장음표시 사용
171쪽
CAP. IV. A Caelo dissensus. is g
aliud quodvis Instrumentum, interdum dimensi sunt Lunae diametrumstr. 33 . cum potius hinc ostendatur , quantum possit ampliatio Lumi- Apr. Opt. nis Optica vilioni verae nocere. Sed illius rationem incertitudinem satis p 3, 3 docet ingens inter observatores dissensus, necnon Repleri, de ipsius Hortensi confessio, & facile agnoscent omnes. PQuod ad alios modos observandi attinet, fatetur ipse Hortensio, nullos adeo certos esse ac sunt hujusmodi appulsus ad fixas. Ille igitur duos a flet tis sed eos in Apogaeu Lunae, ex quibus probat diametrum
Observationes Eclipsium Solarium quas affert, nihil moror; ridiculum est enim prius demonstrare diametrum Solis per assumptam dia metrum Lunae, deinde vice versa hanc ex illa, quod ille facit Quin potius cum a me firmissime demonstratum sit, Lunae diametrum nunquam majorem ess eget s , ut statuit Repseris i sequitur, & Solis diame- rum, quae a Lunari interdum tegitur, esse multo minorem quam habet Lambergim vi cui, vel in Apogaeo, est 3 3 ac, nimirum major quam Lunae in Perigaeo.
Sed lassiciunt, nisi fallor,quae iam dicta sunt, ad comprobandam hy-
pothesium Lepleri veritatem Desinant igitur tandem imperiti Astro. nomiam, jam recte constitutam, deliramentis suis perturbare. s. De Semidiametro Vmbra, O Lume parallaxi.Luminarium diametros demonstrative ostendi, adeo ut de illis dubia tari non potest. Hic autem non datur ea demonstrationis certitudo, neque enim ad horum cognitionem pervenire potest sine assumpto L nae calculo, qui tamen hamis non potest absque horum cognitione. Parallaxis igitur Lunae . de umbrae semidiameter, difficulter admodum demonstranturi sed id solus tum demum hoc perfecisse intelligitur, cujus
assumpta tum sibi, tum coelo sunt consentanea. Quae ambo cum a calculo ransbergii frustra expectentur, palam est assumpta sua nequaquam esse vera. od stibi non consentiant hypotheses suae jam demonstratum est: quod autem coelo longe discrepent, docer 8uotidiana, tum nostra, tum aliorum experientia, eaque tum Eclipsium Lunae, Solisque, tum appulsuum Lunae ad fixas, quibus omnibus gravissime errat calculus suus, non solum ex nostra, sed de aliorum observatione. In Eclipsibus enim Lunae, calculus suus neque durationem, neque quantitatem observationi consentaneam exhibet, cum pariun admodum aberrent
Tabulae Rudolphinae. Ipsae quoque observationes, unde voluit semidiametrum umbrae de-X monstrare, Diuitipod b, Cooste
172쪽
monstrare, probant tamen illam non recte ab eo esse constitutam. A. C. I s 8ο, Jan. 3 r. hor. I o. y , Urani surgi, observavit Dcho Eclipsin totalam. Semidiameter Lunae Lambergio stra I 3 23 , latitu do eius a. 3 et, summa utriusque Ao ro ; . tanta igitur saltem fui
umbrae semidiameter, quae ex suis Tabulis datur 3 p ix ille ait suisse particulam lucis reliduam, sed Dcho nil tale notavit. Masthliniti quoq; totalem fuisse scribit, cum mora brevissima , item latitudinem min rem fuisse differentia Semdiametrorum Lunae & umbrae. Lansbe tu quoque ex Tabulis suis exhibetoma , sed negligit variationem, quod ipsum in reliquis duabus observationibus facit, imo & in toto observa- .
