장음표시 사용
61쪽
nobis mortuus est, multo magis igitur iustificati nuc in sanguine ipsius salvi erimus ab ira per ipsem .Hoc ipso ergo Patia comedat, quia ob impios mortuus est Maioris enim precti est beneficiu,quod prinatur indignis. Idcirco iras alti Comendat suam charitate deus in nobis.Quomodo comendatetscilicet quia no merentibus p stat. Si enim sanctis dc benemetitis 'qstitisset,no uidebac quae non debuerat praestitisse, sed quae debuerat reddidisse. Quid ergo nos pro his omnibus retribuimus Mel potius Ed retribu re debemus Primu scilicet illud quod beatissimus propheta ei debere se, de redditum esse testae, dicens: Quid retribua domino pro omnibus quae r
tribuit mihi cCalice salutaris accipia,ec nomen domini inuocabo. Prima ergo haec retributio est, ut morte morte reddamus, ac pro eo quod mortuus pro nobis est, pro nobis nos moriamur omnes, tactsi minoris multo prccii mors nostra est D sua .Quo fit ut etia si morte suscipiamus, debita tamenno exoluamus.Sed tame quia maius reserre no pos sumus,totu reddere ubdemutisi totu quod possumus reddere curamus rus primaait dixi,h- retributio est. Secunda aut, ut si debitu morte non soluimus Mel amore soluapinus. Nam ipse saluator ideonat ait Apostolus,moricdo pro nobis comem dare uoluit omnibus charitate sua,ut nos ad reddenda pictare tanta uicissitudine pietatis suae traheret: sicut illas naturae admirabilis gemmas serunt, quae serro propius admotae, durissimu licet calybem,assectu quasi spirante suspendunt: ita etia ille d est summa de clarissima negocioru coelestiu gem/ma, hoc scilicet uoluit: ut dum se licet durissimis nobis descendens de coelo propius adiungeret,assectu suo nos quasi amoris sui manibus admoueret. ut agnosceres uticii dona sua ac benencia, intelligeremus, quid nos pro do/mino tam bono tacere coveniret, vi ille pro malis seruis tanta feciste cope/riretur.Hoc quod Apostolus dicit, ut mortificemur charitate illius tota die. de necti tribulatio, nes angustia, nes persecutio a charitate Christi tuae est in Christo Iesii domino nostro,nos separet. Cu ergo haec a nobis deberi domino satis cervi sit, uideamus quid pro his cunctis reddimus quae deflbemus. Quid scilicet, nisi totu quod supra diximus,quicquid indecens,quicquid indignu,quicquid ad iniuria dei pertines,actus improbos, morsus flagitiosos, ebrias comessationes, cruentas manus, staditates libidinis,rapidas
cupiditates,de quicquid illud plus potest coscientia habere V sermo. Quae
enim, inquit Apostolus,in occulto fiut ab eis,turpe est etia dicere. Nec hoc solii: na hoc uctus est,& in praesentis temporis V praeteritorui illud graui/us de lugubrius,quod peccatis ueteribus noua addimus. Nec solu noua,sed quaeda paganica ac prodigiosa,& in ecclesiis dei ante no uisa: iactates scili,cet prosanas in deu uoces de c5tumelias, blasphemares,dicctes deu incuri sumatra non intendente,dcu negligentemideum no gubernantem,ac per
hoc immisericorde de impr(stabilem, inhumanu, asperum aeum. Nam qui
62쪽
non respiciens re incuriosus, de negligens esse dicitur, quid si perest, nisi ut asper de durus,ec inhumanus esse dicaturio caecam impudentia,o sacrile gam temeritatem. No sufficit enim nobis, quod peccatis innumerabilibus inuolutiaci in omnibus deo sumus misi de accusatores dei simus. Et quae rogo homini spes erit, qui ipsum accusat iudicem iudicadus:Si eigoanqui ut, respicit res humanas deus,si curat, si diligit, si gubernat, cur nos infirmiores omnibus gentibus.