Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

101쪽

M FEBRIS INTERMITTEN s. q. s. g.

Patet eroo ex distis, quanta diversitas inter vernas intermittentes 2 autumnales Di , imo adeo opposita harum indoles est, ut una aliam suget. Ο servaverat jam Gatinaes sq), tertianam non exquisitam autumno incepisse , atque in Ver usque perdurasse . Quartanas autumnales circa sequens proxima vernum tempus solvi, quotidianis obserWatis constat. Neque Videtur hoc tantum pendere a solo Uerno tepore, quo languentia diuturnἰs morbis corporatam pulchre refocillantur et sed potius a mutata epidemica diathesi, quae nociamplius autumnalium morborum genio QUet. Observavit enim Ddenhaismus fr) , tertianas vernales , ob phlebotomiam eas,asn inelesiae celebraras , regimen ivsuper eum morbo male quadrans , moras traxisse esiam quo ad tempus illud, quo autumnales solent imadere, quae δε esas , eum ιujus morbi genio sit admodum conrraria , eundem continenim' ex Uugust. Λutumnalis enim temp statis Uarietas , & major aesis inclementia ex sua natura potius morbis lavent, adeoque ab hac causa tertianarum Vern lium productarum curatio exspectari nequit.

Uin & saepe initio autumni aemulantur exacte indolem continuarum, ob longiores & duplicatos paroxysinos, dum tamen indoles & curatio plane diversae sunt.

Notaverat iam Ceses s f), quod in febribur intermistentibus aerasoner interdum quoque eonfun)untur, sie ut notari neque tempora earum, que sparia ρά t. Unde cum nunquam febre liber inveniatur aeger, saepe morbus aminus Uritis pro febre continua habetur, atque similis medela adLibetur , ac in febribus continuis inflammatoriis fieri solet. inando autem prius labris legitimum intermittentis cujusdam typum habuit, & deinde duplicatis M productis paroxystas in continuam febrim transit, uti in quadam epidemica constitutione post tertium vel quartum intermittentium paro sinum iactum saepe suisse notat SIdenhamus st); iacile cognoscitur, cujus prosapiae morbus sit. Longe autem difficilius est , hoc distinguere, ubi ab initio morbi febris nullam o

servabilem intermissionem habet. Illis annis, quando febres intermittentes admodum in hac urbe grassabantur , plures tales casus vidi, ubi sub larWa febris Continuae intermittens decurrebat.Diserte autem hoc monuit SVeniamus n), dicens: Observandum es etiam , quod in principio febrium intermiItentium epidemiearum praecipue, quae autumno eontingunt) baia ita in proelies opum sub pri=nis invasionis diebus rite distinguere, quandoquid8m febre con-rinus adscita primum adoriuntur, neque facile es aliquamdiu , nisi diligenter adverteris animum, quidquam aliud pra ter aliqualem morbi remissonem δε- prehendere. quae tamen paulatim in prefectam defixis intermissionem. pumanni tempeuiari apte respondantem . NOVimus autem talem febrim , quam is longioribus 2 multiplicatis paroxysmis continuam mentiatia---- diu sim intermittentium pertinere o epidemica constitutione 3 nari eodem tempore

102쪽

pore plures semper observantur laborare tertianis duplicatis , vel x quaristanis triplicatis quandoque , cum mani Asta tamen intermissione . Praeterea si in tali sebre sensibilis remis io 2 exacerbatio contingant, tunc scimus, neque ad synochos, neque ad se es acutas continuas pertinere , sed ex genere continuarum remittentium esse , quae saepe ex intermittentibus fiunt, uti ad g. 38. dictam suit. Videtur autem illa intermittentium in coni nuas degeneratio ab aeris calore pendere imprimis. Novimus enim , utῖ postea dicetur in curatione intermittentium , per calida nimis remedia data febrim intermittentem mutari posse in continuam , atque videtur idem hic fieri . Nam haec febrium species non observatur sere nisi tali constitutione , qua intermittentes et idemice grassantur e verum praecedenti paraarapho disctum filii, tunc illas eo citius incipere , & mense Julio jam prodire , qualiudo magnus adhuc in adie calor est . Quo plus vero ad hyemem vergit annus, eo plures intermittentes genuinae apparent, x continuarum illarum febriuiti numerus decrescite unde S denbamus diserte monuit, in principio fibrium

