnum dei non possidebunt. Hinc ergo intelligere possumus quam grauis sit de remiciosa maledictio, quando etiam si alia bona adsuerint ola excludit a coelo. Inuidiam iussit procul eo
se a nobis: at nos econtra, non extrancis tantum, sed etiam proximis inubdemus. Nec solum inimicos , sed etiam amicos liuore persendimus, adeo prope in omnium sensu hoc malum regnat, adeo esariendi libido re bnum habet, detrahendi libido terminum non habet. Nam saepe admo/dum cibo, nuquam detractione saturamur Sed forsitan leuis poena istius labis est, Detrahens inquit scriptura sacra, eradicabitur. Grauis prosecto Romici tremenda animaduersio, sed tamen nulla correctio dura: modo enimc 3 unus
47쪽
unusquis; hominum alium lacerare non desinat, tanti putat ut etiam sibi initiata solam ipse non parcatised digna plane mali istius retributio est, quae solum petiegmorem pera quitur autorem: illi enim nihil nocet penitus cui detrahit,tantumodo illiampi punit a cuius ore procedit.Sed delirare. opinor,uidemur ista repetendo, re ero ut nos destiare uideamur. Nunquid delirauit dominus, qui precepit.. Ephe. Omnis enim, inquit per Apostolum suum, clamor auferatur a uobis cum omni malitiarUtrunq; quidem hoc in nobis iugiter perseuerat, sed tamen magis malitia quaen clamor. Clamor quippe non semper est in oribus nostris, malitia aute semper in cordibus nostris: ac per hoc eum quod etiamrbi Di si in nobis clamor desineret, tamen malitia permaneret. Sine murmuratione quos ec querela nos deus noster cile pnecepit. Quando haec in hum no genere non fuerunt:Si aestus cst,de caliditate caulamur: si pluuia, de inpundatione coquerimur. Si in ecundior annus est, accusamus sterilitatem: si saecundior,uilitatem: adipisci abudatiam cupimus,de eandem adepti a cusamus. Quid dici hac re improbius, quid contumeliolius potestet etiam in hoc de misericordia dei querimur, quia tribuat quod rogamus. Abesse a seruis suis omne omnino etiam oculorum, adalum deus pr cepit. Et ideo siquis,inquit uident mulierem ad cocupiscendum, iam moechatus est eam in corde suo. Hinc intelligere plene possumus quam castos nos esse salu oculi sene/ tor iusserit qui etiam licentiam uisionis abscidit. ens enim senestras quodammodo esse nostratum mentium, lumen oculorum, de omnes impro bas cupiditates in cor per oculos,quasi per naturales cuniculos,introire: extinguere eas penitus soris uoluit, ne intus orirentur, de letaliter crescentibus fibris conualescerent sertasse in animo, si germinassent in uisu.Idcirco ita pati dominus petulcos impudicorum hominum intuitus noxia adultem norarere, scilicet ut qui bona fide fugeret adulterium , custodiret aspectum. Persectae sit idem ac syncerissimae sanctitatis uolens cultores suos facerens es, esia saluator, iussi ab ins cautissime etia minima uitari: dc ut quam pura est pu/uit uuis pilla oculi,tam pura esset Christiani hominis uita:& sicut salua intuitus in, columitate, lucris labem in se oculus non reciperet: sic uita nostra labem
in se penitus impudicitiae non haberet. Unde est illud etiam quod in s
NM.' quentibus ait dominus: Si scandalirat te oculus tuus, erue eum. Et si scam datietat te manus tua abscinde eam. Expedit tibi ait pereat unum membro rum morum, quam totum cogus tuum mittatur in gehennam. Si igitur
iuxta dei uerbum in gehennam scandalis trahimur, rem profecto ut grahennam uitare possimus, etiam manibus nostris oculi scii multamur: non quod membris suisquis priuare se debeat: stat quia tam necessariae nobis uini quaretam domesticorum ob uiorum necessitudines,ut his quasi oculis,interdum autem quasi manibus utamur, recte nobis praesentium minibsteriora ossicia subtrahimus,ne gremi ignis tormenta patimur. Vbi enim deminb
48쪽