& miseriores esse permittit:Cur uinci a barbaris patier Cur iuri hostium subiugatimreuissime, ut ante dixi ideo nos perferre haec mala patii quia meremur ut ista patiamur. Respiciamus enim ad turpitvidines,ad flagitia id scelera illa Romanae plebis, quae supra diximus, de imtelligemus,si protectionem mereri possumus, cu in tanta impuritate uiua/mus. Itas quia hoc argumeto plurimi no respicere res humanas deum diciant, quod miseri auod imbecilles sumus, quid meremurrit enim in tantis uitiis, in lata improditate uiuentes,sertissimos,floretissimos, beatissimo esse pateret suspicio sortasse aliqua esse poterat, quod no re iceret scelera Romanora deus, qui tam malos, qui tam perditos beatos esse pater eis. Cuuero tam uitiosos, ta improbos, infirmos de miserrimos esse iubeat, euidentissime patet de aspici nos a deo de iudicari Quia hoc patimur meremur, mereri nos abss dubio non putamus: de hinc est quod magis relata, minosi sumus quia non agnoscimus quod meremur. Maxima quippe ac/ usurpat visatrix hominu noxiorum est usurpatrix innocetiae arrogantia. Inter mul innocentia artos siquide eorunde criminii reos nullus est criminosior . V qui se putat noctiminosum:itas de nos hoc selu malis nostris addere possumus, ut nos innoxios iudicemus. Sed est, inquit ili quis peccator de maunissimus, certe quide negari non potest quoa meliores barbaris sumus. in hoc ita; ipsis manifestu est, quod no respicit res humanas deus: quia vi meliores sumus. deletioribus subiugamur An meliores simus barbaris,ia uidstimus Cera An mcliam te, d no est dubiu, meliores esse debemus. Ex hoc utis deteriores sumus, si meliores no sumus,qui meliores esse debemus . Criminosior enim culpa mest tibi honestior status: si honoratior persona peccatis, peccari quo ma/ sior inuidia . Furtu quidem in omni homine malu facinus. sed danabiliussi senator sitatur aliquando. Cunctis semicatio interdici caed grauius multo est si de clero aliquis j si de populo semicetur Ita de nos qui Christiani catholici esse dicimur, si simile qd barbaroruimpuritatibus secimus,ue uius erramus. Atrocius em sub sancti nominis prosessione peccamus. Vbi sancti nomia sublimior est pcerogativa, maior est culpa, ipsa etia errores nostros reli, ni in risiogio qua profitemur accusati Criminosior est eius impudicitia qpromiserit
castitate. Foedior inebriator,tabrietates ore pietata. Nihil est philosopho turpius uitia obscoena sectati a praeter ea deformitate V uitia in se habet apiciis nome plus notae. Et nos i scin omni humano genere philos hiai T Chii,
63쪽
Christianam prosessi sumus, ac per hoc deteriores nos cunetis litibus crodi alcrum haberi necesse est: ia sub in magnae pro lonis nomine uiuimus, ta positi in religione peccamus. Sed scio plurimis intolerabile uideri,si barabaris esse deteriores dicamur. Et quid facimus, quod causis nostr hoc nihil proficit, si intolerabile id nobis esse uideatur. Imo causam nostra hoc in
gis aggravat, si deteriores sumus, de meliores nos esse credamus. Qui enim
cita unquit Apostolus se existimat aliquid esse cu nihil sitae ipsum felicitio,
pus autem suum probet homo: operi aute nostro debemus credere, n5 opinioni :rationi,non libidini: veritati,no uoluntati. Igitur non serendii quida existimant,ut deteriores, aut non multo etia meliores barbaris iudicemur. Duo genera videamus aut quomodo meliores simus, aut quibus barbatis. Duo enim barbarorum genera in omni gente omniu barbaroru sunt,id est ut haereticorii. aut pa/Onorum. His ergo omnibus quantum ad legem diuina pertinet,dico nos sine comparatione meliores:quatum autem ad uitam, de ad uitae actus, doleo ac plango esse peiores, quamuis id ipsum tamen, ut ante iam diximus, non de omni penitus Romani populi uniuersitate dicamus. Excipio enim primu omnes religiosos deinde nonnullos etiam seculares religiosis pares: aut si id nimis grande est, aliqua tamen religiosis actuum honestora proabitate cosimilcS.Caeteros uero aut omnes,aut rene omnes, magis rem esse
