장음표시 사용
151쪽
abrae et L 3Σ , restat semiangulus Coni umbrae ix .ss ; quem si subtrahas a semidiametro apparente Solis Apogaei rs .so', habebis ejusdem parallaxinhorreontalem 3 sq, & distantiam a terrae centro semidiametrorum terrae IIIp. Denique a semiangulo Coni umbrae I et .sy , datur axis umbrat, semidiametrorum Terrae r 66, ille habet 263. Haec omnia sic posita certa ratione inter se cohaerere, imperanico firmissime demonstratur. Alio quidem illud fit modo, quam quem siquitur Lansbergim in Uranometria sua, dc ego in Theoremalictas praemissis: et tamen ejus demonstratio non minus certa quam sunt nostrae, et li durior aliquanto, & perplexior. Et proculdubio ob spinosas ejus cruces, quibus animum lacerar, a Lansbergis pariun intellecta, pro falsa rejicitur,quod videret Capernici hypotheses hula innixa , in aliis orbitae Lunaris partibus non cohaerere. Quod ipse non obscure innuit, cum ait, Ptolomis demonstrationem adeo perplexam esse , ut qui eum secuti sunt, nec retexere illam Ootuerint, nec eandem hypoth sibus suis adaptare. Credidit igitur Opernicum, inter alios, demonstratione in hancnon intellexisse revera, quillipse Coperclicum non inteliligit. verissimum tamere est, opemira demonstrationem a Ptol meo mutuatam, certissmiam essedc infallibilem i, nec minus opernico no tanae, quelm Lansbergio suam. Quod ita se habere facile videbit, qui at tente legerit cap. iv. lib. . Revolutionum Opernici. Est itaque hypothesium Curenui de Lansbergii eadem omnino erroris ratio, & uterque eandem Diagrammatis notitiam habuit. Hic enim
hypotheses suas pro maxima Solis &Lunae distantia, ille pro maxima
item Solis, Lunae autem distantia semidiametrorum terrae da , recte concinnavit. In reliquis orbis Lunaris partibus, ram hae quam illae, eodem morbo. laborantes, a veritate Pariter reredant; nisi Suod major. sit Lambergit aherratio. Oritui autem in utitoque hypothelium suarum vitium,ex eo quod semidiamhraim umluat veram, in omni Lunae distam
ita invariatam supponunt. Hinc fit pro varia Lunae distantia, variam colligi Solis parallaxin, eamque maximam in Apogaeo Lunae. biquidem excusis etsi hypothesibus,m Apogaeo Lunae. ipla recte colligit Solis parallaxitas , et , inperigaeo colligitudinulla, imo minor nullae ostendi stilicet ego, ex siris hopothesibas, minorem illam esse scrupulis quam si nulla esseta Similiter ex in Apogaeo deducit bergius 3 sy ; in distantia semid. 6r, ipse Author demonstrat et' s s im Perigaeo invenies tantum g et iv, ut facile suo otio colliget Lector, ex hypothesibus' Cote ei. Dicat mihi jam Lambergius, quid ipse supra. ternicum M vidit velfecit
152쪽
grammati Hipparchi non convenire, verum quidem est, in (ut halles uetiareor dissensum, . nee ego approbo; Et si enim impossibile esse scio, , observationes coelestes tantae scrupulo litatis obtinere, ut omnes intelsese, in minimis, exquisite consentianti pro ut rigida hujus diagrammatis, praecepta Iostulant, ut infra luculenter satis probabo, Ni anadum tamen non eu, quin improbanda sit eorum opinio, qui ex obseravationibus omnia statui volunt, hypothesium consensum Geometricum negligentes. Cum enim Theoremata Hipparchica sint indubitatae prorsus veritatis, certissimum est si quid iis refragentur observationes illud ves in observatoris errorem, vel in causas Physicas conjiciendum esse. Quod uicunque' non debet Astronomus, illud in calculam recipere, quod aperte falsum esse, vel ipsa Geometrica docebit; ne- que enim, a quavis visus allacia redarguenda est veritas: Sed e contra; Observationis igitur difficultati, dc causarum Physicatum nocumento qua potest arte succurrere oportet Astronomum, & tlypotheses suas eo usque corrigere, donec tandem praecise inter se cohaereant Nin enim hoc fiat, procul, omni dubio sciat nequaquam eas coelo, vae nee
