장음표시 사용
31쪽
cat uxorem, accepit sponsam pro uxore mores labraeorum , cum lex Dei de uxore loquatur, non de sponsa, ut constae Levitici io Licitum tamen Veteres esse crediderunt ducere fratris uxorem, nuptiis fratris solutis l. h. Cod. heod de incestis nupt nimirum si frater sine liberis vita decesserit, Deuter. 2s quod tamen nusquam lex Romana admisit, Milo nominatim I. pen Cod eod. tit qua mos ille ducendi uxorem fratris mortui sine liberis fuit sublatus, tribuit AEgyptiis, id est Iudaeis, sic enim passam omnes authores haec
c., . vii II IN detegitur error opinantium Pontifices his voca-D. inrisiis. h., bulis promiscuein indiscriminatim uti, quod pleniu,
Ialium in . . . o Vindicatum habetur a docti mo Culario ad Rubricam tit is turum temp-osnsisI eod. Nam etsi verba sponsalium collata sint in prat-
ia . quais .isti sens tempus, quae Vulgo 1 ponsalia de praesenti appellantur, e -- ι dion Iuri Ciuili prorsus incognita Iure Pontificio sponsa non--istis is ' dum uxor, sponsus nondum maritus est. Non potest quidem illa ali nuberes, vel hic aliam uxorem ducere, nondum tamen vel illa uxor, vel hic maritus est, etiamsi praesentia sint sponsalia, non collata in futurum tempus, ante quam inuocatum nomen Deli benedictio sequuta fuerit, qua etiam primassicclesia via est Can. I. 4. 3O. q. s. Can. consanguineorumcl. q. 4. Nou. Leonu Philoophi 7 .s Noti. Alex Comnen fata ab Harmenopulo lib. 4. Promptuarytit. I. quo modo nistrimonium assensu auctoritate Ecclesiae conciliari dicit a Tertulliano in sine lib. L. aduxorem. cuius benedictionis accipiendae causa cum celebritate&apparatu sponsa duci in Ecclesiam olim receptum uiue comstat ex d. Can. I. quo iure etiam hodie utimur, se ex cap.ra de sponsal ex cuius cap. Constitutio in s. Costea. Decretal morem notat, quo sponsae antequam benedictionem acciperent ad valvas seu vestibulum Ecclesiae sistebantur, ut .fides earum exploraretur, invia iam forte obsoleverat hiemos 'almundus in compilatione Decretalium haec verba, de more, omisit, ut est perite obseruatum ab Innocentio Cironio, cuius opera se diligentia debemus praedictam Costea.
32쪽
DESPONSALIBUS. I Decretalium praesentia igitur sponitalia matrimonium sunt, si inuocatum sit nomen Dei 4 sequuta fuerit iu ολογα, sine qua nec matrimonium, nec nuptiae consistere possunt, . Can. I. Tertuli lib. 2. ad uxor & de pudicitia. b. Ambrosim epist. o. ad Virgil. Vsque aded autem visa est necessaria adhibitio benedictionis in nuptiis, ut Siricius Papa scripserit epist ad Himer Tar. c. . eam violari de omitti non posse sine sacrilegio cuius usum repetendum esse docuit Innocentius I epist. i. ab illa, qua Deus primos parentes benedixit his verbis, cresitrio multiplicamini, quae verba qualia sint, docet dominus Culacias in c. pen de se onsalibus
Haec ver sponsalia , quae habent verba praesentia , quae habent consensum praesentis temporis, de quibus in cap. 9.eod tit eam vim habent, ut possint seluere sponsalia atque nuptias deinde subsecutas, c. t. eod. tit non qu bd spontalia puram praesentia pro matrimonio habeantur ab eo enim sunt perpetu distinguenda, sicut inchoatum, imper- tectum matrimonium distinguitur a contracto S perfecto matrimonio S sponsa ab uxore. Negari tamen non potest sponsalia quibuscumque verbis concepta, id est, siue per verba de praesenti, siue per verba de futuro contracta, dummodo fiat legitima, loco nuptiarum esse in quibusdam causis