metur barbaros. Hoc est autem deteriorem este, magis reum esse. Ita quia erae nonnulli irrationabile at* absurdum arbitrantiar, ut aut deteriores, aut nomultum etiam meliores iudicemur: uideamus, ut dixi, aut quomodo, aut quibus barbaris. Ego enim prper costantummodo Romanoria, os paulo ante nominaui, trem aut omnes,aut pene omnes maioris reatus csco,ta criminosioris uitae esse quam barbaros. Irasceris sessitan qui hcc legis, de condemnas insuper quae legis. Non refugio censuram tuam, condemnes si mentior, condemnes si notri roba m. condemnes si id quod assero non etiam scripturas sacras dixisse mostrauero. Istar qui meliores nos multo, cunctis quae sunt in mundo gentibus iudicamus. nec ipse quod Romanos dico in plurimis deteriores, abnego in quibusda esse meliores. Vita enim, ut dixi, dc peccatis sumus deteriores lege autem catholica sine comparatim ne meliores. Sed illud cosiderandum est, quia quod lex bona est, nostrum non est:quod autem male uiuimus, nostrum est, de nihil utique nobis pro/ ex ora dest, quod lex est bonas uita nostra de conuersatio no est bona. Lex enim bona est muneris Christialita autem non bona criminis nostri: immo hoc magis culpabiles sumus,si legem bonam colimus, ec mali cultores sumus mi ictor Quin potius nec cultores, si mali: quia cultor dici non potest, malus cultori Nes enim colit,s rem sancta no sancte colit. Ac per hoc accusatrix nostri est lex ipsa qua colimus. Remota igit legis prerogatiua, quae nos aut nihil omnino adiuuat, aut etiam iusta anima rsione condemnat, uitam barabarorum
64쪽
barorum atque nostrorum studia, mores, uitia com minus. Iniusti sunt halbati,dc nos hoc sumus auari sunt barbari. de nos hoc sumus. Impudici sunt barbari, dc nos hoc sumus.Omnium denis improbitatum atque im/puritatum pleni sint barbari,ae nos hoc sumus. Sed respoderi sonasse possit Emo si patrauitiositate barbaris sumus,curno sumus etiam uiribus paptesmum enim similis fit improbitas,at idem reatus,aut tam sortes debe remus esse nos,quam statilli:aut certe tam inualidi quam nos simus. illi esse deberent. Uerum est, ac per hoc superestuat illi nocentiores sint, qui infiramiores. Quomodo hoc probamus: Scilicet quia, ut superius locuti sumus omnia ex iudicio deum serere mostrauimus. Si enim iit scriptum est, in o/ prouerba, mni loco oculi domini speculantur bonos ec maloset iuxta Apostolii, L. dicium dei est secundum ueritatem in omnes malos: videmus nos, qui nodesinimus mala agere,ex iudicio iusti dei poenas malitiq substinere. deadem,inquis, mala etiam barbari agunt, oc non sunt tamen tam miseri, O nos sumus.Hoc ergo interest, quod etsi eade agant barbari quaedc nos ab
mus,nos tamen maiore offensione peccamus. Possunt enim nostra oc barabaroruuitia esse paria,sed in his tamen uitiis est necesse peccata nostra esse grauiora. Nam cum omnes iit ante iam diximus, barbari,aut pagani sint. aut haeretici, de paganis, quia prior illoru error est, prius dicam. Vns S xonum sera est,Francorum inndelis, pidam inhumana,& Hunnotu impudica. Omnia denis gentium barbaroru uita uitiosa, sed nuquid eundereatum habent illoru uitia quem nostra: nuquid tam uitiosa est Hunnoruimpudicitia quam nostraditiquid tam accusabilis Francora perfidia U nostra aut in reprehensibilis ebrietas Alemanni, quis ebrietas Christiani et aut in damnabilis rapacitas Albani, quam rapacitas Christiani et Si fallat Hunnus uel Gepida, id mira est: qui culpa falsitatis penitusignorat Sipe iuret Francus,quid ni ficeret qui periurium ipsum sermonis genus pin Mareo taliae no criminis.Et quid initum, si hoc barbati ita credunt qui legem dc pq ri deu nesciuticum maior sere Romani nominis portio ita existi mei, quae pretare se nouit. Nam ut de alio hominum genere non dicam, confideremus . solas negociatorum de Siticorum omnium turbas, qui maiorem fermees Netore Dauitatum uniuersam partem occupauerunt: si aliud est uita istorum omnibum quis, meditatio doli ec tritura mendacij, aut si non perire admodum uerba existimant, quae nihil loquetibus prosunt Tantus apud hos des h nor est prohibentis,etiam iusiurandum, ut singularem existiment seretibum omnium periurium. Quid ergo mirum barbaros sallere, qui seisitatis crimen ignorant: Nihil enim contemptu agunt coclestium praeceptorum. praecepta domini nes ientes:quia no facit aliquid contra segem, lepis igna/rus. Noster ergo hic peculiariter reatus est, qui livem diuinam l. mus.