Quocirca ego facile hac imparte concedo, Deianis& Longomo rans Hypotheses nodi eonvenire Diagrammati Hipparchico: Nego tamen hoc aceidisse, quia notitiam ejus non habuerint aut quod ipsi demonstrationem Ptolemaei perplexam retexere non potuerine, Lan io aliquo impeditae veritatis interprete mei gentes. Ne eenisti credendum est, eos in rebus longe majoribus adeo acutos, inhac triviali,
in i acillima demonstratione, oculos non habuisse. ctam ct in Loa- romontam. Dchanu in hac Prasmatia ministro, reperies illa omni, . . perspictae satis demonstraret; quibus Triumphum Hum tam pomposite ad mi sitsbeet et ininta ipse fatetur eaoimilae, quae tanquam ignoranti objicit Lmbergium Ar hujus rationem vel inscius non anima retit vel e lide dissimulavit ruinis Delantas trili tam
suum ornaturus, Cauta autem dissensus Min eo lita est quod ex observationibus ta raperientia omnia deducentes, tam subtilr demonstratione volentes obstinuerunt . exeditemia illa fila comprobandes , quamsit arduum imo vix rissibile, oviervata, vel exactim ma in Winimis inter se conciliare rum interim tamen admonentes Hypotheses suas obsecrando conquilitas, demonstratiora Piri aica non respondere,.
153쪽
CAp. III. A cavillis Lambergit.
Ad D seram quod attinet, non possum non admodum ridere, cum videam quantopere sudat censArgius, quam se angit cruciatque, ut doctissimi viri hypotheses absurdas concludar. Quae non dissimulat i quae non fingit Z. tantum illi dolet, alios non errare. Audite igitur Astronomiae studiosi virum benevolum, qui se mavult absurdum esse, quam NeFerum ita non videri. Au ite quam pulchre philolaphetur. Ad Repleri, inquis, hJpotheses arma attinet, cymiles m prima'cme videantur praestare Ticinnichis, eo quid Hipparchi Diagrammati respondeant, peniti, i tamen infesta non mimia abs rda, deprehen tur quam I ich nicae. Atque annon hoc mirum, hypotheses eas quae tamen (ipso Lambergio este ivter se optime ro rem p- Sed audiamus ab iurditatem: pergit ille. Facit enim opseris fem
diametrum umbrae apparentem in trasra Lanae avgaea
putatque hanc veriorem asse ea quam 'ia ex Eclimibis Luna demon-fatiit scr. 3 . o , sed valde fallitur opinione sua: demonstrabimus enim mos, favente Dori libro et rammetria a , Elementa 6 , apparentem femi Lamet Mithra in transis LMM Apogea adhue minorem esse Des onica.. Nimirum, hoc erat absurdum esse, Lambergio dissentire, sed demonstrabie semidiametrum umbrae minorem esse Deiani iatqui V rhoetiam suam ex Eclipsibus tamae demonstravit, imo & illud longe recinis quam Lamber m. Deinde qualis quaeso est tua sino ratio quam promittitit Unicam scilicet predueis Lunae Eclipsin, eamque non in Apogaeo, sed in Perugaeo Lunae r assumit ex suo catalo latitudinem Lunae, ejusque te idiametrum, quas nemo sanus ei concesserit ; ostendi enim ego quam multifariam lapsos est in illa demonstratione: Haec est tamen observatio illa quae Tichonem de Leplerim, eheu, quam perstringit lSed objiciet, observationes ex Thesauro, quae, cum Ap CRO propia . ores fuerint, aliquid juvare possint. Respondeo, Demonstrationes eas non esset assumit enim ex suo calculo latitudinem Lunae, quae longe alia potuit esse quam ipse statuit, . imo aliam fuisse in una observatione demonstravi; 'calculum iuuii, maxime erroneum esse, suo loco abunde confirmabitur. Sed concedatur, (quia tamen minime concedendum est sterris Demonstrationem firmam esse, Seplerum vero errasse, in defluenda semidiametro umbrae . nondum tamen sequitur, Hypotheses suas ab
surdas esse. Neque enim quicquid falstitu est, id subit' a di damna-
154쪽
mus: infra haec nomina peccat humani:simum errare Sed instat adhuc & Ab virdas adhuc his verbis vult ostendere. Assumpta igitur semiAametro umbra Dchonica, M veriore, una cum reliq- Repleri lapathesibu , siue per vi sun a Tichonicis erumt, prodeunt eae ilia fere eadem qua ius sura ex Tichanis potis is dedi ximus. Di de manifestum ast, Nepleri hypotheses non minus Liborare falso F ad urae, quam. Dchonicas.