intermitrantium illas continuas febres observari. v

Magni autem momenti est in praxi medica haec distintuere posse, quia neo venae sectio , nec alia debilitantia remedia adeo locum nabent in his sebribuqquae, ex intermittentium genere cum sint , continuas mentitantur tamen. Similem enim curam requirunt ac internutientes , quibus talia nocere postea patetat, quando de illarim curatione agatur . Imo non dubitavit θώκ,

mus sx) corticem Peruvianum in talibus febribus adhibere , optimo quidem eum successu , qui in vere continuis febribus nihil profidie.

s. 749. TNcipiunt cum oscitatione, pandiculatione . lassitudine i

I debilitate, frigore, horrore , rigore , tremore, Pali re extremorum , respiratione difficillima , anxietate, nausea, Uinui. tu, pulsu citato, debili, parvo, siti maxima. Haec prout majora, pluraque simul, eo febris pejor, atque in subsequente tempore ca4lor , & caetera symptomata priora: & hic gradus iubi is primus, Incremento res γndens continuarum , di reliquorum maxime peri, culosus; lirina tum ut plurimum est cruda , ct tenuis. Incidens cadavera moi tuorum iii primo hoc stadio se is intermittentis, post anhelitus, suspiria, ignaviam , inveni santuinem crassum , impactum pulmonibus, semper tum fuerunt pulsita parvi, frequenIes,

inordinati. Harv. exercit. anat. Cap. I 6. νConsiderandum jam est, quibusnam cum phaenomenis febris intermittentii A. --uomodo drin inc eat, & summum vigorem adepta decrescat ite

rum, donec in perserum desinat . , Omniat autem modo dicenda phaenomena obsctvantur etiam in homine antea sano , 'dum primus ovoxyiamus ingruit, vel ubi a praecedentibus paroxysmis emersit, & optime se habere vaetur. Pri-c α Epist. I. Responsor. pag. 3 33.

103쪽

Primum sere signum est oscitatio, & pandiculatio , qua omnia membra extendunt M leviter movent. cum oblectimenti cuiusdam saepe sensu; mox succedit lassitudo M totius corporis gravitas , & maior debilitas , sic ut corpus vix siistinere amplius possint. Eodem tempore ungues pallere incipiunt satque ex hoc pallore ingruentem sibi paroxysmum quartanarii, satis distinguere noverunt: paulo post apex nasi , digiti manuum & pedam pallent, uti gelabia , &. oculorum canthi ι simulque tunc frigua, sentiti incipiunt , Se totum Corpus concutitur, ac si aqua frigida perfunderetur . Unde primum illud Rhris intermittentis principium tempus exba fetentiae vocavit Odenba- a in t atque inde hoc symptoma ortum credidit, quod materia fuerilis. quae nondum turgeseens a massa fa/VMinea utcunquet alisimilata fueras, Dissandem non solum inutiiss. verum θ' inimica vatu e Iacta, illam eare ies Euodammodo , atque lacessae; ex quo fit. ut na reali quodam fe M imitata,

AEc qua ullam molita , rigorem in corpore excites atque 4orroram aversatio. nis sui a tessem er indicem. Eodem plana modo , quo potiones pur aures a delicatulis assumtae . aut etiam ισxica , incauto deglutita , horrores satim amferre solent. Simul tunc adest, vel paulo post inuitur, tremor totius plexumque Corporis , in multis a maxillis incipiens , quae celerrime saepe Sc alis ternis vicibus diducuntur δε adducuntur, unde dentes ad se riri tuo allidrintur,& oeps tanta Ui , ut in quartanario sine dentes cocidisse viderim , quam iaante morbum adhuc satis firmi viderentur. Quandoque adeo nisestus M di turnus ille tremor in toto corpore est, ut in invitis illis musculorum concussiabus summa defatigatio fieret, & finito paroxysmo tanta maneret debilitas , Se dolor in omnibus membris , ut vix artus movere possit virgo , mobilissima in fenere nervoso , quae tertiana autumnali, post aliquot paroxysmos in qtiaria am degenerante , laborabat. Dedi , cum sumerre his malis non posse videretnr , eorticem peruvianum ι & , quod mirabar , cessaverint enormesius tremores: febris vero quartana , sed placida , per totam hyemem mansi j verno dein tepore sensim Se sponte sua soluta. oeandoque tantum stigus nariscitur , imprimis in senibus quartana laborantibus , iat me labra rigami, penitus immonilia , & nulli sere articuli flecti possint.