notatis a domino utario ad Rubricam tit. desponsit. ex Sum me autem notandum est, si sponsalia praesentanea contracta mei int licet sub conditione copulam ante conditionis defectum sublecutam matrimoni praesumptionem inducere, c. 6 de condit. Upositis ex ad quae ita, non etiam ad sponsalia de futuro, caput illud pertinere innuunt verba haec conteXtus, mutuum de praesenti consensum, cuius iuris ratio ea est, quia contrahentes dum inuicem commiscentur, Videntur a conditione apposita receigisse, sublata ergo conditione remanet matrimonium pure contractum, d. c. 6. Nec hoc mirum videri debet, cum etiam copular effectus hic sit, ut sponsalia de futuro in matrimonium transfundat, c. I S. 3 o. o It de sonsal. matrim. ex cuius non minor vis, quam veri, o. 4. 3. de condit an διὰ ex Praesumptu n1
33쪽
igitur matrimonium est non modo cum sponsalia de prae senti sub conditione, honesta scilicet, contracta sequitur corporum commixtio, sed etiam citi sponsalia de futuro etiam sub conditione contracta eadem exuum commixtiosequitur, quod erat difficilius, nam hoc casu, ut Panormitanus obseruat copula duo operatur simul, consequenter,namin purificat haec sponsalia, ut loquuntur interpretes, id est, efficit ut suppressa subductaque mentione conditionis, pure contracta videantur, atque eodem momento in matrimo-
c., Y viii. T DE Ver Ecclesia excisso corporum eongressu consen-r, matrimini. I sum coniugalem praesumit, ne alioqui dicendum sit coi- presumi. tionem hanc esse fornicationem, ac proinde mortale pecca tum, quod praesumi non debet, hocque commento adhibito, matrimonium, quod in rei veritate contractum non fuit, aequiparatur vero matrimonio, ideoque nec ullo modo rumpitur, vel infirmatur posteriori matrimonio cum alia solemniter, id est , in facie Ecclesiae contracto , sed illud potius matrimonium, quod de facto est postmodum subsecutum,
nec verum, nec aliquod matrimonium esse censetur, L .3o. Rationem subiicit Gregorius IX. in eo cap. quia licet praesumptum primum matrimonium videatur, tamen contra huiusmodi praesumptionem non est probatio admittenda, quae verba quamuis aperta sint, omnem omnino probationem excludant, non desunt tamen interpretes , qui existimant contra talem praesumptionem recipiendam esse probationem ex consessione ipsarum partium. Sed verior est diuersa sententia opinantium nequidem ex consessione partium admi ti debere probationem contra huiusmodi praesumptionem. Qui enim inter se matrimonio iuncti sunt, propter eorum confessionem tantum separaria disiungi non debent, cum& quandoque nonnulli inter se contra matrimonium velint colluderes, cap. s. de eo qui cognouit consen . uxor.6.e ex, Recte tamen Panormitanus, alij notant interdum probationem contra huiusmodi praesumptionem esse recipiendam,
si quis sorte paratus sit probare sponalibus fuisse renuntia-
34쪽
DE SPONSALI RVS. Is tum , eave propter affinitatem, aut aliquod aliud impedimentum tuisse nulla, ut latius idem Panormitanus exponitin d. c. 3o. Custodite autem Pontifices in eo cap. in d. C. s. de condit appositis decernunt, ut matrimonium praesumptum dicatur, necessariam omnino esse commistionem corporum interuenire,& subsequi sponsalia de praesenti, vel defuturo, quia conatus solus sine effectu, voluntas nuda inanis, quae citra effectum subsedit, matrimonij praesumptionem non inducit, . . c. u. de son6I. matrim Subarrhationem quoque inducere praesumptionem matrimoni, patet ex cap. Io iuncta G a in verbo subharrasiet. de sent o re iudic. ex. ad quam commodius aptiusque referri possunt verba haec vel am/m quemlibet modum, cap. n. g. idem quoque de δε- son it impuber. in . quam ad oscula, vel amplexu , ut male facit Glossa Aut potius ad nouum consensum de praesenti, qui quoad inducendam matrimoni praesumptionem
commixtioni carnis comparatur, e 3 de condit. Vpositis. ex.