de ministerio auenatiae uita, mitius prosecto Christiano est, ministerio eirere,quain vita. Itas vi in omnibus his quae diximus,obedire nos sibi do, minus noster iusserit, ubi sint qui aut in uniuersis mandatis deo, aut certe uel in paucis limis ob uantur: ubi sunt qui aut inimicos dili gant, aut perarequentibus beneficiant,aut malos in bono uincant, qui maxillas c dentiabus praebeant sui spoliantibus res suas sine lite concedant:Quis est apud quem delectationi penitus nihil liceat, qui couitio suo neminem tedat, qui silentio os coherceat me in amaritudinem maledictionis erumpat, quis est qui seciat haec minimae ut non dica illa,de quibus diximus paulo ante, maiora. Quae cum ita sint,Wcum a nobis nil penitus dominicae iussionis fiat, quid eii quod nos queramur de deo, cum queri magis deus de omnibus possit. Quae ratio est ut doleamus nos no audiri ideo, cum ipsi deum non audiamus de susurremus non respici a deo terras, cum ipsi non respiciamus ad coelum: de molestum sit despici a domino preces nostras, cum praecepta eius despiciantur a nobis. Fac nos pares domino nostro, quis est iustaeque
rimoniae locus,hoc pati quenquam quod fecerit: silvo eo quod probare se Trile possum,nequaqua nos pati illa quq secimus,& mitius multo nobiscum
deum agere,quam nos cum deo. Sed interim tamen hac agamus lege quaccepimus. Sic enim etiam ipse dominus diciti Clamavi ad uosin non audi proue astis me.& uos clamabitis ad me,ec non exaudiam uos. Quid enim dignius Uu 3 : aut quid iustiusmon audiuimus, non audimur non respeximus,non resipi icimur. Quis rogo ex carnalibus dominis hac cum suis lege agere cotentus est at contemnat tantummodo seruos suos, qui suerat ab eis ipse contem, plus quanquam nos non hac solum iniuria contemnamus deum,qua contemni a seruis suis curiales solent,quia seruorum hic contemptus est maxi/mus, si no seciantquod iubetur. Porro autem nos omni studio, omni nisu,
non solii iusti non secimus, sed cotra id se imus quod iubemur. Iubet enim
deus, ut omnes nobis inuicem chari simus, omnes autem nos mutua intastatione laceramus. Iubet deus, ut cuncti euntibus sua tribuant, cuncti assimodum aliena peruadiit. Iubet deus, ut omnis qui Christianus est etiam oculos castos habeat: quotus quisque est, qui non se luto semicationis inquoluat: de quid plura graue de luctuosum est, quod dicturus sum. Ipse deiecclesia,quae in omnibus debet esse placatrix dei, quid est aliud quam exa/cerbatrix dei aut praeter paucissimos quosdam, qui mala sugiunt, quid est aliud pene omnis coetus Christianorum, quam sentina uitiorum et Quintum enim quenque inueniri in ecclesia non aut ebriosum, aut he o/nem, aut adulterum, aut semicatorem, aut raptorem, aut ganeonem, aut
latronem, aut homicidam et & quod omnibus peius est, prope haec cum ista sine fine. Interrogo enim Christianorum omnium constientiam, ex
his uel flagitiis, uel sceleribus quae nune diximus, quotus quisque hinc s. minua
49쪽
nii nutri non aliquid est eorum et aut quotusquili, non totum et sacilius quippe inuenias qui totum sicquam qui nihil . Et quod diximus nihil, ni,
triis torsitan grauis uideatur eue censum. Plus multo dicam, secilius inu
nias reos malorum omnium, quam non omnium: sicilius maiorum crimi,
num, quita minimorum: id est secilius qui de maiora crimina cum mino tribus,quam qui minora tantum sine maioribus perpetrarint.In hanc enim probrositatem morum prope omnis ecclesue plebs redacta est, ut in cum cho populo Christiano genus quodammodo seriistitatis sit, minus esse ubriosam. Itaque ecclesias , uel potius templa atque altaria dei minoris reue rentiae quidam habent, quam cuiuslibet minimi ac municipalis iudiem do, . mum. Oiquidem intra ianuas non modo illumium portatum, sed etiam praesidum aut praPositorum, non omnes passim intrare praesumunt, nisi vivos aut iudex uocauerit, aut negocium traxerit, aut ipsa honoris pro dignitas introire permiserit: ita ut si quispiam ingressus insolenter suerit,
aut catalatur, aut propellatur, aut aliqua uerecundia atque existimationis Templarum suae labe mulctemr. In templa autem, uel potius in altaria atque in sacru
onum M craria dei, passim omnes sordidi ac flagitiosi sine ulla penitus reuerentia lacri honoris irrumpuntinon quia non omnes ad exorandum deum currere