Pleraque autem haec symptomata docent, liberum It aequabilem spirithum motum per nervos tunc turbari 2 impediri uti patet ex illis, quae q. 6 a 'le 66o. da Tremore , Se Debilitate febrili, dicta suerunt. Simul autem vitales sunmones turbantur et frigux enim extremorum, uti dictum fuit ad atteitum liquidorum in vasa & se mutuo minorem ponit, adeoque liquida nad extrema stagnare i cor ergo minus contrahi, minus evactari, ad 'oque 2 minorem influxum spirituum cerebelli esse . Cum autem Diacire contractae venae , Ω subsultibus trementium musculorum pressae , sangit inem suis cavis

Contentum versus cor dextrum derivent , interimque cor , minus valide contractum, se tam facile evacuare nequeat, dum 3e in arte lix major resistentia

adust patet , maximm sanguinis copiam in venis magis circ-- - - .ge in finibus , 3c in pulmone, debere collisi , unde anxietas nascitur s inde I. 631. , M ompi respirationis molimine nituntur viam sanguinis ex Coide de Stro per pulmonem in cor sinistrum expedire. Cum autem pulmo, in

104쪽

vasis lanouineis r Fletissimus , tunc ab aεre in irato disspilius ex paruli possit,. hinc tesseratio dime illima fit. Cor Vero irritatum continuo sangia inis per nil monem transpressi indixia, & copia circa cor dextrum collecti, palpitat cellarrime ; unde pulsiis citati quidem , sed debiles simul la parvi, qilia parca

tantum copia sanguinis in arteriis exprimitur , qliae illis dilatandis non sustuciti de qua re antea in Commentariis q. s 6. dictum fuit. Solent sere semper nausea & vomitus adesse hoc tempore , adeoque ia naturales lanctiones turbantur . Cum autem probatum fuerit in Commentariis q. 6'6., liquorum immeabilitatem merito inter sitis febrilis causas numerari , patet satis ratio , quare sitis maxima hoc febris tempore adsit, cum M ad extrema stagnene hvmores , 2 circa cor & pulmones immeabilis sanguis accumuletur . Omnia autem modo enumerata symptomata febri intermittenti potius adem inveniuntur , quam febribus continuis r nam in illis raro Uel nunquam tantvalidum,nec tam diuturnum rigus adest:cumque febris contimiae,nisi . nivi nacutissima suerit, incrementum non tam velox sit, quam febris intermittentis, raro in febris continuae initio omnia haec symptomata adsunt, vel nunquam saltem tam valida . unde & ex his incipientem febrim intermittentem a co

tinuis utcunque distingitere possumus . Atque ideo Gatinus H dixit

igitur eum rigore invadunt, non abs re ex earum numero eu', quae circuitu

suodam repetunt, duxeris. Quandoque tamen contingit, ut primus Abrium intermittentium parox mus levior sit, adeoque non adeo moleta haec sympi mala habeat. Cum autem , uti ad g. g. dictum sest, cuilisque morbi tanta sit magnitudo , quantum a naturali statu recedit; patet satis , eo prio in esse stbrim i

etermittentem , quo symptomata enumerata majora 2 plura fuerint . Praeterea obserUatur temper , quo frigus , tremor, pallor &c. priora merint, eo