Anno is v8, Feb. o. colligit ex observatione semidiametrum umbrae et v s s 'i Tabulae suae dant sy ii . iAnno ta, o i. Nov. 's. Semidiametrum umbrae observavit 6 tu , . Tabulae dant et set. Estque haec observatio illa eximia, quam totius Uranometriae iundamentum esse voluit. Ex qua & aliis, patet semidiametrum umbrae majorem revera esse, saltem uno scrupulo, quam statuit Lansbnetius, ex ipsius etiam sententia. Qui error, etsi exiguus sit, nec facilc observabilis, magnus tamen in illo est, ciui ex hujusmodi obseravationibus sperat Solis distantiam tam accurate demonstrare. Quod parallaxin Lunae concernit, affert Author observationes i et appiit suum Lunae ad fixas, ut parallaxes suas ex iis comprobet. Sed non
sunt eae demonstrationes, assumitur enim locus verus a calculo suo, assu inuntur loca fixarum ex calculo eodem , ille enim, teste Harrenso, loca fixarum exemplo veterum, per calculum Liuiae restituit. Motum igitur
Lunae sibi ipsi primum confingit vi deinde per hunc motum fixarum lota
ca perquirit, ea nempe ita statuens ut calculo suo consentiant . denique ubi totam scenam ex animi conceptibus adornata, & haec omnia commenta ad con sum inter se coegit, persuadere nobis conatur, calculum suum, parallaxes, & fixarum loca, esse omnia verissima, quia inter se inraucis observationibus ex condicto selectis consentiant. Sed meher, cule non est hoc Astronomiam restituere, sed errorem alium ex alio
od autem parallaxes Lunae ex iis observationibus comprobare non potuit, his rationibus ostenditur. i Loca fixariam falso in plerisque statunt ur, & gravissimis erroribus sunt obnoxia, ut suo loco ostendetur: ea ille assumit, non ex observatione, sed animi iptius conceptu, &plane fingit, ut calculo suo consentiant. Cum igitur motum Lunae addixas examinare debuit, ille contra, fixarum loca per vagum, & vix emplorabilem, Lunae motum scrutatur. Affirmat hoc Harten ius, & sua-
173쪽
, dri ratio, impossibile enim est. ut loca sua fixarum, si ex observatione legitima eo uilita essent, tam graviter erroribus foedarentur. r. Disserentiam Meridianorum a Goca sua in plerisque admodum salso statuit, ut suo loco ostendetur. Non habet ultra sex ad summum observationes hujus aevi, unde locus Lunae visibilis demonstrari potest . omittit autem alias plures longe magis accuratas, easque certissimas, non aliam ob causam quam quod placitis suis non conveniunt: has nos suo loco aut saltem earum nonnullas enumerabimus. q. Observatione assidua a nobis deprehensum est, calculum suum esse caelo maxime di sentaneum. Denique inter ipsas observationes quas in Thesaurum inseruit, multae sunt, quae si rite tractarentur, calculum suum & parallaxes suas penitus evertunt. Sed quia illud fit mgais calculi sui vitio, omitto eas, dum ad motum Lunae examinandum venio. In praesens hoe sufficit: demonstratum est antea Semidiametrum Lunae ab Apogaeo ad Perigaeum variari tantum i a xv, ut habet Tepleras . non et g y', uti Lansbergitus ergo parallaxis horirentalis, ei proportionalis, variatur tantum 3 ao , non i8 o , ut hic habet in byZygiis, multo minus i 3 38-, ut in quadraturis. Errat itaque in Lunae parallaxibus saltem io i, qui error certe susticit ad evertendam Astronomiam Lunarem.
In quo demonstratur eorum vanitas, qui ex
Diagrammate Hipparchi , distantiam
Solis certe=exactesperant demonstrare. Unaque ostenditur, eam esse longe majorem, quam vulgo existimatur.
V Enio jam ad quartum illud, quod de uranometria Lambergii probandum suscepi . impossibile nempe esse Solis veram diuorum hac ratione demonstrari certo posse. a in re ima esset cur multum sudatami ni e enim dubito, quin acile eam concessuri sint omnes,
174쪽
is 6 De sola dipantia ' Parallaxi. Disp. v.