legalia semper scripta ivolamus: qui deum nolle nos dicimus, dc iussa
65쪽
ipsius ac precepta micamus: ac per hoc cum spemamus quem coli a no credimus atque iactamus, id ipium quod cultus dei uidetur iniuria est Dranis ut de peccatis alijs nihil dicam, quis est,omalominum secularium piae ter paucos, qui non ad hoc semper Christi nome in ore habeat ut peieret: si is, hic Unde etia paruulum hoc sere dc apud nobiles: apud ignobiles sectamen per chri iam tum est, per Christum: quia ago per Christu, quia hoc iacio per Christit,
quia nil llud dictilius sum per Christum, quia nil aliud acturus sum. Et uid pluratin id penitus de ista est res at sicut de paganis barbaris prius
irimus, Christi nomen non uideatur iam sacramentum esse, sed sermo. Nam intantum apud plurimos nomen hoc parvipenditur, ut nunqua minus cogitent quippiam sacere quam cum se iurant per Christum esse seretexo. xo ros. Et cum scriptum sat, Nomen domini tui non nominabis inualium, in Dracs id reueretia Christi decidit, ut intercam: ras stati uanitates nihil pene iam inanius quam Christi nomen esse uideatur. Denim multi non ociosas tantummodo res de aniles, sed etiam scelera quasdam se iurant per Christi no/men esse facturos. Hic enim loquendi usus est talibus: per Christum, quia tollo illud: per Christum, quia caedo illum: per Christum, quia occido illiu ad hoc res cecidit, ut quod Christi nomine iurauerint, putent se scelera etiam a religiose esse saccturos. Deniq: quid mihi ipsi evenerit, dica: Cum ante alia
condem quantulum tempus uictus cuiusdam pauperis prece diraepotetiori cui tanta supplicarem, obsecrans ne homini misero & egestuoso rem ac substantiam sitam tolleret, ne subsidium ac stipem suam, qua paupertas illa nitebatur, auserretitamen ille qui eius rebus siti rabi inhiaverat, ac prsdam iam spere cupiditate ardentissima deuorauerat, respiciens ac uibrans in os meum, respondit: quasi uero iussu aut scripto id sacro saceret, quod penitus pniterire non possit. m. ego causam, qua hoc fieri non ualeret quaererein, diaxit rem uiolentissimam, de cui contradici penitus non deberet, Iuravi, inavit, res illius a me esse tollendas: uide ergo an possim uel no esscere, quod etiam interposito Christi nomine me iuraui esse si stimim.Tum ego ouid enim a litis facerem, cum res tam iusta ostendebatur de sancta , audita religiosissimi sceleris ratione distas. Hic nunc interrogo omnes qui sanae mentis sunt, Quis unquam crederet us p in hanc contumeliam dei progres suram esse humanae cupiditatis audaciam ait id ipsum in quo iniuria Christo faciunt. dicant se ob Christi nome secturosco inaestimabile se inus de prodigiosum. Quid non ausae sint improbae mentes: armant se ad latroci, nandum per Christi nomen, autorem quodammodo sito scelcti deum si, ciunt:ut cum interdictor ac vindex malorum omnium Christus sit, dicantia scelus quod agunt agere pro Christo.Sed de hostili iniquitate conquerimur, ae paganiram barbariem peierare causamur. anto minori peccato
illi per daemonia peierant, quam nos per Christum et Quanto minoris res
66쪽
mmulis est Iouis nomen ludificare, quam Christi et ibi homo mortuus est per quem iuratur, hic deus uiuus qui peieratur: ibi nec homo ullus, nec draus summus, hic cum maximi sacramenti sit deieratio, necesse est maximisit reatus dc peieratio:ibi cum prope nullum sit sacramentum, nullum conis stat esse periurium. Nam cum deus non sit per quem iuratur,non est periurium cum peteretur.Denique qui uult scire qu uerum sit,audiat beatum Apostolum Paulum ipsa quae nos dicimus praedicantem. Sic quippe ait: Scimus autem quoniam quaecunque lex loquitur,liis qui in lege sunt loqui Rom. itur. Et iterum: bi,inquit,non est lex aec praeuaricatio. Duabus his sentcn O .ims,duas euidenter exposuit partes generis humani,extra legem positos,d