majorem postea calorem sequi , Ω validiora esse illa symbomata , quae sequentem sebris statum comitari solent, nisi frigoris istilia tem ore su ceatur aeger . Illa enim causa , qualiscunque demum suerit, quae intermittenatis febris paroxysmum excitat, dum incipit agere , vitales a stiones , pulsum& respirationem , Ω calorem , qui inde pendet, turbat & laedit ; unde , quo validior iraec merit, eo majori molimine vita adhuc sumes es indige ut illam superet 2 expellat de corpore, Vel saltem reddat non ad uosam . Uerum illud vitae , in causam morbosam agentis , molimen , circulationis impetu MVelocitate anctis, efficaciam suam praestat 3 unde patet ratio , quare tantus calor post validum sAgus sebrile sequatur . Praeterea dum in valido frigore sebrili in venis majori Dux circa cor dextrum & sinu venose , uti k in pulm neέ sanguis sere stagnat, disponetur ad concretionem , &, expreta solo te nuisinis , residuae molecillae plus cohaerebunt ό hinc dum incipiunt minui

illa obuamla circa cxtremitates arteriarum , sanguis corde pulsus maiori cum attritu per ultimas arterias in venas transibit 3 adeoque augebitur calor videresoluta illa sanguinis immeabilitate , & subacta vel expulsa

Caius a paroxysmi, redeat pristina circulationis aequabilitas . Cnm autem febres intermittentes duplici ratione considerari possint, quatenus nempe attenditur ad illa , quae in singulis paroxysmis contingunt, Vel m. m. N qua

105쪽

quando omnes paroxysmi talis febris simul considerantur I patet , singulos p roxysmos habere suum initium, incrementum, & statum, uti de sebilibus continuis dictum fuit l. sm. 3 tuncque comparando inter se, primus hic febris intermittentis gradus respondebit illi stadio continuarum febrium, quod incrementum vocatur , in quo nempe magis magisque minuuntur ea , quae de ianitate supererant, Je contra augentur illa , quae a morbo pendent . Si vero de omnibus paroxystas febris intermittentis simul agitur , tunc ejus sebris i crementum adesse dicitur , quamdiu paroxysmus duratione, & numero M vehementia sympto tum proxime eraecedentem excedit. Maxime autem periculosum esse illum primum febris gradum patet, si co siderentur symptomata tunc praesentia , quae vitalium iunctionum insignem laesionem demonstrant. Sanguis enim , uti dictum fuit, circa cor dextrum 3c in pulmone accumulatur , pauculum tantum in cor sinistrum transit, quod tremulo motu palpitans per arterias , frigore contractas , illum transprimere nequit ad extrema corporis usque, ad que patet , vitalem motum humorum ex corde in arterias , R ex arteriis in venas , & dein in cor iterum , turbari

δε impediri ; cumque ab his vita pendeat, uti ad *. i. dictum suit, apparet hoc febris tempore ipsam vitam in discrimen Venire. Verum quidem est . sequenti febris stlidio haec obstacula solvi, liberamque denuo redire humorum circulationem 3 atque ideo paucissimos exstingui homines in febrium intermittentium paroxysmis, si simul consideretur ingens numerus illorum , qui his

febribus currieiuntur ε, interim tamen verum est , maximum periculum adessa

primo illo setiis stadio, illosque, qui febribus his pereunt , illo tempore

mori. Summorum Medicorum observata suffragantur modo dictis . Sic mdobamus sa) notat, quod qui ex Bbribus intermittentibus moriuntur , si quidem in parox mo pereant, in primo uti rempora serebore Hentiae sellisae fato fungantur; nam δε ad tempus effervescentiae ρertigerint, suram pro illa mice non moriuntur . Senibus autem quandoque hoc contigisse , ut in ipὶ υε primorum paroxysmorum rigore deficerent, alibi ib) monet. Sic inuarias se

Vidit , in eo rigore, qui initium erat quartanae acetisouis, aegram muliere,

extingui . Idemque m annus suis observationibus confirmat M. Magnum pondus his addunt illa , quae Harvaeus se in cadaveribus illorum , qui in primo harum febrium stadio defuncti fuerant, invenit ; sic enim habete In temrian fibris privet o morbifica eausa eor petens,eirca cor in pulmones quando immoratur , anhelosos, Distrioses er ignavos facit, quia principium a gravatur vitale , sanguis in pulmones impingitur . incrassatur, non transis Me ego ex dissectiona ilioram, qui in priscipio accusonis mortui sunt, evertus loquor, tunes er pulsus frequentes , parvi , μ' quandoque inordinati

sunt ἔ ab adaucto vero easiro . astenuata materia, vertis viis cy' ιransi u facto, inealescit universum eorpus , pulsus majores sunt er vebementiores, intra Deriscente parουμοfbrili. ubi enim calor febrilis post frigus sequitur, novimus expeditas iterum esse vias sanguini pulso ad extrema corporis omnia obstacula soluta esse , tam illa , quae a vasorum contractione, quam

quaec sect.I.eap.s .pag. 4. b Ibid.pag. Irς. te In coaca ippoc pag. ox.