quotquot ex iam dictis didicere, quam misere de in liciter successu
negotium hoc ei Sui tantopere has demonstrationes magni fecit lNon dubito quin iamdudum concedit Lector, Lansbeetiim ex o servatiunibus frustra quaesiisse distantiam Solis a Terra. hed ut friv lvm esse appareat Palmam hanc ex Observationibus sperare, paucis di serendum est de summa hujuis rei dissicultate. Primo itaque considerandum, Solis parallaxin (ex qua sola cognoscitur ejus distantia) ab omnibus adeo exiguam statui. ut in coelo iit viae observabilis. Nemo ultra 3 CV definit , Replerus unico scrupulo terminat. Si igitur sit unius bcrupulit sane si de parallaxi hori Eontali
erraverH unicum secundum, errabis in distantia bolis 3 8 Semidiametros Terrae. lino si sit i s , ut vult Lansbergim, unicum Secundum in parallaxi valet i a Semidiametros Terrae. At vero quis Secundum, imo quis primum scrupulum certo observabit 3 Quam ridicula igitur puerilis est curiositas, qui de sexagesima unius Semidiametri Terrae parte solicitus est in dennienda Solis distantia. . Deinde ad demonstrandam Solis distantiam tria necessaria sunt i Solis Semidiameter apparens, parallaxis Lunae horieontalis, &. Semidiameter umbrae,
Quod ad Solis semidiametrum attinet, omnium c mnitu facillimum quam dissicilis sit observat ostendit discrepantia illa insignis inter artifices. Replerus in perigaeo statuit Is 3 a , Lambergim sy' , differentia est 1 1 V, cuta Solis parallaxis non sit multo major, imbforsitan minor. Cum itaque tanta sit in facillima Solis diametri observatione dissicultas, ut incertitudo in illa unica major sit quam parallaxis
quae quaeritur, quam insanum erit observationibus in tanta incertitudine confideret Minus autem habetat Lambre tu quod objiciat, cum stenderim totam illam disterentiam sua culpa evenisse, seque in definie da Solis diametro errasse 1 et I . Proximum elementum est Lunae parallaxis horirentalis. Atqui in hac statuenda, quantam inter artifices invenies discrepantiam ' Lauseberg,- omnium minimani statuit 'i' ao', cum xeplero nunquam minor sit s 8 et et Quomodo autem demonst abit mihi Lansbergim parallaxes suas veriores esse Lepta ianis p Ex observationibus, inquit. At vero in observationibus istis locum verum & latitudinem eram L
me ex suo calculo assumite unde certus ero calculum suum non errare Iuno suo loco ostendam gravissimos esse ejus errores, longe longe ultra quantitatem parallaxis horreton talis Solis. Ultimum denique cujus cognitio ad hoc negotium requiritur, est. umbrae semidiameter. Hae autem quam dissemiunt Astronomii Lan is su
175쪽
CAp. U. De. Solis distantia Parallaxi. ii
in Apogaeo Lunae habet sy o , xylerus aret, Ticho dc
Detonsontist acta et credam ego hic Lansbergium solum oculatum
esse, qui inter tot discrepantias ipsissimam veritatem assequeretur An- non abunde demonstravi, quam parum illi hac in re lit fidendum y credidit ille se ex observationibus demonstrasse, umbrae semidiametrum ad Lunae semidiametrum, ut is ad 3 ; cui ego, ex fontibus Geometricis fallere nesciis, contrarium demonstravi
Adde his, quod I unaris Eclipsis quantitatem justam disti illimam sit
observare partim ob Lunae splendorem oculos haud parum decipientem, partim ob limites umbrae obscuros, neque enim facile est inter lucem & tenebras praecise di si inguere, cinii nnes umbrae linea accurata non terminantur, sed circumcirca lusus est pallor subobscurus, in tenebras meras paulatim se convertens . cujus palloris causam antea dixi, cum de penumbra Terrae sermo esset. His de causis existit maximum inter observatores diligentes intel-
dum dissidium, tum induratione,tum in quantitate Eclipsis. A.C. i 3 et, Junii dis, Mest Slin aestimavit detectum digitorum 6, Gemma Fria D. - sim 8, quae discrepantia efiicit saltem S , in umbrae quantitate sudican-I 3 s. da. A. C. i Sol, Novemb. ry. Lansbergim judicavit defectum di- ii; fitorum i o gor, alii solum io', ubi 1 in incerto sunt. Repleris scriit neminem potuisse cum fiducia quantaesset Eclipsin discernere.. A. CAI Gog, Maii i , Landemus observavit desectum digitorum g. go , arex observationibus colliguntur digiti saltem p. Facile esset a s. multa hujusmodi recensere. Vix enim invenies Eclipsin Lunae, imo nec Solis, quin magnus sit Observatorem dissensus. Ex quo facile datur m-tellisi: quam dissicile sit, imo impossibile, ex Eclipsium observationibus
certo dennire parallaxin Solis. Accedunt huc causae physicae, (rem a.Lansbergis Nunquam animad oversam quae umbram saepe variant i utpote substantia lucida circa S lena, radiorum Solis in Aere nostro restactio incerta & varia, chalia plurima vel maxime cautis impositura. Incertum irem oculorum judicium, saepe dea aut 3 vix inter se convenientium.