debeant, sed quia qui ingreditur ad placandum, non debet egredi ad eoaccibandum. Neque eiusdem ossem est, indulgentiam poscere, ec iracum hon, diam prouocare. Nouum siquidem monstri genus est eadem pene omnes strietem iugiter faciunt, quae serisse id plangunt. Et qui intrant ecclesiasticam do, mum, ut mala antiqua defleant, exeunt, oc quid dico exeunt, in ipsis peneliam orationibus suis ac supplicationibus moliuntur. Aliud quippe ora hominum, aliud corda aguntita dum uerbis preterita mala plangunt, sensi. - set a meditanturiac sic oratio eorum rixa est magis criminum, quita exo/tatrix, ut uere illa in eis scriptum maledictio copleatur, ut de oratione ipsa exeant condemnati, de oratio eorum fiat in peccatum. Denis si uult quispiam scire quid in templo huiusmodi homines cogitauerint, uideat quid sequatur.Siquidem consummatis solennibus sacris, statim ad consaetudi, naria omnium studia discurrunt, alij scilicet ut serentur, alij ut incbtientur. alij ut semicentur, ali j ut latrocinentur: ut euidenter appareat hoc eos esse meditatos, dum intra templum sunt, quod postquam egressi fuerint ex quuntur. Sed uidelicet haec cuncta maia,ec omnium uitiorum probrosita/vitia edser, rem, quam stupra dixi,ad seruos fortasse quidam de ad abiectis limos quosm rei m. que homines reserendam putanti caeterum nomen ingenuum hac flagitio die inum rum labe non pollui. Quid autem aliud est cunctorum negotiantium ubia quam Mus aloe periurium: Quid aliud est curialium,quam iniquitaset Quid aliud ossicialium, quam calumnia et Quid aliud militantium, quam
rapina et Sed putas sessitan, quod hoc etiam de personis istiusmodi fieri possit.
50쪽
possit Hic est,inquis enim, eorum actius quae de proses Ito, ac per hoc nihil
mirum est, si agunt quod profitentur: quasi uero aut agere ullum deus res malas uelit aut profiteri, aut nulla sit penitus sacrae maiestatis ostensa si maximum scelus minores uideantur a re persona presertim cum in hac hominum multitudine quo maior est: peccantium turba, eo maior est diuintitatis iniuria Sed omnis inquis nobilitas ab his sceleribus immunis est. Paptum est id quidem,quia non aliud uidetur nobilitas in toto mundo, quam
unus homo in grandi populo.Sed uideamus tamen si uel ipsum parum sit carens crimine: ac primum confideremus quid de huiusmodi hominibus sermo dicat diuinus. Arguens quippe Apostolus dei populum, sic ait: u/dite fratres mei dilectissimi, Nonne deus elegit pauperes in hoc mundo, diuites in fide, dc haeredes regni quod promisit deus diligentibus seet uos acit exhonorastis pauperem. Nonne diuites per potentiam opprimunt
uos, nonne ipsi blasphemant bonum nomen quia inuocatum est super nos et Grande hoc testimonium Apostoli est, nisi sorte immunes se ab eo nobiles putet, quia sunt soli diuites nominati. Sed aut ijdem sunt nobiles, qui oc diuites, aut si sunt diuites praeter nobiles, sunt tame oc ipsi quasi iam nobiles: quia tanta est miseria huius remporis, ut nullus habeatur magis nobilis,quam qui est plurimum dives. Sed siue de alterutris, siue de umorue Apostolus dixerit, facile de hoc componi potest. Non enim intereste qua hoc potissmum parte dichium sit, quod utrique certum est conue ni re. Quis enim est uel nobilium omnino, uel diuitum, horrens criminaequamuis in hoc seselletim. Multi enim horrent, sed paucissimi euitant. In
alijs quippe horrent, quod in se admittunt, mirum immodum de accusato/res eorundem criminum de excusatores. Execrantur publice, quod occulte agunt: ac per hoc damnare se caeteros putant, ipsos se magis propria ani/maduersione condcinnant. Sed relinquamus istos, qui magis rei stat. Quis est omnino diues uel nobilis, aut innocentiam seruans, aut a cunetis steteribus manus abstinenset quanquam superflue a cunctis dixerim. Uti,
nam uel a maximis, quia uolunt sibi id serie quasi maiores priuilegium dicare at iure suo crimina uel minora committant. Itaque de peccatis facilio
ribus nihil dico . videamus an a duobus illis quasi capitalitus malis ullus immunis sit,id est uel ab homicidioniel a stupro. Quis enim est aut humano sanguine no cruciatus,aut coenosa impuritate non sordidus: unum quipdem ex his ad poenam aeternam susscit, sed prope nullus diuitum non utrunque commisit.Sed cogitat sorte aliquis de hoc numero: Ego iam ista non lacio. Laudo si non facis, sed tamen ante secisti, de non est nunquam omnino secisse, secere cessisse. Quod si ita esset, quid prodesset tamen unu a sectere desistere, dc multos in holeribus permanere et Non senat unibus conuersio crimina plurimorum:nec susscit ad placandum deum, quod