vi hic sit sensus d. g. idem quoque sponsalia ea, quae Iuris interpretatione dumtaxat sunt sponsalia de futuro, non transire in matrimonium nisi per copulam subsecutam, aut nouum Consensum praestitum apparuerit contrahentes in eadem voluntate usque ad tempus pubertatis perseuerasse. SI autem sponsalia verbis praesentem consensum si C. F. I x. gnificantibus, siue in futurum tempus collatis nudis 3 D.
simplicibus fuerint constituta, non sumcit mutuum, libe Tres
rum, solutum consensum utriusque partis interuenisse, o 'portet enim insuper ut ambo contrahentes certae aetatis fuerint, quae multiplex est nam per septem aetatum cursus vita hominum usque ad senectutem transcurritur Vt ex Hiin pocrate Medicinae magistro docet B. Ambrosius narratione 2 in Genesim, ad Horontianum. Prima aetas infantia est, si cunda pueritia, tertia adolescentia, quarta iuuentus, quinta virilis artas, sexta aeui maturitas, septima senectus. Et, ut ex hac aetatum seriei ordine id tantummod sumamus, quod tacit ad propositum, obseruare placet intra primam aetatem,
quae procedit usque ad emissionem dentium , quibus quis
35쪽
conficiat cibum, sermonemque distinguat, ut possit ossibilis videri, sponsalia peragi non posse, non qub sponsalibus
contrahendis certa aetas sit definita, sed quia aliter consistere non possunt, quam si sponsus, sponsa intelligant quid
agatur, quod non contingit ante completum septimum annum, qui sinis est infantiae, I r . . deponsal Nou. Iumniani os quod recentatum fuit Nou. Alexij Gmneni Imperatoris, ut docet armenopulus lib. . it. I. in epitome
Iuris Ciuilis, quod SI Ius Pontificium sublecutum fuisse probatur cap. 3. de 'onsal. c. q. de restitui spoliator. ex. 8 Confirmant epistolae decretales, quae repositae sunt sub titulo de desponsat impuber. Infantis, id est, nondum septuennis in primordio aetatis , in cunabulis constituti, ut loquitur Alexander III in ev. 4 integriore de desponsat impuber quod extat in breuiario Bernardi Papiensis, status, habitus non multum abhorrere dicitur a conditione furiosi, cuius nulla est voluntas , nulla scientia, nulla intelligentia I. 2o9. de
merbor signis. l. h. ad ter Cornet de scariis L so de re iu-
die. . Imb puella infans desponsari potest, si malitia su
pleat aetatem, modo illa proxima fuerit septennio, exemplo eius, quae proxima est pubertati, quam constat recte nub re posse ex cap. 9 ex de desponsat impuber quia, Vt Aristoteles ait , quod parum abest, de eo sentimus , ac si nusio modo abesset. Augustu Imp. constituit ne minor decem annis sponsa haberetur, mi Di se Zonara scribunt i sed alio iure utimur, nam, ut iam dimim est, post septimum annum sponsalia contrahi possunt sine ulla sexus distinctione. Ergo intra secundam aetatem, id est, pueritiam, quae usque ad an-xos pubertatis procedit S genitalia tentamenta , ut loquiatur D. Ambrosius loco citato, essici possunt sponsalia d. l. I . . . o s. ex de desponsat impuber. Et quae desponsata est, cum septuennis non esset, sponsa legitima non censetur priusquam maior facta sit septem annis d. c. 4 s s. atque ex eo, quod sponsa legitima non sit, nisi quae excessit infantiam , aut quae proxima est aetati legitimae, id est, s plennio, aut cuius malitia, re intelligentia supplet aetatem,
quibus casibus exemplo matrimoni sponsalia valere dici
36쪽
potest T. c. . eod. tit. 4. . de sponsi es matris ex. consequens esse videtur iuuenem , qui in cap. 3 eod. it. proponitur puellam immaturam, hoc est, minorem, quam septem annorum quasi uxorem duxista domum , ea mortua recte nuptias contrahere posse cum consobrina illius, nec ab ea iam ducta in matrimonium disiungi debere c. 6 de eo qui co n. consani uxoris seu.e ex cum prior nec Ior, nec
sponsa fuerit, ac proinde nulla affinitas contracta dici possit cum ipsius cognatis.