106쪽

quae a liquidorum immeabilitate sam fuerant ι adeoque solam tantum circulationis velocitatem auctam superesse , quae brevi in his febribus sopietur: u de nullus metus est, ut hoc paroxysmo Pereat aeger. Verum quidem est , quod an homine plethorico , per cal em labrilem rarefacto sanguine, vasa quandoque rumpi possent in cerebro, pulmone Sec. lethali cum eventu , sed tunc latis patet, intai casu mortem non pendere a febre ut unica causa , neque adstris Di posse illis, quae in omni febre intermittente obtinent; de quibus hic ta

tum agitur.

Urina vero plerumque hoc febris intermittentis tempore cruda 2 tenuis esse solet. ob constricta vasa , debiles vires cordis , Se Iratum saepe copiosum ingestum , unde per renes tantum tenuissima ae mere aquosa sere sanguinis

Pars transit.

Videantur ge illa, quae de symptomatibus frigoris febrilis dicta suerunt

rubore , respiratione sorti, magna, liberiore, anxietate minori, pulsu majori, robustiorique, siti magna, dolore artuum& capitis magno , urina plerumque rubra , res γndet a tali te,

brium continuarum. Postquam per aliquod tempus , longitudine varium pro diversa febris indo. Ie , anni tempestate , auri temperie M aetate svide f. Wsd , duravit primum

illud febris intermittentis stadium , incipit frigus minui & tremor, calorque gradatim redit in extremis corporis partibus , simulque pallor evanescit, Aredit rubor , respiratio, quae ante adficillima erat, liberior redditur , tamdemque aucto calore sortis 3e magna fit 3 sanguis enim, qui antea sere stagnahat circa cor δe pulmones, iam libere transit, sed rapido simul motu , undox auctam respirationem requirit, ut eodem temporis spatio maior sensuinis copia per pulmonem trajici possit. Anxietas autem , quae tempore frigoris sebtilis ob sensu is egressum ex corde impeditum vita . aderat, mi nuitur . dum decrescunt obstacula ν simulque pulsus major ὀe robustior fit , quia cor contentum suis cavis se inem jam in arterias circa extrema sua pervias propellit. Sitis tamen saepe adhuc magna adest, partim ob hum res nonclum penitus siaut , partim etiam ob siccitatem linguae & oris, quae calorem Abrilem comitari soleti saepe etiam, uti postea videbimus. putrida biliosa colluvies in: primis viis adest, quae calore sebrili mota geprior reddita sitim validam producere valet s vide I. - . Dum autemper tremores illos praegressos tot M tam validis saepe concussimis agitatae su runt partes musculosae , non mirum est, artus dolere , dum sanguis jam m 3e velocitate per has partes movetur . Quia autem calore M auia circulationis velocitate , vasa magis distenduntur, dolor capitis magnus saepe adest hoc sebris tempore . Urina autem coloratior solet esse , quam in stigore febrili, ob majorem attritum fluidorum ad vasa , Seplerumque rubet, magis minusve colorata pro varia se is intensitate, & potus

107쪽

,66 FEBRIS INTERMITTENS. I. so st.

Hoe febris intermittentis stadium Ssdenbamus γ) vocavit tempus ebiilliationis , sive se mentationis squo autem sensit haec Vocabula intelligenda .elit , alibi u) dixerat), qua nempe natura uti consue Uit, ut in febribus mot- iam materiam subigat, & expellat de corpore . Respondet autem hic status bris intermittentis vigori febrium acutarum, quia postea sensim remittunt omnia symptomata , 2 subris decrescit . Differt tamen in eo , qnod in vigore sebrium acutarum aequo quasi Marte dimicet natura cum maxima morbi vehementia , 2 incerto quidem eVentu , cum aliquando morbum suoeret . quandoque 2 victa succumbat, uti in Commentariis l. sM. dictum suit ; in febribus vero intermittentibus certi sumus, quod in hoc paro sino natura

morbo praeualebit, cum illi, qui perituri sunt, primo febris stadio exstinguantur , uti praecedenti paragrapho dictum Git.