in lege uiuentes. Qui sunt i itur nunc in te ositi et qui scilicet nisi Chromani,sicut ipse Apostolus mit,qui de se ait: Sine lege dei non sum, sed in oe olete sum Christi Qui igitur sine lege Christic qui misi pagani homines,lvigem dominicam nescientes:ec ideo de his dicit,ubi non est lex,nec praDaricatio Quo dicto utique ostendit, ristianos tantum cum peccauerint legis praniaricatores esse. Paganos autem,qui legem nesciant sine praeuaricatione peccare:quia nullus potest esse rei praeuaricator quam nescit. Nos ergo tantum pr aricatores diuinae legis,qui ait scriptum est legem legimus, Romi de non secimus eam: ac per hoc nihil est aliud scientia nostra quam culpa, qui ad hoc tantummodo legem nouimus, ut maiore ostensione peccemus: quia quod lectione dc corde nouimus,libidine ac despectione calcamus. Et
ideo rectissime apostolicum illud ad omnem dicitur Christianum: Qui in iis ,
lege glorians, per pranaaricationem legis deum inhonoras. Nomen enim dei per uos blasphematur inter geres Cuius ergo criminis rei sint Christiani, ex hoc uno intellis potest, quia dei nomen intimant. Et cum scriptum l.conrosit nobis, ut omnia sectamus in gloriam dei, nos ediuerso cuncta in dei se, cimus iniuriam. Cumque ipse laluator noster ad nos quotidie clamet: Sic Mesilas luceat lux uestra coram hominibus,ut uideant sil a hominum opera uestra bona,ec magnificent patrem uestrum, qui in coelis est, Nos ita uiuimus econtrario, ut filii hominum uideant opera nostra mala.& blasphemcnt patrem nostrum, qui est in coelis. Quae cu ita sint, magna uidelicet nobis prorogatiua de nomine Christianitatis blandiri possumus: quia ita agimus de uiuimus,ut hoc ipsum quod Christianus populus esse dicimur, obprobri,um Christi esse uideamur. At ediuerso in paganis quid horum simile quae dicimus: Nunquid dici de his potest: Ecce quales sunt qui Christiani esse
dicuntur:Nunquid de Saxonidus aut Francis,ecce quae ficiunt,qui se asso tunt Christi esse cultores et Nuquid propter Maurorum esseros mores lex sacrosancta culpatum Nunquid Scytharum aut Gepidatum inhumanissimi ritus in maledictiam atque blasphemiam nomen domini saluatoris inflducunt: Nunquid dici de ullis istonim potest, ubi catholica est lex quam
67쪽
eredunttabi sunt pietatis de castitatis praetepta, quae discunt Euangelia tragunt. dc impudici sunt:apostolos audiunt,d inebriantur: Christum sequuntur, & rapiunt: uitam improbam agunt, & probam legem habere se doeunt. Nunquid haec de ulla istarum gentium dici queantet,o utique,de nobis quippe omnia ista dicuntur. In nobis Christus patitur obprobrium, in nobis patitur lex Christiana maledictium, de nobis enim illud quod supra diximus dicitur Ecce quales sunt, qui Christum colunt: falsum plane illud est quod aiunt se bona dicere,quod iactant se sanctae legis praxita retinere.Si enim bona discerent, boni essent.Talis profecto saesta est, quales & sectatores, hoc sent absque dubio quod docentur. Apparet itaque S proephetas quos habent impuritatem docere, d apostolos quos legunt nepharia sensisse, & Euangelia quibus imbuuntur haec quae ipsi seciunt pnedic, te. Postremo sancta a Christianis fierent, si Christus sancta tauisset. Estimati itaque de cultoribus suis potest ille qui colitur. Quomodo enim bonus magister est, cuius ta malos videmus esse discipulos et Ex ipso enim Christiani sunt ipsum audiunt: promptum est omnibus Christi intellige, re doctrinam. Vide Christianos quid agant,de euidenter potes de ipso scire quid doceat. Denique quam praue ac nepharie pagani semper de s