FAYssovM quidem est ex sponsalibus, siue in prae pὸνθι alia. eu
sens, siue in futurum tempus concepta sint, acquiri 3c a m mpropagari amnitatem inter uxorem cognato sponsi, H .isoas,in retro inter maritum, cognatos sponse , videlicet si cum .dimonio matri, ea contracta sint. Qua rac sponsa S uxor esse potuit , non ν' mr h
Ia cum ea, quae per aetatem neque sponsa, neque uxor esse sis. potuit, ut in specie . c. 3. Ibi tamen Eugenius III rescripsit iuuenem defuncta puellae consobrinam in matrimonio habere non posse prim quia quamdiu vixit, uxor eius esse dicebatur, vel aestimabatur. Haresest prima ratio, quam cum videret Summus Pont esse valde in nrmam A fragilem, eam, ne labasceret, aliamuli idoneiore S solliore communiuit, more Iurisconsultorum nostrorum, quos etiam imitatus est Alexander III in cap. 8 ex de donat hi enim saepe solent sententias suas duplici ratione fulcire eis Asti, in ταρο- ,σει, ut Graeci Rhetores loquuntur, cuius rei empla ha . bemus in I. 27. g. patre ad SC. Trebest. l. i . de seruituti-.bus. I. II de auctoritate rutor. I. pen de seruis exportandis. l. 1 . ad lex Iul. de adulter. l. 22. s. sprocurator rem ratam
haberi .haeric nempe subiecit, quae instat& urget omnino, quia etsi neque sponsa, neque uxor fuerit, suspicio tamen subest illam deintegratam raeuirginatam fuisse potuit enim sponsus stultus, intemperans indomita desinfrenata quadam libidine cum ea immature rem habere licet apta non esset ad viriles complexus,i cum in re dubia iuuenilis artas verosimilius id faciat, congressum scilicet subsecutum fuisse, ne conatum tentamentumque genitale citra effectum subse-
37쪽
disse eertius, modestius sequendum esse definitionii texi d. c. 3. propter honestatem, inquit, Ecclesiae, qua ratione saepe Pontifices utuntur in nuptiis prohibendis c. 7 de δε- sponsat impuber c. spen. de eo qui co . consani uxor. Jae. ex quod cum Iure Civili congruit, quo Cautum sancitumque est in contrahendis matrimoniis publicam honestatem inspiciendam etfe, de pudorem, i r similes.sf. de ritu nuptiar pudorem , inquam, verecundiam, quae libidinis moderatrix est. Contra pudorem est aurem eius consobrinam ducere, cum qua coniunctio, siue congressio interue nisse creditur, licet reuera non interuenerit visa quidem est haec suspicio coitionis sufficiens causa ad inducendam, propagandam quasi affinitatem inter iuuenem dc cognatos puellae, cum quain tentasse, aliquid patrasse praesumitur; ideoque honestius, modestius esse Pontifex ait, ne cum ipsius consobrina matrimonium contrahat, quia, Cum Consobrina eius, quam stupro cognouit, vetita sunt nuptiae quamuis congressus ille citra ius uxorem vel spolisam non fecerit, c. 7 de eo qui co . consens uxor.suae ex. Can. Neg
ACTEN vs abunde satis epimus de constituendisi
z. '.. damus i iis quemadmodum ex traditionibus Iuris utriusque
u Iure Civili.s. Certissiniis solo consensu contrahentium fiunt, nuda etiam C--ico eorum voluntate dissoluantur. Et certe in hoc articulo non
sunt bene concordantia ista duo iura: Iure siquidem Civili, ut spontalia dirimantur, praeter utriusque partis consensum opus est etiam aliquo ritu solemni l. 6. scio. . deson L I. 2. f. de diuortiis. Nam oportet renuntiationem interuenire in sponsalibus discutiendis, vel, ut Plautus loquitur in Aulularia repudium renuntiare, quod proprie in sponsos cadit, L Ioi. g. diuortium se Lis . . de verbor signis idque verbis istis typicis , solemnibus in formalibus fieri ostenditur. 4. 1 conditione tua non utor. Haec autem renuntiatio