S. ultimo ingens plerumque sudor, remissio omnium I simplomatum, Urina crata, sedimentum lateri contusis simile, Emnus, , lassitudo, debilitas.

Sequitur tunc ultimum stadium febris intermittentis , quod tempus de amationis dixit S enhamus ib), monens, se illo nomine nihil aliud intelligere , quam materiae febrilis iam subactae , & quasii devictae , exeulsionem , sive separationem . Videtur autem haec expulsio per sudores & urinas imprimis fieri r lare semper enim summum paroxysmi vigore iidor sequi solet, Seplerumque satis profusas , calidus , isto corpore manans . Dum enim & in frigore, & calore febrili, magna sitis adsuit, copioso potu ingesto, sanguis tenuis liquidi copia abundat , diamqye simul flucta circulationis velocitas ades, & libera humorum circumductio per omnia vila corporis rediit tempore caloris febrilis , per cutis calidae jam , & lecti tepore statae, vaseul, exhalantia facilem viam invenit aquosa sanguinis pars , & sudoris specie exit. Magnum autem ab hoc sudore levamen percipere solent aegri, & eodem tempore omnia symptomata , quae calorem subrilem comitabantur , minuuntur , M aegre ad persectam Venit . Accidit quandoque eodem hoc tempore , quandoque & in prioribus febris stadiis , vomitum accedere , vel Malvum soloi, sicque etiam per has Vias materiam febrilem expelli , sere sim me tamen nidor paroxysmum sebris inte latentis Claudit. Pulchre haec notavit Gauuar si), ubi tereianae exquisitae decursum describis, dicens i Eeμ-sib 1idi i mpus ades aegratanti, Osatisn pos potum plurimus vapor ealidus ρεν erutim ex/alat, sudoris nuncius , biliisue supervenit vomitus, tiel Moxae δεονμm prorumpit, bilissum muir supervenit enim sudor vaporosus

in calidus , qu madmodum in balneo . Totum vero corpus i s aequali

velox scilicet . ac magnus ac vehemens frequens . .

urina autem emissa noc sudoris tempore , vel A post paroxyimum finitum', saepe

108쪽

nem sequenti mollo se halarii dum emittitur , rubic inda est , tota quasi δε- ponacea 2 spumeseens , deinde , postquam stetit per aliquod tempus , peli iacula in summitate urinae apparet, Ualis continentis lateribus accreta e in funis do autem Ualis magna copia sed iiii mii haeret, quod colore stro lateram coelorum , Vel holi Armenae , pollinem imitatur unde Je haec urina lateritia solet vocari. Adeo autem frequenter talis urina post febrium intermittentium paroxysmos apparet, ut latentes sub aliena larva quandoque has febres hoe imorimis signo cognoverit Sydensamur ,. Notat enim , quandoque in constitutisne quadam epi&mica contigisse , ut earum parox mi non eumrirere er horrere , quos febris exeipit , invaderent , sea aeger ii emplana symptomatibus tentaretur. ac si apoplex, vera labora δει, auae tanum nihil aliud esset , uecunque hunc sectum ae laretur . quam in a fibris caput impetens. ut ex aliis signis , ira ex colore urinae foris, liquebat e . ae in intermittentibus ut primum rubore faturato ex lat, qualis cernitur in rerina eorum, qui inexis laborant , etsi non adeo intense rubet ἔ er pariter sedimentum deponit 'Iverem laterum fere r frens . unde etiam , tali uriana conspecti, mulas e Vacuationes per sanguinis missionem , pargantia &c. adhibebat, quas intermittentibus adversari no .erat , sed ex ' ctat at, doneoparoxysmus sponte sua cessaret, A tunc dato cortice Peruviano febrim ianuprofligabat. Notandum tamen, non semper talem urinam hoc tempore adesse, nam post febres intermittentes vernas , Ω imprimis post tertianas exquisitas, qu rum paroxysmi non ultra horas duodecim extenduntur , urina subruffa, vel sub aWescens, saepe mingitur , cum nubecula Vel enaeoremate , quandoque& sedimentum laeve, aequale , Ω album habent, δc laeto omine, cum k Ω-ciles . Ω breUes tales sebres tunc esse soleant ; uti jam notavit Galensis id. Imo k in primis intermittentium autumnalium paroxysmis quandoque iatis urina non invenitur, sed plerumque tunc tantum , quando Valii res porcio xysmi adsunt. Praeterea & in scortaticis talis urina apparet, licet febre intermittente non laboraverint sm). Sudorem autem illuni sequi solet plerumque blandus somnus , Ω pos Munetotalis sebris remissio invenitur; sed superest lassitudo Se debilitas, quibus febris intermittentis paro sinum ab ephemera distingui posse, diuum fuit g. 7a8. .