Quire satis mihi visus sum comprobasse, stultitiam esse, ex observationum lubricitate tantam subtilitatem sperare, quae distantiae Solis demon strandae sufficiat. Certissimum hoc esti nihil minus praestitisse, cum tot tantisque erroribus sit involutus. Quos igitur prae colaus M. Hortensiis de Tabulis Rusiphinis inique asserere ausus et F. id ego multo melius de sua Vranometria affrino, - Incassis tantos abiisse labores. Sed ut puerilem hanc vanit tem &. merum somnium ex animis homi
176쪽
num pes,uus tandmi deIe un impossibilitatem eiiri, sic demonstro. s. in sequentibus probabitur, p1railarian maximam Solis esse penuus inobservabilem i quippe tam exiguam, ut Instrumentorum omnium, vel exactissii uortim, subtilitatem penitus effugiat. Ar, hac ignota, nunquam demonstrabitur distantia. Impossibile-igitur Solis distantiam ex observationibus quibusvis ullo modo demonstrare. r. Eui Soli, parallaxis esset longe major quani a quovis Astronomo statuitur, non posset tamen ex Diagrammate Hipphchi demonstra. ri. Tot enim ad opus hoc requiruntur elementa, eaque tam dissicilia observatu, ut ad tam accuratam in illis scrupulositatem, quae huic negotio sufficiat. perveniri nunquam potest. Quod aperte latis docet vasta illa artificum dissentio, qui in tam parvis nunquam adhuc convenire potuerunt. In Semidiametro Solis perigaei di nerunt Leptim & GD, bergim 1 a V i in Lunae Semidiametro i a V . in Semidiametro umbrae apo ae r 1' i in Lunae apogaeae parallaxi pq , in his omnibus quantula est Solis parallaxis o , qua nemo majorem facit Oportet autem ut in illis omnibus prius conveniat, quam quidvis de hac decernatur. Poterimus, in tanta incertitudine, de uno tamen aut altero scrupulo certi esse Za. Parallaxis Lunae, & umbrae Semidiameter, demonstrari non possunt, nisi prius habeatur calculus motuum Lunae in minimis coelo
consentaneus. At vero talis nondum datur, orte nunquam dabitur.
. Observationem Semidiametri umbrae non parum impediunt causae physicae irregulares; tales sunt lucida substantia circa Solem, refraeito radiorum Solis in aere nostro, claritas Lunae, & diametri ejus visibilis per aerem suum circumstantem incerta dilatatio. Limbus umbrae conlusus apparet, nec linea clara distincte comprehenditur: eo filius enim pallor umbram meram praeire advenientem soleti & abeuntem sequi. Diluitur valde ejus extremitas, nec suum & lucis confinium aperte distinguit, ut testatiar Schubertas, Replerus, & quotidiana ex- . Pr, c t. perientia. Oritur ab his, pro oculorum diversitate inter observatores I 3- peritissimos, durationis & quantitatis Ecliptium, ingens dissensus. A. C. 16og, Maii i . duratio visa est a. sv , aliis et . D . Anno eodem, Nov. 8. aliis defecisse plus quarta parte videbatur, Replero minus.