cris dominicis opinati tint, docent persecutorum immanium cruentissimae
quaestiones, qui in sacri sic as Christianis nihil aliud quam impura qum
et dam fieri atque abominanda credebant. Siquidem initia ipsa nostrae rei imi ebi/ gionis non nisi a duobus maximis lacinoribus oriri arbitrantur. Primumpi ' religio homicidio,deinde quod est homicidio grauius, incestu. Nec honii cidio solum & incestu, sed quod sceleratius quiddam est,incestu ipse & ho, inicidio. Incestu matrum sacrosanctarum, ae homicidio innocentium pariuulorum: quos non occidi tantum a Christianis, sed quod magis abomi,. nandum est,etiam uorati existimabant: & haec omnia ad placandum deisum, quasi ullo facinore magis possit ostendi: ad purgandum piaculum. quasi ullum aliud maius esset,ad commendandum sacrificium quasi ullam rem magis deus possit horrere:ad promerendam uitam aeternam,quasi uero etiam si possit his rebus accipi, tanti esset ad eam per scelera tam imma/nia perueniri. Intelligere possumus autem quales esse pagani crediderint Clitistianos,qui talibus sectificiis deum colerent, aut qualem sollicitent de um ipsum,qui haec sacra docuis let. Et hoc cur, utique nisi ob eos qui Cliti,stiani esse dicuntur & non sunt, qui per flagitia ac turpitudines suas iam
mit., men religionis infamant, qui,ut scriptum est, confitentur se nosse deum, se, i. Pet.1 ctis autem negant, cum sint abominabiles increduli, ad omne autem
opus bonum reprobi, per quos, ut legimus, uia ueritatis blasphematur, de sacrosanctum nomen domini dei sacrilegorum hominum maledictione
uiolatur. Quam grauis autem ac singulatis piaculi malum sit momen diuis
68쪽
nitatis in blasphemiam gentium dare, etiam Dauid beatissimi edocemur Nomp divinia exemplo: qui vim per sui gia iustitiarum suarum remam pro offensi nibus si iis p am per unam tantum confissonem meruit euadere: huius tamen criminis ueniam, nec per poenitentiam patrocinantem potuit impe friare. Nam cum ei errores proprios confitenti Nathan propheta dixisset, Transtulit deus peccatum tuum, non monetis, sabdidit statim: Verunt, men quia blasphemare fecisti inimicos nomen domini,propter uerbia hoc, filius qui ex te natus est monetur. Et quid post haec deposito scilicet diademate,proiectis gemmis, ex spurpuris,remota omni splendoris regiae di imitate, cum pro his omnibus solitanus,gemens, clausus, sacco squalidus, Vetu madidus, inere lardidatus, uitam paruuli sui tot lamentationum sus vjs peteret, dc pijssimum deum tanta precum ambitione pulsaret: sic rogans de obsecrans obtinere non potuit, cum tamen quod sortissimum pra Fortip. petententibus adiumentiam est, de impetraturum se quod sic a deo peteret cro, sui me
didisset. Ex quo intelligi potest, 'tiod nullum penivis maioris piaculi rebmen est, quam bla*hemandi caulam gentibus dare. Quicunque enim Ane blasphemia aliorum grauiter errauerit, sibi tantum assere damnati nem:qui autem alios blasphemare secent, multos secum praecipitat in mortem, re necesse erit ut fit pro tantis reus, quantos secim traxerit in reatum. Nee solum hoc, sed quicunque peccator ita peccat, ut alios tamen peccato suo blasphemare non sectat,peccatum suum ipsi obest tantummodo quod peccauerit: sacrosaiustum autem dei nomen sacrilega blasphemantium maledictione non laesit: Qui uero blasphemare alios peccans secent,necesse est peccatum huius supra criminis humani esse mensuram, quia per convicia plurimorum inaestimabilem deo secit iniuriam. Hoc autcm, ut dixi, Malam pecua malum pcculiariter tantum Christianorum est, quia per eos tantummo, do blasphematur deus, qui bona disrunt,ec mala iaciunt: qui, ut scriptum est, deum uerbis confitentur,oc saetis negant. Qui, ut idem Apostolus ait, tam x