quando de ephemera agebatur.

I. 7ya. Aepe abeunt in acutas , periculosis; quod calori nimio, o di motui excitato nimis, ut plurimum de tur.

amdiu sebres hae persectam intermissionem habent, raro, Vet nunquam, periculosae sunt, .nili in senibus vel debilissimis hominibus: ubi vero in Cruti,' --as degenerant, saepe admodum periculosae sunt. i Satis autem' in hanc mutationem proclives esse sebres intermittentes , patuit ex illis , quae 7 8. dicta suerunt: tunc enim constitis, Ebres autumnales , quamvis er

109쪽

ptie intermittentes ex suo genio fuerint, tamen saepia olem continuarum aemulari dum ob duplicatos M protractos earundem paro simos nulla intemmisso obiervatur, se remissio tantum . Notatum autem fuit ibidem , illud tunc imprimis contingere , quando maxime epidemicae suturae citius imgruunt sub aestivis caloribus . Uerum febres intermittentes persectae, quae, aliquot iam paroxysmis typum suum servaverant, quandoque in acutas continuas abeunt, si aegri lecto incarcerentur , vel calidis nimis remediis cura harum febrium tentetur , sicque plures , cerebro affecto, ex his febribps in continuas vergentibus, periisse monuit Odenhamus μ); simulque cavere jus. sit, ne per sudorisera facile cura tentetur in tertianis & quotidianis febribus, im rimis si hae sebres nondum certum typum induerint , in continuitatis vicinia adhuc haerentes. Alia autem occasione so) notavit, si sudor ille, qui intermittentium paro smum claudere solet , ultra modum promoveatur, dum aeger lectulo iugiter assisitur, continuam febrim accendi. Ex dictis autem latis apparet, calori nimio, 3c motui nimis excitato , illam mutati nem intermittentium in continuas tribuendam esse. Sic virgini tertiana laboranti consilium dabatur , ut magnam satis copiam spiritus vini, & pipis contritum cum calida cerevisia sumeret; unde tertiana se is in continuam violentissimam mutabatur , in qua per plures dies delirabat, redeuute denuo tertiana , dum acuta continua cessaverat, sed admodum inordinata , cum pes,

simis symptomatibus, & pertinacissima t ν j a Quartanam , verno tem recalidissimis remediis tractatam , in eleuritidem sae am transisse vidit non a tem quartana manebat, dum pleuritis simul aderat, uti in illo erisu in Commentariis q. 738. memorato fiebat . sed quartanae paroxysmus , post as sumpta calidissima remedia, non desinebat in απυριξAν, sed in pleuritidem

mutabatur.

s. 7s3. ΠΕbris intermittens sua tria tempora 749. 7so. 7D.

Γ percurrens, fibris minimis vasculorum & viscerum magnam inseri vim , stagnando, obstruendo, coagulando, pellendo, resblvendo, attenuando ; hinc debilitantur vasa , morbosa fiunt liquida , eo inprimis genere mali, quo partes minus assimilatas, nec aequaliter mistas habent; ex quibus simul acrimonia moritur; unde ab omnibus smul facillima in sudorem proclivitas multum debilitans , ipse viscido sanguinis transsudante; tum urina mire crassa,

turbida, lumentost, pinguis; similis saliva; inde debilis, Elutus,

vix cohaerens cruor optima parte spoliatus, residua acer & crassiis

smul; adeoque ex laxis vasis, ct crinis acribusque liquidis hae se-hres diuturnae dein terminantur aliquando in Chronicos stρω- tum ,' hydropem , iAerum , leucophlegmatiam, tuiridi ζζ iciti ld-ssis abdominis, & quae hinc sequuntur mala.