brosiuia Rhuim Delmnicis i o tantum. Anno is et, Iunii et S. Iinmaestimavit deiecium maximum dia 6 praecise, at Gemma Frisius ad 8 dig. extendit. Anno i6oy, Januarii p. defectum observavit Lares bergius s. go , Astim s. o ..., Anno 36, Aug. 36. alii observatorum totalem, alii partialem, laictasseverant. In tempore vix duos invenies
177쪽
CAP. U. De Solis distantia S Parallaxu isy
venies, qui secum consentiant. A. C. Io oo, Jan. p. Lanspergim o servavit medium Goese, hora i . , qQ ; Metius Franequera eode in mo- nimio, ergo Meridianoriim differentia nulla. At anno icios, Nov. 2 s.chelli observavit medium H. 6, Ir , Udetius Franequerae H. 6, so , hinc Meridianorum differentia i S . Eandem Cepleris P, a. gae notavit H. g, is , ergo differt Praga a mesa scrupulis . Sed A C. 1 oos, Maii i , ex observatione Lani regii, H i I, 36 , Gresa; A pleri autem H. I r, Jo Prage, colligitur 3 tantum, A. C. IJ y q, April. 33, medium observavit Gnsergim meo H. ii, Io , Dcia Uraniburgi H. ici, gri . Ergo differentia Meridianorum esset H. i,6 , cum revera sit tantum 3 3 , certe non supra di , ut habet Lansbergim. Haec omnia, & multa alia, etsi scio provenire partim ab aliqua odiervatorum negligentia, maxime tamen debentur dissicultati observati nis & oculorum varietati, in aestimando veri principii aut finis momento. Si igitur observationi Solaris diametri per foramen metuat H-- tensivi, motum & trepidationem radiorum, ob fallaciant oculorum,
ta limbi consulionem, insanias es nisi haec omnia, & multa plura incertitudinis argumenta in observatione Semidiametit umbrae longe justitis
s. Credidis Iarata uia se demonstrasse ex observationibus Eclipsium, Semidiametrum Lunae apparentem ad apparentem umbrae Semidiametrum, semper esse ut 3 ad i3. Ecce hic certitudinem demonstrationum ex observationibus petitarum. Ostendi ego ex Geometriae fontibus fallere nesciis, proportionem illam aliquando errare et o ,
quod superat suam Solis parallaxi n. Credidit se ex observationibus ostendisse Semidiametrum umbrae ab Apogaeo ad Perigaeum variari et i y , parallaxin Lunae Io s'; demonstravi ego utramque debere esse aequalem, & ambas minus variari, nempe ro . Denique (ne nimis laborem in demonstrando Solem nemo unquam fuit, qui hoe ipsum praestare potuit. Non Hi parcus, Ptolomaeus, Asiategmus, Copernicus, Vcho, Leplerus, dc, quod instar omnium, non ipse Frustra igitur quaeritur quod tot tantadque viris
Cette (meo judicio longe lassiciunt haee argumenta ad veritatem
tam perspicuam, tam palpabilem corroborandam. Quare ignoscent mihi tacite Lectores,si regis Hortensiis respondere amplius silpersedeam cum enim non nisi increpet et 'honem. & qui eum sequuti stini, Iob Xe Draem, qui ab hac Demonstratione abstinenti argidi mentum autem pro certitudine ejus nullum adfert, nisi quod possibilhait esse quia jam a filo ectetam s. cum inqtiam 3 nihil .