qua nihil aliud est, quam discussio sponsalium , d. Miuua
38쪽
DESPONSALIBUS. 23 repudiatio futuri matrimonij, d. I. I si rata non est, id empto infecta habetur, nisi fiat secundum legitimam obseruationem , l. s. 1. de donat inter vir es uxor ea enim quae lege praescripta sunt, adamussim sunt custodienda. Et
ita Pontifices statuunt in c. s. s pen ex de renuntiat non
videri amissum beneficium iis ille, qui renuntiat, omnia solemnia, quae in cessione, vel renuntiatione desiderantur, rite perfecerit. Vt ver renuntiatio, quae interponi debet ad finienda sponsalia d. l. i. legitime, solemniter facta es. censeatur, adhibendi sunt septem testes ciues Romani, puberes, liberto , per quem libellus repudi mittitur, repudium renuntiatur, non computato in numerum, I. . . de
diuora vel si forte deficiat libertus, dari debet libellus repu- si nuntio I. 6. s. o. r. de so at d. 3. Coae de repudiis quem
scilicet offerat, tradat sponso, sponsaeve, cui mittitur repudium, d. l. 3. 4. eod. tit. 7. . de diuortiis. Ideo autem in hac causa renuntiationem dicere solemus, d. L 2. eod. tu ut etiam nuntium remittere, d. s. o. l. 2 Cod de repudiis.
quia ut interpositis personis, & per internuntium sponsalia plerumque expediuntur l. vli . . deponialibus ita quoque finiuntur eodem modo in contrarium acto iuxta regulam Liss.1 de regul iur nihilque interest praesenti, an absenti renuntietur, ae l. 2. de diuortis. Sicut parui reser praesens praesenti, an absens absenti despondeatur,l. 4. . sons Hinc manifeste, enucleate constat maioribus auspiciis opus esse in distrahendis, quam in contrahendis sponsalibus Contrahuntur nudo consensu, non etiam nudo consensu distrahuntur. Et haec quidem Vera sunt Iure Civili, non utique Iure Pontificio: Isto enim iure,ut patet ex c. . de Onfex. sp sidia discutiuntur, dissoluuntur contrario consensu, id est, mutuo dissensu absque ulla renuntiatione lolemni, quam tamen leges Romanae exigunt adtollendam nuptiarum spem . quod Innocentius III. cuius rescriptum extat in . c. 2. non ignorauit nam fuit Iuris vriusque peritus sponsalia scilicet collata in futurum tempus, etiamsi pure& sine omni ccinditione contracta fuerint, non sponsalia praesentis temporis, quia haec matrimonium imitantur: dc dirimuntur mutuo dissen-
39쪽
su puberum , non impuberum , nam quamdiu impuberes sunt, qui constituerunt sponsalia, Vel Vnus eorum, utroque, vel altero , qui impubes est, dissentiente sponsalia ditatui iure non possunt, quia impuberes neque consentires, neque dissentire, nec quicquam ante pubertatem scire, vel intelligere existimantur, c. 7., 8. de desponsit impuber ex. Lult. . de iuris facti ignorat Post pubertatem dissensu ex troiaque latere praestito, vel eius renuntiatione, qui impubes erat sponsalium tempore , rite ea di luentur, adhibito scilicet, ut est inta. c. 7. iudicio Ecclesiae. Atque ut Summus Pontifex confirmet sponsalium discussionem pendere ex mutuo partium dissensu utitur in d. c. . de oponsat aptissimo societatis exemplo, quam certum est contraria voluntate&4enuntiatione resolui posse l. 4. se l. 6s. g. renuntiare prosci . Nam sponsalia futurae societatis repromissiones sunt, aut societatis initia quaedam, id