acquiescunt legi, de sueunt uoluntatem eius, de probant quae potiora sunt: tui habent tamam Eentia: dc ueritatis in lege, qui pLedicant non suramum,ac serantur& qui leguntalon moechandum, de moechantur: ut in lege foriantur,ec per praeuaricationem legis deum inhonorant. Et ideo hoeipta Christiani deteriores sunt, qui meliores esse deberent. Non enim proebant quod cofitentur, dc impugnant professionem suam motibus suis: magis enim damnabilis est malitia. quam finitus bonitatis accusat: de reatus,pu uimpid est, pium nomen. Vnde etiam saluator in Apocalypsi ad tepidum A MCtastianum ait: Utinam aut calidus esses,aut seisinas. Nunc autem quia tepidus csancipiam te euomere ex ore meo. Omnem Christianum domi
nus fide ac spiritu iubet esse sementem Sic enim hiptum est: Vt simus spi Rom-ra ritu seruentes, domino seruientes. In hoc ergo seruore spiritus fidei religi e x sae
69쪽
se ardor ostenditur, de quo ardore qui plurimum habet, ruens esse agnoscitules id lis. Qui nihil omnino habet, & sngidus esse intelligitur ac pa/ganus. Qui uero inter utrunque uel neutrum est, tepidus atque exosus est domino Christianus, de ideo ad eum dicitudi Utinam aut calidus essem mes re segidus,nunc quia tepidus es,incipiam te euomere ex ore meo. hoc est di, qvid cere: Utinam aut calorem, ac ficiem haberes bonorum Christianorum. aut certe frigus 5e ignorantiam paganorum: aut enim fides te calida deo insinuaret,aut certe ad praesens adhuc legis ignorantia aliquatenus excus
rei. Nunc autem quia Christiam iam agnouisti , 5 negligis quem agnoui sti, qui susceptus es quasi intra os dei per fidei agnitionem, proinciens per teporem. Quod quidem etiam beatus apostolus Petrus cui denter eum res ij, dicens de uitiosis de tepidis, id est male uiuentibus Christianisi Me,
lius erat illis non cognoscere ueritatem,quam cognoscentibus retrorsim rerreis biti, flecti a tradito sibi mandato. Contigit illis res ueri prouerbij: Canis reuer,sus ad suum uomitum,& sus lota in uolutabro luti. Quod ut cuidenter de his dictu intelligamus, qui sub Christiano nomine in sordibus inudi atcbimpuritatibus uiuulaudi quid eisdem in eodem loco dicat, Si enim inquit. refugientes coinquinationes mundi in agnitionem domini nostri de conseruatoris Iesu Christi his rursus impliciti si aperantur, saeta sunt illis nouislsema peiora prioribus. Quod quidem de beatus apostolus Paulus code monoes i do dicit . Circuncisio quidem prodest,si legem custodias: si autem praeuan/ciresseisio est cator legis sis, circundisio tua praeputium cst. Circuncisionem autem chrisAU Mi Christianitatem intelligendam ipse euidentissime docet, dicens: Nos enim 'sumus circuncilio qui spiritu dei semimus, non in carne confidimus. Aeper hoc videmus,quod malos Christianos paganis compararata compano, im tantum,sed pene Postponit,dicens: Si autem praeputium legis iustitias custodiat,nόnne praeputium illius in circuncisionem reputabitur, de iudica/bit id quod ex natura est praeputici, legem consummans,ic qui per literam de circucisionem pranaaricator legis es Ac per hoc intelligimus, ut supra dixi, culpabiliores