Egregiam vero laudem, & spolia ampla l Assumptis, pro tuo libitu hypothesibus partim hujus, partim illius, latro artincto demonstratur, hypotheses illas inter se non convenire. An nescis illud Poetae
Norat. ara. Demam capiti cervicem pictre Myrinamem.. iungere si velit, O vvisai inducere plumati
, Spectatim admissi rigum teneatis amici I, Pulchre, mihi criae, nugaris Landregi, si aliis-hypoth eius alias Neptiri conferens, de dissensu conqueraris et nisi forsitan a surdum Replero fuit, . Deianis sententia perparum recedere, tibi idem multo magis fecisse gloriosum. Debuisti magis (si nemini nisi tibi licet. sapere Nerieri hypotheses per se nude comparatas absurdi convincere. Hoc, si qua potes arte, efferaum redder Et Ph Nidasolus habeto. Sed nondum desinit Re sero invidere , scribit entam, i amem mple
gra 'm. rum facere avarentem Solis Apogae se fidiametrum str. i s o , O --gulum dimidium Coni imbra 'r. io . et , unde foueretur, sum esset parallaxeos expertem i eum tamen illa inplerosit crepassi Mim. Analon tandem Leptenim perstrinxit i ira quidem, si haec vera essent quae Carrat. At ubi, qui io, ille legit Teplerum facere dimidium angulum Coni umbrae io . et Scio ego ubiillum disertis verbis asserit Ser. ic. p. i. he- oet, quod suis hypothesibus accurate convenit, (vid. cap. i. Theor. 3.
'U & idem scire posset Lambregius, si ipsi liberet. Sed revera non illi ex- . pedit illud intelligere, perderet enim illa honestas. praeclarissimi ( utri eredit inventi gloriam, cui se inhiat. .
. Ilae sunt igitur hypotheses Replers, omnium quotquot sunt Astro nomorum solae sibi undequaque consentaneaei quas tamen ausus est sita rare In Apogaeo Solis & Lunae, Semidiameter So- lis est I s . o , parallaxis horirentalis x . ore, ac proinde angulus diu imes . O,. Coni umbrae I . I (non Io . x , ut scribit Laudergius et quod pisci. disertis verbis statuit. Porro Lunae Semidiameter est parallaxis
155쪽
laxis horigontali; s 8. at . ex qua, ili angulo dimidio Coni um'
brae r '. o , elicitur Semidiameter umbrae grum . Er , ut ipse cocet. In ta 8. Perigaeo Solis, est ejus Semidiameter parallaxis horigon talisi . t i ergo angulus dimidius Coni umbrae r . si , ergo variatio umbrae maxima 3 i(Lambergius habet i 1', ex suis hypothesibus . ille enim arbitratur Solem tota excentricitate a nobis recedere, op&rus sola dimidia et uter recte putet, postea videbimus. In perigaeo Lunae, Semidiameter ejus est to eta et, parallaxis horiZontalis 1'. 32 ivi ergo in A pogaeo Solis & Perigaeo Lunae, Semidiameter umbrae est y i', variatur igitur umbra s is . quantum est parallaxis hori-Eontalii. Lambeio variatur is r sed si hypotheses sitas rice tractaret, esset variatio umbrae Apogaeae &Perigam to 6Y, quanta est Tas. Rug. apud illum Parallaxium variatio. Atqui observationes Eclipsium non p-IT h. patiuntur tantam variationem Semid iametri umbrae. Quod indicio este potest, Lunam qi ue, exemplo reliquorum Planetarum, dimidio solum excentricitatis a nobis