178쪽
igo De Solis Hyantia ' Parallaxi . DisP. V
nihil ultra haec somnia habeat, facile ex ante ditas agnoscitur eorum
Si quis tamen erit, qui post haec omnia, adhuc respuit sapere . de vel rum inventa superstitiose colens, pertinacius huic demonstrationi imhaeret, ex ea sperans veram Solis distantiam tandem obtinere: et ego quidem libenter permitto, ut propriis sumptibus insaniat, qui alienis non sapiet. Torqueat ianv c per me licet, ingenium suum, & lapidem hune Philosophicum inutili & vanissimo sudore investiget i inveniet forsan aliquos, quorum L vibus animis deliria sua imponat. Hoc tantum peto, ut mihi, & iis qui seiunt se,cire, liceat interim has nugas ut m
xenter deridete. Quoniam autem ea est multorum curiositas, ut nihil speciosius in Astronomia credant, quam Solis veram distantiam demonstrare. Un-
de fit, ut hanc Astronomiae partem nugis suis adornare solet studios rum vulgus, pomposa quadam arrogantia elati, cum Arithmetices beneficio adjuti, computare potant quot milliaribus distet a nobis Sol, de exinde quanto tempore posset pedes ex ditus, aut eques aliquis velox, a Phariovitas his ingeniis emissus, patriοs (ut ait ille currus adire Quoniam, inquam, talibus se oblectant plerique, ut igitur eorum d siderio in quantum fieri potest, occurratur, afferam ego jam demonstrationes, quae etsi Solis distantiam certo non evincunt, probabiliter
tamen ostendunt, & certe refutari nunquam poterunt. De Solis ramallaxi hortaontali. Parallaxin Solis maximam facit Pte meus in Apogaeo a s iv, Alba regnius 3 o I pernicus et ss', Lansbergius et I& hi omnes usi sunt Diagrammatis Hipparchi demonstratione. T Icho ex numerorum mysteriis v. nis et vi Leetamomanus ex Lunae distantia, det angulo quem tacit orbis ejus ad Solem, (qui tamen supponitur non demonstratur) invenit 1 oet, in media distantia . sed frustra omnes. D monstrationes enim ex Hipparchi Diagrammate impossibiles, reliqua media incerta. Replerus ex speculationibus Harmonicis, & observati nibus eminus consentientibus ostendit i o' omnium proxime et sed adhuc nisi fallor minuenda cst. Ego igitur affirmo maxime probabile, ut sit o is , plus minus: ex qua sequitur, distantia Semidiametrorum Terrae Is M, quae decies superat distantiam vulgo creditam. Quod
si cui non dubito quin) multis absurdum videatur, dc vix credant ut tantus omnium consensiis, in definienda Solis distantia, tam graviter aberraret a veritates monstrosum quoque & incredibile videri possit,
179쪽
C1 P. U. De Solis dissantia Sparallaxi. i fi
tam vastum revera esse Solis & Terrae intervallum e rogatos omnes velim, ut aequo judicio perpendeant, quam debili, imo quam nulli fundamento innixa sunt omnia quae hactenus Astronomi de hac re prodidere t deinde considerent rationes sequentes, quae etsi hanc parallaxin
non evincunt, cerae majorem evertunt.
i. Parallaxis Martis, qui Sole multo proprior in Achronychiis accedit, est omnino inobservabilis initrumentis exquisitissimis, ut demonstrat Usileris. Fatetur is quidem posse eam esse et , vel serte et i, sed non amrmat tantam esse; sed ne esse tanta majorem, cum ex observatione eliciatur penitus nulla. Esset autem ex Lambergii parallaxi Solis interdum 6 ii . Ergo cum motus Martis in oppositione Solis sit, una nocte str. i ora sub latitudine convenienti (puta intra Tropicos) videreturet et et aq, die autem una videretur in consequentia progredi a et diu, cum revera retrogrediatur I o . At nihil unquam tale nos ro climate obser vatum est, nec quidem de alio credendum est. Quin etiam fieret hinc, Semicirculum australem longiorem observari Boreo gradibus et aut 3, at hoc falsum est i nodi enim exaetissime opponuntur. Augentur haec omnia absurda, aucta parallaxi Solis; tolluntur autem si eam minuas. r. Multo magis conspicua sunt haec omnia in venere, quae Terrae
adhuc proprius accedit. Ex hypothesibus 1 ruberet sequitur ejus parallaxis circa conjunetionem cum Sole inferiorem v s et . Imo ex Ala- pleri parallaxi Solis, esset as . Atqui ea proculdubio adhuc minoresti potest enim motus veneris ad minutum fere supputari, absque omni parallaxis consideratione, vel in lοagum, vel in latum, si nempe eorrigantur numeri Repleriani ex observationibus T c--. Quod
ipsum (nisi fallor a me jam persectum est.