multo plus nos esse,qui lege dei habemus de spernimus,millos qui ncc habet omnino, nec norunt. Nemo enim ignota cotemnit. Corier et cupiscetia quippe Apostolus nescieba inquitati si lex diceret. no cocupisces. Nessi enim praeuaricant a lege quam non habent,quia,ut scriptum cstalia non est lex, nec praeuaricatio.Ac per hoc,si non praeuaricantur a lege quam non habent,crso no contemnunt legistata quae no habent: quia nemo, ut Nemo cotem dixi, potest despicere quod nescit.Nos ergo &contemptores pariter e p 'it si o. - uaticatores sumus: ac per hoc paganis dcteriores, quia illi non norunt dei mandata,nos nouimus: illi ea non habent,nos habemus: illi inaudita non faciunt, nos lecta calcamus Et ideo apud illos ignorantia est, apud nos pr uaricatio, quia minoris criminis reatus est legem nescire quis, spernere. -
70쪽
cio infidelissimos quosque&ueritatis diuinae incani,ces dicere aduersum haec posse quae diximus,Si tantus sit Christianorum infidelium reatus, ut plus peccent pririermittentes mandata domini quae sciant, V paganae gemtes, quae nescianti salubriorem his suisse ignorantiam magnitionem, ae contra eos esse admodum quod agnoti rint ueritatem. Quibus hoc respondendum est, non ueritatem his obesse, , sed uitia: nec legem nocere,sed mores: denis mores boni, ta legislata pro nobis sunt.Tolle uitia, lex prodest:Scimus em,inquit Apostolus, quia M. i.Tisa na est lex, si quis ea legitime utatur. Legitime itas lege utere,ec legem tibi bona ipse fecistit. Scimus enim inquit, quia lex est bona, si quis ea legitime utatur, ens hoc, quod iusto no est lex posita: ac per hoc iustus esse incipe, re eris liber a lege: quia non potest uenire lex contra mores,quae iam habratur in motibus. Scimus ergo, inquit, quia lex bona est, si quis ea testime utatur, sciens hoc quod iusto non est lex posita, sed iniustis:& non subditis, sed sceleratis & impijs, ae peccatoribus, & si quod aliud sanae doctrinae aluersatur,ac per hoc non tam lex tibi o homo, quam tu legi aduersaris: nec lex contra te bene praxipiendo,sed tu cotra legem male uiuendo agis imo illa pro te est,tu contra illam:illa enim tibi consulit sancta dicendo, tu comtra illam uenis praua faciendo: nec contra illam tantum, sed etiam cotra te, quia in illa salus & uita tua est. Ac per hoc dum legem diuinam deseris, s lutem propria relinquis. Non aliter ergo nos de dominica lege querimur, quam queri de optimo medico impatiens aegrotus solet, qui cum in aura similas ore sibi morbos secerit uitio suo, impetitiam medentis amaset. Quasi uram curare ullam infirmitate praecepta possint, si eis non obedierit infirmus: ti ut sanare quempiam obseruatia ualeat, quam medicus es imperat si eam sibi aegrotus ipse non praestat Quid iuuat stomachu abstinentia, si statim dulcia subsequatur Quid reserunt phrenetico silentia que statim suus d moroccidit aut quid prodesse poterit antidotu, cui sed inditur uenenuet Et nobis ira 3 lex est antidotu, sed uitiositas uenenti. Sanare nos no potest legis antidotu, quos occidunt uenena uitior i. Sed iam de his ae antea filatis diximus: de si ita res postulaueritae iam post haec iuuante deo aliqua diticemus. Interim quia duo superius barbaroru genera uel sectas esse memo/rauimus,paganoru ais haereticoru,quia de paganis iam, ut arbitror, satis secimus, de haereticis quo ait causa poscit subiiciamus. Potest enim quis Oreta piam dicere, si a paganis lex diuina n5 exigat, ut mandata sectant quaeno sciunt, certe ab haereticis exigit qui Euti ea enim etia illos legere quae