recedere. Hae sunt, ut dixi, Repleri hyp thesex, quas nulla invidia repugnantiae aut absurditatis convincet Unicum tamen hoc in culpandum duxi. Ad cognoscendam durationem omnimodae Eclipsationis Solis, hoc tradit praeceptum. Conjiciantur in unam Ammam semidiametri utrice, Luminaris, Oparara 'laxis Luna i a summa vero auferatur patraduxis Solis. Ex hae ct arcu inter centra, similiter ut priue, eliciuntur scrupula dimidiae durationis Eclimationis omnimoda per omnem terram, rae. Et haec recte praecipit. Ipse tamen, quasi errasser, in notis ad Praecepta hoc ipsum sic corrigit. Cficiantur in unam summam semidiametri atriusque Luminaris, paradaxis Luna ct para axeos Solis Amidium i hac enim ratione consatur summa sem ametrorum Disci Terra, O Pevumbrae Lunae. Et hoc quidem verum est, sic conflari summam Disci de Penumbrae. At vero si ab ea summa quaeras Scrupula durationis dimidiae , plura ea invenies quam revera sunt. Sit enim arcus inter centra, in medio Ecliptitionis omnimodae, omnino nullus et seiunt tum omnes Scrupula dimidiae durationis eadem esse cum distantia centrorum Solis de Lunae in prineipio uel fine Eclipsitionis. Est autem distantia centrorum in principio vel fine aequalis summae Semidiametrorum Lunae & irradiationis Solis.cut ante demonstratum est; hoc est, semidiametrorum Luminatis utriusque, de parallaxeos Lunae, diminutae parallaxi Solis. Quod autem Repleris ait, oportere arcum inter centra, de Lunae horarium a Sole motum, dividi per parallaxin Lunae a Solei fateor equidem me sensum illius non concipere : est enim parallaxistanae a Sole,semper major motu horario Lunaea Sole saepe quoque major arcu inter centra, quomodo T autem
156쪽
autem maius dividet minus t Quodcunque sit, hoc certum est, nil opus esse cognitione Semidiametri Penumbrae Lunae, vel Di i Terraei sed totum negotium confici posse additione Semlaiametrorum utriusque Lumimiris, & Parallaxeos Lunae a Sole: haec enim summa ostendit,qmmo rem distini Solis & Lunae centra in principio vel fine Ecclipse. tutas omnimodae. enim in Diagrammate, Q G R Semidiameter
Lunae, RG M (hoc est E G A Semidiameter Solis, M G L parallaxis iatanae a Sole, quorum omnium Summa est G Q L, cui aequalis est Li(ob angulorum parvitatem distantia centrorum in principio vel fine Eclipiationis omnimodae. Esse autem M G L parallaxin Lunae a Sole, sic ostenditur. Parallaxis Lunae est G L B, & huic aequalis I G L i cui risi auferatur IC M choc est, G Ad parallaxis Solis, 3 relinquitur M GLparallaxis horix talis Lunae a Sole. Ad Eansire ,- redem Iuta autem magis admiror, uod scribat a se primum in- . ventum ess e differentiam Semidiametri apparentis M is, & semianguli Coni umbrae, esse parallaxin Solis horti talem i nem hiem vero Theorematis hujus notitiam halmisse praeter Hipparchim de Pro meam Docet enim ibidem xv-- Giu ante editam hujus Uranometriam tam aperte, ut nihil unquam clarius, disserentiam Semianguli Coni umbrae. di Semidiametri bolis in Terra apparentis, esse parallaxis Solis horirentalem, quod a se primum fiat e inventum contendit L.