110쪽

Si nunc attente perpendantur illa omnia, quae in triplici illo stidio se-brium intermittentium , paragraphis hic citatis recensita , continguat, poterunt intelligi multi effectas , qui ab his febribas in corpore fiant, & de quibus hae paragrapho agitur. Tenerum 2 molle juvenis corpus post mortem aεris ambientis frigus habet, atque tunc sic rigescere solet, ut nulla sere vi artus flecti possint. In summo & diuturno frigore febrili similis sere rigiditas observatur , adeoque patet , cohaesionem solidarum partium tunc plurimum augeri. Verum succedente calore laxantur illa , quae antea obriguerant, u , aucta velocitate motus circulatqrii, liquida majori impetu agunt in valorum latera, atque illa distendunt ι unde totum corpus , antea contractum Sc pallidum , nunc tumet 2 rubet . Dum autem validis & frequentibus febrium intematitentium pa-roxysmis haec bina contingunt saepius, debebit insigniter minui solidarum Partium corporis debita firmitas . Durum enim lignum saepius flectendo Seremittendo frangitur , & elateres sortissimi hoc modo omnem vim sita n amittunt. Sic animalium carnes , hyemali si obriguerint si isore , subito calore succedente tenerrimae fiunt , unde apparet, quantum frigoris Se caloris reciprocae illae vicissitudines minuere possint soli rum partium robur . Si jam consideretur, tempore stigoris febrilis stagnare humores, sanguinem mora st quiete in majoribus venis 2 sinubus circa cor in concretionem tendere , sicque immeabilem redditum vasa obstruere , paulo eost tamen in calore febrili eundem illum sanguinem , auctis jam cordis Viribus , pelli per Vasa , patet satis , illum dissicilius tunc transire posse per arteriarum angustias , adeoque , dum maior resistentia est circa arteriarum fines , debebunt plus dilatari vasa ergo δε fibrae solidae illorum tunicas constituentes plus distrahi, ergo δe debilitati s vide as. 3.), donec repetito transfluxu per

arteriarum angustias in venas resolvantur M attenuentur nimis cohaerentes

sanguinis moleculae , Se redeat pristina , finito paroxysmo, circulationis a quabilito. Debilitantur ergo vata, sed χ morbosa fiunt liqvula. Dum nempe a conditionibus sanorum humorum recedunt . Demonstratum enim fuit in Commentariis q. as. Se 44. , requiri in solidis partibus debitum robur, ue' ingesta assim dentur naturae nostrae , & quida nabeant illas dotes , quae in ' sanitate adsunt .. Cum ergo ostensum modo fuerit, solidarum parcium, robust. per febres intermittentas minui r patet, & liquidorum in cam degener tionem necessario sequi debere , imprimis vero talem , quae a minus persecta partium assimilatione , & inaequali earundem inter se misceta , fit. Duin . enim in frigore febrili sanguis ruber versus interiora recurrit , uti docet pallor corporis ; ὁc circa cor δe majora vasa accumulatus stagnat sere, solum t nuissimum 'per pulmones in cor sinistrum transpressum debilem vitam continuat 4 eoque turbatur intima illa misceta omnium partium sanguinis inter se 'ππ---tate aderat di, simulque sic disponi videntur crassiores sanguinis molecitiae , ut facilius etiam postea a tenuoribus recedant , dum interrumpitur saepe , & notabili tempore , intima ὁe persectistina illa unio omnium Inter se . Cum autem omnes humores nostri in sanitate persecta, si bilem& urinam exceperis, blandissimi sint , non mirum erit, acrimoniam in his nasci, dum a sanitatis conditionibus recedunt ue praecipue , cum auctus se

SEARCH

MENU NAVIGATION