est, matrimonii, quod, ut elatum est ex Diuo Augureino in Can quidquid 2. q. . est prima humanigeneris in icta mortalitate socieras, vel vi Modestinus definit in I. i. g. de ritu nupi consortium omnis vi-ia. Et quemadmodum legibus saecularibus S mundanis conia stitutum fuit consortes mutuo consensu se inuicem absoluere, communionis vinculo, quo tenentur obstricti, liberare posse, ne si inuit cogerentur manere in societate, inde discordiaeri rixae nascerentur, quod ne accidat publice teresse visum est, I. 4. o o. pro dicio. Ita etiam legibus Ecclesiasticis permittitur sponsis sponsalia dis luere contrario consensu, ne si volentes nolentes compellantur verba sancire re ipsa, 5 fidem inuicem datam implere, aliquid deterius inde contingat, quae fuit ratio emittendi rescripti, de quo in d. c. . ne, Ut est in c. I . eod. tit sequatur exitus, qui de inuitis solet nuptiis prouenire, quae verba Alexander III .author illius cap. detorsit ex hisce D. Ambros in Comment. ad solam primam ad Corinth c. 8. Inuitae nuptia solent malos prouentus habere, aut, Vt est in c. 7 eod. iii di tales spericulosos exitus, puta noxas siue noxias, id est, iurgia de si1- multates, ne quid grauius, asperius dicam.
40쪽
DE PONSALIBUS. 2sRExim v est ut aperiamus cui bono introducta sint CAP. VLτ ει M. sponsalia, de quare soleant praecedere nuptias, dato vi- retardi delicet, interposito aliquo temporis spatio dies enim cer missis, i s Mius dici selet nuptiis celebrandis Pacuvius apud Nonium cap. de doctr indag gnatam desondit nuptiis hanc dicit diem. s. α----
Terentius in Andria Cremes venit cum dote summa silio, ubrauia os cenaxorem ut daret placuit despondit, his nuptiis dia est dij, z 'μφθ-
Huius moris, instituti non una, sed plures rationes afferri possunt. Constantinus Harmenopu hanc suggeri libro . Promptuar. Iuris tit. I. snprin ut possint sponsi sponsaeque prouidere ac praemunire , praeparareque id, quod postea sit tuturum, Wrem aliquam ad sese pertrahere, transferre. Hotomanus 3 de nupt. s. existimat ideo inter Christianos non satis pie sine praecedentibus sponsalibus nuptias copulari, qu bd tanti momenti obligatio non protinus, sed duobus demum distinctis gradibus bene obligetur, , medio tem poris interuallo tempestiue dispiciatur, num aliquid fortassis sit, quod consummationem matrimoni impediat, temperne ad concubitum effreni libidinis impetu coniuges ruant. Alia peti potest ex his B. Bernandi verbis, sermone de vi ginibus. Porro inter diem desponsationis interponitur aliquando breue statium, aliquando productum, o tamen definita. ac denominata est dies, qua debent conuenires quod quidem sapienter atque utiliter naturum es, ut interim mutuas amor augeaturio crescat, o impatiens des derium cupita copulae, quo amplius dissertur, ignesicat. Ideo etiam D. Augustinus lib. 8. Confessionum c. 3. institutum esse ait, ut pactae promissaeque
non statim tradantur, ne vilem habeat maritus datam, quam
non suspirauerit sponsus dilatam, ut est relatum in Can institutum 27. q. 2.
Addi insuper haec ratio potest, quae mihi praecipua videtur , Ut interim ultro citroque ingenium, mores probentur, quorum potius habenda est ratio in nuptiis, quam corporis pulchritudinis , aut dotis magnitudinis , auctore e tarcho in praeceptis connabialibus. D. Ambros lib. I des braham c. 4. Disce quid in uxore quaerat. non aurum.