s. Observationes Veneris ad Solem & fixas necessario evinerant, maximam Solis ero aphaeresin minorem esse Scrupulis s' circiter, quam ex observationibus Solaribus demonstravit Brahates. Non possunt igitur reconciliari utraeque observandi rationes, nisi parallaxis Solis statuatur tantuin is . Hae autem posita, exquisitissime conveniunt uterque modus observandii & datur motus veneris ad amussim coelo consentaneus, qui nullo modo haberi potest, nisi minuatur Solis recentricitas. Excessus enim ille Eccentricitaris Solis locum veneris interdum mutat ultra quartam gradus partem, ut nos interdum observando de.
prehendimus. Haec mihi iam dixisse lassiciat. Sin Deus Opti Maxivotis meis faverit, demonstrationibus firmissimis tolletur omnis dubitatio. Fiet vero hoc, non ex una aut altera observatione rudi, dissim
latis accuratioribus cui mos est vibregis sed ex plurimis selectissumis, de quarum fide quicunque dubitat, is saltem exquisitum eorum
consensum admiretur. YDisiligod b, Cooste
180쪽
,6 a D. Solis distantia parallaxL D i ab. V.
. Diminutio Eccentricitatis Solis (quae parallaxin ejus quoque
minuit probatur ex motu Lunae. Observationes ejus extra Sygygias supputari non possunt, nili adhibeatur aequatio temporis Physica,quam demonstravit ex causis naturalibus dirum inum Repleri ingenium. Us--
panda est igitur de eadem aequatio in iplis Ecclipsibus. At hoc fieri non
potest, nisi Solis Eccentricitas minuatur. Ecce hic tandem aequationis Physicae cum quantitate Uchonica consensum , nodum a Replero non solutum. AEquatio naturalis maxima superat-Empiricam minutis horae I x , hoc est, in motu Lunae o . Ergo ciun maxima Solis
prosthaphaeresis est additiva, (quod fit circa aequinoctium vernum
AEquatio Tochonica temporis nulla est. Physica autem aequatio subistra nil idi' Scrupula temporis, hoc est, o a loco Lunae per aequationem supputator tanto igitur minor est locus Solis loco Lunae
oppositus in Ecclipsi Lunae, vel conjuncius in Ecclipsi Solis.Contrarium penitus accidit in opposito aequinoelio, ubi Prosthaphaeresis Solis est iubtrahenda et totidem enim bcrupulis augendus est locus Solis de L nae, ut ita locus fiat aequationi Phylicae. Hinc igitur confirmatur diminutio h ccentricitatis Solis, & ex illa quoque parallaxis diminutio. s. Si parallaxis Solis sit 1 is , sequetur Terram esse majorem quovis alio planeta, quod non est verisimile. Semidiameter Saturni nunquam superat i 3', ut testatvr observatio per Tubum opticum , at parallaxis exit interdum i v. Semidiameter Iovis nunquam est dupla Saturni et Tepseris aestimat maximam as', parallaxis autem esset 3 3', eum maxima. Denique Semidiameter Martis non est unquam multo major Iovis, at parallaxis cur antea dictum evaderet aliquando 6 Ii . Statuit igitur tanta Solis parallaxis, Terram Planetis tribus sinperioribus majorem videri, quam videntur illi Terraei m or itaque
est Terra quovis superiorum planetarum, quod non videtur probabile.. 6. Asumpto igitur hoc, Semidiametros Planetarum proportionari distam iis eorum a Sole, parallaxis Solis sic ostenditur. i. Diametet Saturni nunquam apparet major Scrupulis 3o , ergo Soli apparet aliquanto minor, puta is V. a. Diameter Jovis nunquam superat L cum maxima, ergo Soli videtur circiter. s. Mars in oppositione dolis major videtur quam Iupiter, at non multo, sit 1 ro , ergo Soli
apparet a . vepus circa occultationem vespertinam major
paulo est quam Mars, videlicet et ou circiter, ergo Soli videtur os 23. Denique-observavit diametrum Mercurii in ipsa coajunitione cum Sole a o', eigo in Aphelio suo apparet Soli 3 o . Cum ideo Planetarum singulorum diametri appareant Soli sod plus minus,
id nihil impediant hae observationes, quin possit esse Apraecise, clun