----. Sed in mim est,in inventi us hujus quantillacunque ea sit laude. tanquam alienis plumis ornatus, verum hujus Authorem, non soliundissimulet, sed ad furtum suum tegendum selsa calumnia conetur opprimere, quasi hypothesis suae non constarem sibi, nec ulla ratione possent conjimgiae ira legitimo examine posset invenire, Alipsera rum solum habere hyp eses sitis uodequaque convenientes. lassigna est viro docto invidiosa haec & inhonesta mendichas. perniora item & Lbamo'tam , etsi praecise hanc rationem non ingrediuntiar in suis ramonstrati mibus, habent tamen quod ei omnino aequivalet. Fallitur vitur L iberrim, cum ait, tantum ejus esse in dimensione Solis usum, ut parallaxis Solis horti talis, citra illud, vix definiri quisti aeque enim certa est operanei vel Lmmmmam meth
vides igitur. amita Lector, quibus inibiis Diastam is dicitis Hivarebi notitiam resaeuas promam sibi arripiat. Aliorum lapsus acriter exagitat . quae ab illis recte fiunt, vel Nitreetat, et dissimulat. His ille telis caeteros confodit, his ipse pro se vincit. Sic par at,sic es metam si
157쪽
In quo probatur Lansbergii mpotheses omnitim maximh st Caelo disentire.
Idimus jam Lamiardi, eum seipso, cum aliis, mismimam DP
nam; nunc autem videamus non minorem cum Coelo dissensiam.
' Pergo itaque ad tertium illud quod de hypothesiibus Labis civ pr bandum suscepi vi nimirum esse eas non tantina sibi, sed de coso dissentaneas , Repleri autem hypotheses, in omnibus, iis praestare. Quo processu ne videar tantum jacenti crudeliter insultare, & vana enumerati, ne taetoribus medium Prere, dabo operam, ut sublatis e medio vanissi mis illius Commentis, veras hypotheses Lectori exhibeam. Etsi enim ob inique ab ipso contemptos Deborem & xv rum gravius aliquid mereatur, minime tamen illum defamare cupio. Quoniam tamen Astronomiam veram adversus eum turandam suscepi, oportet ut gravissimos eius errores intentim persequar, libentissime alias, si per veritatem liceret, eos dissimilaturus. Mameraui itaque quae ille de Luminarium& umbrae diametris, aut Lunae parallaxi prodidit. Rationet ejus excutiam, ela veritatem ipsam, in quantum pollum, confirmabo.
r. Da Midiametra Solutatis Diameter a Lambrem statuitur, in Apogaeo Ser. 33 . 3c, in Perigaeo autem Scr. 36 fere, a Repuro illic ser. so , hae si proxime. Magna sene dissensio, & quae satis admonet abstinendum esse a difficillima Parallaxeos Solis demonstratione, donec de iaciliori Diametri cohnitione propius inter Artifices conveniat. Possent autem in hac partemplaro satis tuti acquiescere studiosorum animi, nisi vanissimo strepitu rem optime constitutam perturbaret Lmssertim. Multis enim taprorsus infallibilibus experimentis compertum hiso Solis perigaei di metrum insensibiliter omnino superare ga . idque adeo certo, ut non magis de ipsa bolis luce vim de eius tametro certior milii videar.T 5 a. Di-
158쪽
i, o II pothesium Laus bergis Disp. v.
r. Diametrum bolis per foramen observare docuit ejusq; demonstrationem adjunxit . ex hac ratione illam inveniens in Apogaeo 3o , in Perigaeo et i , rem eam certam esse affirmans, & cuilibet ouviam exploratu. in Apogaeo invenit . c. & ex ejusdem observatis, in Perigaeo A epirem computavit gi .. This quidem facit 31 , sed causa ejus est, quia nihil ex observatis in Perigaeo extruxeret, sed cremdens omnem Solis inaequalitatem ex Excentricitate sola prorum enire, existimavit ex Di ametro Apogaea go acile sequi Perigaeam se . At D-Fertu, tum iptius tum et Ichonu observationum computatione (quam
hic neglexit) errorem istum detexit, & assidua experientia invenit Di ametrum Solis in Perigaeo si . Facta est autem haec Observatio in Perigaeo ter, & mutatis canalibus, ut scias omnem diligentiam adhibitam
Nescio sane quid contra horam observata (ut M Dium, Gemmam . Frisium, & veteres taceam, excipi poterit. Sed cum tam obstinatum vidi , ut tot talesque ipse solus opponeret, volui & ego, quanta potui diligentia, hanc rem tentare ; ne quid forsan deprehendisset hic ab illis non animadversum. Hanc igitur rationem & ego diligenter tentavi, S: se pissime deprehendi ultimas Lucis extremitates, nullas extendi posse ultra so in Perigaeo, & 3o 3 6 in Apogaeo, quin potius illam mensuram vix attingere, ultra vero esse meras tenebras, & nullum omnino lucis vestigium: a s 5 autem longissime deficere. Causa autem quod aevierion paulum superent meae observationes, in eo consistit, quod totum illud Diametro
adcensui, quod quavis ratione itici simile judicarim, & quod foramine
admodum exiguo usus sum: ex quo sectum est, veram Solis lucem non adeo facile distingui ab illuminatione Aeris lucidi circa Solem. Ex majore enim foramine, ubi fortiores Solis radii iucum istum detegunt, exactissime colligitur Diameter Solis Et haec omnia mecum testabitur in. Crabiti tu, dilectissi arus mihi amicus, de veritatis studiosissimus: poteritque quilibet propria experientia idem facillime repta
Anno Christi i'3 6, Decemb. t. circa meridiem, coelo surissino, in
camera praecise obscura, Solis Diametrum ad hunc modum observavit diligentissimus, ac mihi summe amicus m. in tritu. Laminam areisam, in qua erat foramen rotundum, locavit parallelam disco Solari. ameter foraminis erat partium s , quarum uncia nostra Anglica habeta . Prieparatis deinde circulis aliquot diversarum magnitudinum
super charias totidem descripti, invenit, ad distantiam a foramine par. iii mearundem Ioo, extremitates ultimas lucis Solaris qualiscunque
159쪽
exacte implere circulum cujus diameter at vi ergo diameter ejus maior non fuit quam gi aciet. Radii Solares superabant circulum diametti r, si nimirum totum illud Soli accenseas quod quovis modo pol rit vocari lucidum . purissimum autem lumen vix erat eo majus: Ergo diameter Solis, revera, vix erat major Scrupulis si 1et; ob aeris tamen claritatem, & materiae lucidae circa Solem splendorem, apparebat gi' et 6'. Supra hoc autem nullo modo potuit extendi. Applicato enim o circulo partium g 3, deficiebant ex urroque latere radii bolares, nec ultimis omnino eorum extremitatibus potuerunt illum implere. Quod multo clarius animadversum est in circulο, cujus diameter erat q3 sp cies enim Solis erat longe minor, & in circulo mani teste comprehendebatur. Haec omnia rursus, Decembris die i, ab eodem ob hrvata sunt. Sin autem Diameter Solis fuisset 36 , ut eam statuit Lambergius, radii ejus implevissent circulum, cujus Diameter fuisset partium flere. Atqui longe ab hae quantitate defecerunt, partes set: non superantes. Idem quoque & ipse, circa idem tempus , diligenti observatione deprehendi. Erat enim Diameter Solis, resteratis experimentis, adhibitis variis circellis, variasque distantiis , foramine, perpetuo 3i 3o , plus minus: adcensitis nempe ultimis omnino radiorum extremitatibup. In Apogaem eadem ratione, A. C. i 63 , Junii dii, inveni semel sc ro', alia distantia 3o se, ueharevera tuerit go te A. C. i53 .
Martii die 8, & postea die i o, inveni eam semel si s', bis 31 si , semel si' i et, semel 3ro' et media est si i et . Verum, quia in omnibus his observationibus, adhibuimus uterque soramine admodum exiguo , necnon extremitates lucis omnimodae diametro Solis adcensuimus; certissimum est, aeris splendorem cir- ea Solem aliquantulum auxisse Solis Di ametrum: quocirca , cum Replero concludo, eam esse in Apogaeo ses, in Perigaeo si i ut nobis quosve apparuir, si purum solum lumen retineremus, rejecto circulo illo fusco qui clarum lumen circumvestit, & Aeri circa Solem debetur. Sed obstrepit hic Hortensim, de incertam hanc esse observandi rati , .snem contendit. Difficultatem probare nititur a motu ct trepidatione radiorum, a fallacia oculorum, confusione Limbi, dc diversa quantitate soraminis, i ac denique a dissensu inter Tychon,& Κeplerum. Sed revera nugatur. Nihil enim sensibile essiciunt haec omnia quae objicit.
r. Motus trepidatio in quieto melo nullus est T re, si esset, Diametrum non minueret, sed potius augeret. Fallacia oculorum multo minor est; neque enim tantus est lucis splendor, quin facile eum ocissis
quilibet capiat: & profecto, si Solis lucem non pussumu; clare videre, .
160쪽
quid certo videbimu; dc quis nisi excus nescit discernere, utrum ci culum exacte impleat, vel non 3 Confusio limbi res est nihili , potes enim intra sputum quadrantis unius Scrupui aut minui videnter discernere puram lucem, & puras tenebras,li cameram bene ct insana habeas.
Quantitas foraminis minor (quales nos semper adhibuimus Di ametrum paulo supra justam ampliat (ob debilitatem radiorum aeria splendorem si v nunquam superat haec deserentia semissem unius G.
uti, raro illum aequata a. Nullum est horum, quod non potius malorem quam minorem faciat Solis Diametrum. Splendor enim aeris illam auget, oculorum
fallacia semper in excessu peccat, & lucida omnia aequo majora judicat: denique limbum confusum eousquequo quidvis luminis tiruile vel somniare potes Diametro tribue; non poteris tamen post haec omnia adiumenta supra Scrupula gravavis arte extendere. At certe, si esset 3 6 , uti statuit Lansbergilia, aliquam saltem lucem discernere possemus. Sin vero circulum in charta descriptum ad eam distantiam admoveris, ubi subtendit angulum so , sidebis radios Solis a circulo tali u dequaque longissime deficere. Est igitur, luce Solis non minus clarum, Solem ipsum talem mensiiram aperiissime res ere.. 3. Modus hic in Luna. cujus lux longe debilior est, parum aut nihil aberrat. A. C. isos, Jan. 16. vesperi, Te eram adhibi-o indiligentia , invenit Lunae perigatae diametrum fuisse mediam inter 3 1 o', & 3 ii , divo 3 3 . Atqui ostendam do, suo loco. diametrum Lunae nunquam superare 332 Ergo in hac observatione nihil omnino apparuit minor vera, sita potius maior, ob splendorem vel quia propior veitici exiliens, fuit etiam & oculo di i ma. propior, ii in hortame tuisset , musto igitur milvir, imo omni no nullus, erit hic error in Sole, cujus lux splendidissim facillime ocistis patet. Nihil est eorum quae objicit Hort--, quod non multo magis
occurrat in dimensione umbrae trirestrisi quum tamen ille accurate mensurari posse multiun contendit. Si tanta sit, in tam exigua distantia, radiorum trepidatio, tanta limbi confidis, tanta oculorum fallacia. . tanta denique Aeris circumstantis splandescentia; quanta haec omnia expectabimus in immense Lunae & Terrae intervat ob Amon illic mu to magis trement radii, hie adeo instabilest Annon illic magis comtundentur lucis & tenebrarum termini sub aperto coelis conspecti, qui hic in bene clausa camera tam dii ulier discernuntur Annim multo lacilius decipientur oculi in aestimanda umbrae longe dii tantis .suamitate, qui lucem holis, ipsis pro ive adiuviam, non possunt certo discernere t